دين وخودآرايى
دين وخودآرايى
دين وخودآرايى
نويسنده:مرتضى وفايى
امروزه كمتر كسى را مىتوان يافت كه وقتى مىخواهد از منزل خارج شود، نيم نگاهى در آينه نيندازد. در جوامع امروزى، مرتّب بودن لباس و وضع ظاهرى افراد به هنگام حضور در انظار عمومى، يكى از امور عادى و فراگير شده است. در اين ميان، فرقى بين كودك و بزرگسال، زن و مرد، ثروتمند و كمدرآمد، وجود ندارد و همه به نحوى آراستگىِ خود را هنگام برخورد با ديگران، حفظ مىكنند. البته اين عادت، بسيار خوب و پسنديده است و پيشوايان معصوم ما نيز به آن، سفارش زيادى نمودهاند. در همين زمينه امام صادق(ع) فرموده است:
اِنّ اللّه يُحبُّ الجمالَ و التجميلَ و يُكرِه البُؤسَ و التباؤُسَ.(1)
خداوند، زيبايى و آراستن را دوست دارد و از نپرداختن به خود و خود را ژوليده نشان دادن، كراهت دارد. همچنين پيامبر اكرم مىفرمايد:
اِنّ اللّه تعالى يُحبُّ مِنْ عَبدهِ إذا خَرَجَ إلى إخوانِهِ اَنْ يَتَهيّأ لَهُم و يتَجَّملَ.(2)
خداى تعالى دوست دارد وقتى بندهاش نزد برادران خود مىرود، خود را آماده كند و بيارايد.
شايد برخى بر اين باورند كه فقط هنگام حضور نزد افراد غريبه بايد خود را بيارايند و در ديدار با دوستان و آشنايان، صِرف رفاقت و خودمانى بودن، لزوم آراسته بودن را برطرف مىسازد؛ در حالى كه حضرت على(ع) مىفرمايد:
لِيَتَزيَّنْ أحَدُكُم لأخيهِ المسْلِمِ إذا أتاهُ كما يتزيَّنُ لِلْغريبِ الذَّي يُحِبُّ أنْ يَراهُ فى أَحْسَنِ الهَيْئَة(3)
همچنان كه دوست داريد افراد غريبه، شما را در بهترين شكل ببينند و خود را براى آنها مىآراييد، وقتى نزد برادر مسلمان خود نيز مىرويد، به همان صورت، خويشتن را بياراييد.
براى اين كه دقيقتر به مسئله توجّه كنيم، به برخى امور كه مستقيماً در آراستگىِ ظاهر(4) دخالت دارند، مىپردازيم:
زياد نيستند صفاتى كه در كلام پيشوايان، از آنها به عنوان جزئى از ايمانْ ياد شده است:
النَّظافَةُ مِنَ الإيمان.(5)
پاكيزگى جزئى از ايمان است.
در جاى ديگر، امام رضا(ع) فرموده است:
مِنْ اَخْلاقِ الأنْبياء التَّنَظُّفْ.(6)
پاكيزگى از اخلاق انبياست.
در حديثى از قول پيامبر(ص) در مورد شخص آلوده چنين آمده است:
اِنَّ اللّه تعالى يُبْغِضُ الوَسِخَ والشَّعِث.(7)
خداى تعالى شخص آلوده و ژوليده را دشمن مىدارد.
در بعضى از روايات به موارد خاصِّ نظافت اشاره شده است.
امام صادق(ع) در قسمتى از حديث خود مىفرمايد: فإنَّ اللّه - عَزَّوجَلّ - إذا أنْعَمَ عَلى عَبْدِهِ نِعْمَةً أَحَبَّ أَنْ يَرى عَلَيْهِ أثَرها، قِيلَ: وَكَيفَ ذلِكْ؟ قالَ: يُنَظِّفْ ثَوْبَه، وَيُطَيِّبْ رِيحَهُ ويُجَصِّصْ دَارَهُ، وَيَكنِسْ أفْنيَتَهُ، حَتّى اَنَّ السِّراجَ قَبْلَ مَغيبِ الشَّمسِ يَنْفِي الفَقْرَ ويَزيدُ فى الرِّزْقِ.(8)
... هرگاه خداوند به بندهاى نعمتى دهد، دوست دارد اثر آن را در او ببيند. عرض شد: چگونه؟ فرمود: لباس تميز بپوشد، از بوى خوش استفاده كند، خانهاش را گچكارى كند، آلودگىهاى منزل خود را بروبد، حتى روشن كردن چراغ قبل از غروب خورشيد، فقر را دور مىسازد و روزى را افزايش مىدهد.
