اسم مستعار

Pseudynym

به اسمی گفته می‌شود که نویسنده، هنرمند، بازیگر یا آوازخوانی به جای اسم واقعی خود می‌گذرد. به اسم‌های مستعاری که شاعران برای خود بر می‌گزینند، تخلص می‌گویند. دکتر علی شریعتی، نام علی مزینانی و مصطفی رحیمی نام‌های مستعار احمد سکانی و مصطفی الراوی را به دلایل سیاسی برای نوشته‌های خود برگزیدند.
انتخاب اسم درویش به جای جعفر شریعتمداری به دلیل فروتنی بود. در تاریخ ادبیات انگلیس تبعیض جنسی موجب شد تا مری ان ایونزاسم مستعار جرج الیوت را برای خود برگزیند. از دیگر افراد معروف احمد اعطاء، احمد محمود را برای داستان‌هایش، غلامحسین ساعدی، گوهر مراد را برای نمایش نامه‌هایش و محمود اعتمادزاده، م.ا. به آذین را برای ترجمه‌هایش برگزیدند.
معادل لاتین اسم مستعار، pseudynym از واژه‌ی یونانی pseudönymos گرفته شده است. pen neme دیگر معادل انگلیسی این مدخل است.
طزنویسان نیز برای نوشته‌های خود یک یا چند اسم مستعار بر می‌گزینند، مواردی که اغلب بامزه و خنده‌دار است. واژه‌هایی که طنزپرداز به عنوان اسم مستعار بر می‌گزیند انواعی دارد. در یک نوع مبنای گزینش نام مستعار از عناصر فولکوریک و محلی و بومی است. مانند ببوکه واژه‌ای مازندرانی است و معنی انسان ساده می‌دهد. یا واژه قارداش که ترکی است و معنی برادر می‌دهد. در حالت دیگر ساخت اسم مستعارساز و کار طنزآمیز دارد، مانند شوت‌علی، خرمگس و سرخلوتیان. در مواردی نیز گزینش نام مستعار برگرفته از عوامل محیطی گوناگون است، مثل جیرجیرک، بوقلمون یا غاز. راهکار دیگری که طنزپردازان از آن سود می‌برند قلب کردن نام اصلی فرد است. دنولا عکس واژه‌ی الوند و راسکاخ عکس واژه‌ی خاکسار می‌باشد. برخی شاعران مرد، اسم یک زن را به عنوان اسم مستعار بر می‌گزینند. اجتهادی اسم مستعار پریچهر دلاور را انتخاب کرد و حاجی حسینی اسم‌های مستعار بهناز و گلناز کیومرث صابری. خاکسار ابهری با ال دو واژه عربی و فارسی را به هم پیوند دادند و اسم‌های مستعار عبدالفانوس و پشم‌الملک ابهری را ساختند. علی‌اکبر دهخدا و اسماعیل آتش نیز با بخشی از اسم خود، دخوعلی، آق‌اسمال و آتش‌فشان اسم مستعار ساختند. در این حیطه گاهی دو یا چند نفر خواسته یا ناخواسته اسم مستعار مشترکی را برای خود می‌گزینند. احمدگلچین معانی و کیومرث صابری، هردوگل آقا بودند و محمدتقی اسماعیلی، مسعود کیمیاگر و هوشنگ معمارزاده هر سه انگولکچی. منوچهر محجوبی که به دلیل فعالیت‌های سیاسی در لندن زندگی می‌کرد از اسم مستعار اباذر مزدک استفاده می‌کرد. انتخاب دو واژه‌ی اباذر و مزدک اشاره‌ی طنزآمیزی بود به عنوانی که پهلوی دوم برای برخی از مخالفان خود به کار می‌برد: مارکسیست اسلامی. بعدها در مواردی منوچهر احترامی، نصرت‌الله نوح و هادی خرسندی از این استم مستعار استفاده کردند. تأکید مسؤولان مجله‌ی توفیق برای اسم مستعار به این خاطر بود که بیش از شهرت افراد، به شهرت مجله‌ی خود می‌اندیشیدند.
حسن بیگ قزوینی با تخلص هزل‌آمیز سگ‌لوند یا سگ قزوینی تلخک ترکمن دربارشاه عباسی بود. نقل است وقتی شاه عباس به شکار رفت و حسن بیگ را به همراه نبرد، او این بیت را سرود:

سحرآمدم به کویت به کار رفته بودی *** تو که سنگ نبرده بودی به چه کار رفته بودی

نمونه برای مدخل:

مستعار

فهرستی از طنزنویسان مطبوعات ایران همراه با اسم مستعار و نشریاتی که در آن فعالیت داشتند.
آب پرور، قدیر: آقا قدیر
----
آتشی، اسماعیل: آتش‌فشان، آق‌اسمال، شوت ‌علی، منوچهرخان
فکاهیون (توفیقیون)
آذری، ابوالحسن: بچه کانگاور
توفیق
آرش آزاد، حمید: بچه طوسی، ح. قزلباش، خان‌دائی، گول اوغلان، وروجک تبریزی
گل ‌آقا، اعتماد
آشنای قاسمی، فرامرز: آدم برفی، آدم‌آهنی، ابوالمجانین، تک فرزند، دیپلمه سابق، سفیدبرفی، فندق شکن
خورجین، روز هفتم، روزنامه خبر، گل‌آقا
ابهری، بیژن: چوق الف، کدخدا، یه الف بچه
____
ابهری، خاکسار: پشم الملک، پشم‌الملک ابهری، خارخاسک، راسکاخ
توفیق
اثنی‌عشری، جمشید: ابوالعیا، ابویلدا، بچه اراک، جمشیدالدوله، جمشیدخان، جمشیدمیرزا
____
اجتماعی جندقی، کمال: کماج، کمالو، نیمسوز
توفیق، چلنگر، یغما، گل‌آقا
اجتهادی، ناصر: آمنه باشنگی، ابوالبلبل، ابوالپیاده، اشتباهی، الیزابت بیگم، باباکرم، بدبین، پریچهر، جهانگرد، جیرجیرک، جیم جیمبو، دلاور، دیزی اشتهاردی، زالاس، زالو، سیف‌القلم، شبیه الشعرا، کازرونی، کاکو شیرازی، لوطی شیرازی، مارگریت بیگم، ماماجیم جیم، ملک مقوا، موسیو فندک، میرزا قلمدون، میرزا هپل هپو، ناشی باشی، ناصر، نکبت الشعرا، هل هل قندی، هندل الشعرا، هوچی
باباشمل، توفیق، توفیقیون (فکاهیون)، رفتگر، شنگول باشی، فانوس، کاریکاتور، گل‌آقا، لوتی، مشغولیات (نمکدون)، یاقوت
احترامی، منوچهر: اباذر مزدک، الف. اینکاره، پورنگ، دایی، ...،م. الف. مستعار، م. پسرخاله، م. راوی، منوچهرخان قلمپران فرد تهرانی، نهیب الممالک، وقایع نویس
