انسجام اسلامی و چالش های فرا راه

چکیده: در حال حاضر، دشمنان اسلام با ترویج فرقه گرایی و تعصب های ناشی از آن می كوشند جهان اسلام را از پویایی، تحول و پیشرفت بازدارند و بااستفاده از تمامی امكانات تبلیغی و رسانه ای خود، به ایجاد تنش و تفرقه میان كشورهای اسلامی مبادرت می كنند كه بارزترین آن، سیاست اخیر واشنگتن در كمك تسلیحاتی به برخی كشورهای عربی برای طرح به اصطلاح (مقابله با تهدید ایران) است. گزارش حاضر، چالش های فرا روی بحث (انسجام اسلامی) را در ابعاد مختلف بررسی و مطالعه می كند.

مقدمه

مقام معظم رهبری در پیام نوروزی خود در آغاز سال 86، این سال راسال (اتحاد ملی و انسجام اسلامی) نامگذاری كردند و در واقع، از یك سو شخصیت های داخلی و عمومی ملت ایران را به وحدت بیشتر دعوت كردند و از سوی دیگر همه رهبران، سیاستمداران و متفكران جهان اسلام را به انسجام بیشتر فراخواندند.
معظم له همچنین در بیانات خویش در سالروز بعثت نبی مكرم اسلام (ص)، ضمن یاد آوری شعار كلیدی (اتحاد ملی و انسجام اسلامی) به این امر اشاره كردند كه امروز دنیای اسلام مجروح است ومفسدانی كه با همه مسلمانان و با اصل امت اسلامی دشمن اند، باتشدید اختلافات قومی و فرقه ای، نظیر (شیعه و سنی) و (عرب وعجم)، در صددند بخش های مختلف جهان اسلام را مقابل یكدیگرقرار دهند و متأسفانه برخی در این دام خطرناك می افتند.
در حال حاضر، دشمنان اسلام با ترویج فرقه گرایی و تعصب های ناشی از آن می كوشند جهان اسلام را از پویایی، تحول و پیشرفت بازدارند و بااستفاده از تمامی امكانات تبلیغی و رسانه ای خود، به ایجاد تنش و تفرقه میان كشورهای اسلامی مبادرت می كنند كه بارزترین آن، سیاست اخیر واشنگتن در كمك تسلیحاتی به برخی كشورهای عربی برای طرح به اصطلاح (مقابله با تهدید ایران) است.
گزارش حاضر، چالش های فرا روی بحث (انسجام اسلامی) را در ابعادمختلف بررسی و مطالعه می كند.

بخش نخست. چالش های سیاسی

چالش های سیاسی عمده فراروی بحث انسجام اسلامی را می تواند به چهار دسته كلی تقسیم كرد:
الف. چالش های عربی ـ عربی
ب. اختلافات تركیه و برخی كشورهای عربی
ج. چالش های عربی ـ ایرانی
د. ارتباط ضعیف كشورهای اسلامی خاورمیانه با كشورهای اسلامی جنوب شرق آسیا
در ادامه به اختصار، به هر یك از این چالش های پرداخته می شود :

الف. چالش های عربی ـ عربی

مواردی كه در این حوزه قابل طرح است و به طور مشخصی موجب اختلافات در بدنه جهان اسلام شده، عبارت است از:

1. مسئله عراق

پس از اشغال عراق، به خصوص پس از روی كار آمدن دولت شیعی نوری المالكی در این كشور، برخی كشورهای عربی مواضع متفاوتی ازخود بروز دادند؛ برای مثال عربستان، با هدف افزایش نفوذ خویش دراین كشور و گسترش وهابی گری، به حمایت گسترده از گروه های سلفی وتندرو نظیر ارتش اسلامی، ارتش محمد، انصار الله، ارتش عمر و ارتش مجاهدین روی آورد و همین امر موجب اختلاف میان سران این كشورها با دولت عراق گردید.
دولتمردان عراقی به درستی عربستان را یكی از پایه های اصلی بی ثباتی در عراق قلمداد كردند. نكته مهمی كه باید بدان توجه كرد این است كه امریكا در حال حاضر، در پی خروج آبرومندانه از عراق است و دراین چار چوب، به عربستان كه با ایران و عراق اختلاف نظر دارد، میدان می دهد تا از تسلط كامل ایران بر عراق، در صورت خروج امریكا جلوگیری كند.
در این میان، اتهامی كه برخی كشورهای عربی،نظیر مصر، اردن و عراق به ایران وارد آورند، تلاش برای بی ثباتی در عراق است. آنان دولت جدید عراق را دست نشانده ایران می دانند. این امر به ایجاداختلافات بین دولتمردان عراقی و سران این كشورها منجر گردید.
نكته قابل توجه دیگر در بحث عراق این است كه برخی كشورهای عربی ـ اسلامی، نظیر بحرین، با پناه دادن بعثی های سابق عراق،درواقع به طور جدی، به مخالفت با دولت فعلی عراق مشغول اند.(شبكه خبر، 86/5/5) نتیجه این امر، تشدید اختلافات میان عراق، به عنوان گوشه مهمی از جهان اسلام، با برخی كشورهای عربی ـ اسلامی دیگراست.

