ماه رمضان، ماه برکت و رسیدگی به سلامت جسم و روح است. ماه رمضان یک فرصت عالی برای تصفیه بدن از چربی‌ها و سموم و مواد زایدی است که طی یک سال در بافت‌های بدن جمع شده است.

نکته تکرارشونده در گفته بسیاری از کارشناسان این است که اکثر مردم حتی کسانی که به بیماری‌های مزمنی مثل دیابت، امراض قلبی و غیره مبتلا هستند، می‌توانند تحت نظارت پزشک معالج خود روزه بگیرند. دلیل این امر آن است که فواید روزه آن قدر برای بدن زیاد است که حتی کسانی که بیمار هستند نباید خود را از مزایای روزه داری محروم نمایند. اما در صورت وجود بیماری های قلبی حاد روزه داری اصلا توصیه نمی‌شود.

از آن جا که قشر زیادی از جامعه ما درگیر امراض قلبی، عروقی هستند، ما در این مطلب درباره روزه و بیماری‌ های قلبی مطالب مفیدی را بیان می‌کنیم.


 

نگاهی اجمالی به روزه و بیماری‌ های قلبی

تمامی بیماران قلبی از جمله بیمارانی که در بخش خارجی قلب دچار عارضه هستند و یا آن گروه از بیمارانی که رگ‌های قلب آن‌ها دچار انواع بیماری از جمله تنگی است، به هیچ وجه خوردن دارو‌های خود را در ساعات مقرر ترک نکرده و از گرفتن روزه جدا خودداری کنند.

از طرف دیگر مطالعات نشان داده‌است روزه داری می‌تواند با کم کردن عوامل خطر، به پیشگیری از بیماری‌های قلبی کمک کند. در طول ماه مبارک رمضان، سطح هموسیستئین خون به مقدار قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد و این اثر در کنار کاهش میزان چربی‌های خون و حتی تعدیل وزن بدن، می‌تواند باعث کنترل بیماری‌های قلبی- عروقی شود.

اما درباره افرادی که کارشان از این مرحله گذشته و به این بیماری‌های قلبی مبتلا شده‌اند و باید دارو‌های خود را راس ساعت مشخصی مصرف کنند، اجازه روزه گرفتن به آن‌ها داده نمی‌شود. افت سطح دارو‌های قلبی، باعث عوارض خطرناکی نظیر بزرگ شدن قلب و حتی سکته و حملات قلبی می‌شود. ضمن این که به دلیل حساسیت این بیماران به انواع استرس‌ها، حتی احساس گرسنگی برای این اشخاص مناسب نیست.
 

روزه و بیماران قلبی مبتلا به درد قفسه سینه (آنژین صدری ناپایدار)

آنژین صدری ناپایدار درمورد بیمارانی است که در بدن آن‌ها قلب، خون کافی به‌خصوص در هنگام ورزش، فعالیت نیمه‌سنگین و سنگین یا مواجهه با استرس دریافت نمی‌کند. افرادی که مبتلا به آنژین صدری ناپایدار هستند و یا مبتلا به انفارکتوس میوکارد شده‌اند به هیچ وجه روزه داری برایشان جایز نیست مگر اینکه این گونه بیماران فاز حاد بیماری را پشت سر گذاشته و در بررسی‌های به عمل آمده مشخص شده است که مبتلا به نارسایی قلبی نمی‌باشند؛ در ضمن در انجام تست ورزش حداقل ۱۲ دقیقه بدون اختلال در تست ورزش فعالیت کرده باشند. در آن صورت به دلیل اینکه می‌توان دو بار در روز دارو مصرف کرد، روزه داری برای سلامتی قلب مضر نخواهد بود. در مواردی که سن بیماران بالاست روزه داری به واسطه اینکه تشنگی و کاهش آب بدن موجب اختلال و ایجاد افزایش چسبندگی پلاکتی می‌شود روزه داری صحیح نیست.


 

روزه و بیماران قلبی مبتلا به پر فشاری خون

افرادی که مبتلا به پر فشاری خون از نوع خفیف بوده و هیچ گونه سابقه‌ای از کریز (افزایش بحرانی فشار خون) درگذشته نداشته‌اند و بیماری آن‌ها با دارو‌هایی که یک بار در روز مصرف می‌شود کنترل می‌شوند روزه برایشان منعی ندارد. ولی چنانچه با کنترل چندین نوبت فشار خون خود در روز‌های اول روزه داری نوسانات شدید فشار خون مشاهده کردند، توصیه می‌شود روزه نگیرند. البته کسانی که فشار بسیار بالا در محدوده شدید دارند اصلاً مجاز به گرفتن روزه نمی‌باشند.
 

روزه و بیماران قلبی مبتلا به نارسایی قلبی

بیماران مبتلا به نارسایی قلب به هیچ وجه صلاح نیست روزه دار باشند چرا که عدم دریافت دارو‌ها و استرس‌های ناشی از روزه داری موجب افزایش ضربان قلب و شدت نارسایی می‌شود.
 

