کودکانی که در اولین سه سال زندگانی به طور مکرر دچار عفونتهای گوشی می شوند، در معرض خطر تأخیر گفتار و زبان قرار می گیرند. تعریف «مکرر» مشکل است، اما تصور می کنم اگر عفونتها در اولین سه ساله زندگی، سه نوبت یا بیشتر اتفاق بیفتد، برای کودک کافی است زیر نظر قرار گیرد. بسیاری از کودکانی که برای تأخیرهای گفتار و زبان ارجاع می شوند، پیشینه ای از عفونتهای گوشی دارند. به علاوه، مشکلاتی در به خاطر آوردن اطلاعات حافظه شنیداری و نفهمیدن اطلاعات گفته شده (پردازشگری شنیداری)، ممکن است پس از اینکه قابلیت شنیداری به حالت طبیعی بر می گردد، به طور طولانی پایدار بماند.
 
برای آسیب شناسان زبان و گفتار، اینکه به درمان برادران و خواهران با مشکلات گفتاری مشابه بپردازند، غیر معمول است. اینکه آیا این از طریق وراثت است یا محیط، هرگز به طور قاطع اثبات نشده است. به نظر می رسد قابل نشانه گذاری باشد که فکر کنیم کودکی که در معرض بسیاری موارد از مدلهای گفتاری صحیح متعدد است (از طریق دوستان، تلویزیون، و همسایگان)، تمام روز را ممکن است یک سیلاب از الگوی گفتاری آسیب دیده را، یا مشکل دستوری را کپی کند. هنوز خیلی اوقات می بینیم که اجرای این الگوها در خانواده ها اتفاق می افتد.
 
الگوهای خانوادگی معمولا به مشکلات تلفظی خفیف (نوک زبانی صحبت کردن تخریب ریال) و تأخیر زبان یا ناتواناییهای یادگیری، منجر می شوند. گاهی اوقات ممکن است در طی مراحل اول مواجهه با والدین، مشخص شود همان مشکلات را والدین هم دارند و ممکن است والدین از این اختلال ارتباطی آگاه نباشند. هنگامی که والدین هم علاقمند باشند اصلاح مشکل خودشان را (خانم یا آقا) آغاز کنند، من برای اصلاح مشکل تلفظی، والد و کودک را با هم تحت درمان قرار می دهم، زیرا در حالی که والد به گفتار ناصحیح خود ادامه می دهد، ممکن نیست مشکل تلفظ کودک اصلاح شود. اما این شیوه مشکلات بیشتری دارد.
 
شواهد نشان می دهد که در ایالات متحده آمریکا هنوز مسمومیت با سرب یک مشکل رو به افزایش و بسیار جدی است. کودکان شما برای اینکه به مسمومیت با سرب مبتلا نشوند، نباید از چیپس‌های رنگ شده ای که رنگ آنها اساس سربی دارد، استفاده کنند. تحقیقات نشان می دهد کودکان از طریق استنشاق ذرات خاک موجود در هوا که از رنگهای سربی به وجود آمده یا نوشیدن آب آلوده شده از لوله های سربی، دچار مسمومیت می شوند. یک آزمایش ساده خون می تواند مشخص کند آیا کودک شما از مسمومیت سربی رنج می برد. اگر نگران هستید، از پزشک خود بخواهید این آزمایش را انجام دهد. وزارت بهداشت شما ممکن است به طور رایگان برای این مشکل کار جداسازی را انجام دهد. مسمومیت بر مبنای رنگ، قبل از سال ۱۹۷۴ مشخص شد، هنگامی که دولت فدرال قانونی را در خصوص ممنوعیت فروش آن تصویب کرد. این رنگ می تواند فقط به وسیله باز و بسته شدن یک پنجره کهنه پوشیده شده از رنگ بر روی آن اختلال ایجاد کند. زمانی که در یک خانه قدیمی تعمیرات انجام می شود، اغلب رنگ سربی موجب آسیب می شود. مواجهه با یک خانه قدیمی تر که برای یک آخر هفته طولانی در دست تعمیر است، کافی است برای شما مشکل ایجاد کند، حتی اگر موقتی باشد. حتی اگر کودکی برای مدت زمان کوتاهی در معرض باشد، می تواند عوارض طولانی مدت برای کودک داشته باشد. کافی است کودک مقدار کمی از هوای آلوده را استنشاق کند تا دچار مسمومیت شود. اگر مشکل سرب اصلاح نشود، این مسمومیت خیلی زود می تواند اختلالهای رفتاری و یادگیری پایدار ایجاد کند.