2. درگیری های داخلی فلسطین

درگیری میان دو گروه فلسطینی فتح و حماس را كه با حمایت های صریح مالی و دیپلماتیك اسرائیل و امریكا از فتح همراه بود، می توان به عنوان عامل اختلاف و عدم انسجام در بخشی از جهان اسلام دانست.در واقع گروه های فلسطینی، در نتیجه برنامه دقیق صهیونیست ها ووجود حس قدرت طلبی و تمامیت خواهی در بین برخی رهبران این گروه ها، ناخواسته از دشمن اصلی خویش، یعنی اسرائیل كه دشمن همه جهان اسلام است، چشم پوشیده، به مناقشه میان خود پرداختند.
تأثیر این درگیری را بر تضعیف انسجام اسلامی می توان از منظر دیگری نیز تبیین كرد؛ بدین صورت كه با تشدید این درگیری ها، برخی كشورهای اسلامی از فتح و برخی از حماس حمایت مادی ـ معنوی كردند و در نتیجه این موضوع موجب اختلاف شدید میان كشورهای حامی این دو گروه گردید. رقابت میان برخی كشورهای مهم اسلامی،نظیر مصر و عربستان برای میانجی گری و ایفای نقش ریش سفیدی بین گروه های فلسطینی نیز عاملی در جهت تضعیف انسجام اسلامی است.

3. مناقشات سیاسی سوریه و برخی كشورهای عربی

در این رابطه می توان، به اختلاف شدید میان سوریه و لبنان (به عنوان دو كشور عربی ـ اسلامی)، بر سر مسئله قتل رفیق حریری و حمایت سوریه از حزب الله لبنان اشاره كرد. همچنین موضوع سرسختانه سوریه نسبت به تجاوزات اسرائیل منشاء اختلاف میان سران این كشور بابرخی كشورهای دیگر عربی ـ اسلامی، نظیر عربستان، اردن و... است.اتحاد راهبردی سوریه با ایران نیز عاملی مؤثر در تشدید اختلافات این كشور با دیگر كشورهای عربی ـ اسلامی، نظیر عربستان، مصر و اردن (كه مخالف قوت گرفتن و افزایش نفوذ منطقه ای جمهوری اسلامی ایران هستند) است. روابط مخفیانه و بعضا علنی برخی كشورهای اسلامی با اسرائیل كه با مخالفت سوریه و برخی گروه های فلسطینی مواجه است، در تشدید این اختلافات مؤثر است.

4. مناقشات مرزی

مناقشاتی كه میان برخی كشورهای عربی ـ اسلامی، نظیر عربستان واردن، عربستان و كویت، كویت و عراق و... بر سر حدود مرزها و منابع طبیعی موجود در نواحی مشترك وجود دارد، عاملی در جهت تضعیف وحدت و انسجام اسلامی به حساب می آید. لازم به ذكر است كه هر چنداین موضوع در حال حاضر، موجب مناقشه جدی و عمیقی میان كشورهای مذكور نشده است ؛ ولی قابلیت به فعلیت رسیدن و عمیق شدن اختلافات میان این كشورها وجود دارد.