روزه و بیماری های قلبی دریچه‌ای

در بیماران دریچه‌ای در صورتی که شدت ضایعه به صورت خفیف تا متوسط باشد، روزه داری مانعی ندارد. ولی در موارد ضایعات شدید به ویژه اگر به صورت نارسایی دریجه‌ای باشد با توجه به اینکه بیماران ممکن است دارای درجاتی از نارسایی قلب باشند روزه داری خطر ناک است. در نهایت در مورد هر کدام از بیماران دریچه‌ای بر حسب شخص مورد نظر و نوع ضایعه قلبی باید به طور جداگانه تصمیم گرفت.
 

روزه داری در بیماران مبتلا به بی نظمی ضربان قلب

آریتمی یا بی نظمی ضربان قلب در اغلب اوقات اختلالی است که نیاز‌مند رژیم غذایی مناسب و در راس آن مصرف به موقع داروهاست. در این موقع قطع خودسرانه دارو یا افزایش فاصله مصرف داروها، ممکن است منجر به عوارضی مانند ایجاد لخته خون، سکته مغزی، مشکلات ریوی و غیره شود.

به علاوه اختلالات الکترولیتی حاصل از روزه داری ممکن است سبب تسریع در ایجاد آریتمی گردد.


 

مزایای روزه برای بیماران قلبی

۱- اگر روزه داری باعث لاغری فرد شود، پس روزه گرفتن ساده‌ترین و بهترین راه کاهش وزن در ماه رمضان است و در نتیجه فشار روی قلب کمتر می‌شود، چربی‌های اضافه بدن می‌سوزد و از بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های قلبی حاد، فشارخون، سکته‌های قلبی و مغزی، مشکلات کلیوی و غیره جلوگیری می‌شود. روزه داری اصولا برای قلب مفید است زیرا عضله قلب مثل موتور یک خودرو است هرقدر این موتور وزن کمتری را تحمل کند استهلاک کمتری خواهد داشت.

توجه: در بیماران قلبی که از چاقی رنج می‌برند، روزه توصیه می‌شود، اما با تجویز پزشک به شرطی که داروهایشان را در ۲ وعده سحر و افطار بتوانند میل کنند.

۲- کم خوردن برای همه افراد از جمله برای بیماران قلبی در ماه رمضان توصیه می‌شود. کم خوردن باعث استراحت دستگاه گوارش و به تبع آن کم شدن فشار روی پمپاژ قلب می‌شود. بنابراین می‌توان گفت روزه در پیشگیری از برخی امراض قلبی بسیار موثر است.

۳- در مورد کسانی که پرهیز دارند، روزه درای بلامانع است زیرا پرهیزی که در مورد یک بیمار مبتلا به امراض قلبی، عروقی اعمال می‌شود، پرهیز از استرس، پرخوری، مصرف غذا‌های پر کالری و پرهیز از استراحت طولانی است. در ماه رمضان تمام این اتفاقات می‌افتد یعنی بدن فعالیت همیشگی را دارد و در عین حال کمتر کالری دریافت می‌کند. در مجموع روزه برای این عده مفید است.
 

توصیه‌هایی برای بیماران قلبی روزه دار

۱- به هنگام سحر مصرف غذا‌های کم حجم و پرانرژی مثل انواع گوشت سفید شامل ماهی یا مرغ توصیه می‌شود. گوشت سفید بهترین پروتئین برای بیماران قلبی است. میوه، آب میوه و خوردن داروی به موقع نیز کاملا رعایت شود. همچنین خوردن گوشت قرمز و چربی‌های حیوانی برای این بیماران توصیه نمی‌شود زیرا این مواد غذایی در عضلات معده به مدت طولانی می‌ماند و این امر باعث فشار آمدن روی قلب می‌گردد.


۲- اگر دستگاه گوارش که عضلاتش ۱۲ ساعت در حال استراحت بوده است، ناگهان به فعالیت شدیدی بپردازد، ناخودآگاه نه فقط فشار شدیدی روی معده آورده می‌شود بلکه عضله قلب که وظیفه خون رسانی به بدن را نیز دارد، تحت فشار شدید قرار می‌گیرد. پس توجه داشته باشید که در افطار ابتدا مایعات گرم و بعد شیرین میل کنید تا به تدریج قند خون بالا برود. مایعات گرم زودتر جذب می‌شود و در اولویت قرار دارد. دستگاه گوارش باید ابتدا با حجم غذا‌های مایع و ولرم پر شود زیرا احساس گرسنگی را هم به سرعت برطرف می‌نماید. ۳۰ الی ۴۵ دقیقه بعد از افطار زمان مناسبی برای صرف غذای حجیم‌تر است.

۳- تحرک عضلات بلافاصله پس از افطار، فشار مضاعف روی قلب می‌آورد. زیرا بعد از افطار قلب با حداکثر توان خود کار می‌کند تا خون مورد نیاز عضلات دستگاه گوارش را فراهم کند. بنابراین برای یک قلب ضعیف ورزش توصیه نمی‌شود، اما یک ساعت قدم زدن حدود ۱۱ صبح و یک ساعت قبل از افطار برای این بیماران ضرری نداشته و حتی توصیه می‌شود. در این حالت قلب فقط به عضلات خون رسانی می‌کند و تحت فشار قرار نمی‌گیرد.

 
منبع: سایت ستاره