روز گل و گياه

آیه اول : «يُنْبِتُ لَكُمْ بِهِ الزَّرْعَ وَالزَّيْتُونَ وَالنَّخِيلَ وَالاْءَعْنَابَ وَمِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ إِنَّ فِى ذَلِكَ لاَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ؛ خداوند به وسيله آن آب براى شما كشتزار و زيتون و درختان خرما و انگور و از هر نوع ميوه‏اى مى‏روياند. همانا در اين امر براى آنان كه مى‏انديشند نشانه‏اى روشن است. (نحل:11)

پيام‏ها :

1. روياندن، كار خداست؛ نه كشاورز. «يُنْبِتُ لَكُمْ»
2. انواع گياهان و درختان و ميوه‏ها، براى انسان آفريده شده است. «لَكُمْ»
3. محصولات و ثمرات، گذرگاهند نه توقف‏گاه؛ نشانه و علامتِ راهند، نه مقصد. «لاَآيَةً»
4. ديدن و دانستن كافى نيست، تفكر و تدبّر در هستى لازم است. «لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ»
آیه دوم : «وَفِي الاْءَرْضِ قِطَعٌ مُتَجَاوِرَاتٌ وَجَنَّاتٌ مِنْ أَعْنَابٍ وَزَرْعٌ وَنَخِيلٌ صِنْوَانٌ وَغَيْرُ صِنْوَانٍ يُسْقَى بِمَاءٍ وَاحِدٍ وَنُفَضِّلُ بَعْضَهَا عَلَى بَعْضٍ فِى الاْءُكُلِ إِنَّ فِى ذَلِكَ لاَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ؛ و در زمين قطعاتى است مجاور هم و باغ‏هايى از انواع انگور و كشت‏زار و درختان خرما (محصولاتى مختلف) همانند و غير همانند كه همه با يك آب آبيارى مى‏شوند و بعضى ميوه‏ها را در خوردن بر بعضى برترى داديم. همانا در اين (تنوع ميوه‏ها و مزه‏ها با آنكه از يك آب و خاك تغذيه مى‏شوند) براى كسانى كه تعقل دارند حتما نشانه‏هايى است». (رعد: 4)

پيام‏ها:

1. زمين، قطعاتى مجاور يكديگر است كه هر قطعه‏اى استعداد خاص خود را داراست. «قِطَعٌ مُتَجاوِراتٌ»
2. تنوع ميوه‏ها با رنگ، مزه، بو و شكل‏هاى مختلف، همه از نشانه‏هاى قدرت الهى است. «لاَآياتٍ»
3. تنوع ميوه‏ها با اراده و خواست خداوند است وگرنه يك آب، يك نوع مزه بيشتر ندارد. «يُسْقِى بِماءٍ واحِدٍ»
4. هم‏جوارى، دليل يكسانى نيست. ملاك برترى، بهره‏دهى بيشتر است. «مُتَجاوِراتٌ نُفَضِّلُ فِى الاُْكُلِ»
5. انديشمندان از خوردنى‏ها، روح ايمان خود را نيز تقويت و اشباع مى‏كنند، در حالى كه ديگران، تنها به پر كردن شكم خود اكتفا مى‏نمايند. «لاَآياتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ».
آیه سوم : «فَأَنشَأْنَا لَكُمْ بِهِ جَنَّاتٍ مِنْ نَخِيلٍ وَأَعْنَابٍ لَكُمْ فِيهَا فَوَاكِهُ كَثِيرَةٌ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ. (مؤمنون: 19) وَشَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَيْنَاءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَصِبْغٍ لِلآكِلِينَ. (مؤمنون: 20)
پس به وسيله آن (آب) براى شما باغ‏هايى از خرما و انگور پديد آورديم كه در آن باغ‏ها براى شما ميوه‏هاى فراوانى است و از آنها مى‏خوريد. و (نيز) درختى كه از طور سينا مى‏رويد، (و) روغن و نان خورش براى خورندگان به بار مى‏آورد.