بامداد، بمبو، بیداری خورجین، خوزستان، توفیق، تهران مصور، چلنگر، درنگ، رفتگر، فردوسی، کاریکاتور، کشکیات، گل‌آقا، محیط زیست
احسانی، علی‌اکبر: ع – ابواحسان
احمد پناهی، محمد: پناهی سمنانی
چلنگر
ادائی، عباس: اذونگر
توفیق
ارجمند، جمشید: اسکندر قراچه‌داغی
بامداد، تماشا، زن روز
اژدری، داریوش: فشفشه
توفیق
اسدی، بیژن: یه الف بچه
اعتماد
اسدی، سهراب: بچه تویسرکان، پینه‌دوز، جوالدوز، لحاف‌دوز
توفیق، توفیقیون (فکاهیون)، ملون، یاقوت
اسدی‌پور، بیژن: برگ چغندر، ریش سیاه، ملابنویس
اطلاعات، تحقیقات اقتصادی، توفیق، دانشگاه تهران، کیهان، نگین، هوستون (چاپ در آمریکا)
اسلامی، جعفر: توتیمار، بچه فخرآباد
توفیق
اسماعیلی، محمدتقی: آق اسمال، جوونک، وال ترلیب من
توفیق، خوشه، فردوسی
اشتری، مهدی: نیم پز بروجردی
توفیق
اشتهاردی، منوچهر: حباب، دیزی اشتهاردی، شمع، نخود هر آش
اطلاعات، روشنفکر، سپید و سیاه، گزارش روز
اشرف‌زاده، جعفر: پابرهنه
توفیق
اصفهانی، علی‌اکبر: علی‌اکبر کرمانی
حدیث (چاپ در کرمان)، خورجین
اصغرپور، ریتا: آ. حسابی
گل آقا
افتخاری، فرزین: سگ‌دست
توفیق
اختیاری، محمود: تحفه نطنز، خواجه اختیارالدین
____
افرازه، نادر: کارمند الشعرا
ــــــــــ
افراشته، محمدعلی: پرستو چلچله‌زاده، چلنگرباشی، رادقلعه‌ای، رادباز قلعه‌ای، ستوده، عمو چلنگر، معمارباشی
استرشل – زنبور قرمز (چاپ در بلغارستان)، امید، توفیق، چلنگر (1)
افشار، ابراهیم: آقای ایبیش
اعتماد، ایران جوان، تماشاگران، دوران، زن، کیهان ترکی، کیهان کاریکاتور، کیهان ورزشی، کیهان، نوسازی
افشار، مهدیه: نقلی
توفیق
اکبریان، روح‌الله: جوجه کفتر
توفیق
الوند، احمد: 101، احمد شهمیرزادی، داریوش مسیح، دنولا
توفیق
الوندی، حسین: یاردانقلی
باباشمل، توفیق
الهویی، نظام‌الدین: دونده
توفیق
امیدی، محمدعلی: علی عینکی، همدانی
توفیق
امیرحسینی، پاشا: بچه فخرآباد، پاشاخان
توفیق
امیرعضدی، نجف: الهام
ــــــــ
امیری نوری، محمد: کاسکو، نوری زردآلو
توفیق، فکاهیون، یاقوت
انصاری، راشد: ادیب بندری، بچه دیده بان، خالو راشد، شکاک، فیل عینکی، کوسه جنوب
اطلاعات هفتگی، امید ساحل، پسران و دختران، جوانان امروز، خورجین، دنیای طنز، صبح ساحل، طنزپارسی، گل آقا، ندای هرمزگان، وطن
انصاری، سیروس: مسعود، ابوانصار، مش تربون
ـــــــــــ
انورخواه، علی‌رضا: خواه ناخواه، گل‌بابا
ـــــــــــ
باقر، کامران: عموباقر، غرغرو، محمود باقر
خورجین
بام رفیع، علی: بی‌معرفت
توفیق
بخت، شهریار: بابا نوذر اصفهانی، خرگران، عمو نوذر
توفیق
برقعی، عماد‌الدین: عماد خراسانی
ـــــــــــ
برپری، علی: بچه وحیدیه
توفیق
بکتاش، غلام رضا: بلدرچین
توفیق
بوترابی، امیر: ابوالشعرا، امیرخان، ترکمن
ـــــــــــ
بهجت تبریزی، محمدحسین: شهریار، قراضه
ـــــــــــ
بهرامی، خلیل: آزاده
ـــــــــــ
بهرنگی، صمد: آدمک، بچه ناقلای تبریز، بهرنگ، داریوش نواب مراغی، داص، ص. آدام، ص.
قارانقوش، صمدخان
توفیق، کشکیات (تهران مصور)
بهروز، ذبیح: جیجکی، حکیم علی‌ابن دیلاق، سنجلی، محمدبن السنبلی الشاملو
بهروز نسب، علی: عبدالخالق، عبدلی، عوج بن عنق، مارمولک
بمبو، توفیق، درنگ، کاریکاتور
به نژاد، سید کاظم: لولوخورخوره
توفیق
پارسا تویسرکانی، عبدالرحمن: شیخ ابوالپشم، گل‌آقا، همشهری
ـــــــــــ
پازوکی، منوچهر: شاهین
خورجین
پایگذار، نصر: پولسوز، تورآتان، کم‌رو
ـــــــــــ
پرنس ارفع الدوله: دانش
کانون خنده
پروین (ابهری)، رضا: کبوتر
ـــــــــــ
پزشک‌زاد، ایرج: ا. پ. آشنا
اطلاعات جوانان، جهان، علم و جامعه، فردوسی
پورثانی، محمد: بچه لواسان، پدر سه بچه، پورپشنگ، پورپورخان، دایی سبیل، دکتر م. پ.، فضول‌باشی، گدای سرکوچه، گل مریم، گل گاوزبان، م. پ. تلفنچی، م. ترحلوا، م. قدیمی، م. نکته‌سنج، مممد پرانتز، ممدآقا
استقلال جوان، استقلال ورزشی، اطلاعات هفتگی، امیدایران، آسیای جوان، آفتاب شرق، باباشمل، تابان، تاج ورزشی، ترقّی، تماشاخانه، توفیق، توفیقیون (فکاهیون)، تهران مصور، جوانان، خانواده، خورجین، درنگ، روزهای زندگی، روشنفکر، زن روز، سپید و سیاه، طنز و کاریکاتور، فارا، فردوسی، کاریکاتور، گل‌آقا، مشیر، هدف، یاقوت، یزدان
پوررفیع، احمد: پوریا
ـــــــــــ
پورسعید، اسماعیل: ادوارد سوبلمه، باستانی‌کار، بوقعلیشاه، پنبه‌تراش، ژیگولو، شکرشکن، ضدضربه، لاادری
توفیق
پورمحمدی، مهدی: پلوشنگ، داش آکل
توفیق
پهلوان، عباس: الهام، پندار، دکتر محمود صادق، ع. پیکان
فردوسی، اطلاعات
پیر، پرویز: ابوقراضه مقروض مقراض‌آبادی
ـــــــــــ
پیرشیر، اسفندیار: بچه‌ی عروسیه، سیار
توفیق
پیرقمی، ذبیح‌الله: غمگسار، کاسب محل، کولی
توفیق، چلنگر، خورجین، طنزپارسی، کیهان، گل‌آقا
پیرمرادی، علی: سیار
توفیق
پیرنظر تهران، حسین: مهشید
توفیق
پیرو سجادی، محمد: قرقی
توفیق
پیشرفت تهرانی، هادی: رنجی
توفیق
ترابی، بهمن: بچه شمال، پسر اصغرآقا، حکیم باشی
توفیق، خورجین
ترابی‌نیا، دیهی: ددت، دی‌هیم
