تجربه فرانسه در مبارزه با اعتیاد

یکی از بهترین کارهای فرانسه، تهیه برنامه آموزشی برای تمامی افراد درگیر در این زمینه است
 

چکیده
یکی از راه‌کارهای مبارزه با اعتیاد در ایران امروز، استفاده از تجارب دیگر کشورهاست. در این بین، کشورهای اروپایی یکی از گزینه‌های مطرح در این زمینه هستند که بتوان از تجارب آن‌ها در این زمینه بهره گرفت. کشور فرانسه یکی از این کشورهاست که در این مقاله به تجارب آن در زمینه مبارزه با اعتیاد خواهیم پرداخت.

تعداد کلمات 1303/ تخمین زمان مطالعه 7 دقیقه

 

در کشور فرانسه اولویت با بخش درمان است، اما در برنامۀ سه سالۀ مواد مخدر این کشور، بخش‌های مهمی در خصوص پیشگیری آمده است. در حال حاضر، کمبود نسبی ارتباط در بخش‌های اجرایی جای خود را به دریافت پیام‌های بی‌شماری از منابع مختلف داده است که سازمان ‌نیافته و گاهی نادرست‌اند. از این‌رو، عکس‌العمل و واکنش جوانان در قبال اعتیاد به مواد مخدر بین دو نقطۀ بی‌نهایت خطرناک و بی‌اندازه بی‌تفاوت نوسان دارد.
در استراتژی پیشگیری فرانسه آمده است که می‌توان اطلاعاتی را که در حال حاضر از محدودۀ بستۀ متخصصان فراتر نمی‌رود، از طریق ایجاد یک مرکز اطلاع‌رسانی در اختیار همۀ افراد قرار داد و باعث افزایش توانایی‌های موجود شد. بنابراین، فرانسه ضرورت انتشار اطلاعات گسترده در خصوص الگوهای سوء مصرف مواد را احساس کرده است و در جهت تقویت فعالیت‌های ارتباطی و اطلاع‌رسانی اقدامات ذیل را در دستور کار خود قرار داده است: یک مبارزۀ فراگیر در حوزۀ اطلاع‌رسانی طی یک برنامۀ سه ساله، به منظور آگاهی دادن به مردم از طریق میان‌پرده‌های تلویزیونی و نشر اطلاعیه‌های آموزشی (این برنامه از پاییز 1999 آغاز شده است). انجام اقدامات شدیدتری از سوی جوانان، افراد متخصص، نمایندگان منتخب مردم و رهبران عقیدتی، متخصصان و انجمن‌های علمی (این کار نیز از اکتبر 1999 شروع شده است).در کشور فرانسه اولویت با بخش درمان است، اما در برنامۀ سه سالۀ مواد مخدر این کشور، بخش‌های مهمی در خصوص پیشگیری آمده است. در حال حاضر، کمبود نسبی ارتباط در بخش‌های اجرایی جای خود را به دریافت پیام‌های بی‌شماری از منابع مختلف داده است که سازمان ‌نیافته و گاهی نادرست‌اند. از این‌رو، عکس‌العمل و واکنش جوانان در قبال اعتیاد به مواد مخدر بین دو نقطۀ بی‌نهایت خطرناک و بی‌اندازه بی‌تفاوت نوسان دارد.
اختصاص یک شمارۀ تلفن امداد ملی به نام «خدمات اطلاع‌رسانی مواد مخدر» که برای پاسخ‌گویی به پرسش‌های مردم در خصوص مصرف الکل، دخانیات و داروهای روان‌گردان، فعالیت‌اش را آغاز کرده است. این خط ارتباطی می‌تواند برای خدمات‌رسانی به افراد ساکن در خارج از کشور نیز به کار گرفته شود. در ضمن یک خط پست الکترونیکی هم با این شبکه مرتبط است.
از سوی دیگر، ایجاد فرهنگی مبتنی بر دانش معتبر، از اهداف اصلی برنامۀ دولت در امر مبارزه با مواد مخدر است که به واسطۀ آن تمام متخصصانِ دست‌اندرکار در برنامۀ پیشگیری، تعلیم و تربیت، مراقبت‌های پزشکی و کارکنان نیروی انتظامی را از آموزش و دانش لازم برخوردار می‌کند. این برنامۀ آموزشی باید از اجرای یک برنامۀ کلی در پنج شاخۀ مختلف حمایت کند:
    1. اجرای برنامه‌های آموزشی برای تمام کارکنان غیر حرفه‌ای و فنی‌ای که با معتادان در ارتباط‌اند و در نظر داشتن مشکلات ایجاد‌شده از طرف افراد دائم‌الخمر. هدف از اجرای این برنامه، تهیۀ اطلاعات مورد نیاز در خصوص الگوهای رفتاری معتادان و اجرای سیاست‌های مربوط به مواد مخدر و اعتیاد، با در نظر داشتن کم‌ترین میزان خطرپذیری است. البته آموزش نیروی پلیس، ژاندارمری و کارکنان زندان‌ها نیز به صورت ویژه مدنظر قرار گرفته است؛
    2. تهیۀ یک برنامۀ آموزشی برای تمام کسانی که در برنامۀ پیشگیری فعالند؛
    3. افزایش سطح توانایی متخصصان برای حصول و کسب مهارت‌هایی که از آن‌ها بی‌بهره‌اند. این برنامه شامل معلمان مدارس، مدرسان جوان، پزشکان و وکلا است تا با خطرات احتمالی بعضی از الگوهای رفتاری آشنا شوند؛
    4. تهیۀ برنامه‌های آموزشی متمرکز برای نیروی انتظامی. در این برنامه به مبارزه با قاچاق مواد مخدر در سطح محلی و منطقه‌ای توجهی خاص شده است؛
    5. تهیۀ برنامۀ آموزشی برای پزشکان و داروسازان.
 