پيام‏ها :

1. درختان و گياهان، براى استفاده انسان‏ها آفريده شده‏اند. (كلمه «لَكُمْ» دو بار در آيه 19 به كار رفته است).
2. در ميان ميوه‏ها، بعضى مثل خرما و انگور حساب ديگرى دارد. «نَخِيلٍ وَ أعْنابٍ»
3. هر منطقه‏اى براى درخت و گياه مخصوصى مناسب است. «تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَيْناءَ»
4. بعضى زمين‏ها از نظر معنوى و مادى مبارك‏اند. (طور سينا محل نزول وحى و محل رويش درختان زيتون است.) «مِنْ طُورِ سَيْناءَ»

گل در نگاه نخست

ارتباط با طبيعت و لذت بردن از مناظر زيباى طبيعى، راهى ساده، ولى مهم، جهت كسب آرامش و تلطيف روح و روان آدمى است. كاشتن گل و گياه و يا دريافت هدايايى مانند گل مى‏تواند بيش از هر چيز شادى و طراوت را به انسان هديه دهد.پژوهش‏ها نشان مى‏دهد خريدن گل، كاشتن گل و گياه و به طور كلى نگاه كردن به گل، باعث برانگيخته شدن احساس شادى، آرامش و طراوت، مثبت‏انديشى و دورى از غم و اندوه مى‏شود.
انديشه‏ورى گفته است: «نكته جالب‏توجه درباره نقش گل در سلامت روحى و روانى افراد آن است كه فرد، با تماشا كردن به گل و لذت بردن از طراوت، رنگ و عطر زيباى آن مى‏تواند حالت روحى نامتعادل خود را تغيير داده و به حالت طبيعى باز گرداند؛ در واقع گل عاملى جهت تعديل رفتار در طول شبانه‏روز است و هر بار نگاه كردن به گل، عاملى براى ايجاد يك اتصال عصبى مثبت در مغز است».
آيا مى‏دانيد كه سرانه مصرف گل در ايران كمتر از 10 شاخه است؛ در صورتى كه اين رقم در هلند به 150 شاخه مى‏رسد؟ در سال 84 ، در مجموع حدود 15 ميليارد شاخه گل بريده، 120 ميليون گياه گلدان و 800 ميليون گياه بوته‏اى توليد شده است كه در مقايسه با مساحت 4500 هكتارى سطح زير كشت گل‏ها و گياهان زينتى، رقم بسيار كمى است. اين امر، نشانه آن است كه مسئولين، بايد توجه بيشترى به اين امر داشته باشند. پس رواست كه تنها به روز 25 خرداد بسنده نكنيم و همه روزهامان، روز گل و گياه باشد.

بهره‏هاى گل

معمولاً وقتى صحبت از گل و گياه مى‏شود، آدم ياد باغ و باغچه و سوسن و سنبل مى‏افتد، به زيبايى آن توجه مى‏كند و... به فوايد آن كارى ندارد. شايد به ذهنش هم خطور نكند كه گل و گياهان چقدر در زندگى ما مؤثرند.
- گل‏ها و گياهان مظهر پاكى‏اند.
- فطرت انسان را به سمت خوبى و زيبايى مى‏كشانند.
- روح را صيقل و جلا مى‏دهند.
- فكر انسان را باز مى‏كنند.
- با فضاى عطرآگين، موجب تلطيف روح مى‏شوند.
- 60 درصد از تخريب خاك مى‏كاهند.
ازاين‏رو، در آموزه‏هاى اسلامى به استعمال عطر (عطرهاى طبيعى) و استشمام بوى گل‏ها، به‏ويژه گل نرگس سفارش شده است.

گياهان دارويى

- از گياهان، در صنعت داروسازى نيز بهره گرفته مى‏شود. رنگ و خواص برخى گياهان در صنعت رنگرزى، نقش بسزايى دارد. گياهان دارويى نيز به صورت سنتى و مدرن، در خدمت بشر قرار دارند كه امروزه تحقيقات نشان مى‏دهد استفاده از داروها و مواد آرايشى - بهداشتى كه از طريق طبيعى به دست مى‏آيد، بى‏ضرر و حتى سودمند هستند و تمايل و گرايش مردم نيز به اين سمت، نشانه بازده بالاى داروهاى گياهى است.

اقتصاد و گل و گياه

وقتى شما براى زيبايى خانه، گل و گلدان مى‏خريد، افزون بر زيبايى خانه، معامله‏اى اقتصادى انجام داده‏ايد و مبلغى را در چرخه اقتصاد كشور انداخته‏ايد.
مى‏توان با پرورش دادن گل‏هاى زيبا، آنها را به خارج از كشور صادر كرد. اين كار به اقتصاد جامعه هم كمك مى‏كند. با افزايش اشتغال در جامعه و به راه افتادن چرخه اقتصادى و در واقع رونق اقتصادى، از دغدغه‏هاى معيشتى مردم هم كاسته خواهد شد.