ب. اختلافات تركیه و برخی كشورهای عربی

در این رابطه می توان به مسائلی چون اختلافات میان تركیه و عراق برسر مسئله كردها و شمال عراق و نیز مناقشات میان تركیه و سوریه بر سر مسئله آب و موضوع كردها اشاره كرد. در ماه های اخیر، دولت تركیه بارهابه خاك عراق، به دلیل آنچه (مقابله با اكراد مخالف دولت تركیه) نامیده،حمله و بمباران كرده است و به مناطقی از شمال عراق نیرو گسیل داشته و تجاوز كرده است ؛ در نتیجه این موضوع موجب اختلاف شدید میان دوكشور اسلامی تركیه و عراق شده است. همچنین دولت تركیه اختلاف دیرینه ای بر سر مسئله آب با كشور سوریه دارد و دو كشور، یكدیگر را به استفاده غیرقانونی و غیر عادلانه از منابع آبی فرات (كه سرچشمه های آن در تركیه وجود دارد) متهم می كنند.
لازم به ذكر است كه مسئله آب به عنوان حربه ای سیاسی در دست دولت تركیه علیه سوریه است كه هرگاه سوریه حمایت های خویش را ازاكراد پ.ك.ك علنی و تشدید می كند، تركیه نیز با استفاده از این اهرم، برسوریه فشار وارد می آورد.

ج. چالش های عربی ـ ایرانی

به طور قطع می توان گفت، مهم ترین عامل اختلاف و انشقاق درسطح جهان اسلام، موضوع چالش های بین برخی كشورهای عرب وجمهوری اسلامی ایران است. اهم این چالش ها عبارت است از :

1. مسئله هلال شیعی

بیشتر كشورهای عرب، جمهوری اسلامی ایران را به تلاش برای شیعه كردن مناطق سنی جهان اسلام و گسترش شیعی گری در منطقه متهم می كنند. مهم ترین این مواضع، سخنان ملك عبدالله، پادشاه اردن، در دسامبر سال 2004 بود. وی طی سخنانی، شكل گیری (هلال شیعی) را به عنوان خطری كه خاورمیانه را تهدید می كند، مطرح كرد. براین اساس، این هلال از ایران شروع شده، تا علوی های سوریه امتدادمی یابد و به حزب الله لبنان می پیوندد. نكته قابل تأمل و مهم این است كه اندكی پس از این موضع گیری، حسنی مبارك رئیس جمهور مصر نیزاعلام كرد: (شیعیان عراق و لبنان، پیوندشان با ایران، قوی تر ازوابستگی شان به كشورهای خودشان است). (سایت مكتوب،85/12/16)
در مجموع می توان گفت كه طرح این بحث از سوی كشورهای مهم عرب جهان اسلام، نظیر مصر، اردن و عربستان علیه جمهوری اسلامی،از عوامل مهم انگیزش مناقشه میان كشورهای جهان اسلام است.

2. مسئله عراق

بحران عراق همان گونه كه پیش تر اشاره شد، نه تنها موجب بروزبرخی اختلافات میان عراق و برخی كشورهای عربی شد، بلكه مایه اختلافات شدید بین دو كشور مهم اسلامی، یعنی عربستان و ایران شده است ؛ به تعبیر دقیق تر، قدرت گیری شیعیان در این كشور كه محصول طبیعی رهایی مردم عراق از قید دیكتاتوری صدام بود و با توجه به اكثریت 60 درصدی شیعیان در این كشور، موضوعی كاملا منطقی است، موجب احساس خطر برخی كشورهای عربی، به خصوص عربستان از گسترش نفوذ شیعیان در كل منطقه و در نتیجه افزایش عمق استراتژیك جمهوری اسلامی گردید.
به همین واسطه، دولت عربستان حمایت های مادی و معنوی وسیعی را از گروه های وهابی، سلفی و تندرو در عراق، با هدف مقابله با گسترش قدرت شیعیان و ایران در این كشور آغاز كرد. در كنار این امر، برخی كشورهای دیگر عربی نظیر كویت، اردن و مصر نیز هر از چند گاهی،جمهوری اسلامی را به تلاش برای تشدید نا آرامی ها و بی ثباتی درعراق و همچنین همدستی با اشغالگران عراق متهم كرده، نسبت به گسترش نفوذ ایران در این كشور هشدار می دهند. مجموع این وقایع،عاملی مؤثر در تشدید شكاف میان ایران (به عنوان یكی از مهم ترین كشورهای جهان اسلام) و این كشورهای اسلامی شده است.