ـــــــــــ
ترکمن، فاضل: خواجه فاضل، فاضیست
چلچراغ، گل‌آقا
تسبیحی، محمد حسین: ابن بی‌بی، تجره‌یی
ـــــــــــ
تعجبی، مهدی: آواره
توفیق
تفضلی، عبدالله: ابهر اوشاقی
توفیق
تفکّری، محمدصادق: تفکّری پرچانه، زلم زیمبو، سرورالشعرا، میرزاآقا
توفیق
تمدن، رباب: دوشیزه ر. امیدوار، دوشیزه رباب ت
چلنگر
توفیق، حسن: شرمسار خشن، میرزا قشمشم
توفیق
توفیق، حسین: آقا موشه، اردک، بوقلمون، تربچه نقلی، خروس قندی، شونه بسر، شیشه دوز، غاز، گشنیزخانم، مرغابی، ملندر، میرزا حسین چیزفهم، هدهد میرزا
توفیق، گل زرد
توفیق، عباس: جوادآقا، خاله سوسکه، شمبله غوره، قرتائیل
توفیق
توکلی، مرتضی: ببو
توفیق
تنکابنی، فریدون: ب. ت. آموزگار
ـــــــــــ
تهرانی، محمدرضا: آقابزرگ
آزادگان، ابرار، اطلاعات، پیام ورزش، دنیای ورزش، ریشه‌ها، همشهری
جراح‌زاده، منوچهر: انزلی‌چی، ببرالسلطنه، بی‌بخار، دریا، روباه‌الدوله، سلطان ملک، قلندر، میم‌جیم، هردمبیل
خورجین
جعفری، ابوالقاسم: طرقه
توفیق
جلی، ابوتراب: آراسته، ج. بازیگوش، جلیل، خفی، خوشه‌چین، رقم، رمق، رنجبر، شرر، علی ورجه، فلانی، فیلسوف، مجید کامروا، مزاحم، میرزا کائنات، نداد، ونداد
ارزش کار، بامداد، به سوی صلح، توفیق، جاجرود، چلنگر، خورجین، رنگین‌کمان، شبچراغ، عراق (چاپ در اراک)، گل‌آقا، ماه، منطق امروز، نامه اراک، نهیب آزادی، نیروی صلح، همراه
جمشیدی، اکبر: برهنه خوشحال، منارجنبون
توفیق
جوادی، فتح‌الله: نازک بین
اطلاعات هفتگی، صبح آزادگان
جوادی‌نژاد، شهرام: دکتر بعد از این، دکتر بعد از این سابق، راحت‌الحلقوم، گیوه‌پا، منظومه شمس‌خانم، میرزای اصفهانی، یوزباشی
گل‌آقا
جواهری، غلامحسین: خروس بی‌محل
توفیق
جهادی کاشانی، حسین: جهادالملک
ـــــــــــ
جولائی وکیلی، ناصر: چاله حوضی، قاراخلو، قمری، کوتوله
توفیق، طنزپارسی
جولایی، غلامرضا: مزدا
چلنگر
چهارلنگی، هوشنگ: چهارلنگ
توفیق
حاجی‌حسینی، محمد: آزاده، بازشکاری، بهروزخان، بهناز، ریزه‌میزه، گلبانگ، گلناز، م – ح – آشنا، مش‌بهروز، مش‌رحمت‌الله، نازک نارنجی
آفتاب‌شرق، اطلاعات بانوان، بهلول، توفیق، توفیقیون (فکاهیون) تهران مصور، خورجین، زن روز، شهرفرنگ، طنزپارسی، کاریکاتور، گل آقا، مردم و زندگی، مشغولیات (نمکدون)، مشهد، هوشیار و بیدار، یاقوت
حالت، ابوالقاسم: ابولعینک، انت الحمار، خروس لاری، شوخ، فاضل مآب، هدهدمیرزا، هوار
اطلاعات هفتگی، امید، ایران ما، توفیق، تهران مصور، خبردار، خورجین، سپید و سیاه، صنعت نفت، قیام ایران، کیهان، گل‌آقا
حجازی، ملک: قلزم
توفیق
حریریان، سیروس: لوتی
ـــــــــــ
حسامی محولاتی، محمدحسن: بچه دهات، قلقل، قلقلک‌چی
آفتاب‌شرق، توفیق، خراسان، طنزپارسی، گل‌آقا، معارف اسلامی، هوشیار و بیدار، هیرمند، یاقوت
حسن‌بیگی، محمدرضا: افخم، محب
اطلاعات کودکان، اطلاعات هفتگی، امید ایران
حسن‌زاده، تیمور: بچه گرمسار
توفیق
حسن‌زاده ابدی، مسعود: مسعود تحقیقاتچی
ـــــــــــ
حسینی، حسین: چشم‌میشی، خروس اخته، سرخ رو، قد بلند، موبور، موش کور
توفیق، ناهید، نسیم شمال
حسینی، عباس: اوس عباس
ـــــــــــ
حضرتی، غلامرضا: منگولی
توفیق
حکیم معانی، عباس: کمال
توفیق
حکیمیان، ابوالفتح: کیمیا
ـــــــــــ
حمصی، سیدرضا: فضول کاشانی
توفیق
حیاتی، ابوالقاسم: موش کور
توفیق
حیدری، فیض‌الله: شیخ‌نشین نهاوندی
توفیق
حیدری، محمد: م – لنبک خراسانی
آیندگان، اطلاعات، گزارش
خان‌زاده، فرشید: آچارفرانسه، ابوکرکره، ایلخان، تی‌تیش مامانی، دوربین، سنجاقک، سوزن ته‌گرد، سوم شخص مفرد، فرفره، کارشناس گلابی، گل ننه، لنگ دراز، مجهول‌الهویه، نوزاد
ـــــــــــ
خانعلی، مرتضی: خل دیوونه
توفیق
خدابخش، مرتضی: آق مرتضی، حاج مرتضی، شترمرغ، مرخ یالقوز
توفیق
خدیوی، جهانشاه: ابودلدل خلخالی
توفیق
خرازی، نورالله: بلبل، پروفسور شمعون، سبزه‌قبا، فضل‌الله، نوری، نوشخند
پیمان (چاپ در آمریکا)، توفیق، چشم‌انداز (چاپ در آمریکا)، دنیای یهود (چاپ در آمریکا)، راه زندگی (چاپ در آمریکا)، روشنفکر، سخن، شوفا (چاپ در آمریکا)، صبح ایران (چاپ در آمریکا)، عاشقانه (چاپ در آمریکا)
خرسندی، هادی: اباذر مزدک، پارازیت‌چی، تلفنچی، سوغات‌چی، سیاهه، لب کلفت، هادی‌خان
اطلاعات بانوان، اطلاعات، توفیق، خوشه، طاغوت، فردوسی، کاریکاتور، کشکیات (ضمیه تهران مصور)
خرمشاهی، بهاءالدین: بغ‌بغ‌ میرزا
الفبا، شباب، گل‌آقا
خرمشاهی، محمد: جوجه اسدالله خوانساری، درویش، دسته بیل، دل گنده، شیخ شنگول، شیوا، عمویادگار، عوضعلی، فاطمه ارّه، فریبا، فلان بن فلان، کیان، گل مولا، لک‌لک میرزا، م. خ. مرشد، مادمازل ریشو، مخلص، مرد میدون، مرشد، مسیو واقار شاک، ممدآقا، منیژه، میلاد، ولدچموش
اطلاعات هفتگی، امید ایران، بامشاد، بهلول، توفیق، تهران مصور، خورجین، روشنفکر، طنزپارسی، فکاهیون، کیهان، گل آقا، ملون، یاقوت
خسروشاهی، هادی: گزل‌آغا
گل آقا
