شاید برای شما هم پیش آمده باشد که زمان زیادی را صرف خواندن یک متن کرده باشید؛ اما وقتی به آخرش می‌رسید چیزی از مطلبی که خوانده‌اید به یاد نمی‌آورید یا برای تان پیش آمده است که وقتی پدر، مادر یا معلم تان درباره ی چیزی صحبت می‌کنند سر تکان دهید، ولی متوجه موضوع نشده باشید یا با دوستی برخورد کرده‌اید که هنگام صحبت کردن در ظاهر به چهره ی شما نگاه می‌کند، اما اصلاً صحبت‌‌های شما را از اول نشنیده است، مشکل از کجاست و چرا چنین چیزی اتفاق می‌افتد؟
 

تمرکز چیست؟

تمرکز در اصطلاح یعنی حفظ و نگهداری توجه روی یک موضوع خاص و اضطراب عامل اصلی برهم زننده ی تمرکز است و نقطه ی مقابل تمرکز، حواس پرتی است. هرچه تمرکز بالاتر، حواس پرتی تان کم تر است و برعکس. تمرکز عامل اصلی یادگیری است. بدون تمرکز، یادگیری صورت نمی‌گیرد و حتی قبل از شروع یادگیری تمرکز ضرورت دارد؛ چون تمرکز شما را برای یادگیری هرچه بیش تر آماده می‌کند.

 
آنچه درباره ی تمرکز کم تر می‌دانید

هربار حواس تان از کاری که مشغول آن هستید پرت می‌شود و تمرکزتان را از دست می‌دهید، به طور متوسط 25 دقیقه طول می‌کشد تا دوباره تمرکز کامل تان را روی آن موضوع به دست آورید.

ما در عصری زندگی می‌کنیم که روزانه حجم زیادی از اطلاعات در ذهن مان انباشته می‌شود و همه ی این‌‌ها مربوط به رشد و پیشرفت تکنولوژی است؛ درواقع اطلاعاتی که در همین مجله چاپ می‌شود از حجم اطلاعاتی که یک فرد در قرن 18 میلادی در تمام طول زندگی اش با آن روبه رو شده است بیش تر است.
 

چکار کنم که موقع درس خواندن کم تر حواسم پرت شود و بازدهی ام بالا برود؟

 کلید اصلی حفظ تمرکز، به دست آوردن توانایی شناسایی عوامل حواس پرتی و بعد کنترل و بلوکه کردن آن هاست. عوامل حواس پرتی یا عواملی خارجی هستند، مثل: نور، صدا، تلفن همراه و حضور افراد دیگر یا عوامل درونی هستند، مثل افکار مزاحم، علاقه نداشتن به موضوع، خستگی و خواب آلودگی، گرسنگی و تشنگی و بیماری و سردرد یا افکار و مشغولیت‌‌های روزمره. با شناخت این عوامل و آگاهی بر تأثیرشان روی ذهن اولین قدم را برای حل مشکل تمرکز برداشته اید.در قدم بعد، مقدمات زیر را برای خودتان فراهم آورید. نقطه ای را مشخص کنید برای درس خواندن که نور خوبی داشته باشد و از شلوغی و حاشیه‌‌های زیادی به دور باشد؛ مثلاً میز تحریر خلوت، روی زمین یا کتاب خانه. قبل از شروع کردن درس، گرسنگی تان را با یک نوشیدنی دل چسب یا چیزی که حاوی ویتامین ث باشد رفع کنید. کتاب یا دفتری را که می‌خواهید تکالیفش را انجام دهید یا مطالعه کنید کنار دست تان بگذارید. یک برگه ی سفید همراه یک مداد یا خودکار کنار دست تان بگذارید که اگر موضوع غیر مرتبطی به ذهنتان رسید روی آن یادداشت کنید تا بعداً به آن فکر کنید و همان موقع زمان تان را برای آن هدر ندهید.

برای شروع زمان مطالعه را روی45  دقیقه تنظیم کنید، در مراحل بعد می‌توانید با زیر نظر گرفتن پیشرفت تان این زمان را افزایش دهید. اگر در حین مطالعه حواس تان پرت شد و تمرکز تان به هم ریخت از جای تان بلند شوید چند بار بالا و پایین بپرید، کمی حرکات کششی انجام دهید و بعد از نوشیدن یک لیوان آب، برگردید به موضوع اصلی. خواب و خوراک روی میزان تمرکز و یادگیری شما تأثیر مستقیم خواهد داشت.

فراموش نکنید پاره ای از مشکلات جسمی، مثل اختلال در کارکرد تیروئید یا کم خونی می‌تواند علائمی مثل خستگی و خواب آلودگی را ایجاد کند و این موضوع مانع از تمرکز شما می‌شود.

خودتان را عادت دهید تحت هر شرایطی تمرکزتان را حفظ کنید. برخی از اشخاص بدون صدای ضبط یا تلویزیون نمی‌توانند بخوانند یا بعضی از افراد می‌گویند کوچک ترین صدایی تمرکز آن ها را به هم می‌ریزد. با توجه به تعریفی که از تمرکز کردیم به نظر شما این افراد بر اثر تلقین بیش از حد، خودشان را به شرایط وابسته نکرده اند؟

بیایید به خودتان این گونه تلقین کنید که تمرکز حاصل می‌شود اگر بخواهیم.

عکاس: رضا ولیخانی

 منبع: مجله باران