در همين باره حديثى از پيامبر اكرم نقل شده كه اهمّيت موى سر را در زيبايى نشان مىدهد.
وَرَدَ فى الحَديثِ اَنّ رَسُولَ اللّه(ص): نَهى المَرْأَةَ الّتي وَصَلَتْ إِلى حَدِّ البُلوغِ اَنْ تَتَشَبَّه بِالرِّجالِ فى قَصِّ شَعْرِها مِنَ الخَلْفِ أَوْ مِنَ الوَسَطِ أَوْ مِنَ الأمام.(9)
پيامبر اكرم نهى فرمود از آنكه زنى (دخترى) به حدّ بلوغ رسيده باشد و مانند مردان، موهاى خود را از پشت سر يا از ميان يا از جلوى سر كوتاه نمايد.
امام صادق(ع) نيز فرمود:
الشَّعْرُ الحَسَنُ مِنْ كَسْوَةِ اللّه؛ فَأكْرِمُوه.(10)
موى زيبا از پوششهاى خداست؛ پس آن را گرامى بداريد.
در مورد نگهدارى از مو نيز رواياتى آمده است؛ از جمله پيامبر اكرم فرمود:
مَنْ اتَّخَذَ شَعْراً، فَلْيُحْسِنْ وَلايَتَه أو لِيَجُزَّه.(11)
هر كس موى سرش را بلند مىگذارد، خوب نگهدارى كند يا آنكه كوتاهش نمايد.
امام صادق (ع) نيز فرموده است: إسْتَأْصِل شَعْرَكَ يَقِلُّ دونُهُ وَدوَابُّه وَوَسِخُهُ وتَغْلُظْ رَقَبَتُك وَيَجْلُو بَصَرُكَ.(12)
موى سرت را كوتاه كن؛ چرا كه (با كوتاه شدن مو) آلودگىها و انگلهاى آن، كم و گردنت استوار و نور ديدهات افزون مىشود.
درباره شانه زدن مو و فايدههاى بسيارى كه دارد، روايات متعدّدى از معصومين ذكر شده. امام صادق(ع) در تفسير كلمه «زينت» در آيه «خُذُوا زِينَتَكُم عِنْد كُلِّ مَسْجِد» (در هر مسجد، زيورهاى خود را به همراه بريد) فرموده است:
(الزينةُ) المِشْطِ؛ فَإنَّ المِشْطَ يَجْلِبُ الرِّزْقَ ويُحَسِّنُ الشَعْرَ وَيُنَجِّز الحاجَة ويَقْطَعُ البَلْغَم.(13)
منظور، شانه است؛ زيرا (شانه زدن،) روزى مىآورد؛ مو را زيبا مىكند؛ حاجت را برآورده مىسازد و بَلغَم را از بين مىبَرد.
درباره روغن زدن مو نيز امام صادق(ع) مىفرمايد: إذا أخذْتَ الدِّهنَ على راحَتِك فقُل: اللهُمَّ إنّى أَسْأَلُكَ الزَّيْنَ والزينَة.(14)
موقع روغن زدن موىِ سر بگو: بارالها! از تو درخواست زيبايى و زينت دارم.
تصاوير، نقوش و مجسّمههاى ادوار مختلف تاريخى، نشان دهنده اين است كه در اكثر ادوار گذشته، نگهداشتن موى صورت و رسيدگى به آن، ارزش و زينتى براى مردان بوده است.
در اسلام، به نگهداشتن ريش و شانهزدن آن توصيههاى فراوانى شده است. درباره پيامبر گرامى نقل شده:
وَكانَ صلىاللّه عليه و آله يُسَرِّحْ تَحْتَ لِحْيَتِهِ أَرْبَعينَ مَرَّة وَمِنْ فُوقها سَبْع مَرّات وَيَقُولُ: إِنَّهُ يَزيدُ فى الذِّهْنِ ويَقْطَعُ البَلْغَم.(15)
پيامبر اكرم ريش خود را چهل بار از زير چانه و هفت بار از بالاى آن شانه مىزد و مىفرمود: اين كار ذهن را زياد و بلغم را قطع مىكند.
همچنين امام صادق(ع) فرموده است:
مِشْطُ الرَأْسِ يَذْهَبُ بِالوَباءِ وَمِشْطُ اللِحيَةِ يَشُدُّ الأضْراس.(16)
شانه زدن سر، وبا را دور مىسازد و شانه زدن ريش، دندانها را محكم مىكند.