خطیبی نوری، پرویز (2): باباعلی، بی‌حق، حاجی بابا، خود حاجی، دارکوب، زوار در رفته، مهتاب، آسیای جوان، بهرام، توفیق، حاجی بابا، علی بابا
خلج، ضرغام: بچه مزلقان
توفیق
خلیفه سلطانی، مصطفی: خلیل، خلیل سامانی، م. اصفهان، موج، میمخا
آهنگر، امید ایران، چلنگر، دوره گرد، نقش جهان
جواجوی، صفر: بچه دهاتی، خاجه، خواجه لوتی، درازتره، شاد و ماد
توفیق
خواجه نوری، حسن: ابابیل، چراغ موشی گنابادی، ح. خ. نمک به حروم، شبگرد ارقه، نمک پاش
آفتاب شرق، توفیق، توفیقیون (فکاهیون)، تهران اکونومیست، خراسان، خورجین، گل‌آقا
خوروش دیلمقانی، علی: مفسرالشعرا
توفیق
خسروپور، یوسف: ی‌ عقاب
ـــــــــــ
خوش‌عمل، عباس: شاطرحسین
جوانان امروز
خوشنام، محمود: مخ
ـــــــــــ
خیراندیش، اسدالله: اخ کرمانی
ـــــــــــ
دارایی، منوچهر: ابی‌زنجانی
توفیق
داروگر کرمانی، ناصر: اندک، مهر
بهلول، تکنیک، توفیق، توفیقیون (فکاهیون)
درمبخش، کامبیز: انچوچک
توفیق، زن روز
دستوم، حسین: حسین آقا
ـــــــــــ
دهخدا، علی‌اکبر: اسیرالجوال، برهنه خوشحال، جغد، خادم‌الفقرا، خرمگس، دخو، دخوعلی، دمدمی، رئیس انجمن لات و لوت‌ها، نخود هر آتش
آفتاب، ایران کنونی، پیکار، روح‌القدس، سروش (چاپ در ترکیه عثمانی)، شوری، صوراسرافیل، مجلس
ذوقی، ابوالقاسم: قلندر
توفیق
راد باز قلعه‌ای، محمدعلی: افراشته، پرستو چلچله‌زاده، معمارباشی
چلنگر
رجب بیگی، مهدی: م – نفتی
جمهوری اسلامی، جهاد و جاما
رجبی، بهمن: الف، بی‌مزه، دمبک‌الشعرا، کاف
توفیق
رحیم‌خانی، حسین: ندا
ـــــــــــ
رحیمی، محمدعلی: خبازالادبا
آوای بیرجند
رحیمی‌فر، یدالله: بچه رامهرمز، دانش، ی. ر. جغله
بهلول، توفیق
رزاقی، عبدالعلی: بچه تویسرکان، رزاق‌الشعرا
توفیق، کیهان
رسول‌زاده، -: نیش
ایران نو
رضوی، بهرام: بچه شاکر، روشن، عسل
ـــــــــــ
رضوی، سیدجواد: پیس‌بازان، کیش، یاخچی
توفیق
رفقا، قاسم: اویار تقی، رفیق‌الشعرا، شیخ الاسکی، قاسم‌آباد، گاسم تبریزی، یالقوز
توفیق
رفیع، جلال‌: آقازاده آقاجمال، آقا جمال، جمال‌زاده، والده آقا جمال (وقتی به مسائل زنان می‌پردازد.)، ولد عباسقلی‌خان
اطلاعات، کیهان، گل‌آقا
رفیع، رضا: بچه تربت، به ظاهر مشکوک، شاطرمش رضا، مش رضا، معلوم الحال
اطلاعات، اطلاعات هفتگی، جوانان امروز، دختران و پسران، دنیای طنز، گل آقا
رفیع ضیائی، محمد: ابولاله، رفیع جنوبی، میلاد، یارقلی
ـــــــــــ
رفیعی، یوسف: پرتو، هردمبیل
توفیق
روانبخش، محمدحسین: تازه به دوران رسیده
مردم سالاری
روح، محمدجواد: شهاب آسمانی
جهان اسلام
روحانی، غلامرضا: اجنه، اجنه – مجنه، مجنه
امید، توفیق، تهران مصور، گل زرد، ناهید، نسیم شمال
روحانی، فضل‌الله: شیخ شلتوک، صنعان، ملای بومی
آهنگر
روح‌القدس، ابوالحسن: مارعینکی اسدآبادی
توفیق
روح‌بخش، پرویز: ابن‌مفلسون، اُلفردو هیچکاره، بنده‌زاده، خبرنگار ویژه، کارمند الشعرا، مهتاب الادبا
آفتاب شرق، جوانان امروز، خراسان، گل‌آقا
روح‌بخش، کاظم: عمو کاظم، عمو مشهدی، مشهدی، یل قیطریه
ـــــــــــ
روحی، داوود: کاکلی
توفیق
روشن‌ضمیر، فرشاد: ف – راشک سیزدهم
طنز و کاریکاتور
ریحان، یحیی: سمیعیان
گل زرد
زارع، ایرج: قلقل، قلقلکچی
توفیق
زارع، حسن: پسر کدخدا، زارع‌الشعرا
توفیق
زاهدی، حسن: داش حسن
توفیق
زاهدی، محمد: گردن کلفت
توفیق
زروئی نصرآباد، ابوالفضل: اثرانگشت، بنده شرمنده، ملانصرالدین
انتخاب، جام‌جم، خورجین، زن، گل‌آقا، مهر، همشهری
زرّین قلم، علی: علاقا
توفیق
زرّین‌مهر، اسدالله: بق بقو
توفیق
زعفرانی، علی‌اصغر: سرخوش کرمانشاهی
توفیق
زمان‌نیا، تیمور: ت. ز. طناب بریده
ـــــــــــ
زمانی، داریوش: ننرخان لوس الممالک یخچالی
توفیق
زند وکیلی، محسن: کاوه
کانون خنده
سامانی، خلیل (نام دیگر: مصطی خلیفه سلطانی): خلیل‌خان، سام، سامان‌الشعرا، م. خ. اصفهانی، موج، میخا خلیفه الشعرا
امید ایران، باغ صائب، چلنگر، دوره‌گر، کشکیات
سرابی، ضیاءالدین: خندان
توفیق
سروی، احمد: بچه خانی‌آباد، جن بو داده، سلندر
ـــــــــــ
سمیعی، احمد: الف. شنوا
ـــــــــــ
سمیعی، جلال: جلال رازی
مردم‌سالاری
سنگسری، بهروز: بیسوات، فندک، مش محمد
ـــــــــــ
سهیلی، مهدی: آمهدی‌خان، الاحقر شیخ مهدی سهیل‌الدین، بازاری، بذله‌گو، بی‌خیال، جاهل‌العلما، جهاندیده، چاقالو، خواجه سهیل‌الملک، زهرخند، شازده پسر، شاه‌داماد، شبیه‌الاعراب، شیخ مهدی سهیل‌الدین التهرانیه، شیرین، فکلی پسر، کثیرالاضلاع، لوطی پسر، متلک‌گو، مهدی سمنانی، نمکدون، نوشخند، نیشخند، هاردی
اطلاعات، اطلاعات هفتگی، توفیق، روشنفکر، زن روز
سیاره، قاسم: آشفته شهرضایی
توفیق
سیامک‌نژاد، فریدون: تربچه، چشمک، حکیم‌باشی، عطارباشی، کاتب، کدو حلوایی
ـــــــــــ
سیدنا، سیداحمد: آق عماد، خیارچمبر، دم بریده، علی‌رضاخان
باباشمبل، توفیق، توفیقیون (فکاهیون)، کاریکاتور، گل آقا
سیرائی، ـــ: خطاط
توفیق
سینایی، علی: انیس‌آقا، قلقل، کوفته
توفیق
شاپور، پرویز: جدول‌‌دوست، کامی، کامیار، مهدخت
