استکبار ستیزی و سه پیامد استکبار ورزی در قرآن کریم

استکباری ستیز یکی از موضوعاتی است که دین مبین اسلام بدان تاکید می ورزد و معتقد است که اگر انسان با دشمنان خدا در ستیز باشد، بنده ی خدای متعال است؛

استکباری ستیزی انسان با شیطان در قرآن

این استکباری ستیزی در برخی از آیات قرآن بیان گردیده است؛ چنانچه در سوره مبارکه یس فرمود: «أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یَا بَنِی آدَمَ أَنْ لَا تَعْبُدُوا الشَّیْطَانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ؛ وَ أَنِ اعْبُدُونِی هذا صِراطٌ مُسْتَقِیمٌ»[1]«آیا با شما عهد نکردم ای فرزندان آدم که شیطان را نپرستید، که او برای شما دشمن آشکاری است؟! و تنها مرا بپرستید، که راه مستقیم همین است.»

تبیین آیه

در این بیان نورانی خداوند، نپرستیدنِ شیطان، شرط پرستیدن درست خداوند متعال بیان گردیده است؛ یعنی نمی توان هم شیطان را پرستید و هم الله را.

پس با این توضیح می توان دریافت که وظیفه ی مومن و معتقد به یگانگی خداوند، اطاعت از خداست که این اطاعت در گروِ مخالفت با شیطان است؛

نکته دیگری که از این آیه فهمیده می شود که علت اینکه بنی آدم نباید شیطان را بپرستد، دشمن بودن وی است؛ چنانچه در آیه ی دیگری نیز اینگونه فرمود: «إِنَّ الشَّیْطَانَ لَکُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا إِنَّمَا یَدْعُو حِزْبَهُ لِیَکُونُوا مِنْ أَصْحَابِ السَّعِیرِ»[2] البتّه شیطان دشمن شماست، پس او را دشمن بدانید؛ او فقط حزبش را به این دعوت می‌کند که اهل آتش سوزان (جهنّم) باشند!

تبیین آیه

قرآن کریم، بصراحت در این آیه دستور می دهد تا با شیطان، دشمنی کنیم، چون او نیز با ما دشمن است؛ از این رو، هر کسی که با وی دوست و از اعضای حزبش باشد، او را تا آتش سوزان همراه می برد.

از این آیه فهمیده می شود که آدمی باید در حزب خدا باشد، و اگر وارد حزبش شود، ورود به حزب شیطان همان و ورود به آتش جهنم همان.

علت دشمنی بنی آدم با شیطان

این دشمنی صریح و آشکار بنی آدم با شیطان، بخاطر دوستی او با خداست و لذا کسانی که روی از خدا برتافته اند و به خدا پشت کرده اند و اعتقادی به او نداشته، خداوند بصراحت تمام، مومنین و مسلمانان را از سرپرست گرفتن و یا حتی از دوستی با آنها برحذر می دارد؛ و معتقد است که هر کس که با از درِ دوستی وارد شود یا آنان را سرپرست خویش قرار دهد، یکی از آنان بوده و ظالم است.

آنجایی که قرآن کریم در سوره مبارکه مائده به مومنین هشدار می دهد و می فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْیَهُودَ وَالنَّصَارَى أَوْلِیَاءَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاءُ بَعْضٍ وَمَنْ یَتَوَلَّهُمْ مِنْکُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ»[3]

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! یهود و نصاری را ولّی (و دوست و تکیه‌گاه خود،) انتخاب نکنید! آنها اولیای یکدیگرند؛ و کسانی که از شما با آنان دوستی کنند، از آنها هستند؛ خداوند، جمعیّت ستمکار را هدایت نمی‌کند.

در این آیه شریفه، خداوند، مومنین را از دوستی با یهودیان و نصارایی که به خدا اعتقادی ندارند و در جبهه ی مقابل خداوند قرار گرفته اند، برحذر می دارد، و در آخر بدانها هشدار می دهد که اگر مرتکب چنین عملی شوند، مورد هدایت قرار نخواهند گرفت.

