22 آذر 1388 / 25 ذی الحجة 1430 / 13 دسامبر 2009

مهاجرت بزرگ علماي اسلام و آزاديخواهان تهران آغازشد. دراين مهاجرت سيد عبدالله بهبهاني و سيد طباطبايي پيشروان نهضت مشروطيت با طرفداران و پيروان خود ابتدا به حضرت عبدالعظيم و سپس به قم مهاجرت كردند. اين مهاجرت به منظور جلوگيري از درگيري مردم و نيروهاي دولتي انجام گرفت و نخستين شرط بازگشت سران مشروطيت تأسيس عدالتخانه بود. جالب است كه اين ماجرا در پي ظلم و ستم علاء الدوله حكمران تهران بوقوع پيوست.
مرجع عاليقدر تشيع، ميرزا حبيب اللَّه رشتي در سال 1198ش (1234ق) در املش گيلان به دنيا آمد. وي پس از يك درگيري كه با خان منطقه پيدا كرد، راهي قزوين شد و نزد شيخ عبدالكريم ايرواني شاگردي نمود تا اين كه در 25 سالگي به اجتهاد دست يافت. ايشان سپس براي استفاده از معارف ديني، راهي نجف اشرف شده و از محضر فقيه بزرگ، شيخ محمدحسن نجفي، صاحب جواهر و شيخ مرتضي انصاري فيض برد. ميرزا حبيب‏اللَّه رشتي پس از ارتحال شيخ انصاري از جمله اركان مرجعيت بود ولي هيچ گاه خود را براي رياست حوزه معرفي نكرد و وجوه شرعي را قبول ننمود. در حلقه درس ميرزاي رشتي شاگردان فاضل بسياري شركت مي‏كردند كه حضرات آيات عظام: علامه سيدمحمدكاظم يزدي، آقا ضياءالدين عراقي، ميرزا حسين ناييني، شيخ عبداللَّه مازندراني، شيخ فضل اللَّه نوري و سيدابوالحسن اصفهاني و... از آن جمله‏اند. همچنين آثار متعددي از اين فقيه وارسته و مرجع جليل بر جاي مانده كه بدايعُ الافكار، الالتقاط، الامامه و الاجتماعُ الامرِ و النهي و... از كتب ارزشمند ايشان مي‏باشد. سرانجام ميرزا حبيب‏اللَّه رشتي در 22 آذر 1273ش برابر با 14 جمادي‏الثاني 1312 ق در 75 سالگي در نجف اشرف رخ در نقاب خاك كشيد و در يكي از حجره‏هاي صحن مطهر علوي به خاك سپرده شد.
پس از مدت‏ها تلاش براي قدرت‏طلبي و تغيير حكومت توسط رضاخان، سرانجام در نهم آبان 1304 ش مجلس مؤسسان كه براي انتقال سلطنت از سلسله قاجار به خاندان پهلوي تشكيل شده بود، مأموريت خود را با تغيير اصولي از قانون اساسي انجام داد. به اين ترتيب 153 سال حاكميت شاهان قاجار بر ايران خاتمه يافت و حكومت 53 ساله رژيم پهلوي به طور رسمي از اين روز آغاز شد. ويژگي‏هاي مشترك سلاطين قاجار به ويژه در سال‏هاي آخر آن و نيز پهلوي، استبداد داخلي، بي‏كفايتي و فرمان‏برداري آنان از دولت‏هاي بيگانه بود. رضاخان ميرپنج كه يك درجه‏دار ارتش بوده و با توطئه و كمك انگليس، در سال 1299 ش دست به كودتا زده بود، زمام امور را به دست گرفته و در اين روز، رسماً شاه ايران شد. او در 15 ارديبهشت سال بعد، پس از مراسم تاج گذاري، تاسيس سلسله پهلوي را اعلام كرد. رژيم ديكتاتوري پهلوي نيز به دليل وابستگي به قدرت‏هاي بيگانه و نيز روا داشتن ظلم و ستم فراوان بر مردم ايران، در بهمن 1357 در پي پيروزي انقلاب اسلامي، سرنگون گرديد.
استاد سيد غلامرضا سعيدي، نويسنده، مترجم و محقق متعهد ايراني، در سال 1274 ش در يكي از روستاهاي توابع شهرستان بيرجند در استان خراسان به دنيا آمد و در زادگاه خود و سپس در بيرجند به آموختن دانش پرداخت. وي در 21 سالگي پس از فراگيري علوم طبيعي، رياضي و نجوم و زبان‏هاي عربي، فرانسوي و انگليسي، به تدريس مشغول شد و سال‏ها بعد در تهران مجله فروغ علم را با همكاري دوستان منتشر كرد. استاد سعيدي طي سفرهاي بسياري كه به پاكستان و هندوستان نمود تحت تأثير افكار و انديشه‏هاي علامه اقبال لاهوري قرار گرفت و همين موضوع موجب شد تا پس از فراگيري زبان اردو، تعدادي از آثار اين انديشمند اسلامي را به فارسي ترجمه كند. از استاد سعيدي در حدود شصت اثر در زمينه‏هاي تاليف و ترجمه به جاي مانده كه زندگاني عمارياسر، فرد و اجتماع، برنامه‏هاي انقلاب اسلامي و ترجمه اقبال‏شناسي از آن جمله‏اند. اين محقق فرزانه سرانجام در آذرماه سال 1367ش در 91 سالگي دار فاني را وداع گفت و در تهران به خاك سپرده شد.