در مورد موهاى بالاى لب، پيامبر اكرم فرموده است: إنَّ مِنَ السُّنَّةِ أَنْ تَأْخُذَ مِنَ الشَّارِبِ حَتّى يَبْلُغَ الإِطار.(17)
كوتاه نمودن موى لب تا حدّ «إطار»(خط حايل بين لَب و محل روييدن مو) از سنّت است.
در روايتى ديگر از ايشان آمده است:
لا يُطَوِّلَنَّ أَحَدَكُم شارِبَهُ؛ فَإنَّ الشَّيْطانَ يَتَّخِذَهُ مَخْبَأً يَسْتَتِرُ بِهِ.(18)
هيچ كس موى بالاى لب خود را بلند نگذارد؛ چون شيطان آن را پناهگاه خود قرار مىدهد.
اميرالمؤمنين(ع) فرموده است:
الدُّهنُ يَلينُ البَشَرَة ويزيدُ فى الدِّماغِ ويُذْهِبُ القَشَف ويُسْفِر اللَّوْنَ.(19)
روغن زدن(چرب كردن)، پوست را نرم و نيروى عقل را زياد مىكند و آلودگى پوست را برطرف مىسازد و به آن، روشنى مىبخشد.
همچنين امام باقر(ع) مىفرمايد:
دُهْنُ اللَّيلِ يَجرِي فى العُروقِ ويَرْوِي البَشَرَةَ ويُبَيِّضُ الوَجْه.(20)
روغن زدن (پوست) به هنگام شب، باعث رسيدن آن به رگها شده، پوست را سيراب و صورت را سفيد مىكند.
درباره توجّه به اين جزء از بدن و تميز نگاه داشتن آن، امام باقر(ع) مىفرمايد:
إنَّما قُصَّتِ الأَظْفارِ؛ لِأَنَّها مُقيِلُ الشَّيطْانِ، وَمِنْهُ يكُونُ النِّسيان.(21)
به اين دليل ناخنها را كوتاه مىكنيد، چون محل استقرار شيطان است و از (آلودگى) آن، فراموشى به وجود مىآيد.
همچنين اميرالمؤمنين(ع) مىفرمايد:
تَقْليمُ الأَظْفارِ، يَمْنَعُ الدَّاءَ الأَعْظَم، وَيَدُرُّ، الرِّزْقَ.(22)
كوتاه نمودن ناخنها از بيمارى عظيم جلوگيرى مىكند و باعث سرازير شدن روزى مىگردد.
در بعضى از روايات، حتّى به جنبه ظاهرى و زيبايى ناخن براى زنان نيز توجّه شده است.
درباره امام صادق(ع) نقل شده است كه:
قالَ لِلرِّجالِ: قُصُّوا أَظافِيرَكُم، و لِلنِّساءِ: اُتْرُكْنَ فَإِنَّه أزْيَنْ لَكُنَّ.(23)
به مردان فرمود: ناخنهاى خود را كوتاه كنيد و به زنان فرمود: ناخنهاى خود را بلند نگهداريد كه براى شما زيباتر است.
كَانَ رَسُولُ اللّه(ص) يُنْفِقُ عَلَى الطِّيبِ، أكْثَر مِمّا يُنْفِقُ عَلى الطَّعامِ.(24)
پيامبر اكرم براى بوى خوش، بيشتر از غذاى خود هزينه مىكرد.
حديث معروف ديگرى از پيامبر(ص) نقل شده كه فرمود:
حُبِّبَ اِلىَّ مِنَ الدُّنْيا ثلاثٌ: النِّساءِ والطِّيبِ وَقُرَّةُ عَيْني فى الصَّلاةِ.(25)
از دنيا سه چيز را دوست دارم: زنان، بوى خوش و نماز را كه نور چشم من است.
امام رضا(ع) نيز مىفرمايد:
لا يَنْبَغى لِلرَّجُلِ أَنْ يَدَعَ الطِّيب فى كُلِّ يَومٍ؛ فَإِنْ لَمْ يَقْدِر عَلَيْهِ فَيَوْمٌ وَيَومٌ، فإنْ لَمْ يَقْدِر، فَفِي كُلّ جُمُعَةٍ؛ وَلا يَدَعْ ذلِك.(26)
سزاوار نيست براى مرد كه استفاده هر روزه از بوى خوش را ترك كند. اگر نتوانست، يك روز در ميان و باز اگر نتوانست، در هر جمعه خود را خوشبو كند و هيچگاه اين كار را رها نكند.