توفیق، خوشه، سپیده و سیاه، هوستون (چاپ در آمریکا)
شاهانی، خسرو: آق معلم، بچه خراسون، خ. ش، شادونه، شامیوه‌ی خراسون، نمدمال
آتیه، آسیای جوان، امید ایران، پست تهران، ترقی، توفیق، توفیقیون (فکاهیون)، تهران مصور، جوانان شوروی (چاپ در مسکو)، جهان، خراسان، خواندنیها، خوشه، روشنفکر، سپید و سیاه، ستاره سرخ (چاپ در مسکو)، صنعت مرغداری، کنکاش، کیهان، گل‌آقا
شاهد کفاش، رضا: رضا کفاش، شاهد، مفلوک الشعرا
ـــــــــــ
شایگان، احمد: یزدی، بی‌مزه
توفیق
شجاعی، سیدمهدی: بی‌بی مهوش، رزیتا خاتون
جمهوری اسلامی، صحیه، نیستان
شرف‌الدینی، مهدی: آمیز مهدی
ـــــــــــ
شعبانی، خیام: بچه صمغ‌آباد
فکاهیون
شفیعی، شهرام: فرید بهنوا
ـــــــــــ
شکیبا، نرگس: خیرندیده
توفیق
شکیبایی، فتح‌الله: ف – بهیوئی
توفیق
شمسایی، رضا: آذرخش، زرشک‌آبادی، سیمرغ، گل‌پری، میرزارضا، ویلان‌الدوله
خورجین
شمس عراقی، ایرج: ایرج آنتن، ایرج حفار، عین‌شین عراقی
بهلول، توفیق
شهریاری، اسدالله: آقامعلم، اسد، ایشان، اینجانب، بچه مشهد، پرویز، ترسو، جلت، حسین‌علی جعفر، خنده‌رو، خود اینجانب، خودبنده، سرخلوتیان، ش – ترسو، شایان، شبکور، شبکورالشعرا، شوان و کره، شهریار اسدالهی، فسقلی، قناس الشعرا، لولو، متل، مثل گوش، مشارالیه، معلم الاطفال، موشکاف، یارو، یره
امید ایران، توفیق، چلنگر، خورجین، خوشه، فردوسی، کیهان
شهیدی، پرویز: شل گوش
توفیق
شیرزاد، احمد: زبان دراز
اطلاعات
صابر، اسدالله: همدانی
کانون خنده
صابر، علی‌اکبر: آغلار گوله‌گن (گریان خندان)، ابونصر شیبانی، دین امیره‌کی (ستون دین)، مرآت فاضل، هوپ هوپ (هدهد)
زنبور (چاپ در باکو)، ملانصرالدین، نسیم شمال
صابری فومنی، پوپک: صبیه‌ گل‌آقا، گل‌نسا، مرغاله، هدهد شکیبا
گل‌آقا
صابری فومنی، کیومرث: ابواپیاده ریش، ریش سفید، سفیدلوده، شاغلام، عبدالفانوس، عمو، عیال ممصادق، غضنفر، گردن شکسته فومنی (3)، گل‌آقا، لوده، مش رجب، ممصادق خان، ممصادق و کمینه، میرزاگل
اطلاعات، امیدایران، توفیق، رشد ادب فارسی، سپید و سیاه، فردوسی، کیهان فرهنگی، کیهان، گل‌آقا، نگین
صادقی، ابوالقاسم: اکبرآقا، بیژن، جوادآقا، ص. آبدزدک، صادق‌خان، فرفری، قاسم خان، گاومیش حسن
توفیق، توفیقیون (فکاهیون) کاریکاتور، زن روز، کیهان، یاقوت
صالح، شهلا: آبجی خانم، آقا صالح، بچه تهران، پسته خانم، خاله بزرگه، خانوم خانوما، شهلا خانوم، کارمندزاده، مامان‌جون
ـــــــــــ
صالح‌پور، کیخسرو: دکتر هالو
توفیق
صالحی، جهانگیر: بچه‌ی آرتیمان
توفیق
صالحی، کریم: ویلیام میزمم کریم
ـــــــــــ
صالحی آرام، محمد: آمیرزا صالح، دادا در آقا، دادا همدانی، صالح‌الشعرا همدانی، صالح‌الشعرا، م. برازش، م. ص.، ملاصالح، ملا، میرزا محمد
اطلاعات، اطلاعات هفتگی، توفیق، توفیقیون (فکاهیون)، تهران مصور، حاجی فیروز، خوشه، فردوسی، کاریکاتور، گل‌آقا
صارمی، محمد: همولایتی
ـــــــــــ
صباغیان، غلامحسین: درویش عیدی
ـــــــــــ
صدری، علی‌اکبر: بوم غلطون
توفیق
صدر، رویا: بی‌بی‌گل، رویا خانوم، زعفرون حاجی، گل‌شاد خاتون
اطلاعات، امید انقلاب، پیام انقلاب، زن روز، گل‌آقا، ندا، همشهری
صفا، منوچهر: ع. داوود
کیهان هفته
صفرزاده، گیتی: تلخک، گیس گلابتون
گل‌آقا
صلاحی، عمران: آب حوض، آرمان صالحی، ابوطیاره، ابوقراضه، بچه جوادیه، بلاتکلیف، پیت حلبی، دوست جدول‌‌دوست، راقم این‌ سطور، زرشک، زنبور، شکرچیان، کمال تعجب، مداد، مراد محبی، میخ طویله، یکی از بزرگان اهل تمیز
امید ایران، بامشاد، بخارا، توفیق، خورجین، خوشه، دنیای سخن، شوکران، کارنامه، گل‌آقا، هوستون (آمریکا)
صمدی، جواد: جوادآقا، چخماق، قروه‌ای
توفیق
صناعی، عزیزالله: خجالتی
توفیق
صهبا، ابراهیم: ابراهیم سرپا، شیخ‌الشعرا، صهبا
باباشمل، طنزپارسی
صهبا، هوشنگ: کلک المعرای سبد
توفیق
رحیم ضیایی، محمد: الف. نون، بدرالدین سحری‌پور، رفیع، محمد بدران، نسرین، هما لاله رخ
گل‌آقا
طاهری سدهی، علی: شیوا
ـــــــــــ
طاهریان، محمدعلی: قرتی الشعرا
چلنگر
صلیبی، میرزا حسین‌خان: دبیرخاقان
ـــــــــــ
طغرایی، اسماعیل: غلام
توفیق
طهماسب، ناصر: ولگرد
توفیق
ظریفی، سیامک: ن. شلغم
خورجین، طنزپارسی، گل‌آقا، همشهری
ظهوری، عبدالله: یارو
توفیق
عاطف، حسین: بابا چماقلو، فین فینی
ـــــــــــ
عباسی، اسماعیل: اسمال‌آقا
ـــــــــــ
عباسی، حسن: کرگدن
توفیق
عباسی، کیومرث: بچه قمری، بچه مرشد، کامران
ـــــــــــ
عبدالخالف (بهروزنسب)، علی: عبدلی، عوج بن عنق، مارمولک
بمبو، توفیق
عبداللهی، سبحان: بزشاخ شکسته
توفیق
عبدی، بهمن: ابیض، شمالی
ـــــــــــ
عربلو، احمد: میرزا قلمدون، نیش قلی‌خان شلنگری
رشد، سروش نوجوان، کیهان بچه‌ها، کیهان کاریکاتور، گل‌آقا
عصار، عماد: ع راصع
آشفته، یویو
عظیمی‌نژاد، جمشید: جماشید، جمشاد، جیم مشگل‌گشا
ـــــــــــ
عطائیه، علی، نجار اوغلو
ـــــــــــ
عطاری، جواد: ج عطار
ـــــــــــ
علیانی، کوروش: ع، خوش
سروش جوان
