کودکان، اضطراب و یا ترس خود را به شکلهای زیر ابراز می کنند:

بی اختیاری ادرار یا مدفوع، جویدن ناخن ها یا لب ها، لکنت زبان ، ناخن_جویدن  نشانه اضطراب پنهان کودک است. از عواملی  که باعث به وجود آمدن اضطرب  در کوکان می شود میتوان به :اختلاف ها و بحران های والدینی ، انتقاد دایم و بازخواست و سرزنش کودک توسط والدین ومقررات دست و پا گیر درخانواده که  منجر به عدم استقلال آنها می شود اشاره کرد . گاهی والدین، به اشتباه فشار و اضطراب خود را به عنوان «آموزش دادن و تربیت» به فرزند شان منتقل می کنند وبا توجه به اینکه  برای کودکان اولین و بزرگترین مرجع قدرت، پدر و مادر هستند این  عوامل آنها تحت تاثیر قرار داده  و ترس از عدم موفقیت  در آنها منجر به اضطراب و نگرانی می شود.
 

علایم و نشانه های اضطراب کودکان:

 احساس نگرانی شدید و مداوم، احساس بیقراری یا گیر افتادن در یک شرایط سخت، احساس خستگی زیاد، احساس تنش عضلانی، ناراحتی های معده ای _ روده ای(حالت تهوع ، دل پیچه ، مشکلات دفع)، تپش قلب ، نفس نفس زدن ، عرق کردن ، لرزش دست و صدا ، سرخ شدن صورت،مشکل در خوابیدن کودک و غذا خوردن،عصبی و تحریک پذیر شدن،بی توجهی و گوش به زنگ بودن.

درمان اضطراب کودکان:

درمان های دارویی : در درمان مشکلات بسیار حاد اضطرابی برای عده ی اندکی از کودکان درمان های دارویی انجام می شود .

درمان های روان شناختی: برای مقابله با اضطراب کودکان باید مهارت های ارتباطی را از دوران کودکی به آن ها آموزش داد . از کودک خود انتظارات غیر منطقی و توقعات بیجا نداشته باشید ، اجازه دهید کودک با آرامش فعالیت های تحصیلی خود را انجام دهد. تفکر من می خواهم تو بهترین باشی برای کودک شما اضطراب ایجاد می کند . هرگز کودک خود را با دیگران مقایسه نکنید و ارزش های نادرستی مانند رقابت ناسالم را که باعث ایجاد اضطراب است را برای او شکل ندهید . سعی کنید الگوی درستی در مواجه با اضطراب برای فرزندان خود باشید ، اگر شما یک پدر و مادر همیشه مضطرب و نگران باشید ، قطعا کودک شما هم مانند شما رفتار خواهد کرد .در هنگام اضطراب کودک ، احساس او را به رسمیت بشناسید و از او حمایت کنید تا بتواند با شرایط به درستی روبرو شود .با کودک خود در مورد ترس ها و نگرانی هایش صحبت کنید . به او بیاموزید که با ترس‌هایش روبرو شود نه اینکه از آنها فرار کند. به گزارش سلامت نیوز به نقل از ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات، انسان از موقعیت‌‌هایی که از آنها اجتناب می‌کند، ترس دارد، این اجتناب از موقعیت‌‌های اضطراب زا خودش باعث ایجاد اضطراب می‌شود. وقتی کودک با ترس‌هایش روبرو می‌شود، یاد می‌گیرد که اضطراب به طور طبیعی با گذر زمان کاهش پیدا می‌کند. بدن انسان نمی‌تواند برای طولانی مدت مضطرب باقی بماند بنابراین مکانیزمی وجود دارد که پس از مدتی باعث آرامش می‌شود.معمولا اضطراب بعد از بیست تا چهل دقیقه فروکش می‌کند. ‏

به او بیاموزیدکه با ترس‌هایش روبرو شود نه اینکه از آنها فرار کند: موقعیت‌‌هایی که از آنها اجتناب می‌کند، ترس دارد، این اجتناب از موقعیت‌‌های اضطراب زا خودش باعث ایجاد اضطراب می‌شود. وقتی کودک با ترس‌هایش روبرو می‌شود، یاد می‌گیرد که اضطراب به طور طبیعی با گذر زمان کاهش پیدا می‌کند. بدن انسان نمی‌تواند برای طولانی مدت مضطرب باقی بماند بنابراین مکانیزمی وجود دارد که پس از مدتی باعث آرامش می‌شود. معمولا اضطراب بعد از بیست تا چهل دقیقه فروکش می‌کند.

