سام ۴ ساله و برادر ۶ ساله اش رامین تا وقتی که دو و نیم ساله شوند تلویزیون تماشا نمی کردند، زیرا پدرشان که از قضا روانپزشک است فکر می کند تماشای تلویزیون هیچ تاثیری بر کودکان ندارد. حالا هم که بچه‌ها بزرگ تر شده اند پدرشان به آنها اجازه میدهد تکنولوژی های روز را امتحان کنند. او از اینکه آنها به این سرعت کار با آنها را یاد گرفته اند، شگفت زده شده است. این روزها سام فهمیده چطور باای فون پدرش از او عکس بگیرد. هر چند هنوز یاد نگرفته چطور آن را در اینترنت آپلود کند. بله! شما در سال ۲۰۱۲ زندگی می کنید؛ سالی که شاید بچه‌های پیش دبستانی آن نتوانند بند کفشهایشان را ببندند اما می توانند با آخرین گجت های روز دنیا کار کنند. همه شما میدانید که برای عملکرد بهتر کودکان در مدرسه باید آنها را از دنیای عجیب بزرگ ترها کمی منفک کرد اما از سوی دیگر تکنولوژی به طرز اعجاب آوری دنیای همه را تسخیر کرده است. اما آیا غوطه ور شدن در تکنولوژی می تواند با تعاملات انسانی در کودکان جایگزین شود؟ بد نیست با برخی تدابیری که باید در برابر هجوم این دنیای غریب و هیجان انگیز داشته باشید، آشنا شوید.
 
سال ۲۰۱۰ مطالعه ای در ایالات متحده نشان داد، کودکان مدرسه ای به طور متوسط ۷ و نیم ساعت در روز را با تلویزیون، کامپیوتر، تلفن یا دیگر وسایل دیجیتال می گذرانند که یک ساعت و ۱۷ دقیقه بیشتر از آخرین مطالعه ای است که ۵ سال پیش انجام شده بود. براساس یک مطالعه تقریبا یک چهارم والدین آمریکایی آی پاد و گوشی هوشمند را در اختیار کودکانشان قرار می دهند تا بتوانند به کارهایشان برسند.
 
تقریبا ۴۰ درصد از کودکان ۸ ساله و کوچک تر برای برخی کارها از تبلت ها و گوشی های هوشمند استفاده می کنند. در ایالات متحده استفاده از تبلت توسط کودکان ۱۲ساله و کوچکتر، از سال ۲۰۱۱ تاکنون ۱۰ درصد افزایش داشته است. به نظر می رسد بسیاری از والدین فکر می کنند این ابزار فقط آنها را مشغول نمی کند بلکه به کودکان کمک می کند بزرگ شوند و یاد بگیرند. بر همین اساس ۷۷درصد از والدین فکر می کنند تبلت ها به خلاقیت کودکان کمک می کند.
 
بیش از ۲۵ درصد از والدین در کشورهای غربی برای کودکانشان برنامه دانلود می کنند. آینده کودکان ما هم همین است! فکر میکنید بچه‌ها در کشورهای غربی از چه برنامه هایی در آی پاد و گوشی های هوشمند استفاده می کنند؟
 
برنامه های آموزشی، پازل، ریاضی و خواندن ۴۲ درصد بازی‌هایی برای گذران وقت ۴۶ درصد ویدئو، موسیقی و هنر ۲۸درصد برنامه هایی که براساس شخصیت های تلویزیونی است ۱۹ درصد دیگر برنامه ها ۱۶ درصد والدین کودکان زیر ۵ سال توجه کنند. آکادمی اطفال ایالات متحده می گوید، بیشتر کودکان دست کم تا ۳-۲ سالگی نیازی به دسترسی به فناوری ندارند و تا آنجا که امکان دارد این وسایل را از کودکان دور کنید. اگر آنها زمان خود را به بازی، گذران وقت با خانواده و خواندن کتاب توسط والدین بگذرانند بهتر رشد می کنند.
 
بسیاری از والدین تماشای تلویزیون برای کودک را به عنوان فرصتی برای خوراندن غذا به او می دانند اما در این صورت هم بهتر است برنامه هایی متناسب سن کودک و برنامه های تلویزیونی آموزشی برایش در نظر بگیرید و بر آنچه بچه‌ها می بینند نظارت داشته باشید.
 
بسیاری از پیش دبستانی ها درخواست بازی‌های ویدئویی می کنند. این موضوع را باید بدانید که بیشتر بازی ها برای انجام، نیاز به خواندن دارند، بنابراین برای کودکان پیش دبستانی تنها تعداد محدودی از بازی‌های کامپیوتری مناسبند. پس، پلی استیشن کادوی خوبی برای بچه‌های زیر دبستان نیست!
 
بیشتر بچه‌ها در این سن از بازی‌های کامپیوتری و ویدئویی مانند پلی استیشن لذت می برند. حواستان باشد این بازی ها متناسب سنشان باشد و به بیش از ۲ ساعت در روز نرسد. قبل از اینکه کودک شروع به بازی کند، درباره اینکه چگونه و چه زمانی بازی را به پایان خواهید برد با او صحبت کنید. بیشتر بچه‌ها در جواب شما به پایان دادن به بازی می گویند: «اگر الان خاموش کنم بازی رو میبازم» یا «الان نمیتونم خاموشش کنم» و بعد دوباره ۱۵ تا ۳۰ دقیقه به بازی ادامه می دهند. اگر این اتفاق همیشه می افتد زمان بازی آنها را محدود کنید و از آنها بخواهید نیم ساعت قبل از اینکه شما به آنها یادآوری کنید بازی را تمام کنند.
 
هراز گاهی با فرزندتان بازی کنید. خیلی از این بازی ها دو نفره یا بیشتر هستند. بچه‌ها از مسابقه دادن با پدر و مادرها لذت می برند، بنابراین اینکه با آنها بازی کنید حس خوبی به آنها می دهد.
 
بسیاری از کودکان در این سن شروع به اعمال فشار بر پدر و مادر برای خرید تلفن همراه می کنند. اگر می خواهید برای او گوشی تهیه کنید باید توجه کنید که ابتدا گوشی با تکنولوژی بالا برای او نخرید و در استفاده از آن محدودیت قائل شوید. برای مثال وقتی کودک می خواهد بخوابد نباید گوشی را با خود به تختخواب ببرد. برخی بچه‌ها تا دیر وقت با گوشی شان صحبت می کنند و صبح نمی توانند بیدار شوند.
 
اگر به کودک اجازه دادید از اینترنت استفاده کند، باید کنترل کافی بر این مسئله داشته باشد تا از وب سایت های نامناسب استفاده نکند. تکنولوژی به تنهایی هیچ مشکلی ایجاد نمی کند اما مسئله این است که شما با آن چه کاری انجام می دهید. بنابراین همانطور که غذایی را که کودک می خورد بررسی می کنید باید وقتی آنها آمادگی داشتند درباره تمام فناوری ها برایشان توضیح دهید و به آنها کمک کنید درباره آنچه می بیند و می شنوند فکر کنند. مطمئن شوید او از کارهای مدرسه، فعالیت فیزیکی و گذران وقت با خانواده و دوستان برای بازی با این وسایل نمی کاهد.
 
منبع: کودکان نابغه و باهوش، فاطمه تقدسی‌نیا، نوید حکمت، چاپ دوم، قم، 1396