نتیجه آیات بالا:

پس تا اینجا باید گفت، بنی آدم و مومنین نباید از شیطان و اولیاء شیطان، تبعیت کرده و همچنین نباید آنان را دوست و تکیه گاه خویش قرار دهند، پس با این اوصاف کسانی که بصراحت در مقابل خداوند علَم مخالفت برداشته اند و تا می توانند آدم کشی و جنایت های مختلف مرتکب می شوند، آیا سزاوار است که مومنین در مقابل آنها سر تسلیم خم کنند و طرح دوستی ریخته و به جنایت های آنان، قهقهه مستانه سر دهند؟

سیزده آبان، روز عمل به آیات استکبار ستیزی

سیزدهم آبان روز استکبار ستیزی است، و روزی است که مومنین با سر دادن شعار «مرگ بر آمریکا»، در حقیقت با نشان دادن استکبار ستیزیِ خویش، به آیات مربوط و مذکور، عمل می نمایند و رضایت خداوند متعال را جلب می کنند.

ََََ
پیامدهای استکبار:

اما استکبار و مستکبر شدن، چه آثار و پیامدی در بر دارد، از آیات قرآن می توان به برخی از آنان اشاره نمود.

۱. عذاب جهنم

یکی از عواقب استکبار، در مقابل خداوند، دوزخی شدن و همیشه در آنجا ماندن است؛ خداوند سبحان به فرزندان آدم هشدار می دهد که: «وَالَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا وَاسْتَکْبَرُوا عَنْهَا أُولَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ.»[4] یعنی: «و آنها که آیات ما را تکذیب کنند، و در برابر آن تکبّر ورزند، اهل دوزخند؛ جاودانه در آن خواهند ماند.»

علت استکبار در آیه
علت استکبار در این آیه، تکذیب آیات الهی دانسته شده است؛ کسی که خودش را در حزب شیطان بداند، و با وی همنشین شود، کم کم به تکذیب آیات الهی می پردازد، که در آخر به استکبار می انجامد؛ چنانچه خود شیطان اینگونه بود: او ابتدا از دستور الهی سرپیچی کرده و آیات وی را تکذیب نمود و در آخر، استکبار نمود که نتیجه ی آن خلود در آتش جهنم است.

۲.بسته شدن درب های آسمان و عدم ورود به بهشت

خداوند قهار در مورد کسانی که آیات الهی را تکذیب می کنند، و استکبار می ورزند، هشدار می دهد که درب های رحمت الهی بر آنها گشوده نخواهد شد، و هیچ گاه به بهشت نخواهند رفت.

چنانچه در سوره مبارکه اعراف آمده که: «إِنَّ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا وَاسْتَکْبَرُوا عَنْهَا لَا تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَلَا یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى یَلِجَ الْجَمَلُ فِی سَمِّ الْخِیَاطِ وَکَذَلِکَ نَجْزِی الْمُجْرِمِینَ»[5]

«کسانی که آیات ما را تکذیب کردند، و در برابر آن تکبّر ورزیدند، (هرگز) درهای آسمان به رویشان گشوده نمی‌شود؛ و (هیچ گاه) داخل بهشت نخواهند شد مگر اینکه شتر از سوراخ سوزن بگذرد! این گونه، گنهکاران را جزا می‌دهیم!»

نکته ظریف در آیه
نکته ی ظریفی که در اینجا وجود دارد اینکه، همه انسانها می دانند که چند صباحی بیش در این دنیا زندگی نخواهند کرد، اما پس از آن اگر حتی اعتقادِ پیش و پا افتاده ای هم به آخرت و بهشت و جهنم داشته باشند، با این آیه امیدی به داشتن زندگی جاودانه و سرای خوش بهشت نخواهند داشت، و این نا امیدی عذاب دیگری است که هم اکنون، بصورت نقد به همراه دارند.

