آیا بیماری‌های روانی ژنتیکی هستند؟

ما به یاد می‌آوریم این نقل قول از "ریتا می براون" را که در یکی از مقالات در مورد بیماری‌های روحی مورد استفاده قرار گرفت که می‌گفت: "آمار بهداشت می‌گوید که یک نفر از هر چهار آمریکایی از نوعی بیماری روحی رنج می‌برد. به سه تن از بهترین دوستانتان فکر کنید، اگر آنها سالم هستند پس این شمایید که بیمار هستید." و اکنون که ما در مورد رابطه بین وراثت و بیماری‌های روحی می‌نویسیم، فکر می‌کنیم اگر این گفته درست باشد که می‌گویند "اگر سه نسل گذشته شما دارای بیماری‌های روانی باشند، می‌توانید یکی دیگر از آنها باشید، زیرا در ژن‌های شما وجود دارد." سؤالی که پیش می‌آید این است که اگر اعضای خانواده شما مانند پدربزرگ و مادربزرگ شما، والدین یا بستگان دیگر در گذشته بیماری‌های روانی داشته باشند، آیا شما نیز دچار آن هستید؟ آیا بیماری‌های روانی ارثی هستند؟
 
خوب، پاسخ این سرال هم مثبت است و هم منفی! انواع مختلف بیماری‌های روانی و اختلالات وجود دارد، که در هر شخصی متفاوت از دیگران هستند. شایع‌ترین اختلالات روانی شامل افسردگی، اضطراب، اسکیزوفرنی، اوتیسم و ​​سایر انواع اختلالات شخصیتی است. عوامل متعددی وجود دارد که فرد را در معرض خطر ابتلا به این بیماری‌های روحی قرار می‌دهد. این عوامل عبارتند از: محیط اجتماعی، آسیب مغزی، سوء مصرف مواد و عدم مراقبت قبل از زایمان، و این لیست همچنین شامل عوامل ارثی می‌باشد! این امر به این معنی است که این احتمال وجود دارد که یک فرد، اگر سابقه خانوادگی در این زمینه وجود داشته باشد، در سال‌های بعدی زندگی خود دچار بیماری روانی شود گرچه هیچ تضمینی وجود ندارد که دقیقاً همان اختلال بروز یابد.
 

آیا بیماری‌های روانی ارثی هستند؟ کارشناسان چه می‌گویند؟

شخصی را می‌شناختیم که سابقه خانوادگی افسردگی داشت. پدرش از افسردگی بالینی رنج می‌برد و عمه او نیز دچار همین عارضه بود. فردی که ما از او صحبت می‌کنیم نیز از افسردگی و نارسایی عصبی رنج می‌برد. از سوی دیگر، دوستی داریم که یک سابقه خانوادگی با شرایط مشابه دارد، اما او به فضل خدا کاملاً خوب و سالم است، هم از نظر ذهنی و هم جسمی. پس با بررسی این دو شخص مختلف، که هر دو زمینه ارثی بیماری‌های روانی مشابهی دارند، متوجه این حقیقت شدیم که همه افرادِ متأثر از سابقه خانوادگی، دچار این اختلالات نخواهند شد.
 
خوب، شکی در مورد این واقعیت وجود ندارد که ژنتیک و تاریخچه خانوادگی یکی از علل برجسته بیماری‌های روانی بوده است، اما نکته قابل توجه این است که "این مورد، همیشه یک مورد قطعی نیست"! بدن دارای بیش از صد هزار ژن در ساختار ژنوم است و تنها نیمی از آنها تمایل دارند تا سیستم عصبی مرکزی را تحت تأثیر قرار دهند. یکی دیگر از نکاتی که باید ذکر شود این است که وقتی فردی با سابقه خانوادگی اختلال روانی، تشکیل خانواده می‌دهد، تنها 50 درصد از ژن‌های خود را به کودک منتقل می‌کند، در حالی که 50 درصد ژن‌ها از والد دیگر هستند. این بدان معناست که به طور ژنتیکی، اگر فردی دارای زمینه ژنتیکی بیماری روانی مانند افسردگی باشد، خطر ابتلا به این بیماری کمتر از 50 درصد است. این به نظر و زاویه دید شما بستگی دارد که نیمه پر لیوان را ببینید یا نیمه خالی آن را!
 
