بوق ماشین ابلیس

هیولایی به نام رسانه

فزایندگی قدرت رسانه‌ها در عصر ارتباطات موجب شده است رسانه‌ها، به یکی از تعیین کننده‌ترین ابزارهای اعمال قدرت بلکه خودِ قدرت تبدیل شوند. هم از نظر درجه قدرت و هم از نظر وسعت و فراگیری، بازوهای رسانه‌ها قدرت خیره‌کننده‌ای به خود گرفته‌اند. بهترین دلیل بر این مطلب آنکه، طی سالهای متمادی ناسالم‌ترین افراد از نظر اخلاقی و انسانی سکان غولهای رسانه‌ای دنیا را به دست گرفته و به واسطه آن امیال خود و مستکبران را بر همه دنیا دیکته می‌کنند. گویا معجزه‌گونی قدرت رسانه، انسان را از ضعف خود و کوتاهی دنیا و عقوبت اعمالش غافل کرده است. بی‌خود نیست که امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرمایند: «القُدرَةُ تُنسی الحَفیظةَ؛[1] قدرت، هوشیارى و احتیاط را از یاد مى‌برد.»

افق اخلاق در رسانه دینی

قدرت رسانه‌ها در جهت‌دهی به افکار موجب شده فرصت سوء استفاده، برای مالکان آنها فراهم آید. از این نظر، رعایت اخلاق اسلامی در رسانه، ضرورتی مضاعف می‌یابد. در یک تعریف، رسانه دینی به عنوان ابزار جدید رساندن و جهانی سازی دین و معارف دینی، از راهبرد اخلاق برای تبلیغ دین استفاده می‌کند. چنانکه راهبرد اصلی رسولان الهی در جذب بندگان به سوی دین و معارف دینی بر پایه اخلاق بوده است تا جایی که پیامبر اسلام شبیه‌ترین افراد به خود را خوش اخلاق‌ترین آنها دانسته و می‌فرمایند:«أَلَا وَ إِنَّ أَشْبَهَکُمْ بِی أَحْسَنُکُمْ خُلُقاً؛[2] شبیه‌ترین شما به من، خوش اخلاق‌ترین شماست.»

از جمله تفاوت‌های مهم زمان پیامبران با زمان کنونی، وجود رسانه‌های متنوع، قدرتمند و جذاب عصر حاضر است که نو به نو در حال ارتقاء نیز هستند. این موضوع، فرصت بی‌بدیلی را برای تبیین معارف اسلامی، اخلاق، معنویت و بسترسازی برای ظهور جامعه اسلامی جهانی موعود در اختیار دین‌داران قرار داده است.

رسانه دینی دقیقاً باید ضمن ترک دروغ، جسورانه خود را در میان انبوه رسانه‌های دروغ‌پرداز قرار داده و با روشن کردن شمعی کوچک سیاهی‌ها را رسوا کند و این، همان چیزی است که عنکبوت شوم رسانه‌ای سلطه از آن بیمناک است.

جهاد اخلاقی در بستر رسانه

با سقوط اخلاقی بیش از پیش امپراطوری رسانه‌ای که ناشی از پَستی اخلاقی صاحبان آنها یعنی صاحبان زر و زور است، این عنکبوت مخوف، اکنون کانون لجن پراکنی و پمپاژ عفونت اخلاقی در سراسر دنیا شده است و سال‌هاست که این موضوع، میدان دیگری برای جهاد مؤمنین تعریف کرده است تا بتوانند با تعریف، ارائه و نهادینه ساختن رسانه دینی، اخلاق و مکارم اخلاقی را این بار در میدان عظیم رسانه‌‌داری بازآفرینی کنند.

پیش از این البته رهبر فرزانه انقلاب اسلامی فیلم‌سازی را هم عرصه جهاد شمرده بودند و در این باره فرمودند:«کسانی که امروز مشغول کار و فعالیت در عرصه‌ی فیلم‌های با مضامین انقلابی و دفاع مقدس هستند، واقعاً در حال جهاد هستند.»[3] انقلاب و دفاع مقدس، نمود عینی فضایل اخلاقی و اسلامی است که به وسیله رسانه‌های متنوع و قدرتمند امروزی و البته در پرتو هنر و ابتکار می‌تواند به سراسر دنیا مخابره شود.

کابوسی به نام «دروغ»

کلیدی‌ترین اتفاق شومی که در بستر رسانه‌ها به صورت بزک شده و لذیذ به خورد بشر داده شده، «دروغ» است. عاملی که سنگ بنای اخلاق شیطانی است. خشت اول رسانه‌های نوین نیز با دروغ نهاده شد و موجب شد تا اکنون با دیوار کج بلندی به نام «بی‌اخلاقی رسانه‌ای» مواجه باشیم که بشریت را به قهقرا کشانده است. چنانکه ابلیس نیز برای شروع هجمه به آدمیان، دست به دامن دروغ شد.

قرآن کریم در خصوص ابلیس به عنوان دشمن آشکار انسان‌ها هشدار داده است و می‌فرماید: «وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبین‏؛[4] و از گام‌هاى شیطان پیروى مکنید که او دشمن آشکار شماست.» ابلیس، همان کسی است که از راه دروغ و با استفاده از ابزار اغواگرانه و وسوسه، موجب هبوط حضرت آدم علیه السلام شد. هر یک از رسانه‌های نوین نیز پس از ظهور و بروز خود، اولین گام برای ورود در دنیای کثافات را با دروغ برداشتند.

