خاکشیر گیاهی یک ساله یا دو ساله از تیره شب‌بویان است. تخم این گیاه که همان خاکشیر است ریز و کمی دراز و معمولاً به دو رنگ وجود دارد یکی از آنها قرمز که دارای طعم کمی تلخ است و نوع دیگر شیرین که دانه‌های آن بزرگتر و به رنگ قرمز تیره می‌باشد. هر دو نوع گیاه یاد شده در اغلب نواحی ایران مخصوصاً دامنه‌های جبال البرز و در بیابان‌ها رشد می‌کند. نام واقعی آن خاکشی است که در اصلاح عموم به آن خاکشیر می‌گویند.
  

خواص خاکشیر (طبیعت و خواص درمانی)

خواص دارویی این گیاه به طور خلاصه عبارتند از:

1-  زخم‌ها و جراحات را التیام می‌بخشد.
2- در رفع اسهال روده و خونی و از بین بردن ترشحات زنانه و آب آوردن نسوج می‌توان استفاده کرد.
3- دانه‌های خاکشیر ضدعفونی کننده، ضد کرم و تب بر هستند.
4- ملین و خنک کننده با آب سرد است.
5- از خواص خاکشیر درمان ضعف قوای جنسی است، بذر آن بر میزان شهوت و میل جنسی می‌افزاید و اشتها را باز می‌کند.
6- تنظیم کننده دستگاه گوارشی بوده و ابتلاء معده را به بیماری‌ها مرتفع می‌سازد.
7- خاکشیر یکی از بهترین داروها برای رفع بواسیر و واریس است.
8- از خواص خاکشیر چربی‌زدایی کبد است.
9- خاکشیر یخ‌مال ضد اسهال و خاکشیر در آب جوش یک داروی ضد یبوست است.
10- خوردن آن سبب نیکویی رنگ و رخسار می‌گردد. در این صورت خاکشیر را با دو برابر وزن آن با شکر مخلوط کنید و تا ده روز بخورید.
11-- گرفتگی ادرار را برطرف می‌سازد و فربه کننده است.
12- دل مالش و دل ضعفه را از بین می‌برد.
13- برای رفع بیماری‌های نقرس، ورم گوش و دستگاه تناسلی مفید است.
14- برای اسهال ساده کودکان شیرخوار اثر دارد.
15- به عنوان خنک کننده در امراض حصبه و آبله تجویز شده است.
16- اگر با شیر تازه خورده شود، بدن را چاق می‌کند.
17- از خواص خاکشیر کنترل فشار خون است، به این منظور خاکشیر را بکوبید، شب موقع خوابیدن، کف پا تا مچ را با آن ضماد نمایید، در تسکین و بهبود فشار خون اثر دارد.
18- روی ورم‌های سخت و سرطانی، پستان، چشم، نقرس و ورم گوش، ضماد نمایید.
19- از دانه‌های خاکشیر به عنوان پادزهر به نحو زیر می‌توان استفاده کرد؛پنج گرم دانه را شسته و با گلاب یا آب خالص آن قدر بجوشانید تا شکفته شود و بعد آن را نیم گرم به مسموم بخورانید. به این صورت، قی آورده و ایجاد تهوع می‌نماید و این عمل را چند مرتبه تکرار کنید تا قی بند آید.
20- یکی از خواص خاکشیر از بین بردن جوش‌های صورت است. برای برطرف کردن جوش‌های صورت که به علت خوردن چربی و شیرینی زیاد ایجاد می‌شود باید جوشانده یک قاشق ترنجبین را با دو قاشق غذاخوری خاکشیر مخلوط کرد و هر روز صبح ناشتا به مدت دو هفته خورد تا جوش‌ها از بین بروند.
21- برای رفع اسهال ساده کودکان شیرخوار می‌توان مقدار یک قاشق غذاخوری خاکشیر پاک کرده را در ظرفی ریخته بر روی آتش ملایم به هم بزنند تا خاکشی بو داده شود و سپس کمی آب و عسل به آن افزوده هر نیم ساعت یک قاشق چای خوری از آن را به کودک بخورانند.
22- خاکشیر یکی از بهترین‌های داروهای ضد آلرژی می‌باشد.
23- در فصل گرما با کاهش دمای بدن به پیشگیری ازگرمازدگی کمک می‌کند.
  

عوارض خاکشیر و منع مصرف

 1- به افرادی که ورم و زخم معدهدارند، توصیه می‌شود مصرف خاکشیر را محدود کنند.
2- خاکشیر را میتوان از دو تا سه سال به بالا به کودکان داد و برای کودکان زیر این سن نیز شربت خاکشیر را صاف کرد و تنها آب آن را به کودک داد.
3- به دلیل وجود خاک فراوان در خاکشیر لازم است حتماً قبل از مصرف شسته شود و مدتی در آب بماند.
4- در پایان لازم است بدانیم، با وجود گسترده بودن خواص خاکشیر، افرادی که طبع سرد دارند و از بیماری‌های ناشی از طبع سرد از جمله روماتیسم و آرتروز رنج می‌برند، باید شربت خاکشیر را محدود مصرف کنند یا مصرف آن همراه با عسل و عرق نعناع باشد.


منبع:سایت ستاره