3. مسئله هسته ای ایران

بزرگنمایی و خطرناك جلوه دادن فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی، از سوی برخی مسئولان و رسانه های كشورهای عرب منطقه (به خصوص كشورهای عضو شورای همكاری خلیج فارس)، از جمله موارد تضعیف كننده (انسجام اسلامی) به حساب می آید؛ در حالی كه سیاستمداران این كشورها طی سخنرانی های خود بر حق مسلم ومنطقی جمهوری اسلامی در استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای تأكیدورزیده اند و حتی خود نیز برای به دست آوردن این تكنولوژی ابراز تمایل شدید كرده اند، بعضا در برخی برهه ها، با وارد آوردن اتهامات و طرح مسائلی نظیر ایمن نبودن تأسیسات هسته ای بوشهر و امكان نشست مواد رادیو اكتیو و آلودگی كشورهای عرب حوزه خلیج فارس به واسطه آن و تلاش ایران برای به دست آوردن بمب هسته ای و گسترش سلطه درمنطقه، به مخالفت با فعالیت های هسته ای ایران پرداخته اند.
لازم ذكر است كه تبلیغات هدفمند رسانه های غربی و مواضع مسئولان و سیاستمداران غرب نیز در گسترش نگاه منفی عرب هانسبت به مسئله هسته ای جمهوری اسلامی بی تأثیر نبوده است. نمونه این امر را در اظهارات وزیر امور خارجه امارات، درباره برنامه هسته ای ایران می توان مشاهده كرد. وی در مصاحبه ای گفته است كه برای عرب ها، حمله به ایران، از هسته ای شدن آن بسیار مهم تر است. (واحدمركزی خبر، صدا و سیما، 86/4/3).

4. جزایر سه گانه ایرانی

موضوع جزایر سه گانه ایرانی تنب بزرگ، تنب كوچك و ابوموسی، هر از چند گاهی دستمایه مواضع غیر منطقی دولت های عرب، به خصوص كشور امارات متحده عربی قرار می گیرد. آخرین موضع گیری در این رابطه، بیانیه مشترك وزرای خارجه و دفاع كشورهای عضو شورای همكاری خلیج فارس، در 14 تیر ماه امسال است كه طی آن، حمایت خود را از ادعاهای امارات متحده عربی درباره جزایر سه گانه ابرازداشتند. (روزنامه كیهان، 86/4/18).
با بررسی سیر مواضع عرب ها در رابطه با این جزایر، به وضوح می توان دریافت كه هرگاه این كشورها، موضع ایران را در سطح منطقه، رو به تقویت دیده اند، با تحریك و حمایت برخی كشورهای غربی، نظیرانگلیس، به تكرار این ادعای واهی و غیر مستند پرداخته اند و در نتیجه،این امر به عاملی در جهت تیره شدن روابط ایران و این كشورها تبدیل شده و موجب تضعیف اتحاد و انسجام اسلامی شده است.

5. مسئله فلسطین

موضع گیری ایران در قبال مسائل فلسطین كه بر احقاق كامل حقوق فلسطینیان و دفع تجاوزگری رژیم صهیونیستی از سرزمین های اشغالی تأكید دارد، با مواضع برخی دولت های عرب محافظه كار منطقه، نظیرمصر، اردن و عربستان كه روابط پشت پرده وسیعی با اسرائیل دارند درتضاد است. در نتیجه همین عامل و همچنین حمایت ایران از حماس،در مقابل حمایت این سه كشور از فتح، موجب ایجاد اختلاف در قسمتی از جهان اسلام گردیده است.

6. مسئله بحرین

سر مقاله روزنامه كیهان (86/4/18)، در واكنش به بیانیه كشورهای عضو شورای همكاری خلیج فارس در مورد جزایر سه گانه، موجب اختلافات شدید و هجمه تبلیغاتی بسیار سنگین عرب ها علیه جمهوری اسلامی و در نتیجه گسترش انشقاق در سطح جهان اسلام گردید.مختصر اینكه برخی رسانه ها و دولتمردان عرب، به بهانه انتقاد از سرمقاله كیهان، ایران را به تلاش برای تهاجم و دست اندازی به كشورهای همسایه خویش متهم كردند و بحث هایی نظیر تقابل شیعه و سنی،مشكوك بودن فعالیت های هسته ای ایران، تلاش ایران برای كسب هژمونی در منطقه و رابطه مخفی ایران با صهیونیست ها و امریكا رامطرح كردند.
د. ارتباط ضعیف كشورهای اسلامی خاورمیانه با كشورهای اسلامی جنوب شرق آسیا
اختلاف مواضع و راهبردهای كلی این دو دسته كشورهای اسلامی (كه دسته اول بر مسائل سیاسی و دسته دوم بر مسائل اقتصادی تأكید دارند)موجب شده، تا این كشورها از ضعیف ترین ارتباط با هم برخوردار باشندو در برخی برهه ها، علیه یكدیگر موضع گیری كنند؛ برای مثال اندونزی،در جریان رأی گیری قطعنامه دوم علیه جمهوری اسلامی در شورای امنیت (در مورد بحث هسته ای)، علیه ایران رأی داد و اساسا اسلامی بودن ایران، بر موضع این كشور اسلامی تأثیر چندانی نگذاشت.