کودکان زیر ۶ سال به طور قابل توجه تر در معرض خطر مسمومیت با سرب قرار دارند. بزرگسالانی که در همان خانه زندگی می کنند، ممکن است هیچ نشانه ای نداشته باشند، به خاطر اینکه بدن آنها خیلی آسان تر می تواند در مقابل این نوع مسمومیت مقاومت و مبارزه کند. در حالی که یک کودک مبتلا به مسمومیت با سرب، مضطرب، آشفته و کج خلق می شود، و ممکن است مستعد مشکلات نقص توجه تحولی و ناتواناییهای یادگیری شود (مشتمل بر مشکلات زبانی) و اگر منبع تولید سرب شناسایی و حذف نگردد، این مشکلات توسعه می یابد. کشف زودهنگام و برداشتن این منبع، باعث جلوگیری از مشکلات دائمی خواهد شد. لوله های سربی نیز می تواند منبع آب شما را آلوده کند. قبل از خرید یک خانه، آب خانه را برای وجود سرب چک کنید، حتی اگر از لحاظ قانونی چنین اجازه ای نداشته باشید. اگر مشخص شد کودک شما به مسمومیت سرب مبتلاست، باید منبع آن را پیدا کنید. فراموش نکنید که آب را برای پی بردن به محتوای سرب آن، آزمایش کنید.
 
تشخیص این موضوع در سنین پایین مشکل است، به خاطر اینکه قبل از ۷ سالگی بجز در یک مقیاس بزرگ، آزمونهای هوشی قابل اطمینان نیست. این یکی از دلایلی است که چرا نظامهای مدرسه تمایل ندارند بچه هایی را که نسبت به همسالانشان در همان سن در دو زمینه یا حیطه های بیشتری تأخیر تحولی دارند ثبت نام کنند، مگر اینکه یک پزشک به تشخیصهای ویژه تری مبنی بر اینکه این بچه ها در بیشتر یا تمام حیطه های تحولی مشکلاتی دارند، دست یابد. آن بچه ها مشخصأ در مرحله مهمی از زندگی در مهارتهای غیر گفتاری از قبیل راه رفتن، درست بازی کردن، پازلها را با دست درست کردن، و خود مراقبتی از قبیل لباس پوشیدن و تغذیه خود، دچار تأخیر هستند. بعضی اوقات این کارها را در سن مناسب انجام می دهند، اما کیفیت مهارتهایشان ضعیف است.
 
بچه‌های کم توان ذهنی هرگز به طور کامل این عقب افتادگی را جبران نخواهند کرد و مهم نیست چه مقدار مداخله دریافت می کنند، اما پیش آگهی آنها با روشهای درمانی مناسب و زود هنگام، بیشتر بهبود خواهد یافت. که به میزان نقص آنها وابسته است. گاه دیر آموز، عقب مانده ذهنی آموزش پذیر، مبتلایان به ضربه مغزی ضعیف، عقب مانده ذهنی تربیت پذیر، یا عقب مانده ذهنی عمیق نامیده می شود. گفتار، زبان و گوش کردن، در زندگی این کودکان یک مشکل دائمی است. اگر چه امروزه نظام آموزش عمومی برای شناسایی و تحول مهارتهای هر کودکی به بالاترین سطح ممکن رشد یافته است؛ برای کمک به پیشرفت فرزندتان به منظور دستیابی به هرچه می تواند، تلاش کنید.
 
منبع: مشکلات گفتاری، زبانی و شنیداری کودکان، پاتریسا هاماگوچی، نادر باقری،علی غنایی، چاپ اول، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد 1390