دانشمندان متوجه شده‌اند که اطلاعات جمع آوری شده توسط گوشی‌های آیفون‌ و دستگاه‌های اندرویدی از جمله موقعیت مکانی فرد، تناوب تماس‎ها و پیامک‌ها و غیره می‌توانند جهت تشخیص و حتی پیش بینی برخی مسائل مربوط به سلامتی مورد استفاده قرار گیرند.

بنابراین تلفن‌ها حتی اگر باعث ابتلاء ما به برخی مشکلات و بیماریها شوند، اما شاید بتوانند به جلوگیری از بروز برخی دیگر از مشکلات کمک کرده و به نوعی فرشته نگهبان دیجیتالی تبدیل شده که از ما مراقبت می‌کنند.

دکتر جان توروس سرپرست مشترک برنامه روانپزشکی دیجیتالی از مرکز پزشکی دکونز واقع در بوستون در خصوص تلفنهای هوشمند اینگونه عنوان می‌کند که: «آنها واسطه بسیار خوبی جهت جمع آوری اطلاعات در خصوص نحوه تعامل ما با محیط اطراف و سایر افراد به حساب می‌آیند». او می‌افزاید: «مسائلی همچون میزان فعالیت افراد، میزان خواب آنها و مقدار مسافتی که در روز طی می‌کنند از جمله اطلاعات پایه‌ای بوده که جهت اطلاع از سلامت عمومی، وضعیت قلب، وضعیت سلامت روان و حتی دیابت به کار می‌روند».
 

تشخیص بروز مشکل از طریق تغییرات کوچک ایجاد شده

توروس نوعی اپلیکیشن یا برنامه کاربردی طراحی کرده است که اطلاعات تلفن هوشمند افراد مبتلا به افسردگی، اسکیزوفرنی و بیماری آلزایمر را جمع‌آوری می‌کند. او عنوان می‌کند حتی بروز کوچکترین تغییر در رفتار و برنامه روزانه فرد می‌تواند علائم هشدار دهنده اولیه از مشکلات سلامت روان به حساب آمده و این تغییرات از طریق اطلاعات موجود در تلفن نشان داده می‌شوند.

به عنوان مثال، حسگرهای حرکتی یک تلفن و سیستم جی پی اس (GPS) ممکن است عدم تحرک و خواب کافی فرد را نشان دهند. علائم اولیه از مشکلات شناختی همچون زوال عقل می‌توانند از طریق مشاهده دفعات واکنش تأخیری بوسیله بررسی نحوه فعل و انفعال شخص با صفحه لمسی تلفن هوشمند، تشخیص داده شوند.
تماس‌ها و پیامک‌های ثبت شده می‌توانند انزوای اجتماعی فرد را نمایان سازند که خود می‌تواند نشانه‌ی ابتلاء فرد به افسردگی باشدتماس‌ها و پیامک‌های ثبت شده می‌توانند انزوای اجتماعی فرد را نمایان سازند که خود می‌تواند نشانه‌ی ابتلاء فرد به افسردگی باشد. طی مطالعه‌ای که اخیراً در دانشگاه نورت وسترن انجام شده است، ارتباط افسردگی با استفاده مکرر از تلفن هوشمند را نشان می‌دهد و همینطور اطلاعات جمع آوری شده از GPS عدم نظم در انجام کارهای روزانه مانند حضور نامنظم در محل کار در ساعتهای مختلف را نشان می‌دهد.

پژوهشگران دانشگاه میشیگان نوعی اپلیکیشن تلفن هوشمند را طراحی کرده‌اند که صدای بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی را جهت تشخیص و ردیابی نوسانات خلقی آنها مورد بررسی و کنترل قرار می‌دهد. گفتگوی بلند و سریع می‌تواند نشانه هیجان و شیدایی باشد در حالی که مکث‌های طولانی میان گفتارها می‌تواند ابتلاء فرد به افسردگی را نشان دهد.

پژوهشگران میشیگان امیدوارند که این اپلیکیشن سرانجام بتواند نوسانات خلقی را پیش بینی کرده و آنگاه کاربر یا پزشکان او را از احتمال قریب‌الوقوع بودن عود بیماری مطلع سازد.

دکتر مکس لیتل استادیار ریاضیات از دانشگاه استون واقع در انگلستان از تلفن‌های هوشمند جهت تشخیص لرزش دست، ناهنجاری‌های حرکتی و مشکلات گفتاری که نشان دهنده بیماری پیشرونده اختلال عصبی یعنی بیماری پارکینسون است، استفاده می‌کند.

آزمایشات مقدماتی نشان می‌دهند که نمونه اولیه این سیستم می‌تواند با دقت 99 درصدی از این اطلاعات جهت تعیین ابتلاء فرد به این بیماری استفاده نماید. چنانچه این سیستم به تولید انبوه رسد، این امکان وجود دارد که بتواند به پزشکان در درمان بهتر و مناسب‌تر بیماران پارکینسون کمک نماید. لیتل عنوان می‌کند که این سیستم به ویژه از امکان شناخت و تشخیص بیماری پارکینسون بسیار زودتر از آنچه امروز امکان پذیر است برخوردار می‌باشد.