 

یکی از محورهای استراتژی دولت فرانسه برای مبارزه با مواد مخدر، افزایش دانش و تخصص در این زمینه است. هدف این رویکرد، توسعۀ سیستمی برای مشاهده، مطالعه و تحقیق است تا در این سیستم مقام‌های مسئول بتوانند رویه‌های رو‌به‌رشد را پیش‌بینی و تصمیمات ضروری را در مواقع مقتضی اتخاذ نمایند. سه شکل عمل‌کرد پیشنهاد‌شده عبارتند از:
    1. یک برنامۀ مطالعاتی معیّن چند ساله که با تهیۀ فهرستی از امکانات و دانش کنونی شروع می‌شود. این امر مستلزم این است که تیم‌های تحقیقاتی در مسیرها و بخش‌هایی تجهیز شوند که تاکنون به آن بخش‌ها و مسیرها توجه نشده است (خصوصاً در علوم اقتصادی، اجتماعی و جرم‌شناسی)؛ هم‌چنین ضروری است آن دسته از برنامه‌های تحقیقاتی توسعه یابد که در جمع‌آوری اطلاعات دقیق و معتبر راجع به اعتیاد به الکل و مشروبات الکلی مؤثرند.
     2. مشاهدۀ تغییرات ایجاد‌شده در الگوی مصرف و چرخۀ مواد مصرفی از طریق جمع‌آوری مواد مخدر آزمایشگاهی و آماده برای مصرف و تجزیه و تحلیل اجزای تشکیل‌دهندۀ این مواد و ایجاد یک شبکۀ پیشگیری هشداردهنده (مشتمل بر پزشکان، داروسازان، پرسنل بیمارستان‌‌ها، ادارات پلیس و ژاندارمری‌ها، انجمن‌های خودیار، مراکز اطلاع‌رسانی و سنجش معتادان).
     3. انجام کلیۀ امور توسط عامّۀ مردم و براساس تعیین شاخص‌های معتبر و طی یک برنامه، به منظور ارزیابی شیوه‌های معمول، به کار رفته است. برای این منظور، گروه‌بندی اطلاعات متفرقه و نحوۀ جمع‌آوری اطلاعات ضروری است.
 
منبع: کتاب اعتیاد در ایران، نوشته سعید مدنی قهفرخی، انتشارات ثالث، تهران، 1390.