همچنين امام صادق(ع) مىفرمايد: رَكعَتان يُصَلّيها المُتَعَطِّرُ أفْضَلُ مِنْ سَبعينَ رَكعَةٍ يُصَلّيها غَيْرُ مُتَعَطِّرٍ.(27)
دو ركعت نماز كه با بوى خوش گزارده شود، بهتر است از هفتاد ركعت كه بدون بوى خوش بگزارند.
لِكُلِّ شىءٍ طَهُورٌ وَطَهورُ الفَمِ السِّواك.(28)
هر چيزى را پاك كنندهاى است و پاك كننده دهان، مسواك زدن است.
به احتمال زياد، بشر شستن يا تميز كردن دندان را براى رسيدن به زيبايى آغاز كرده است؛ زيرا به قول يكى از صاحبنظران، كشش به سوى زيبايى در سرشت بشر، نيرومندتر از كشش به سمت بهداشت است. به هر حال، رعايت بهداشت دندان نيز همچون ميل به زيبايى، با ظهور پيامبران و تأكيد آنان، به صورت سنّت درآمد كه روايات بسيارى مؤيّد اين مدّعاست.
امام صادق(ع) فرموده است:
السِّواكُ مِنْ سُنَنِ المُرْسَلين.(29)
مسواك زدن، از سنّتهاى پيامبران است.
پيامبر گرامى اسلام نيز در سفارش به مسواك زدن فرموده است:
مازالَ جَبْرئيل يُوصينىِ بِالسِّواك حَتّى ظَنَنْتُ أنّه سَيَجْعلُهُ فَريضَةً.(30)
آنچنان جبرئيل مرا به مسواك زدن سفارش كرد كه گمان بردم آن را «واجب» خواهد نمود.
در حديثى ديگر از ايشان آمده است:
لَوْلا اَنْ اَشُقَّ عَلى اُمّتى لَأَمَرتُهُم بِالسِّواكِ مَعَ كُلِّ صَلاةِ.(31)
اگر نمىترسيدم كه امّتم به زحمت و مشقّت بيفتند، به آنها دستور مىدادم براى هر نماز، مسواك بزنند. در فايدههاى جسمى مسواك زدن و همچنين ثواب آن و افزايش ثواب بسيارى از عبادتها (چنانچه با مسواك زدنْ همراه شوند)، احاديث زيادى وارد شده كه به يك نمونه اكتفا مىگردد.
امام صادق (ع) مىفرمايد:
فِي السِّواكِ إثْنَتا عَشْرَةَ خِصْلَةً: هُو مِنَ السُّنّة، و مُطَهِّرةٌ لِلْفَم ومَجْلاةٌ لِلْبَصَر، وَيُرْضِي الرَّحمن، وَيَبْيَض الأَسْنان ويَذْهَبُ بالحُفَرْ، وَيَشُدُّ اللَثَّة ويُشَهّي الطَّعام، ويذَهَبُ بِالبَلْغَم، ويَزيدُ فِي الحِفْظِ ويُضاعَفُ به الحَسَنات وتَفْرَحُ بِه المَلائِكَةَ.(32)
در مسواك زدن، دوازده ويژگى است: از سنّت (پيامبر(ص)) است، موجب پاكى دهان است، نورِ ديده را جلوهگر مىكند، خداوند را راضى مىنمايد، دندانها را سفيد مىكند، زردى يا پوسيدگى دندان را زايل مىنمايد، لثه را محكم مىسازد، اشتهاى به غذا را زياد مىكند، بَلغَم را از بين مىبرد، حافظه را افزايش مىدهد، ثوابها را چند برابر مىكند، و ملائكه را شاد مىگرداند.
درباره زيبا بودن لباس، امام صادق(ع) چنين مىفرمايد:
إِلْبَس وتَجَمَّل؛ فَإِنَّ اللّه جَميلٌ، يُحِبُّ الجَمال؛ وَلْيَكُنْ مِنْ حَلالٍ.(33)
لباس زيبا بپوش؛ زيرا خداوند زيباست و زيبايى را دوست دارد؛ امّا بايد از حلال باشد.