بخش دوم. چالش های مذهبی ـ فرهنگی

مسائل ذیل را می توان به عنوان مهم ترین چالش های مذهبی ـفرهنگی در حال حاضر كه لطمات جبران ناپذیری به بحث (انسجام اسلامی) وارد می آورد، ذكر كرد:

الف. مسئله وهابیت

وهابیت به عنوان فرقه ای انحرافی و ساخته دست استعمار انگلستان،همواره موجب تشتت و اختلاف در سطح جهان اسلام بوده است. این موضوع وقتی بیشتر اهمیت می یابد كه ملاحظه شود، دولت عربستان باحمایت های مادی و معنوی خویش از این تفكر، در پی رواج این فرقه وحمایت از آن، برای مقابله با دیگر گروه های اسلامی معتدل، به خصوص شیعیان است ؛ برای مثال فتوای چند تن از بزرگان این فرقه درعربستان، مبنی بر لزوم تخریب اماكن مقدس شیعیان در كربلا، دمشق و...، موجب بروز مجدد درگیری ها و تنش های فرقه ای گردید. همچنین تحركات تروریستی القاعده در عراق و بیانیه تهدیدآمیز این گروه علیه ایران كه خواهان مقابله با ایران و كشتار شیعیان شده بود، از جمله اقدامات این فرقه است.
نكته قابل توجه دیگر، حمایت های بی دریغ شاهزاده بندر بن سلطان از گروه های وهابی و ضد ایرانی یا ضد شیعی در نقاط مختلف (نظیر گروه فتح الاسلام) است كه با هدف مقابله با آنچه افزایش نفوذ حزب الله وایران می خواند، انجام شد.

ب. مسائل مربوط به تقابل سنت و مدرنیزم

الزامات ناشی از صنعتی شدن و پیوستن به كشورهای توسعه یافته یادر حال توسعه و نیز برداشت های جدید از مسئله اسلام و احكام آن ومسئله شكاف نسل ها، موجب نوعی تقابل میان دو طیف طرفداران سنت و مدرنیزم، در اغلب كشورهای جهان شده است كه كشورهای مسلمان نیز از آن مستثنا نیستند و چه بسا بیشتر از دیگر كشورها، با آن دست به گریبان اند. این مسئله زمانی حاد می شود كه برخی دولت های غربی (به خصوص امریكا) به حمایت از یكی از این دو طیف وارد عمل شده، برای غالب كردن طرز تفكر برخی از این گروه ها كه بعضا به ورطه سكولاریسم هم می افتند، تلاش می كنند؛ برای مثال، تلاش امریكابرای بر سر كار آوردن افراد سكولاری نظیر ایاد علاوی در عراق،نمونه ای از این امر است.
از سوی دیگر، حمایت صریح امریكا از دولت های بسته و دیكتاتورمنطقه،نظیر عربستان، مصر و... (كه بر خلاف راهبرد دموكراسی سازی امریكا است) تقابل سنت و مدرنیزم را در كشورهای اسلامی شدت می بخشد.

