آشنایی با حل کننده های لخته های خون

تحقیق جدیدی نشان می‌دهد که استفاده از داروهای قوی حل‌کننده‌ی لخته‌ی خون در افرادی با لخته‌های پای خطرناک ممکن است بی‌فایده باشد.

ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT) – ایجاد لخته‌های خون در پایین پاها – می‌تواند خطرناک باشد، چون این لخته می‌تواند به سمت قلب و ریه‌ها برود.

DVT‌ها اغلب به «سندروم کلاس اقتصادی» معروفند، چون در بیشتر موارد در مسافرانی گزارش می‌شوند که پروازهای طولانی داشته‌اند.
 
یک روش متداول پس از ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT)، استفاده از یک کاتتر برای رساندن یک داروی قوی حل‌کننده‌ی لخته – مانند فعال‌کننده‌ی پلاسمینوژن بافتی (tPA) – در محل لخته است. تصور می‌شد که این روش به پیشگیری از وضعیتی به نام سندروم پُست ترومبوتیک کمک می‌کند.

محققان می‌گویند این عارضه می‌تواند باعث درد پای مزمن و تورم شود و راه رفتن یا انجام فعالیت‌های روزمره را برای افرادی که DVT داشته‌اند، دشوار سازد.

اما استفاده از tPA و داروهایی مانند آن برای این وضعیت، با خطر خونریزی بیش‌ازحد همراه است.

بنابراین گروهی از محققان به رهبری سوره وندانتام از دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس درصدد آن برآمدند که تعیین کنند آیا این روش واقعا به بیماران کمک می‌کند یا نه.

نتیجه‌گیری آنها: در اکثر موارد کمکی نمی‌کند.

وندانتام می گوید که این یافته می‌تواند از جهاتی امیدوارکننده باشد.

او می‌گوید: «آنچه اکنون می‌دانیم، آن است که اکثر بیماران نیازی به این درمان پرهزینه و ریسکی ندارند.»

این مطالعه که روی نزدیک به ۷۰۰ بیمار DVT انجام شد، دریافت که استفاده از کاتترها برای برطرف کردن انسداد با داروهای حل‌کننده‌ی لخته، خطر سندرم پُست ترومبوتیک را کاهش نمی‌دهد.

مطالعه نشان داد که این وضعیت در ۴ درصد از آنهایی که تحت این درمان قرار گرفتند و ۴۸ درصد از آنهایی که این درمان را دریافت نکردند، اتفاق افتاد.

اگرچه یک مزیت جزئی از نظر کاهش در شدت سندروم پست ترومبوتیک در افرادی که داروهای حل‌کننده‌ی لخته خون دریافت کردند، گزارش شد.

از سویی دیگر، با توجه به مطالعه‌ی منتشرشده در ۷ دسامبر در مجله‌ی پزشکی نیوانگلند، استفاده از این داروها خطر خونریزی خطرناک را در بیماران افزایش داد.

بنابراین این تیم تحقیقاتی نتیجه گرفتند که درمان استاندارد – استفاده از داروهای رقیق‌کننده‌ی خون – ممکن است همچنان محتاطانه‌ترین اقدامی باشد که پس از DVT انجام می‌شود.

این مطالعه با حمایت مالی موسسه‌ی ملی قلب، ریه و خون ایالات متحده (NHLBI) انجام شد.

دکتر آندری کیندزلسکی که مسئول مرتبط NHLBI با این آزمایش جدید بود، می‌گوید: «این مطالعه‌ی برجسته در ۵۶ سایت بالینی انجام شد و به شکل بی طرفانه‌ای نشان داد که ترومبولیز لخته با کاتتر (ازبین بردن لخته) به‌عنوان اولین خط درمان DVT فایده‌ای ندارد و به بیماران امکان داد که از این روش پزشکی غیرضروری اجتناب کنند.»

وندانتام می‌گوید که این مطالعه، یک عمل متعادل‌سازی دشوار را برای پزشکان هدف می‌گیرد.

او توضیح می‌دهد:‌«ما در اینجا با یک شمشیر دولبه‌ی تیز مواجه هستیم.

هیچ یک از ما از فهمیدن آنکه این درمان خطرناک‌تر از داروهای رقیق‌کننده خون است، شگفت‌زده نشدیم.»

«برای توجیه آن خطر اضافی، ما مجبور بودیم یک بهبود قابل‌ توجه را در نتایج درازمدت نشان دهیم و این مطالعه، چنین چیزی را نشان نداد.

ما بهبودی‌هایی در شدت بیماری مشاهده کردیم اما برای توجیه خطراتی که اکثر بیماران را تهدید می کرد، کافی نبود.»

وندانتام می‌گوید که این روش ممکن است همچنان به‌عنوان خط دوم درمان در هنگامی که سندروم پست ترومبوتیک شدید است و به رقیق‌کننده‌های خون پاسخ نمی‌دهد، به‌کار رود.

دو متخصص قلب که این مطالعه را بررسی کردند، معتقدند که این تحقیق واقعا ارزشمند است.

دکتر ماجا زاریک، یک کاردیولوژیست مداخله‌ای در بیمارستان لنوکس هیل در نیویورک است.

او اشاره می‌کند که علاوه بر نداشتن هیچ‌گونه تأثیری بر سندروم پست ترومبوتیک، «امتیازهای کیفیت زندگی در بین دو گروه در مدت ۲۴ ماه پس از این درمان، هیچ‌گونه تفاوت قابل‌توجهی نداشت.»

او می‌گوید که این، بزرگ‌ترین مطالعه از این نوع تا به امروز بوده است.

با این حال به دلیل آنکه بیماران مجاز به مصرف هر یک از انواع رقیق‌کننده‌های خون بودند، مقایسه‌ی نتایج دشوار بود و «قطعا به مطالعات مشابهی در آینده نیاز خواهد بود.»

دکتر کریگ گربن، مدیر خدمات رادیولوژی مداخله‌ای در نورث ول هلث در نیوهید پارک، می‌گوید که ممکن است همچنان جایی برای داروهای حل‌کننده لخته پس از DVT وجود داشته باشد – اما فقط در موارد خاص.

او می‌گوید: «در حالی که ممکن است این رویکرد به‌عنوان اولین خط درمان برای ترومبوز ورید عمقی در پاها در اکثر بیماران به‌کار نرود اما همچنان می‌تواند به‌عنوان خط دوم درمان در هنگامی به‌کار رود که خط اول (داروهای رقیق‌کننده‌ی خون) با شکست روبرو شده‌اند.»

این محققان می‌گویند که هر سال ترومبوز ورید عمقی در ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار نفر برای اولین بار تشخیص داده می‌شود.


منبع: سایت راستینه