غفورزاده، احمدرضا: طلایی، طلایی اصفهانی، قیام
ـــــــــــ
فتوحی قیام، محسن: بدبده، بزمجه، م طاووس
توفیق
فرات، عباس: ابن جنی
توفیق
فرجیان، مرتضی: ابوشنبلیله، ترتیزک، خان داداش، دایی مرتضی، سپیده، سیدمیرزا، شاگرد تنبل، شونول، فینگیلی، گل‌پونه، گل توپی، ندید بدید، هاله، هدی کوچولو
توفیق، خورجین، فکاهیون (توفیقیون)، گل‌آقا، یاقوت
فرشادمهر، فریبا: شیرین بانو، عیال ملا، قرةالعین، کردبچه، ملک خاتون، مملی
گل‌آقا
فرشید ورد، خسرو: در به در الشعرا، شاعرالکی، شیخ الشعرا
ـــــــــــ
فرهادیان، حجت‌الله: خ زشک، نخاله
توفیق، توفیقیون (فکاهیون)، طنز و کاریکاتور
فرهمند، جواد: جواتی، چنار، شادی، فلفل، کله‌پوک
توفیقیون (فکاهیون)
فرهمند لاریجانی، محمد: باباشمل، م. ف لاادری، مختلس الشعرا
ـــــــــــ
فرهنگ، بیژن: خوش خوشن، فرهنگستون
توفیق
فریزاده، عبدالله: مهران
توفیق
فریزهندی، ف.ن: امرالله بشمار، ملک‌الشعرای سبد
توفیق
فزنونی، سعید: مهندس الشعرا
باباشمل
فکور، کریم: ارادتمند، بنده‌زاده، حاجی مراد، حمار، خوشحال، سخن چین، شازده خر، شیطان، شیطونک، ف سبیلو، فتنه، کریم فلکی
توفیق، سپید و سیاه
فلسفی، نصرالله: نکته گیر
ـــــــــــ
فولادی، طرقی، احمد: احمدبن محمدبن فالادخان، باغستان جیری، بچه رزآقا، دکتر فولاد زره، سیاه خروس، طرقی زرآقایی، عقاب آسمان، فولاد زرةبن عبید تهرانی، فولادزره، قمی، منجیک ترمزی
طنز پارسی
قاراروسیان، لئون: لئون سمفونی
توفیق
قاضی‌زاده، علی‌اکبر: ابن‌المساکین
گل‌آقا
قدس، علی‌اکبر: دلقک میرزا، مسخره
توفیق
قریشی، نورالدین: بازرس، مالیه‌چی
ـــــــــــ
قزوینی، سیداشرف‌الدین: آخوند ملاقنبرعلی، آسیابون، آکل الوقفیات، ابونصرلاغلاغی، از جان گذشته، استاد مراد کوسه، اشرف شاه، امضا محفوظ، امیرالفیل، باریکلا، برهنه خوشحال، بی دماغ، بی‌بی خاتون، بی‌پروا، بی‌دندان، بیچاره، بیچاره رشتی، بینوا، پلنگعلی شاه، پهلوان پنبه، پیرزال، پیرزن، تاج بیگم خانوم، ترسو، جعفرالحسنی، جعفر فال‌بین، جن‌گیر، جهانگرد، جیجک علی‌شاه، جیرانعلی، چاتلافقوچ، چاقوساز، چلاق علیشاه، حسین مسکین، حشیشی، حکیم. ن. صغیر، حلیمه، حمام‌چی، خواهشمند، خودم، خیرخواه، داش تقی، درویش بیابانی، درویش، دعاگو، دغ داغان، دمدمکی، دوست نسیم، دهاتی، رستم‌بن محمد تقی رشتی، رشتی، زنبورگچی، سلطان جمجمه، سیدجعفر، سید نجف بنا، شاطر، شاعر تهرانی، شاعر رشتی، شاعر قزوینی، شاکی، شلوغ، صدنفر تنها، ضیغم، عاشق فقیر، عبدالله‌خط‌کش، عربعلی، غریب علیشاه، غمین، غول، فارغ رشتی، فارغ گیلانی، فرخنده خانوم، فضله، فقیر علی شاه، فقیر، فکری برزگر، فکلی فرنگی مآب، فلانی، فیل مست، قلندرعلی، قلی ماستبند، قوچعلی شاه، کاظم‌بن قاسم رشتی، کلک الممالک، گربه محکمه، گل‌آلوده، گلچهره، گلین خانوم، گناهکار، لات و لوت، لاغلاغلی، لختی، ماهی خورشتی، ماهیگیر انزلی، متحیر، مجروح عرب، محتاجعلی شاه، محترمه خانوم، محروم الحقوق، مخلص شما، مراغه‌ای، مریدالفقرا، مسافر، مسکین، مسکین طلبه، مظلوم، مظلوم علی‌شاه، مقدس، ملاحسرت، ملاغوری، ملاقنبرعلی، منجم باشی، موحد، مهدی حمال، میرزاقشونعلی، نخود هر آش، نسیم شمال، ننه معصومه، نهنگ شترلب، هردم خیال، هوپ‌هوپ، هوچی، هیورچپور، یتیم، جوجه، یتیمچه، یخ‌زده، یک نفر آوازخوان، یک نفر مسلمان
فقیر، نسیم شمال
قطبی، بهروز: آب زیرکاه، آقا بهروز لالاجانی، ابن آجدان، ب. قاف، بازیگوش، بچه عباس خاکی، بهروز بیدار، توپوقچی، حاجی بادومی، حالگیر، حیرتقلی، خرزهره، دستپاچه، دکتر بی‌زبون، ذیمقراطیس، زبان در قفا، سروناز، غنچه، قطب الممالک، قلی، مرغ هلندی، مقتول فراری، مولانا قطب‌الدین، نرگس، نکته‌پرداز، ننه فیض‌الله، نهنگ متفکّر
تهران مصور، خورجین، دنیای طنز، روز هفتم، طنزپارسی، کاریکاتور، گل‌آقا، ملون، هفته‌نامه‌ی آزادی
کاری، علی‌رضا: امیدوار، بچه ساوه، سبزپوش، کاردان، کارکشته، کیان
ایران، پیام امرزو، گل‌آقا
کاظمی، شاپور: درازدست، ش – ک
کیهان
کاوه، شیرین: گل دختر، گلباجی، نخودفرنگی
ـــــــــــ
کاوه، علی: شیراز
ـــــــــــ
کاویان جهرمی، اسفندیار: درنا، لک‌لک
ـــــــــــ
کدخدایی، محمد: الیا، پسرعبدالله خان، جوجه‌تیغی، سنگ آتش‌زنه، سنگ صبور، سیم خاردار، گاز اشک‌آور، گرنه، م – ک
کرمانی، پروین: کورش
توفیق
کریمی، فرهاد: چوب کبریت
توفیق
کلانتری، محمود: پیروز
چلنگر، امید ایران
کمال، رضا: شهرزاد
وفا، شفق سرخ
کوثر، علینقی: کسری
ـــــــــــ
کهنمویی، محمدتقی: بچه گربه، پیشی‌پیشی، کوتوله و اویلا، لبخند، م. سبیلو، مومو کوچولو
امید ایران، توفیق، چلنگر
کیانی رشد، غلامرضا: اجل معلق، تو دل برو، ته‌تغاری، طفل معصوم، غلامرضا خان، فخری خانوم، کنیزحاجی باقر، گل‌گندم، گل یخ
توفیق، طنزپارسی، گل‌آقا
کیمیاگر، مسعود: آلوزرد، پروفسور، پروفیسیور، خوش قلم، دوقلو، زردآلو عنک، زردک، سربه زیر، سر زیربغل، فدوی، گل‌پسر، گلبانو، م. ک. انگولکچی، وجیه القلم، هفترودی