پيامبر اكرم در مورد تميز بودن لباس فرموده است:
مَنْ اتَّخَذَ ثوباً، فَلْيُنَظِّفهُ.(34)
هر كس لباسى مىپوشد، بايد آن را پاكيزه نگه دارد. همچنين اميرالمؤمنين (ع) مىفرمايد:
غَسْلُ الثِّيابِ يُذْهِبُ الهَمَّ والحُزْنِ وهُو طَهُورٌ للِصَّلاةِ.(35)
شستن لباسها غم واندوه را دورمىسازد واز پاكيزگى براى نماز، شمرده مىشود
منبع:www.hadith.net
/خ
اِنّ اللّه يُحبُّ الجمالَ و التجميلَ و يُكرِه البُؤسَ و التباؤُسَ.(1)
خداوند، زيبايى و آراستن را دوست دارد و از نپرداختن به خود و خود را ژوليده نشان دادن، كراهت دارد. همچنين پيامبر اكرم مىفرمايد:
اِنّ اللّه تعالى يُحبُّ مِنْ عَبدهِ إذا خَرَجَ إلى إخوانِهِ اَنْ يَتَهيّأ لَهُم و يتَجَّملَ.(2)
خداى تعالى دوست دارد وقتى بندهاش نزد برادران خود مىرود، خود را آماده كند و بيارايد.
شايد برخى بر اين باورند كه فقط هنگام حضور نزد افراد غريبه بايد خود را بيارايند و در ديدار با دوستان و آشنايان، صِرف رفاقت و خودمانى بودن، لزوم آراسته بودن را برطرف مىسازد؛ در حالى كه حضرت على(ع) مىفرمايد:
لِيَتَزيَّنْ أحَدُكُم لأخيهِ المسْلِمِ إذا أتاهُ كما يتزيَّنُ لِلْغريبِ الذَّي يُحِبُّ أنْ يَراهُ فى أَحْسَنِ الهَيْئَة(3)
همچنان كه دوست داريد افراد غريبه، شما را در بهترين شكل ببينند و خود را براى آنها مىآراييد، وقتى نزد برادر مسلمان خود نيز مىرويد، به همان صورت، خويشتن را بياراييد.
براى اين كه دقيقتر به مسئله توجّه كنيم، به برخى امور كه مستقيماً در آراستگىِ ظاهر(4) دخالت دارند، مىپردازيم:
1 - پاكيزگى عمومى
زياد نيستند صفاتى كه در كلام پيشوايان، از آنها به عنوان جزئى از ايمانْ ياد شده است:
النَّظافَةُ مِنَ الإيمان.(5)
پاكيزگى جزئى از ايمان است.
در جاى ديگر، امام رضا(ع) فرموده است:
مِنْ اَخْلاقِ الأنْبياء التَّنَظُّفْ.(6)
پاكيزگى از اخلاق انبياست.
در حديثى از قول پيامبر(ص) در مورد شخص آلوده چنين آمده است:
اِنَّ اللّه تعالى يُبْغِضُ الوَسِخَ والشَّعِث.(7)
خداى تعالى شخص آلوده و ژوليده را دشمن مىدارد.
در بعضى از روايات به موارد خاصِّ نظافت اشاره شده است.
امام صادق(ع) در قسمتى از حديث خود مىفرمايد: فإنَّ اللّه - عَزَّوجَلّ - إذا أنْعَمَ عَلى عَبْدِهِ نِعْمَةً أَحَبَّ أَنْ يَرى عَلَيْهِ أثَرها، قِيلَ: وَكَيفَ ذلِكْ؟ قالَ: يُنَظِّفْ ثَوْبَه، وَيُطَيِّبْ رِيحَهُ ويُجَصِّصْ دَارَهُ، وَيَكنِسْ أفْنيَتَهُ، حَتّى اَنَّ السِّراجَ قَبْلَ مَغيبِ الشَّمسِ يَنْفِي الفَقْرَ ويَزيدُ فى الرِّزْقِ.(8)
... هرگاه خداوند به بندهاى نعمتى دهد، دوست دارد اثر آن را در او ببيند. عرض شد: چگونه؟ فرمود: لباس تميز بپوشد، از بوى خوش استفاده كند، خانهاش را گچكارى كند، آلودگىهاى منزل خود را بروبد، حتى روشن كردن چراغ قبل از غروب خورشيد، فقر را دور مىسازد و روزى را افزايش مىدهد.
2 - رسيدگى به موى سر
در همين باره حديثى از پيامبر اكرم نقل شده كه اهمّيت موى سر را در زيبايى نشان مىدهد.