ج. تقابل شیعه ـ سنی

اختلافات میان دو گروه مهم اسلامی شیعی و سنی كه به شدت ازسوی دشمنان جهان اسلام ( به خصوص امریكا و اسرائیل) دنبال می شود، از جمله مهم ترین موانع رسیدن به انسجام اسلامی بوده وخواهد بود. گسترش مسئله (شیعه هراسی) از سوی برخی كشورهای معاند با جهان اسلام، راهبردی كاملا هدفمند است كه متأسفانه باهمراهی تام و تمام برخی سران كشورهای عرب منطقه، نظیر مصر،اردن و عربستان تا اندازه ای موثر بوده است. در آخرین حركت ضد شیعی و (ضد ایرانی) این كشورها، همه مراكز آموزشی شیعیان، در ایام تابستان، در كشورهای عربی حوزه خلیج فارس، بالاجبار تعطیل شده است. (واحد مركزی خبر صدا و سیما، 86/4/3).
تلاش برخی كشورهای سنی نشین نظیر عربستان، برای ایجادبی ثباتی در عراق، برای مقابله با نفوذ شیعیان و به بن بست كشاندن دولت شیعی نوری مالكی و برخوردهای نامناسب این كشور با حجاج شیعه، به خصوص حجاج ایرانی نیز در راستای تقابل شیعه ـ سنی انجام می گیرد.
همچنین برخی اخبار حاكی است، ملك عبدالله، پادشاه عربستان اظهار آمادگی كرده تا برای جلوگیری از به اصطلاح گسترش خطرشیعیان 250 میلیارد دلار هزینه كند. (نهرین نت، 18 مارس 2007).این تقابل از سوی دیگر، به رشد سلفی گرایی و افراطی گری در میان گروه های مختلف مسلمان منجر شده، موجب می شود كه به قول مقام معظم رهبری (در فرمایشات ابتدای سال 1386)، زمام امور مسلمانان ازدست طیف معقول و عالم جهان اسلام خارج شده، گروه های افراطی وبی مایه، تعیین كننده آینده جهان اسلام و تعاملات درونی آن شوند و درنهایت بحث (انسجام اسلامی) به هیچ وجه پای نگیرد.

د. تضاد میان كشورهای مسلمان عرب و غیر عرب

اختلافات فرهنگی و سیاسی میان كشورهای مسلمان عرب (مصر،كشورهای عضو شورای همكاری خلیج فارس، سوریه، فلسطین، لبنان و...) و كشورهای مسلمان غیر عرب (ایران، تركیه، پاكستان، افغانستان،كشورهای مسلمان آسیای میانه و قفقاز و جنوب شرقی آسیا) را می توان از جمله مهم ترین مسائل برهم زننده انسجام اسلامی برشمرد.
از نگاه دیگر می توان چنین ارزیابی كرد كه گسترش ملی گرایی دركشورهای مختلف و غلبه آن بر اسلام گرایی، و نبود تعامل میان این دوامر (ملی گرایی و اسلام گرایی) موجب شده تا مسائلی از قبیل پان عربیسم و...، مانع اتحاد و انسجام كامل این دو طیف از كشورهای مسلمان شده، در این بین، دشمنان جهان اسلام، از این شكاف واختلافات نهایت استفاده را ببرند.
برای مثال، مسئله كشاكش میان ایران و عرب ها بر سرمسئله جزایرسه گانه ایرانی خلیج فارس، موضوعی است كه برخی كشورهای غربی،نظیر انگلیس نیز با حمایت از موضع عرب ها، به شكاف ایرانی ـ عربی دامن می زنند.
بی تفاوتی برخی كشورهای اسلامی آسیای میانه و قفقاز یا جنوب شرقی آسیا در برابر مسائل مهم جهان اسلام، نظیر مسئله فلسطین، تاحدودی ناشی ازچنین تضاد و اختلافی است.

بخش سوم. چالش های اقتصادی ـ اجتماعی

چالش های یاد شده كه عمدتا در قالب مسائلی نظیر رابطه اقتصادی بااسرائیل، رقابت های اقتصادی برای جذب سرمایه های خارجی یا حتی سرمایه های یكدیگر، روابط اقتصادی با غرب، مسائل مربوط به حقوق بشر و مسئله زنان كه بعضا موجب بروز اختلافات داخی در این كشورها یامیان برخی كشورهای اسلامی می گردد، از حساسیت كمتری نسبت به چالش های سیاسی و مذهبی ـ فرهنگی برخوردارند؛ اما وقتی با یك سری واسطه هایی به مسائل سیاسی ربط داده می شوند، خود منشاءانشقاق و اختلاف خواهند شد.
برای مثال مسئله رابطه اقتصادی با اسرائیل كه به نوعی موجب تحرك و پویایی و به رسمیت شناخته شدن تلویحی این رژیم در منطقه خواهد شد، از جمله مسائل مورد اختلاف میان ایران و برخی كشورهای عرب منطقه است. روزنامه یدیعوت آهارنوت در روز پنجشنبه 4 تیرماه،از وجود ارتباطات سری میان عربستان و اسرائیل خبر داد. (خبر گزاری شیعیان عراق).
مسئله وجود آزادی برای قشر زنان در ایران (برای مثال در مسئله ورزش) نیز بعضا موجب انتقاداتی از سوی سران برخی كشورهای منطقه گردیده، آن را موجب متوقع شدن بیش از حد زنان كشورهای خوددانسته اند.
در مجموع باید گفت كه این چالش ها، شاید در حال حاضر، خطرعمیقی را برای انسجام اسلامی ایجاد نكنند؛ ولی قابلیت بالفعل شدن وعمیق شدن دارند.