به گفته او: «این ابزار به ما امکان داده ابعاد رفتاری که می‌تواند به بیماریهایی مانند این بیماری مرتبط باشد را مورد سنجش قرار دهیم».
 

فراتر از محیط دانشگاهی

پژوهشگران دانشگاهی تنها افرادی نیستند که به دنبال راه‌هایی جهت بهره‌برداری از اطلاعات تلفن‌های هوشمند جهت دستیابی به سلامتی بیشتر هستند. مینداسترانگ برنامه نویس پالو آلتو در کالیفرنیا در حال آزمایش اپلیکیشنی است که اطلاعات مربوط به محل قرار گیری، فعالیت و تعاملات اجتماعی و همچنین استفاده از صفحه کلید و حتی انتخاب واژه را جمع آوری می‌کند. امید است که این اپلیکیشن بتواند به تشخیص بیماریهای روانی مختلف کمک نماید؛ تایپ آهسته یا غلط نوشتاری می‌تواند نشان دهنده وجود اختلال شناختی باشد در حالی که برخی الگوهای زبانی همچون استفاده مکرر از واژه «من» ممکن است به معنای بروز افسردگی در فرد باشد. مرکز بهداشت و درمان واقع در شیکاگو در حال فروش نوعی اپلیکیشن ترک اعتیاد است که می‌تواند نشان دهد چه زمان احتمال عود بیماری در کاربران وجود دارد. این برنامه از اطلاعات تلفن هوشمند و همچنین سابقه مصرف مواد مخدر و سایر اطلاعات شخصی فرد استفاده می‌کند. هنگامی که این اپلیکیشن احتمال عود بیماری را تشخیص داد، یکی از اعضاء تیم پشتیبان اقدام به شروع مشاوره کرده یا به تیم مراقبتی فرد اطلاع و هشدار می‌دهد.

با وجود تمام وعده‌هایی که این سیستم به افراد می‌دهد، اما شواهد کمی اثربخشی آن در دنیای واقعی را تأیید می‌کند. به علاوه مسئله حریم خصوصی مطرح می‌شود. توروس عنوان می‌کند که: «بسیاری افراد ممکن است از اینکه متوجه شوند اطلاعات شخصی وارد شده در یک اپلیکیشن سلامت روان، برای همیشه خارج از کنترل آنها خواهد بود، غافلگیر شوند».

قابلیت اطمینان مسئله دیگری است. لیتل عنوان می‌کند سرویسهایی که به قدر کافی آزمایش و امتحان نشده‌اند، می‌توانند موجب تشخیص برخی مشکلاتی شوند که در فرد وجود ندارد.  این امر می‌تواند ناراحتی و نگرانی بیهوده و اتلاف وقت پزشکان را موجب شود.

به گفته لیتل: «رفتار انسان بی نهایت پیچیده است». «تلاش جهت سنجش لرزش دست از یک تلفن هوشمند کار بسیار عالی است اما در صورتی که بتوانید متوجه استفاده شخص از ماشین چمن زنی شوید و این لرزش را حاصل از وجود نوعی بیماری در او تشخیص ندهید».
در حال حاضر قابل اطمینان‌ترین سیستم‌های کنترل بیماری شامل بکار بردن آزمایشات به اصطلاح «سازمان یافته» استلیتل عنوان می‌کند که در حال حاضر قابل اطمینان‌ترین سیستم‌های کنترل بیماری شامل بکار بردن آزمایشات به اصطلاح «سازمان یافته» است که در آن افراد دارای تلفن هوشمند، تکالیف خاصی را به انجام می‌رسانند. به عنوان مثال، پژوهشگران ممکن است از فرد بخواهند 20 گام برداشته تا اطلاعات حرکتی را ایجاد کرده بطوریکه پس از آن بتوانند مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند و یا بخواهند یک جمله خاص را تکرار کرده تا همین کار بتواند با اطلاعات صوتی انجام شود.

اما کلید پیشرفت ایجاد سیستم‌های تلفن هوشمندی است که در پس زمینه کار کرده و بر سلامت فرد بدون اطلاع خود شخص نظارت داشته باشند. کارشناسان قبول دارند که این کار مستلزم دقت بسیار است، اما ارتباط تنگاتنگ میان ما و تلفن‌هایمان به معنای وجود پتانسیل برای این کار است.

به گفته توروس: «تمام بیماریهای روانی دارای مؤلفه‌های رفتاری، اجتماعی یا شناختی هستند که احتمالاً در روش‌ها و نوع استفاده از تلفنهای هوشمند خود ثبت یا آشکار شده‌اند». «چالش تشخیص معنای این سیگنالها است».

 
منبع: nbcnews