3. اخراج اولیای الهی از سرزمین خودشان

سومین پیامد منفی استکبار ورزیدن، آن است که مستکبرین، مومنین را تهدید به اخراج از سرزمین شان می کنند؛ لازم بذکر است که قرآن با صراحت در مورد زورمندان و اشراف زادگان زمان حضرت شعیب، علیه السلام، به این مطلب می پردازد و می فرماید: «قَالَ الْمَلَأُ الَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لَنُخْرِجَنَّکَ یَا شُعَیْبُ وَالَّذِینَ آمَنُوا مَعَکَ مِنْ قَرْیَتِنَا أَوْ لَتَعُودُنَّ فِی مِلَّتِنَا ۚ قَالَ أَوَلَوْ کُنَّا کَارِهِینَ.»

«اشراف زورمند و متکبّر از قوم او گفتند: «ای شعیب! به یقین، تو و کسانی را که به تو ایمان آورده‌اند، از شهر و دیار خود بیرون خواهیم کرد، یا به آیین ما بازگردید!» گفت: «آیا (می‌خواهید ما را بازگردانید) اگر چه مایل نباشیم؟!»

کارشکنی مستکبرین، تهدید به اخراج
یکی از کارشکنی های مستکبرین در مقابل مومنین، تهدید به اخراج کردن از سرزمینشان است؛ مستکبرین در مقابل مقاومت مومنین نسبت به اعتقاد راسخشان، آنان را تهدید می کنند که مبادا بر اعتقادشان مقاومت کنند، در غیر این صورت، هم مومنین و هم حجت خدا را تهدید به اخراج از سرزمینشان می کنند؛

آنچه مهم است این که بزرگان دین در این مورد هشدار داده اند و آنرا برای مردم تحلیل و تبیین نموده اند.

تبیین امام خامنه ای از اخراج شهروندان مظلوم فلسطینی
امام خامنه ای در مورد مسئله اخراج فلسطینیان مظلوم، توسط صهیونیست های غاصب می فرمایند: «در درجه اوّل کمک کشور انگلیس و بعضى کشورهاى غربى دیگر بود. بعد اینها بتدریج از انگلیس جدا و به امریکا متّصل شدند. امریکا هم اینها را تا امروز زیربال خودش گرفته است. اینها به این معنا کشورى به‌وجود آوردند و آمدند کشور فلسطین را تصرّف کردند. تصرّفشان هم این‌طورى بود: اوّل با جنگ نیامدند؛ اوّل با حیله آمدند، رفتند زمینهاى بزرگ فلسطین را که زارعان و کشاورزان عرب روى آنها کار مى‌کردند و خیلى هم سرسبز و آباد بود، با قیمتهاى چند برابر قیمت اصلى، از صاحبان و مالکان اصلى این زمینهاى بزرگ - که در اروپا و امریکا بودند - خریدند؛ آنها هم از خدا خواستند و زمینها را به این یهودیها فروختند. البته دلاّلهایى هم داشتند که نقل کرده‌اند یکى از دلالهایشان همین «سیّدضیاء» معروف، شریک رضاخان در کودتاى ۱۲۹۹ بود که از این‌جا که به فلسطین رفت، آن‌جا دلاّل خرید زمین از مسلمانان براى یهودیها و اسرائیلیها شد! زمینها را خریدند؛ زمینها که ملک اینها شد، با روشهاى واقعاً بسیار خشن و همراه با سبعیّت و سنگدلى، بتدریج شروع به اخراج زارعان از این زمینها کردند. در جایى مى‌رفتند، مى‌زدند، مى‌کشتند و در همین هنگام افکار عمومى دنیا را هم با دروغ و فریب به طرف خودشان جلب مى‌کردند.»[6]

پی نوشت: