عادت مو کندن کودکان (قسمت دوم)

روش های ترک عادت

اکثر کودکان چهار و پنج ساله، آمادگی درک مضرات این عادت و همچنین مشارکت در برنامه ترک عادت را دارند. بدون نشان دادن ناراحتی یا عصبانیت به کودکان‌تان توضیح دهید که چرا می خواهید آنها عادت مو کندن را ترک کنند. خودتان آسیب رسانی، خجالت زدگی و جنبه های ناراحت کننده این عادت را شرح دهید. آنان را از این حقیقت آگاه سازید که کندن مو معمولا به تاسیهای موضعی منتهی می شود که در صورت ادامه، دائمی خواهد شد. اگر به گفته شما خندیدند آنان را به کتابخانه ببرید و واژه وسواس کندن مو را در دایرة المعارف پزشکی پیدا کنید. اکثر این کتابها به طور مصور، محل تاسی فرد مبتلا به این عادت را نشان می دهند. اگر روی سر کودکان شما هم مانند مگ تاسیهایی ایجاد شده باشد، برای همکاری با شما دلایل کافی پیدا خواهند کرد.
 

شناسایی محرک

قبل از انجام هرگونه تغییری در برنامه ترک عادت، برای تماشا کردن اعمال کودکان‌تان یک هفته وقت بگذارید تا متوجه شوید که عادت موکنی آنان در چه زمان یا مکان خاصی تحریک می شود. برای این کار از نمودار نظارت بر عادت استفاده کنید. هر زمانی که مشاهده کردید کودکان‌تان موهایشان را می کنند، یک علامت ضربدر در جای مناسب بگذارید و یادداشت کنید که در حین این عمل، آنان چه کار می کردند.
 
ممکن است دریابید که کودکان‌تان وقتی تنش پیدا می کنند، دستشان به طرف موهایشان می رود. اگر کندن مو یک عادت عصبی شده باشد، نمودار نظارت بر عادت، احتمالا الگوی زمانی مشخصی را نشان نمیدهد؛ ولی شما مشاهده خواهید کرد که چیزی درست قبل یا هنگام کندن مو وجود دارد که منشأ تنش کودکان‌تان است.
 
تکالیف مدرسه، فعالیتهای ورزشی، درگیری های لفظی بزرگ ترها، سرکشی و بازرسی والدین و نظایر آن، می تواند برای کودکان، فوق العاده تنش آفرین باشد و آنان را برای راحتی و رهایی از تنش به کندن مو سوق دهد. برخی از پژوهشگران بر این باورند که کندن مو برای برخی از کودکان یک روش آزاد کردن انرژی ذخیره شده است. در این موارد نمودار نظارت بر عادت نشان خواهد داد که کندن مو بیشتر در روزهایی رخ میدهد که کودکان‌تان فرصت کمتری برای دویدن و بازی کردن و کتقریبأ معمول است افرادی که موهایشان را می کنند، شست‌های‌شان را نیز می مکند. اگر مکیدن شست محرکی برای کندن موها باشد، باید برای ترک این عادت مورد توجه قرار گیرد.
 

خودآگاهی

به محض این که کندن مو به یک عادت عمیق و ریشه دار تبدیل شود، کودکان موهایشان را بدون آگاهی از اعمال شان می کنند. مگ می دانست که مویش را هنگام خواب می کند. او یک محل تاسی بزرگ در سر داشت و هر روز صبح بالشش پر از مو بود، ولی برای والدینش قسم می خورد که شب گذشته موهایش را نکنده است. قبل از آن که روشهای ترک عادت بتواند مفید واقع شوند، نیاز است تا کودکان عادات شان را به سطح آگاهانه ارتقا دهند. تمرین با آینه مفیدترین راه کمک به کودکان جهت آگاهی از عادت شان است. هر صبح و شب برای سه تا پنج دقیقه کودکان‌تان را وادار کنید در حالی که وانمود به کندن موهایشان می کنند، جلو آینه بایستند. آنان را تشویق کنید تا با صدای بلند چگونگی اجرای عادتشان را توصیف کنند. مثلا از کدام دست برای کندن مو استفاده می کنند؟ آیا اول تارهای مو را پیچ می دهند؟ آیا یک مو یا دسته ای از آن را انتخاب می کنند؟ آیا تمام مدت از یک نقطه، مو می کنند؟ مویی را که می کنند، کجا می گذارند؟ وقتی دریافتید که کودکان‌تان طی روز موهایشان را می کنند، جزئیات کارشان را به آنها گوشزد کنید و بحث درباره این جزئیات را به برنامه تمرین با آینه همان شب اضافه کنید.
 
کودکان‌تان را از این که هر روز چه تعداد مو می کنند، آگاه سازید. به آنان بیاموزید موهایی را که کنده می‌شود، جمع کنند و در یک جعبه بگذارند. با هم محتویات جعبه را در انتهای روز بازبینی کنید و بعد به کودکان‌تان بگویید که موها را دور بیندازند. زمانی که به مجموعه موهای کودکان‌تان نگاه می کنید، آنان را مسخره یا خجالت زده و شرمنده نکنید. هدف، آگاه کردن آنان به آن چه که انجام میدهند است. دانستن این مطلب که موهایی که آنان می کنند، جمع آوری و به شما نشان داده خواهد شد، ممکن است آنان را تشویق کند روز بعد، موهای کمتری بکنند.
 
اگر کودکان‌تان با انجام این عادت، یک محل تاسی ایجاد کرده اند، یک عکس از آن بگیرید و در جایی که آنان بتوانند آن را ببینند، آویزان کنید. این یادآورنده ثابت، آگاهیشان را افزایش خواهد داد و آنان را تشویق می کند تا به این عادت پایان دهند. شما همچنین میتوانید در زمانی که موی آن محل شروع به رشد مجدد می کند، از عکس به عنوان یک اثر بصری برای مقایسه استفاده کنید.
 

 
منبع: بچه‌های خوب، عادت‌های بد، دکتر چارلز شافر، ترزافوی دیگرونیمو، مترجم: میر محی‌الدین گلبار، صص 66-64، انتشارات همشهری، چاپ چهارم، 1391.