بخش چهارم. چالش های رسانه ای

این بخش بیشتر به تبلیغات ضد شیعی و ضد ایرانی برخی رسانه های عربی مربوط می شود كه دنبال آن، تلاش رسانه های شیعه و ایرانی برای پاسخ گویی به این هجمه، خود به خود بحث اتحاد در سطح جهان اسلام را با چالش مواجه خواهد كرد و ضمن آن موجب انحراف جهان اسلام ازمسائل اساسی خویش، نظیر مسئله فلسطین و توطئه های اسرائیل خواهد شد.
مواضع ضد شیعی برخی رسانه های عرب، نظیر العربیه، الحره،المستقبل و الریاض و نیز برخی مواضع ضد ایرانی رسانه های عربی نظیر السیاسه كویت، الجزیره، العربیه، العراقیه و...، همه و همه در راستای جنگ رسانه ای آنها علیه شیعیان است كه در نتیجه موجب انشقاق اسلامی می گردد.
برای مثال روزنامه الریاض، از روزنامه های نزدیك به هیئت حاكمه عربستان سعودی، به تازگی در مقاله ای خواستار تلاش همه جانبه امریكا برای سرنگونی دولت شیعی در عراق گردید.
این روزنامه همچنین آورده است كه دولت شایسته برای عراق، دولتی متشكل از شیعیان سكولار و سنی های میانه رو است و امریكا باید پیش از آنكه این دولت، سلاح خود را به دستور ایران، به سوی امریكا نشانه بگیرد، دولت مالكی را سرنگون كند. (الریاض، 10 مرداد 86).
مواضع به شدت توهین آمیز برخی رسانه های عرب، به بهانه سرمقاله كیهان در مورد بحرین، نیز نمونه ای از چالش های رسانه ای موجود درسطح جهان اسلامی بود.

نتیجه گیری

برنامه هدفمند دشمنان جهان اسلام برای ایجاد اختلافات متعددقومی، فرقه ای و مذهبی از یكسو و نا آگاهی و غفلت برخی سران وسیاستمداران كشورهای اسلامی نسبت به این توطئه ها، شرایط فعلی جهان اسلام را در وضعیتی نابهنجار و به تعبیر مقام معظم رهبری (مجروح) قرار داده است.
مهم ترین محور این توطئه ها، بر مبنای ایجاد و تعمیق شكاف (سنی ـ شیعه) و (عرب ـ غیر عرب) است كه متأسفانه تا اندازه زیادی محقق شده است.
بحران موجود درعراق و موضع گیری بعضا خصمانه و ریاكارانه برخی كشورهای عرب منطقه در ارتباط با جمهوری اسلامی، مؤید همین امراست. افزون بر آنكه این اختلافات، با حمایت مادی و معنوی امریكا ازاین كشورها علیه ایران، تقویت می گردد. این همه در حالی است كه دشمنان اصلی جهان اسلام و به خصوص اسرائیل، به فجایع ضد بشری خویش در سرزمین های اشغالی مشغول بوده، به جز ایران اسلامی، هیچ مخالف جدی ای بر سر راه جنایات خویش نمی بینند.
مسلما دردها و رنج های حال حاضر ملت های مسلمان، هیچ چاره ای جز بیداری مسلمانان، بازگشت به هویت اسلامی و همت و عزم جدی مسئولان كشورهای اسلامی برای كنار گذاردن اختلافات و رسیدن به انسجام نخواهد داشت.
منبع: www.irdc.ir
/خ