علائم و نشانه‌های عفونت سینوس

سینوزیت و یا عفونت سینوس نوعی بیماری بوده که ناشی از وجود یک عفونت و یا آلرژی است. این بیماری با التهاب پوشش سینوسها مشخص می‌شود. در این مقاله اطلاعاتی را در خصوص علائم و نشانه‌های عفونت سینوسی در اختیارتان قرار می‌دهیم.

اصطلاح «سینوس» به سینوس یا حفره‌های پارانازال (مجاور بینی)گویند که حفره‌های پر از هوا بوده که توسط غشاء مخاطی پوشیده شده‌اند. آنها در بینی و اطراف آن واقع شده‌اند. چهار نوع سینوس پارانازال یعنی سینوسهای فکی (maxillary)، سینوسهای پیشانی (frontal)، سینوسهای اتموئید یا پرویزنی (ethmoid) و سینوسهای شب پره‌ای (sphenoid) وجود دارد. همان گونه که از نام آنها پیداست، این سیونسها بر اساس نوع استخوان صورت که در آن واقع شده‌اند نامگذاری شده‌اند. عملکرد اولیه‌ی این سینوسها مرطوب نگاه داشتن حفره‌ی بینی و هوای تنفسی گرم است.

عفونت و التهاب سینوسهای پارانازال را سینوزیت گویند. که تحت عناوین عفونی و غیر عفونی طبقه بندی می‌شود. نوع عفونی آن توسط عفونت سینوس ایجاد می‌شود، در حالی که آلرژی و محرکهای محیطی باعث بروز سینوزیت غیر عفونی می‌شوند. عفونت سینوسی فراتر از آن بسته به طول مدت بیماری به حاد، نیمه حاد و مزمن طبقه بندی می‌شود. سینوزیت حاد (ناگهانی) به مدت کمتر از 4 هفته به طول می‌انجامد، نیمه حاد حدود 4 تا 6 هفته و سینوزیت مزمن (بلند مدت) معمولاً بیش از 12 هفته به طول می‌انجامد.
 

علائم بارز عفونت‌های کوتاه مدت کمی متفاوت از نوع مزمن آن است. علائم بسته به نوع سینوسی که تحت تأثیر قرار گرفته است متفاوت می‌باشد. التهاب سینوسهای پارانازال سبب ترشح بیش از حد مخاط شده، بطوریکه مجاری بینی را مسدود می‌سازد. این امر منجر به گرفتگی، احتقان و دیگر علائم می‌شود. در ادامه چند نشانه و علامت عفونت سینوسی آورده شده است که می‌توانند در شرایط حاد و مزمن دیده شوند.
 

• گرفتگی بینی
• ترشحات غلیظ، زرد و یا مایل به سبز بینی
• درد سینوس و یا درد صورت
• فشار سینوس و یا فشار صورت
• سردرد خفیف تا شدید
• آبریزش یا ریزش اخلاط از عقب بینی
• تب شدید
• اختلالات بینایی (سینوزیت شب پره‌ای)
• از دست دادن حس بویایی
• سرفه یا احتقان
• حساس شدن استخوان گونه (سینوزیت فکی)
• بدتر شدن درد به هنگام دراز کشیدن و یا خم شدن به جلو
علائم سینوزیت مزمن
• احتقان مزمن بینی
• آبریزش مزمن از عقب بینی
• وجود چرک در حفره بینی
• از دست دادن حس بویایی و چشایی
• سرفه (که به هنگام شب بدتر می‌شود)
• گلو درد
• بوی بد دهان
• سردرد با شدت کم
• فشار زیر چشم (سینوزیت فکی)
• دندان درد و یا حساس شدن مزمن دندان (سینوزیت فکی)
• فشار سینوس (خاص سینوسی که تحت تأثیر قرار گرفته است)

بنابراین، درد و فشار در اطراف صورت علائم عفونت سینوسی می‌باشند. این علائم ممکن است به هنگام خم شدن به جلو، دراز کشیدن به پشت، تکیه دادن و دیگر حالتهای قرار گیری سر بدتر شوند. ناحیه‌ی متأثر از درد به منظور تشخیص استخوان سینوس متأثر به دقت مورد بررسی قرار می‌گیرد. در سینوزیتهایی که به علت آلرژی شروع می‌شوند، علائم فوق‌الذکر ممکن است همراه با خارش چشم، آب آمدن از چشم، مخاط شفاف و عطسه همراه باشد. در موارد شدید، سینوزیت ممکن است به استئومیلیت، عفونت مغز و مننژیت منجر شود. اگر علائمی مانند تورم در پیشانی، گیجی، تغییرات بینایی، تنگی نفس، سردرد شدید، یا تورم اطراف چشم را تجربه می‌کنید، بایستی بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.


 

عفونت سینوس، که به سینوزیت اشاره دارد، التهاب سینوسهای پارانازال می‌باشد. در اغلب موارد، سینوزیت با عفونت دستگاه تنفسی فوقانی همراه است. سینوزیت ممکن است به دلیل عفونت ایجاد شده توسط باکتری، ویروس، و یا قارچ در سینوس‌های پارانازال رخ دهد. از میان اینها، عفونت‌های باکتریایی و ویروسی مسئول حداکثر موارد التهاب سینوس می‌باشند. بیماران مبتلا به سرماخوردگی اغلب علائم سینوزیت را گزارش می‌کنند. به عبارت دیگر، عفونت سینوس اغلب پس از سرماخوردگی رخ می‌دهد.