نتیجه حاصله این است که سابقه خانوادگی یا عوامل ژنتیکی، فرد را از نظر روانی بیمار نمی‌کند، بلکه تنها باعث می‌شود فرد نسبت به این وضعیت آسیب پذیرتر شود. در حال حاضر، این امر نیز به عوامل دیگری از جمله محیط اجتماعی، سلامت جسمانی و شیوه زندگی بستگی دارد. اگر می‌دانید که یک سابقه خانوادگی در این مورد دارید، سعی کنید اقدامات پیشگیرانه مانند مدیتیشن، ورزش، اجتناب از سوء مصرف مواد و فعالیت‌های دیگری که در مقابله با استرس به شما کمک می‌کنند را انجام دهید. سابقه خانوادگی یا عوامل ژنتیکی، فرد را از نظر روانی بیمار نمی‌کند، بلکه تنها باعث می‌شود فرد نسبت به این وضعیت آسیب پذیرتر شود. اگر چه زندگی غیر قابل پیش‌بینی است و هرگونه اتفاقی در زندگی می‌تواند باعث بیماری شود، بهترین کاری که می‌توان کرد این است که هوشیار و مراقب باشیم. حالا شما ممکن است فکر کنید که اقدامات پیشگیرانه اثری ندارند، اما تحقیقات نشان می‌دهد که اثر دارند! مطالعه‌ای بر روی دو دوقلوی یکسان انجام شد که در محیط کاملا متفاوتی رشد می‌کردند و مشاهده شد که محیط اجتماعی و مراقبت‌های دوران کودکی نقش مهمی در توسعه علائم بیماری‌های روانی ایفا می‌کنند. پس از عوامل زمینه ساز اجتناب کنید.
 
امیدوارم که این نوشتار به شما در درک این حقیقت ساده کمک کند که همه بیماری‌های روحی ارثی نیستند، اگرچه آنها، شما را در معرض خطر نگه می‌دارند. همین مسئله در رابطه با دیابت نیز صادق است. قطعی نیست که اگر والدین شما دچار دیابت باشند، شما هم باید الزاماً دچار دیابت شوید، اما بله، احتمال بیشتری وجود دارد که در مقایسه با دیگران که سابقه خانوادگی مشابهی ندارند، دچار دیابت شوید. بنابراین آیا هنوز فکر می‌کنید که بیماری‌های روانی وراثتی هستند؟
 
با وجود این که هنوز هیچ ژن مشخصی به عنوان عامل انتقال دهنده بیماری‌های روانی شناخته نشده است بررسی‌ها نشان می‌دهد اگر پدر یا مادر به بعضی بیماری‌ها مبتلا باشند، احتمال بروز آن بیماری‌ها در فرزندانشان چند برابر دیگران خواهد بود.
 
بیمار روانی به کسی گفته می شود که از نظر کارکردهای روانی از جمله تفکر، عاطفه، ادراک و رفتار دچار اختلال است. همان طور که گفتیم طبق آمار از هر ۴ نفر، یک نفر به اختلالات روانی مبتلاست، و از هر ۱۰ مورد بیماری مهمی که باعث کاهش عملکرد در افراد جامعه می‌شود، ۵ مورد اختلالات روان پزشکی است. نزدیک به ۳۰۰ نوع بیماری روانی وجود دارد که در چند گروه عمده طبقه بندی می‌شوند. برای آسانتر شدن فهم موضوع می‌توان بیماری‌ها را به ۲ دسته آسیب‌های خفیف و بیماری‌های شدید تقسیم بندی کرد. اختلالات خفیف شامل انواع اختلالات اضطرابی و افسردگی‌های خفیف است. گروه دیگر بیماری‌های روانی شدید نامیده می‌شود که شامل اختلال در تفکر، وجود توهم، هذیان یا رفتار و گفتار آشفته است. در تحقیقات مشخص شده است که دست کم ۲ دسته عوامل ایجاد کننده بیماری روانی وجود دارد؛ علل مستعد کننده که زمینه را برای بروز بیماری آماده می‌کنند و علل آغازکننده که باعث آشکار شدن بیماری می‌شود. علل مستعد کننده بیماری در دراز مدت و حتی از زمان کودکی در فرد شکل می‌گیرد و به نوعی فرد را شبیه باروت قابل انفجار می‌کند.
 
منبع: شالو باتتی - Buzzle