وَرَدَ فى الحَديثِ اَنّ رَسُولَ اللّه(ص): نَهى المَرْأَةَ الّتي وَصَلَتْ إِلى حَدِّ البُلوغِ اَنْ تَتَشَبَّه بِالرِّجالِ فى قَصِّ شَعْرِها مِنَ الخَلْفِ أَوْ مِنَ الوَسَطِ أَوْ مِنَ الأمام.(9)
پيامبر اكرم نهى فرمود از آنكه زنى (دخترى) به حدّ بلوغ رسيده باشد و مانند مردان، موهاى خود را از پشت سر يا از ميان يا از جلوى سر كوتاه نمايد.
امام صادق(ع) نيز فرمود:
الشَّعْرُ الحَسَنُ مِنْ كَسْوَةِ اللّه؛ فَأكْرِمُوه.(10)
موى زيبا از پوششهاى خداست؛ پس آن را گرامى بداريد.
در مورد نگهدارى از مو نيز رواياتى آمده است؛ از جمله پيامبر اكرم فرمود:
مَنْ اتَّخَذَ شَعْراً، فَلْيُحْسِنْ وَلايَتَه أو لِيَجُزَّه.(11)
هر كس موى سرش را بلند مىگذارد، خوب نگهدارى كند يا آنكه كوتاهش نمايد.
امام صادق (ع) نيز فرموده است: إسْتَأْصِل شَعْرَكَ يَقِلُّ دونُهُ وَدوَابُّه وَوَسِخُهُ وتَغْلُظْ رَقَبَتُك وَيَجْلُو بَصَرُكَ.(12)
موى سرت را كوتاه كن؛ چرا كه (با كوتاه شدن مو) آلودگىها و انگلهاى آن، كم و گردنت استوار و نور ديدهات افزون مىشود.
درباره شانه زدن مو و فايدههاى بسيارى كه دارد، روايات متعدّدى از معصومين ذكر شده. امام صادق(ع) در تفسير كلمه «زينت» در آيه «خُذُوا زِينَتَكُم عِنْد كُلِّ مَسْجِد» (در هر مسجد، زيورهاى خود را به همراه بريد) فرموده است:
(الزينةُ) المِشْطِ؛ فَإنَّ المِشْطَ يَجْلِبُ الرِّزْقَ ويُحَسِّنُ الشَعْرَ وَيُنَجِّز الحاجَة ويَقْطَعُ البَلْغَم.(13)
منظور، شانه است؛ زيرا (شانه زدن،) روزى مىآورد؛ مو را زيبا مىكند؛ حاجت را برآورده مىسازد و بَلغَم را از بين مىبَرد.
درباره روغن زدن مو نيز امام صادق(ع) مىفرمايد: إذا أخذْتَ الدِّهنَ على راحَتِك فقُل: اللهُمَّ إنّى أَسْأَلُكَ الزَّيْنَ والزينَة.(14)
موقع روغن زدن موىِ سر بگو: بارالها! از تو درخواست زيبايى و زينت دارم.
3 - رسيدگى به موى صورت
تصاوير، نقوش و مجسّمههاى ادوار مختلف تاريخى، نشان دهنده اين است كه در اكثر ادوار گذشته، نگهداشتن موى صورت و رسيدگى به آن، ارزش و زينتى براى مردان بوده است.
در اسلام، به نگهداشتن ريش و شانهزدن آن توصيههاى فراوانى شده است. درباره پيامبر گرامى نقل شده:
وَكانَ صلىاللّه عليه و آله يُسَرِّحْ تَحْتَ لِحْيَتِهِ أَرْبَعينَ مَرَّة وَمِنْ فُوقها سَبْع مَرّات وَيَقُولُ: إِنَّهُ يَزيدُ فى الذِّهْنِ ويَقْطَعُ البَلْغَم.(15)
پيامبر اكرم ريش خود را چهل بار از زير چانه و هفت بار از بالاى آن شانه مىزد و مىفرمود: اين كار ذهن را زياد و بلغم را قطع مىكند.
همچنين امام صادق(ع) فرموده است:
مِشْطُ الرَأْسِ يَذْهَبُ بِالوَباءِ وَمِشْطُ اللِحيَةِ يَشُدُّ الأضْراس.(16)
شانه زدن سر، وبا را دور مىسازد و شانه زدن ريش، دندانها را محكم مىكند.
در مورد موهاى بالاى لب، پيامبر اكرم فرموده است: إنَّ مِنَ السُّنَّةِ أَنْ تَأْخُذَ مِنَ الشَّارِبِ حَتّى يَبْلُغَ الإِطار.(17)
كوتاه نمودن موى لب تا حدّ «إطار»(خط حايل بين لَب و محل روييدن مو) از سنّت است.