محرکهای احتمالی این عارضه‌ی ناراحت کننده، آلاینده‌های هوا، مواد محرک شیمیایی، سایر آلرژن‌ها (مواد حساسیت زا)، شرایط آب و هوایی نامعتدل، استرس، کم آبی بدن، و سیگار کشیدن بیش از حد را شامل می‌شود. هر نوع آلرژی که تأثیر منفی بر عملکرد سیستم ایمنی بدن گذارد ممکن است به تورم و التهاب سینوس‌ها منجر شود. افرادی که دارای سیستم ایمنی به خطر افتاده می‌باشند و کسانی که از یک عفونت دندان، یا جراحت استخوان بینی رنج برده‌اند نسبت به دیگران بیشتر مستعد ابتلا به سینوزیت می‌باشند. اطلاع از علل و عوامل بوجود آورنده‌ی سینوزیت به پیشگیری از این عارضه‌ی آزار دهنده کمک خواهد کرد.
 

تشخیص سینوزیت بر اساس علائم، معاینه بالینی و سابقه‌ی پزشکی بیمار صورت می‌گیرد. از آنجا که علائم سینوزیت شبیه به سرماخوردگی بوده، پزشک ممکن است آزمایش‌های تشخیصی خاصی مانند کشت میکروبی، ارزیابی آندوسکوپی از نازوفارنکس، و توموگرافی کامپیوتری (CT) سی‌تی اسکن سینوس‌ها را بر روی بیمار انجام دهد. سونوگرافی نیز ممکن است به منظور تشخیص بکار رود، به این دلیل که قابل اعتماد بوده و ارزان‌تر از سی‌تی اسکن می‌باشد. ضربه با انگشت و لمس صورت نیز به تشخیص سینوس پارانازال متأثر کمک می‌کند. این کار همچنین به اتخاذ روشهای درمانی مناسب کمک می‌نماید.
 

عفونت سینوس را بایستی در اسرع وقت درمان کرد به این دلیل که احتمال آنکه سینوزیت حاد ممکن است به شرایط نیمه حاد و مزمن منجر شود وجود دارد. هدف اصلی از درمان سینوزیت درمان عفونت (در صورت وجود) و رفع احتقان بینی است.

• برای بیماری که مبتلا به سینوزیت حاد است، درمان با آنتی بیوتیک توصیه می‌شود.

• همچنین فرد می‌تواند از داروهای دکونژستان یا احتقان زدا (موضعی یا خوراکی) جهت باز کردن مجاری بینی استفاده کند.

• علاوه بر این، پزشک ممکن است درمان‌های کمکی مانند مصرف آنتی هیستامین، و کورتیکواستروئیدها را تجویز نماید.

بر اساس مطالعه انجام شده توسط دانشکده پزشکی دانشگاه ویسکانسین، نشان داده شده است که شستشوی روزانه‌ی بینی با استفاده از محلول سالین هیپرتونیک راهی مؤثر جهت درمان سینوزیت مزمن است. بیمار می‌تواند محلول سالین یا نمک دار را با استفاده از بطری پمپ اسپری وارد مجرای بینی کند. مطالعه‌ی دیگری نشان می‌دهد که شستشوی بینی هنگامی که در طول بروز عفونت به تنهایی و نه برای یک دوره‌ی طولانی مدت انجام شود، مؤثر خواهد بود. به این دلیل که مخاط حاوی میکروب‌های مفیدی است که با عوامل بیماری زا مبارزه کرده در نتیجه از شروع عفونت جلوگیری می‌شود.
 

به منظور رهایی از عفونت سینوس، بسیاری از افراد پیروی از درمان‌های خانگی را ترجیح می‌دهند. برخی از متداول‌ترین درمانهای خانگی به قرار ذیل است:

• استنشاق بخار یا بخور دادن دو یا سه مرتبه در روز ممکن است بسیار کمک کند. می‌توانید چند قطره روغن اوکالیپتوس را به آن اضافه کنید. این کار احتقان و همچنین درد را تسکین می‌سازد.

• نوشیدن زیاد مایعات، چای گیاهی گرم و یا حتی آب خالی ممکن است بسیار مفید باشد.

• دوش آب گرم یک درمان قدیمی برای سینوزیت است.

• می‌توانید روش‌های شستشوی سالین را با کمک یک ظرف دارای لوله‌ی رابط مخصوص (neti-pot) بکار برید. این کار در کاهش فشار، درد صورت و باز کردن گرفتگی بینی بسیار مؤثر است.

اگرچه برای درمان عفونت سینوس مصرف دارو مؤثر می‌باشد، اما موارد چندی وجود داشته که پس از به اتمام رسیدن دوره‌ی درمان، سینوزیت مجدداً عود کرده است. بنابراین، به منظور دوری از عوامل عفونت زا بایستی مراقبت لازم به عمل آید.