از این رو گزافه نیست اگر فرمان غول‌های رسانه‌ای دنیا را در دستان ابلیس بدانیم. این سخن امام عسکری علیه السلام است که:«جُعِلَتِ الْخَبَائِثُ فِی بَیْتٍ وَ جُعِلَ مِفْتَاحُهُ الْکَذِبُ؛[5] همه پلیدى‏‌ها در خانه‏‌اى نهاده شده و کلید آن، دروغ است.» از وقتی صاحبان رسانه‌های غیردینی متوجه شدند که با دروغ می‌توانند به امیال و منافع خود دست یابند، قدم در منجلاب همه پستی‌های اخلاقی گذاشتند.
 

نرم‌افزار تَرسِ واهی

تئوریزه کردن ترس دروغین در کالبد انسان‌ها، با هدف تثبیت حکمرانی ابلیس بر بشریت صورت می‌پذیرد. چنانکه قرآن کریم ترساندن را یکی از سناریوهای ابلیس برشمرده و می‌فرماید:«الشَّیْطانُ یَعِدُکُمُ الْفَقْرَ وَ یَأْمُرُکُمْ بِالْفَحْشاءِ؛[6] شیطان شما را از تهیدستى بیم مى‌‏دهد و شما را به زشتى وامى‌‏دارد.»

به عبارت دیگر؛ شیطان برای محروم کردن انسان‌ها از سعادت و کشاندن آنها به سوی انواع فحشاء و بی‌اخلاقی‌، از روش القاء ترس واهی استفاده می‌کند. یعنی دروغ می‌گوید که بترسیم و سپس برای فرار از آن ترس ساختگی، به او پناهنده شده و از نسخه او که چیزی جز نافرمانی خداوند و ابتلاء به زشتی‌ها نیست پیروی کنیم. یادمان بیاید که حضرت آدم و حواء علیهما السلام را نیز با ایجاد ترس دروغین، وادار به ترک اولی کرد.

قرآن کریم ضمن توصیف نقشه ابلیس می‌فرماید:«وَ قٰالَ مٰا نَهٰاکُمٰا رَبُّکُمٰا عَنْ هٰذِهِ اَلشَّجَرَةِ إِلاّٰ أَنْ تَکُونٰا مَلَکَیْنِ أَوْ تَکُونٰا مِنَ اَلْخٰالِدِینَ؛[7] و گفت: پروردگارتان شما را از این درخت نهی نکرده مگر از این جهت که مبادا دو فرشته گردید، یا از جاودانان شوید.»

هالیوود و پشت پرده سینمای ترس

تئوریزه کردن ترس دروغین، از راهبردهای اصلی صهیونیسم و شیطان بزرگ، برای بقاء سلطه‌شان بر دنیاست. این مطلب را می‌توان از فیلم‌ها و انیمیشن‌های هالیوودی که به دنبال القاء ترس هستند به خوبی فهم کرد. حداقل فایده القاء ترس در دنیا برای نظام سلطه، آن است که مخالفانش را به تردید انداخته و یا ناامید می‌سازد و این به معنای تثبیت سلطه و تأمین امنیت جهانخواران است.

اثر ترس بر انسان‌ها آن است که جرأت را از جوامع می‌گیرد و آتش‌ انقلاب‌ها را  زیر خاکستر باقی می‌گذارد. رسانه دینی دقیقاً باید ضمن ترک دروغ، جسورانه خود را در میان انبوه رسانه‌های دروغ‌پرداز قرار داده و با روشن کردن شمعی کوچک سیاهی‌ها را رسوا کند و این، همان چیزی است که عنکبوت شوم رسانه‌ای سلطه از آن بیمناک است.

دلیل بر این مطلب آنکه؛ سرمایه اصلی هر رسانه‌ای، اعتماد مخاطبین به اوست. این اعتماد، از نان شب نیز برای هر رسانه‌ای واجب‌تر است. اگر هم سلاطین رسانه‌ای، تا کنون بر اریکه قدرت رسانه‌ای تکیه زده‌اند نه به خاطر قدرت و ثروتشان بلکه از این رو است که توانسته‌اند دروغ‌هایشان را به عنوان بهترین راست به همه مردم دنیا بفروشند. رسانه دینی می‌تواند با روشن کردن چراغ، به این دومینوی شوم سقوط آزاد اخلاق پایان دهد.

پی‌نوشت
[1]. عیون الحکم و المواعظ (للیثی)، ص: 51.
[2]. الأمالی( للصدوق)، النص، ص: 271.
[3]. دیدار جمعی از مسئولان و دست‌اندرکاران جشنواره‌ی مردمی فیلم عمار با رهبر انقلاب؛ ۱۳۹۱/۱۲/۰۱.
[4]. سوره بقره، آیات 168و 208؛ سوره انعام، آیه 142.
[5]. بحارالانوار(ط-بیروت) ج 69 ، ص 263.
[6]. سوره بقره، آیه 268.
[7]. سوره اعراف،آیه 20.