در روايتى ديگر از ايشان آمده است:
لا يُطَوِّلَنَّ أَحَدَكُم شارِبَهُ؛ فَإنَّ الشَّيْطانَ يَتَّخِذَهُ مَخْبَأً يَسْتَتِرُ بِهِ.(18)
هيچ كس موى بالاى لب خود را بلند نگذارد؛ چون شيطان آن را پناهگاه خود قرار مىدهد.
4 - رسيدگى به پوست
اميرالمؤمنين(ع) فرموده است:
الدُّهنُ يَلينُ البَشَرَة ويزيدُ فى الدِّماغِ ويُذْهِبُ القَشَف ويُسْفِر اللَّوْنَ.(19)
روغن زدن(چرب كردن)، پوست را نرم و نيروى عقل را زياد مىكند و آلودگى پوست را برطرف مىسازد و به آن، روشنى مىبخشد.
همچنين امام باقر(ع) مىفرمايد:
دُهْنُ اللَّيلِ يَجرِي فى العُروقِ ويَرْوِي البَشَرَةَ ويُبَيِّضُ الوَجْه.(20)
روغن زدن (پوست) به هنگام شب، باعث رسيدن آن به رگها شده، پوست را سيراب و صورت را سفيد مىكند.
5 - كوتاه كردن ناخُنها
درباره توجّه به اين جزء از بدن و تميز نگاه داشتن آن، امام باقر(ع) مىفرمايد:
إنَّما قُصَّتِ الأَظْفارِ؛ لِأَنَّها مُقيِلُ الشَّيطْانِ، وَمِنْهُ يكُونُ النِّسيان.(21)
به اين دليل ناخنها را كوتاه مىكنيد، چون محل استقرار شيطان است و از (آلودگى) آن، فراموشى به وجود مىآيد.
همچنين اميرالمؤمنين(ع) مىفرمايد:
تَقْليمُ الأَظْفارِ، يَمْنَعُ الدَّاءَ الأَعْظَم، وَيَدُرُّ، الرِّزْقَ.(22)
كوتاه نمودن ناخنها از بيمارى عظيم جلوگيرى مىكند و باعث سرازير شدن روزى مىگردد.
در بعضى از روايات، حتّى به جنبه ظاهرى و زيبايى ناخن براى زنان نيز توجّه شده است.
درباره امام صادق(ع) نقل شده است كه:
قالَ لِلرِّجالِ: قُصُّوا أَظافِيرَكُم، و لِلنِّساءِ: اُتْرُكْنَ فَإِنَّه أزْيَنْ لَكُنَّ.(23)
به مردان فرمود: ناخنهاى خود را كوتاه كنيد و به زنان فرمود: ناخنهاى خود را بلند نگهداريد كه براى شما زيباتر است.
6 - عطر زدن
كَانَ رَسُولُ اللّه(ص) يُنْفِقُ عَلَى الطِّيبِ، أكْثَر مِمّا يُنْفِقُ عَلى الطَّعامِ.(24)
پيامبر اكرم براى بوى خوش، بيشتر از غذاى خود هزينه مىكرد.
حديث معروف ديگرى از پيامبر(ص) نقل شده كه فرمود:
حُبِّبَ اِلىَّ مِنَ الدُّنْيا ثلاثٌ: النِّساءِ والطِّيبِ وَقُرَّةُ عَيْني فى الصَّلاةِ.(25)
از دنيا سه چيز را دوست دارم: زنان، بوى خوش و نماز را كه نور چشم من است.
امام رضا(ع) نيز مىفرمايد:
لا يَنْبَغى لِلرَّجُلِ أَنْ يَدَعَ الطِّيب فى كُلِّ يَومٍ؛ فَإِنْ لَمْ يَقْدِر عَلَيْهِ فَيَوْمٌ وَيَومٌ، فإنْ لَمْ يَقْدِر، فَفِي كُلّ جُمُعَةٍ؛ وَلا يَدَعْ ذلِك.(26)
سزاوار نيست براى مرد كه استفاده هر روزه از بوى خوش را ترك كند. اگر نتوانست، يك روز در ميان و باز اگر نتوانست، در هر جمعه خود را خوشبو كند و هيچگاه اين كار را رها نكند.
همچنين امام صادق(ع) مىفرمايد: رَكعَتان يُصَلّيها المُتَعَطِّرُ أفْضَلُ مِنْ سَبعينَ رَكعَةٍ يُصَلّيها غَيْرُ مُتَعَطِّرٍ.(27)
دو ركعت نماز كه با بوى خوش گزارده شود، بهتر است از هفتاد ركعت كه بدون بوى خوش بگزارند.