گل و مهربانى

دريافت حتى يك شاخه گل يا يك گلدان كوچك گل، به سرعت مى‏تواند روحيه انسان را تغيير دهد و او را شاد و هيجان‏زده كند. لبخند، اولين و مهم‏ترين نشانه اين تغيير است. احساس شادى و سرزندگى در همه افراد و در هر سنى، به سرعت و به خويى نمايان مى‏شود. افرادى كه در محيط اطرافشان ـ منزل، محل كار و... ـ گل و گياه وجود دارد، بيش از ديگران شاد و مهربان و سر زنده‏اند و مى‏توانند اين حس را با رفتار مثبت خود، به ديگران منتقل كنند.

شعر

كسايى مروزى:
اى گل‏فروش گل چه فروشى براى سيموز گل عزيزتر چه ستانى به سيم گل؟!
فردوسى:
بهار آمد از گلستان گل چنم
ز روى زمين شاخ سنبل چنم
سعدى:
گل بخواهد چيد بى‏شك باغبان
ور نچيند، خود فرو ريزد به باد
نظامى:
گلى ديدم نچيدم بامدادشد
دريغا چون شب آمد بُرد بادش
سعدى:
چه دامن‏هاى گل باشد در اين باغ
اگر چيزى نگويد باغبانم
سعدى:
گر من از خار بترسم، نبرم دامن
گلكام در كام نهنگ است ببايد طلبيد
قيصر امين‏پور:
غنچه با دل گرفته گفت:
زندگى، لب ز خنده بستن است
با دلى گرفته گوشه‏اى نشستن است
گل به خنده گفت:
زندگى شكفتن است
با زبان سبز راز گفتن است
گفت‏وگوى غنچه و گل از درون باغچه هنوز هم به گوش مى‏رسد
راستى
تو، چه فكر مى‏كنى؟!
كداميك درست گفته‏اند؟!
من كه فكر مى‏كنم
گل درست گفته است
هر چه باشد او گل است
گل يكى دو پيرهن
بيشتر ز غنچه پاره كرده است

خاطره گل

همچنان كه باد سرد پاييزى مى‏وزيد، گل‏برگ‏هاى گل مريم، آرام آرام تكان مى‏خورد و ناله گل را از لاى برگ‏هاى رو به خزان، به گوش بلبل شيداى عاشق و ديوانه گل مى‏رساند. بلبل كه در اعماق جان خود خزان گلش را احساس مى‏كرد، بر بالين گل مريم، غمگين‏ترين ترانه عمرش را زمزمه مى‏كرد؛ ترانه‏اى كه در حُزن خود، ياد روزهاى بهار و لبخند و شعر را يادآور مى‏شد، ترانه‏اى كه فروردين و ارديبهشت و خرداد را ورق مى‏زد و مى‏گريست، جويبارها را و نسيم را كه هر روز پيغام بازشدن گل‏هاى تازه را مى‏داد، ورق مى‏زد و مى‏گريست.
بال‏هاى خود را پهن كرد و سر بر برگ‏هاى پژمرده گل مريم گذاشت و به خوابى ابدى فرو رفت؛ خوابى كه بهاران نيز توان بيدار كردنش را نداشت؛ ولى بهار سال بعد، وقتى نسيم نويد نوروز مى‏داد، از اشك‏هاى بلبل و ناله‏هاى گل مريم، گلى روييد كه نشان هر دو را داشت و خاطره هر دو را براى باغ و باغبان زنده مى‏كرد.

كوتاه و گويا

- تنها با تقديم يك شاخه گل مى‏توان بهار را به خانه كشاند.
- گل‏ها، زبان گوياى بهشتند؛ بياييد اين زبان را بفهميم.
- كاشت گل را به فرزندان خود (گل‏هاى زندگيتان) بياموزيد!
- گل، طراوت و تازگى روح و جان را به ارمغان مى‏آورد.
- بياييد روز گل را روز طراوت و شادابى خود و خانواده‏مان بدانيم.
- تقديم يك گل به يك دوست، دلى بهارى مى‏خواهد؛ بهارى باشيم!
گل عزيز است غنيمت شمريدش صحبتكه به باغ آمد از اين راه و از آن خواهد شد
منبع: اشارات - خرداد 1386
/خ