به او بیاموزید انسان کاملی نبودن اهمیتی ندارد: خیلی از والدین گمان می‌کنند موفقیت در ورزش، درس و یا هنر بسیار اهمیت دارد. اما آنها فراموش می‌کنند کودک باید تجربه‌های منحصر به فرد کودکی خودش را داشته باشد.
اگر برای کودکانمان نمره شانزده نمره قابل قبول اما کافی نباشد، مدرسه برای او فقط جایی برای نمره گرفتن می‌شود نه جایی برای آموزش و لذت از آموزش. این به این معنا نیست که نمره عالی گرفتن و نفر اول بودن اهمیتی ندارد، بلکه مهمترین موضوع تشویق کودک برای تلاش است و البته در عین حال باید بدانید که پذیرفتن اشتباه و غلط‌های جزیی او امری طبیعی است.‏
 

بر نکات مثبت توجه بیشتری داشته باشید:

گاهی اوقات کودک مضطرب و نگران در افکار منفی و انتقاد از خود غرق می‌شود. ممکن است او در مورد اتفاقات آینده بیشتر بر نیمه خالی لیوان تمرکز کند. هرچه شما بیشتر بتوانید بر افکار مثبت کودکتان و نکات خوب موقعیت تمرکز کنید، کودک شما نیز می‌تواند نکات مثبت را ببیند و به آنها توجه کند.‏
 

برای کودکتان الگوی رفتار مناسب، اهمیت به خود و مثبت اندیشی باشید:

کودک معمولا رفتار والد را تقلید می‌کند. بنابراین اگر شما از موقعیت‌‌های اضطراب زا اجتناب کنید، کودکان نیز از شما تقلید می‌کنند. اگر شما با ترس‌‌هایتان روبرو شوید، او نیز همین کار را می‌کند. اگر شما به خودتان اهمیت بدهید و برای نیازهایتان وقت بگذارید، او هم از شما تقلید می‌کند. پس اگر می‌خواهید کودکی سالم از نظر روان داشته باشید خود شما نیز باید به روان خود اهمیت بدهید.‏


کودک را تشویق کنید که اضطراب خود را بازگو کند:

اگر کودکتان با شمااز ترس‌ها و اضطراب‌هایش حرف زد به او نگویید «مشکلی نیست» یا «نه تو نمی‌ترسی.» این کار به کودک شما کمکی نمی‌کند بلکه باعث می‌شود کودکتان فکر کند که به او گوش نمی‌کنی یا او را نمی‌فهمی. به جای این کار می‌توانید بگویید «بله، به نظر می‌رسد که ترسیده ای. نگران چه چیزی هستی؟» بعد می‌توانید در مورد احساسات و ترس‌هایش با او صحبت کنید.‏
 

به او کمک کنید که مشکلش را حل کند:

وقتی که به کودکتان اطمینان می‌دهید که او را می‌فهمید و به حرف‌های او گوش می‌دهید، باید این کار را با کمک برای حل مشکل واقعی او تکمیل کنید. باید به او کمک کنید که راه حل‌های مختلفی برای مشکلش پیدا کند. اگر کودکتان خودش می‌تواند راه حل خوبی برای مشکلش پیدا کند که عالی است. در غیر این صورت می‌توانید در این کار او را یاری کنید. ‏
 

آرام باشید:

بازخورد کودک به موقعیت‌ها معمولا بر اساس مشاهده والدین است. حتما بارها کودکی را دیده‌اید که بعد از زمین خوردن به پدر و مادرش نگاه می‌کند و بعد عکس العمل نشان می‌دهد. کودکان در هر سنی به احساسات والدینش توجه می‌کنند و معمولا واکنش او منطبق با رفتار والدین است. اگر شما مضطرب باشید، کودک نیز مستعد اضطراب بیشتری است.اگر می‌خواهید اضطراب و استرس کودکتان را کاهش دهید خودتان نیز باید آرام باشید. شما باید با صدای آرام صحبت کنید، صورت شما آرام باشد و رفتار آرامی داشته باشید.‏
 

تسلیم نشوید:

اضطراب و استرس می‌تواند یک درگیری مزمن شود و موضوع اضطراب زا می‌تواند تغییر کند اما او ممکن است دایم برای چیزهای متفاوتی احساس اضطراب کند. آنچه از نظر علمی واضح است اضطراب و استرس درمان پذیر است پس آنچه اهمیت دارد این است که تسلیم نشوید پس اگر اضطراب کودکتان حاد شد حتما به روان پزشک کودک مراجعه کنید.
به عنوان خاتمه مقاله شایان ذکر است که هیچ الگویی اثر بخش تر از یک والد ایمن ،پذیرا و هم خوان برای تربیت فرزند نمی باشد . همچنین آموزش فرزندپروری به والدین در زمینه عملکردها و فعالیت های متناسب با سن و مرحله تکاملی کودک  نقش مهمی در بالا بردن شناخت و دانش والدین در زمینه هنجارهای رشدی وتحولی کودکان دارد. لذا برگزاری کلاسها و دوره های آموزش شیوه فرزندپروری و ارائه الگوهای صحیح در دوره های کوتاه مدت به  والدین در ارتقا و نحوه صحیح تربیت فرزند از همان دوران اولیه پشنهاد می شود.

منابع:
- هنجاریابی مقیاس اضطراب آشکار کودکـان  بـرای دانش آموزان مقاطع مختلف تحصیلی.
- فرزندپروری پدر و مادر و تأثیران براضطراب و افسردگی نوجوانان پسر
- زمینه روانشناسی سانتراگ
- بررسی شیوههای فرزندپروری والدین و رابطه آنها با شیوههای مقابله با استرس دانش آموزان دختر