7 - مسواك زدن
لِكُلِّ شىءٍ طَهُورٌ وَطَهورُ الفَمِ السِّواك.(28)
هر چيزى را پاك كنندهاى است و پاك كننده دهان، مسواك زدن است.
به احتمال زياد، بشر شستن يا تميز كردن دندان را براى رسيدن به زيبايى آغاز كرده است؛ زيرا به قول يكى از صاحبنظران، كشش به سوى زيبايى در سرشت بشر، نيرومندتر از كشش به سمت بهداشت است. به هر حال، رعايت بهداشت دندان نيز همچون ميل به زيبايى، با ظهور پيامبران و تأكيد آنان، به صورت سنّت درآمد كه روايات بسيارى مؤيّد اين مدّعاست.
امام صادق(ع) فرموده است:
السِّواكُ مِنْ سُنَنِ المُرْسَلين.(29)
مسواك زدن، از سنّتهاى پيامبران است.
پيامبر گرامى اسلام نيز در سفارش به مسواك زدن فرموده است:
مازالَ جَبْرئيل يُوصينىِ بِالسِّواك حَتّى ظَنَنْتُ أنّه سَيَجْعلُهُ فَريضَةً.(30)
آنچنان جبرئيل مرا به مسواك زدن سفارش كرد كه گمان بردم آن را «واجب» خواهد نمود.
در حديثى ديگر از ايشان آمده است:
لَوْلا اَنْ اَشُقَّ عَلى اُمّتى لَأَمَرتُهُم بِالسِّواكِ مَعَ كُلِّ صَلاةِ.(31)
اگر نمىترسيدم كه امّتم به زحمت و مشقّت بيفتند، به آنها دستور مىدادم براى هر نماز، مسواك بزنند. در فايدههاى جسمى مسواك زدن و همچنين ثواب آن و افزايش ثواب بسيارى از عبادتها (چنانچه با مسواك زدنْ همراه شوند)، احاديث زيادى وارد شده كه به يك نمونه اكتفا مىگردد.
امام صادق (ع) مىفرمايد:
فِي السِّواكِ إثْنَتا عَشْرَةَ خِصْلَةً: هُو مِنَ السُّنّة، و مُطَهِّرةٌ لِلْفَم ومَجْلاةٌ لِلْبَصَر، وَيُرْضِي الرَّحمن، وَيَبْيَض الأَسْنان ويَذْهَبُ بالحُفَرْ، وَيَشُدُّ اللَثَّة ويُشَهّي الطَّعام، ويذَهَبُ بِالبَلْغَم، ويَزيدُ فِي الحِفْظِ ويُضاعَفُ به الحَسَنات وتَفْرَحُ بِه المَلائِكَةَ.(32)
در مسواك زدن، دوازده ويژگى است: از سنّت (پيامبر(ص)) است، موجب پاكى دهان است، نورِ ديده را جلوهگر مىكند، خداوند را راضى مىنمايد، دندانها را سفيد مىكند، زردى يا پوسيدگى دندان را زايل مىنمايد، لثه را محكم مىسازد، اشتهاى به غذا را زياد مىكند، بَلغَم را از بين مىبرد، حافظه را افزايش مىدهد، ثوابها را چند برابر مىكند، و ملائكه را شاد مىگرداند.
8 - پوشيدن لباس تميز و زيبا
درباره زيبا بودن لباس، امام صادق(ع) چنين مىفرمايد:
إِلْبَس وتَجَمَّل؛ فَإِنَّ اللّه جَميلٌ، يُحِبُّ الجَمال؛ وَلْيَكُنْ مِنْ حَلالٍ.(33)
لباس زيبا بپوش؛ زيرا خداوند زيباست و زيبايى را دوست دارد؛ امّا بايد از حلال باشد.
پيامبر اكرم در مورد تميز بودن لباس فرموده است:
مَنْ اتَّخَذَ ثوباً، فَلْيُنَظِّفهُ.(34)
هر كس لباسى مىپوشد، بايد آن را پاكيزه نگه دارد. همچنين اميرالمؤمنين (ع) مىفرمايد:
غَسْلُ الثِّيابِ يُذْهِبُ الهَمَّ والحُزْنِ وهُو طَهُورٌ للِصَّلاةِ.(35)
شستن لباسها غم واندوه را دورمىسازد واز پاكيزگى براى نماز، شمرده مىشود
منبع:www.hadith.net
/خ
مقالات مرتبط
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}