توفیق، گل‌آقا
گرگین، تیمور: بنده‌ی خدا، بی‌مخ میرزا، تلخوم، رومیت کاسکا، کاسکول، کامبیز، گیله‌مرد، مقروض‌الشعرا، مورچه رشتی، مولانا رشتی
خورجین
گذگین، ح. ب: کشتی نفتکش
توفیق
گل‌پرور، محمد: خباز
ـــــــــــ
گلچین معانی، احمد: الشعرا الممالک، بچه مکتبی، سارق دیوان، سجاف دفتر، سیمرغ لاادری، شاعر، شیخک، گل‌آقا، گلچین، لجبار، نوچه، هالو، یغنعلی
باباشمل
گلستانی، حسین: ابابیل، ابوالفضل، ابوالقیس، ابوجدال، ابوحرب، اخفش، باباآدم، بزشناس، بنی‌هندل، بوالفضل، تعزیه‌نویس، جنوبی، حاشیه‌پرداز، خبردار، دیده‌دل، دیده رو، راقم، ساخلو حضور، سیاه، سیاه سوخته، شبگیر، شهپر، علی‌شنبه، غایب، کبلای، گرمازده، مسعود یک، مورچه، میرزا غضنفر، میرزا نق نقو، نکته‌گیر، واقعه‌نویس
توفیق، کیهان، گل‌آقا
گنجه‌ای، رضا: باباشمل
بابا شمل
گویا، محمدعلی: (منوچهر): بلبل گویا، بی‌زبان، خاموش، خط‌کش، زبان دراز، شترمرغ، شیرگویا، شیردل، طوطی گویا، قصه‌گوی گویا، گویای اسرار، لال، م. گ.، مهندس‌الشعرا
توفیق، رفتگر، گل آقا
گیوی، محمود: آق‌محمود، بزبزقندی، خاله رو رو، نی‌نی‌کوچولو
توفیق، خورجین
لطیفی، غلامعلی: غلاغه، قرشمال، کوتاهه
بامداد، بیداری خوزستان، توفیق، خوشه، رفتگر، زن روز، گل‌آقا
لقایی، غلامعلی (نام اصلی او: ممتاز میثاقی): اجاره نشین، اسکندر دلدم، بی‌رگ، توله خرس، حمال‌باشی، خرس گنده، دو سرطلا، زرشک علی، سرخر، سنگپای، شوفره، علامه درگزینی، قندعلی، قوچعلی، گداعلی، گربه مرتضی علی، گل مولا، لقا، م. امتیاز، م. سنگری، مافنگی، مش صندلی، مش مسلم، مش ممدلی، مفلوک، نقدعلی، نقلعلی، ننه همدم
بیداری خوزستان، پرواز، توفیق، چلنگر، رفتگر، کاریکاتور
مالک مرتضوی، ابوالقاسم: صفر
کانون خنده
متقیان، علی: داش علی
توفیق
مجابی، جواد: زوبین
اطلاعات، تکاپو، خوشه، دنیای سخن
مجتبوی نائینی، آذریار: ابوجغجغه، بچه نائین، دوپا، سمندر دوپا، شاتوت، مارمولک، ماه پیشونی
ـــــــــــ
مجتهدی، مهدی: حاجی دبیر
ـــــــــــ
مجرد، حسین: فضول‌باشی، ورپریده
توفیق، چلنگر، شهرفرنگ
جواد محبت، محمد: آمیزمم جواد، ج محبت، م. آدمیزاد، مریم جواد
توفیق
محجوبی، منوچهر: اباذر مزدک، بزمجه، درازه، علی‌قاپو، م. کمرو، محجوب‌الشعرا، همه سرحریف
آهنگر، آهنگر در تبعید (چاپ در لندن)، بامداد، پیغام امروز، تماشا، توفیق، چلنگر، خوشه، زن روز، فردوسی، کاریکاتور، کشکیات (ضمیمه تهران مصور)، کیهان، ناهید
محمد، افشین: افشین‌خان، بلغور میرزا، علاءالدین مرادانخان، علامه دهر، محمدقلی میرزا، مش عباس، میخ الممالک، همه فن حریف
بامداد، پیغام امروز
محمدنژاد، احمد: بچه مهرشهر
ـــــــــــ
محمدی، محمدامین: طوطی
توفیق: چلنگر
محولاتی، محمد حسن: قلقلکی
ـــــــــــ
مدنی، احمد: پیردکتر
گل‌آقا
مدنی، حسین: ابوالعجم، جنابعالی، ح اخمو، زن‌شناس، لیموعمانی، نکته‌پرداز
ـــــــــــ
مدنی مطلق، حسین: اردک میرزا، برهنه خوشحال، ح. م. غریبه. مطلق، روده‌دراز، لک‌لک‌میرزا
توفیق، سپیده و سیاه
مرندی، مقصود: دیلاق
توفیق
مسعود، محمد: دهاتی
ـــــــــــ
مسعودی، کیمیا: بذله‌گو، پروفسور، فدوی، گل‌پسر، گلبانو، وجیه القلم
ـــــــــــ
مسیحا، عیسی: نی‌لبک، عیساخان، عیسی میرزا، سایه‌وار، اعتدالی، سوت سوتک، بچه فشکالی
ـــــــــــ
مطهری، رحمت‌الله: آذر اصفهانی، بیکار اصفهانی، فقیر اصفهانی، گل‌پرور اصفهانی
توفیق، خورجین
معبودی، ابراهیم: بچه‌ی لنگرود
توفیق
معتضدی (ناطقیان)، مرتضی: اعتضادالدوله، جناب من، روزتم، زرافه، شعبونعلی‌خان، شکرالله خان، ضد ساواک، فضول آغاسی، م بزن و برو، م بی‌تربیت، م جانماز آبکش، م چماق علی بک، م حالی به حالی، م درازعلی بک، م روز در، م زهرمار، م شاعر بعد ازاین، م شبدرالدین دار قوزآبادی، م شبنم، م شنبلیله، م شیخ بچه، م شیخ ولی‌خان، م. آق کوچولو، م. شبدر، مرتضی خان، ملاچغندر، ملاسه شنبه
پرواز، توفیق، چلنگر، گل‌آقا، مردم و زندگی
معصومی همدانی: حسین: عبدالقادر غیبی مراغی
نشر دانش
معمارزاده، هوشنگ: آرش حیدرزاده، انگولکچی، باباحیدر، بناباشی، پدر بنده‌زاده، پدر صاحب بچه، جغفوربغور، چغندرمیرزا، حسینقلی‌خان، سرفینتیل، عنکبوت میرزا، کوچول، گوجه فرنگی، لنگه کفش، مادر صاحب بچه، مشت و مالچی، معمارباشی، موش مرده، موش موشک، میرزا دیزایزخان، یکی یه دونه
اخبار، بامشاد، توفیق، خوشه، گل‌آقا
معیری، رهی (بیوک): سام بچه غول، سام یکدست
ـــــــــــ
مفاخری، حسین: ح م کرمانی
ـــــــــــ
مفتی، خلیل: تلویزیون
ـــــــــــ
مقدم، حسن: ابوالحسن، حسن، دلقک بیمار، علی‌نوروز، م. ج، میرزا چغندر، میرزا حسن، میرزا حسینعلی، میرزاغلامعلی، هوشنگ، Pierrot Malade
پارس
مکرم، محمدعلی: مکرم اصفهانی
بلدیه‌ی اصفهان، سپاهان، صدای اصفهان،
منشی‌زاده، کیومرث، حکیم
فردوسی، کتاب جمعه، کیهان
منصوری، عین‌الله: اسمال یاسین، بلبل راه‌آب
توفیق
مؤتمن، زین‌العابدین: حاجی لک‌لک ، ن.م.
