تأثیر عاطفه بستگی دارد به اینکه فرد درباره چه چیزی فکر می کند، و این اثر تنها با حالت عاطفی مشخص نمی شود، بلکه با عاطفه مرتبط با جنبه های گوناگون وضعیت مشخص می گردد، و این دو با یکدیگر در اهداف، قضاوت ها و انتظارات فرد اثر می گذارند. نواحی مغز تحت تأثیر انتقال دهنده های عصبی (به ویژه دوپامین) مرتبط با عاطفه مثبت، در آثار مربوط به احساسات نقش ایفا می کنند، اما این تنها یکی از چند تأثیری است که با یکدیگر، برایند فرایندهای شناختی و رفتار را معین می کنند.
 
به رغم تعامل پیچیده عواملی که اثر غایی عاطفه را روی فرایندهای تفکر و رفتار مشخص می کند، چند نتیجه کلی نیز می توان ارائه داد: عاطفه مثبت موجب بازبینی و لذت بردن از ایده ها و احتمالات جدید و شیوه های جدید نظر کردن به اشیا - به خصوص در وضعیت های لذت بخش یا اطمینان آور - می گردد.
 
بنابراین، کسانی که از احساس خوبی برخوردارند، ممکن است در مقایسه با گروه کنترل مؤثرتر و دقیق تر مواظب احتمالات باشند، به بررسی و ایفای نقش بپردازند و مسائل را حل کنند. به هر حال، در وضعیت های خطرناک (مخاطره آمیز) یا در وضعیت هایی که به جای کسب توان، آن را از دست می دهند، کسانی که از احساس خوبی برخوردارند، هوشیارانه پاسخ می دهند. باید از آنها انتظار داشت که از اطلاعات یا وضعیت های نامطلوب تا جایی که ممکن است، اجتناب ورزند؛ اما در وضعیت هایی که آنها باید درباره امکان ضررها یا مشکلات فکر کنند، می توان از آنان انتظار داشت که دقیقة و به طور مؤثر به احتمالات منفی توجه کنند.

یکی از عبارات کلی درباره تأثیر عاطفه مثبت بر تفکر منظم ممکن است این عبارت باشد: اگر از مردمی که خوشحال اند خواسته شود درباره عنوان یا کاری که به آنان عرضه شده - و این شامل کارهایی که عناوین جدی دارند که آنها را علاقه مند و شایسته انجام دادن آن کار نماید به فکر کنند، آنگاه آنها در مقایسه با گروه کنترل، در آن کار بیشتر دقت می کنند و به طور مؤثر و کارآمد به آن خواهند پرداخت. به عکس، اگر از مردمی که عاطفه مثبت در آنها ایجاد شده خواسته شود تأکیدی بر اطلاعات یا عناوین (به هر دلیلی نداشته باشند و هیچ الزام، اجبار یا مواظبتی وجود ندارد که آنان را به انجام دادن یک کار منفی یا خسته کننده وادارند، کسی که حالت احساسی مثبت در او پدید آمده ممکن است آن کار را انجام ندهد، یا آن کار را با کمترین تلاش ممکن انجام دهد، یا ممکن است آن کار را کندتر انجام دهد. از این رو، نباید به عنوان شاهدی برای اثبات اینکه احساسات مثبت به طور کلی با اشغال کردن استعداد شناختی یا با جلوگیری از انگیزش، پردازش دقیق و تفکر منظم را مختل می کند، یا اینکه آزمودنی های عاطفه مثبت نمی توانند آن کار را انجام دهند، استفاده کرد. برعکس، این (بیان) فقط منعکس کننده رفتار احساسی کسانی است که آزادانه به تفکر می پردازند تا آنچه را ترجیح می دهند، انجام دهند؛ چون اگر دلیلی وجود داشت که آزمودنی‌های عاطفه مثبت باید یک کار کم اهمیت را انجام دهند، شواهد نشان می دهند که آنها این کار را نیز انجام خواهند داد.
 
بنابراین، به طور کلی، احساسات مثبت عام، ظاهرا فعالیت هایی را به وجود می آورند که سبب لذت و تقویت آن احساسات می شوند، اما از راههای عقلانی، قابل پاسخ و مناسب. افزون بر آن، این احساسات، منافع فراوانی را (جدا از سعادت ذاتی آنها فراهم می آورند. آنها انعطاف پذیری را افزایش می دهند و می توانند حل مسئله خلاق را آسان کنند، مردم را قادر سازند تا با استفاده از راه حلهایی، بر مسائل دشواری که دیگران در نهایت، حل آنها برایشان سخت است، فائق آیند (در عین حال که از انجام دادن کارهای عادی کم نشود) و در بعضی موارد، مردم خواهند توانست راه حل هایی برای برطرف کردن کشمکش های درون فردی بیابند. یافته‌ها حاکی از آن اند که عاطفه مثبت مایه دقت در کار و نیز موجب ارتباطات شناختی گسترده در پاسخ به اطلاعات مربوط به انگیزه خنثا می شود (مادام که مانع تداعی کلمات منفی گونه نباشد). عاطفه مثبت قدرت انتخاب افراد را برای گزینش از مجموعه ای که اعضای مطمئن و لذت بخش دارد، افزایش می دهد، اما خطر پذیری در وضعیت های خطرناک واقعی را پدید نمی آورد. احساس شادی می تواند به کارایی و تصمیم گیری دقیق بینجامد. این احساس، لذت کارهای لذت بخش و ادراک کارهای جالب را حتی پرمایه تر برمی انگیزاند (امانه به بهای کار کردن روی چیزهایی که جاذبه کمی دارند. البته از لحاظ اجتماعی معروف است که عاطفه مثبت فرایندهای مهم گوناگونی از سخاوت، سودمندی و مسئولیت را در بیشتر موقعیتها ایجاد می کند.
 
این مقاله شواهدی را بررسی کرد که با شیوه‌هایی که از طریق آنها عاطفه مثبت بر تصمیم گیری اثر می گذارد، سازگار است. به هر حال، روشن است که هنوز کار زیادی لازم است تا این روابط، وضعیت هایی که در آنها این روابط اتفاق می افتند و فرایندهایی که آنها را به وجود می آورند، تبیین شود. با توجه به اهمیت احساسات مثبت در زندگی ما، فواید زیادی که در رفتار اجتماعی و حل مسئله ای ناشی از احساس خوشحالی مردم دارد، به نظر می رسد عاطفه مثبت موضوع ارزشمندی برای تحقیقات مستمر باشد.
 
منبع: مجموعه مقالات تربیتی، عبد الرضا ضرابی،صص400-397، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ اول، قم، ۱۳۸۸