نویسنده: روبرتو توتولی
مترجم: حسن رضایی

پیامبری که نامش در دو آیه از قرآن ذکر شده است. در آیه‌ی نخست (انعام: 86)، الیَشَع (الیَسَع) در کنار اسماعیل، یونس و لوط آمده و گفته شده است که آنها بر بقیه‌ی مخلوقات برتری داده شدند (و کُلاً فَضَّلنا علی العالَمین). در آیه‌ی دوم (ص: 48)، الیشع همراه با اسماعیل و ذوالکفل است و گفته می‌شود که «همه‌ی ایشان از نیکانند» (و کلَّ مِن الأخیار). در قرآن به جزئیات زندگی او هیچ اشاره‌ای نمی‌شود و صرفاً به ذکر نام او در کنار دیگران پیامبران بسنده می‌شود. واژه‌نگاران و مفسران صورت عربی این نام را معمولاً «ألیَسَع» خوانده‌اند، اما در متون تفسیری خوانش متفاوت «اللَیسَع» نیز ضبط شده است (فرّاء، معانی، 407/2-408). الیاس و الیشع پسر عمو بودند یا حداقل به طریقی رابطه‌ی نسبی داشتند (سبط بن جوزی، مرآة، 460/1). از آن هنگام، هرجا که الیاس می‌رفت الیشع نیز همراهش بود و در آن هنگام که الیاس در دم مرگ از خداوند برای قومش طلب عذاب کرد، او در کنارش بود. در روایات اسلامی جزئیات چندی به شخصیت الیشع افزوده شده است. الیشع پسر زنی است که با الیاس مهمان‌نوازی کرد و هنگامی که الیاس او را از یک بیماری شدید نجات داد یا در گرسنگی شدید به او غذا داد، به شاگردی الیاس درآمد (نک. کتاب اول پادشاهان، 9: 17 به بعد). بنابر دیگر روایات، الیاس و الیشع پسر عمو بودند یا حداقل به طریقی رابطه‌ی نسبی داشتند (سبط بن جوزی، مرآة، 460/1). از آن هنگام، هرجا که الیاس می‌رفت الیشع نیز همراهش بود و در آن هنگام که الیاس در دم مرگ از خداوند برای قومش طلب عذاب کرد، او در کنارش بود. هنگامی که الیاس به سوی خداوند به آسمان عروج داده شد، الیشع جانشین او شد و تا زمان مرگش پیامبر قوم خود بود. ولی بنابر برخی روایات، الیشع نام دیگر ذوالکفل یا خضر و شاید هم حزقیال است (مقدسی، بدأ، 100/3).
منابع تحقیق:
خواننده گرامی! منابع مقاله را در نسخه ی چاپی ملاحظه فرمایید.
منبع مقاله :
مک اولیف، جین دَمن؛ (1392)، دائرةالمعارف قرآن (جلد اول آ-ب)، ترجمه‌ی حسین خندق‌آبادی و دیگران، تهران: انتشارات حکمت، چاپ اول.