توفیق
مهدی‌قلی‌خان، محمدباقر: بچه ورامین، شب‌پره، مخلص
توفیق، توفیقیون (فکاهیون)
مهدیه، افشار: نقلی
ـــــــــــ
میرشکاک، یوسفعلی: خواجه هربرتعلی درام الملک آجری، منصورمنتظر
جمهوری اسلامی، شلمچه، کیهان، مهر، نیستان
میرفندرسکی، محمدصادق: م صادق خان، م م توتیا، میر، م. منفی‌باف
توفیق
میرمنصوری، برهان: حکیم رشتی
ـــــــــــ
میرمیرانی، علی: ابراهیم‌رها
آبان، آفتاب امروز، ابرار، اخبار، بهار، چلچراغ، یاس نو
ناصح، محمدعلی: سلندر
توفیق
نامدار، پرویز: اردک میرزا، پهلوان پنبه، خبرباف
توفیق
نامدار، خسرو: بی‌نام، خنده‌رو
توفیق
نامدار، هوشنگ: میرزا هوشی
توفیق
نبوی، سیدابراهیم: ابرام، ابوالهول، ابوجهل، الف. رهنما، بالان بان چالان، تربز!، حسین ابراهیمی، رئیس الکتاب، سیروس‌داور، سین. الف. نون، علی بونه‌گیر، لیلا ابراهیمی، لیلا ارجمند، م. الف. رهنما، مجنون، مهربان فروزنده
آریا، ارغوان، تصویر، تماشاگران، توس، جام‌جام، جامعه، سروش، عصرآزادگان، کارنامه، گردون، گزارش فیلم، گل‌آقا، مهر، نشاط، نوروز
نجاتی، محمدعلی: ن. جنی
ـــــــــــ
نعمتی، ا.ن: فلفلی
توفیق
نعمتی، حسین: بلور قهوه‌ای، تاج‌الشعرا، رامشگر، فضول‌آقا، فضولباشی، کاکاشهر فرنگی، مجرد، ن. سیلوزاده، ورپریده
توفیق، چلنگر، شهر فرنگ، کانون خنده
نکونام، فریدون: گوشه‌گیر
لوتی
نواب صفا، اسماعیل: ا. ن.، بچه کرمونشا، مرشداسمال، مرشد صفا، نواب صفا
توفیق، حاجی بابا
نوحیان، نصرت‌الله: آموزگار، السپند، بچه سمنون، سپند، میخ، میخ‌الشعرا، نوح، نوح‌ابن السیند امید ایران، توفیق، چلنگر، کیهان
نیری، صفورا: ص. ن آهن‌ربا، ن سبزبانو
توفیق، گل‌آقا
نیک‌نژاد، علی‌رضا: اشکبوس نطنزی، فلفل نطنزی، قمر در عقرب نطنزی
ـــــــــــ
وامقی، ایرج: شکایت‌زاده
توفیق
وثوقی، نورالله: نیم وجبی
توفیق
وثوقی لاهیجانی، عباس: بچه لاهیجان، ع و بچه لاهیجی، عمو عباس، وثوق الدیوانژ
وحیدی، جمشید: بچه سنگلج، بنده
توفیق
وحید یوسفی، ناصر: ابوالوحید ابوالخیر، تپلی، گامبوی تهرانی
توفیق
وفا، امیر: جنگلی
توفیق
وفایی، یوسف: موش آب کشیده
توفیق
وکیلی زند، یحیی: شنگول الشعرا، مانی گرگانی، وکیل باشی گرگانی
آسیای جوان، اطلاعات هفتگی، برزگر، ترقی، جوانان امروز، خورجین، دختران و پسران، دنیای ورزش، روشنفکر، سپید و سیاه، صبح امروز، گل‌آقا
وهابی، بابک: قلمچه
دنیای طنز
وهمن، عباس: گنجشک
ـــــــــــ
هاشمی، حسین: چرتعلی، حسین‌آقا، حسین‌خان، حیرتعلی، گلابتون، لبوتنوری
توفیق، خورجین، سروش، طنز و کاریکاتور، کاریکاتور، گل‌آقا، ملون
هدایت، جهانگیر: جیم، هادی
فردوسی
هدایت، صادق: امامعلی تهی، خداداد کلمیری، راستگو، رجبعلی خوش‌باور، هادی صداقت، یأجوج و مأجوج
افسانه، امید، ایرانشهر، پیام‌نو، ترقی، سخن، مردم، موسیقی، مهر، وفا، ویل دلسیس (چاپ فرانسه)
همایون، عبدالعلی: مورچه سواری
توفیق
همزه، عبدالحسین: حسین شمرونی، همزه الشعرا
ـــــــــــ
یعقوبی سامانی، حمید: عقرب الشعرا
زردکوه
یغمای جندقی، ابوالحسن (میرزا رحیم یغما): مجنون، یغما
ـــــــــــ
یکه زارع، ایرج: اوساجُسک، ایرج
ـــــــــــ

پی‌نوشت‌ها

1. نام این نشریه را صادق هدایت برگزید و در هنگام توقیف با نام و امتیار نشریه‌های دیگر مانند راه چاره، شطرنج سیاسی، پیشتازان، منطق امروز و بوته زر چاپ می‌شد. محمدعلی افراشته در ذکر خاطره‌ای از زمان اولین چاپ نشریه چلنگر می‌گوید: «روزی که روزنامه منتشر شد، من قرار و آرام نداشتم، از این خیابان به آن خیابان می‌رفتم و به دست مردمی که روزنامه می‌خریدند، نگاه می‌کردم تا ببینم روزنامه را چقدر می‌خرند. غروب همان روز به کافه فردوسی (خیابان اسلامبول) که پاتوق صادق هدایت و سایر دوستان بود، آمدم. هدایت هنوز نیامده بود و چندتن از روشنفکران و کرسی‌نشینان کافه فردوسی جمع بودند، با دیدن من هر کدام به نوعی اظهارنظر کردند. ولی اکثریت این گروه، روزنامه را نپسندیده بودند و می‌گفتند سوژه‌ها و مطالب آن پیش پا افتاده است. من هم مثل بچه‌های یتیم و کتک خورده پشت میز کز کرده بودم که صادق هدایت از در کافه وارد شد. از دور به طرفم آمد و مرا بوسید و انتشار چلنگر را به من تبریک گفت. پس از چند لحظه گفتم: «آقای هدایت، این بروبچه‌ها از روزنامه من خوششان نیامده... خنده‌ای کرد و گفت: شانس آورده‌ای، اگر این‌ها از روزنامه تو تعریف می‌کردند، من هم ناامید می‌شدم. روزنامه تو مال این‌ها نیست، مال مردم جنوب شهر و زاغه‌نشینان است که فقط دو کلاس اَکابر سواد دارند.»
2. نوه‌ی دختری میرزا رضا کرمانی.
3. صابری در اولین سال تحصیل در دانشکده‌ی حقوق دانشگاه تهران (1330) در تظاهرات دانشجویی شرکت کرد. گردن او از شدّت ضربات باتوم آسیب‌ دید و مدّتی دستگیر شد. او بعد از آن حادثه طنزی سیاسی به شعر سرود و برای اولین بار امضای «گردن شکسته فومنی» را به کار برد.

منبع مقاله :
مهدوی زادگان، داود؛ (1394)، فقه سیاسی در اسلام رهیافت فقهی در تأسیس دولت اسلامی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ اول