ميرزا نظام الدّين دستغيب شيرازي ازشاعران پرآوازه شيرازي بدرود حيات گفت. وي ازخاندان سادات دستغيب شيرازي بود ازاين رو به نظام دستغيب شهرت يافت. اين شاعرهنرمند، درخوشنويسي و خطاطي نيزچيره دست و توانا بود و بويژه خط نستعليق را زيبا مي‎نوشت. ازنظام دستغيب ديوان شعري بجاي مانده كه بيشتراشعارش درقالب قصيده و درستايش ائمّه اطهار(علیهم السّلام) است.
حاج ملا هادي سبزواري عالم، حكيم و فيلسوف پرآوازه ايران بدرود حيات گفت. وي درپايان تحصيلات خود درخراسان بويژه درزادگاهش سبزوار به تدريس پرداخت. حاج ملاهادي سبزواري آرا و ديدگاههاي ارزنده‎اي دارد كه هنوزهم مورد توجه علماست. اين فيلسوف بلند پايه همچنين طبعي روان داشت و اشعارش حاوي نكات فلسفي و عرفاني ظريف است. « هِدايةُ المُستَرشِدين و حاشيه براَسفار» ازمشهورترين آثاراين فيلسوف ارزنده ايراني بشمارمي‎روند.
پس از آن كه امام علي(علیه السّلام) و حضرت زهرا(سلام الله علیها) براي برآوردن حاجت خويش، سه روز روزه را نذر كرده بودند و نوبت به اداي آن رسيد، در سه روز متوالي مسكين و يتيم و اسيري به دَرِ خانه‏ي آن‏ها آمد و غذايى طلب كرد. آن بزرگواران نيز غذاي خود را به آن‏ها داده و خود با آب، افطار نمودند. اين خانواده‏ي كريم در مقابل اين عمل، هيچ جزايي را از افراد نخواستند و اجرِ خود را از خدا طلبيدند. در اين هنگام بود كه وحي بر پيامبر اكرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) نازل شد و سوره‏ي دهر يا انسان در شأن امام علي(علیه السّلام) و حضرت زهرا(سلام الله علیها) نازل گرديد.
پس از شورش مردم و قتل عثمان بن عفان خليفه‏ي سوم در 18 ذي‏حجه‏ي سال 35 ق، مردم از امام علي(ع) خواستند تا خلافت را بپذيرد. با وجود امتناع ايشان، پافشاري و اصرار مردم باعث شد تا آن حضرت، خلافت را قبول كنند. اما تلاش گسترده‏ي امام براي اجراي عدالت و حقيقت خواهي ايشان در دوره‏ي حكومت، باعث شد كه عده‏اي از صاحبان قدرت و ثروت به مخالفت با آن حضرت بپردازند و سه جنگ جمل، صفين و نهروان را به امام، تحميل نمايند.
ابوبكر محمد ابن سراج در كودكي به مجلس درس ابوالعباس مبرّد، نحوي معروف آن عصر راه يافت و با هوش‏ترين شاگرد او گرديد. پس از مرگ استاد به بررسي آراء و ارزيابي نظرها و گفته‏هاي علماي معروف اين علم پرداخت. ابن سراج در زمينه‏ي علوم قرآني، نويسندگي و شعر نيز مهارت بسيار داشت و درفن نويسندگي و شيوه‏ي نگارش از نثري فاخر برخوردار بود. ابن سراج در كتاب الاصول في النحو، كوشيده است تامسايل نحوي را با نظم و ترتيبي خاص گردآوري كند، به گونه‏اي كه مي‏توان هر موضوع را در بخش معيني يافت.
سيدناصر حسين هندي ملقب به "شمس العلماء" فرزند سيدحامدحسين، از بزرگان علماي هندوستان و مفتي و مرجع اهالي آن سامان، در نوزدهم جمادي الثاني سال 1284 ق به دنيا آمد. وي از محضر والد معظم و سيدمحمدعباس، تحصيل مراتب علمي نمود و در تمامي‏فضائل و كمالات نفسانيه يگانه بود. برادر وي "سيد ذاكر حسين" نيز از علماي نامدار هند است و بر "كتاب عَبَقات" پدر خود شرحي نوشته است. ديوانُ الخُطَب، ديوان الشّعر، المَواعظ، نَفَحاتُ الاَزهار في فَضايلُ الاَئِمَه الاَطهار(علیهم السّلام) از آثار اوست. سرانجام سيدناصر حسين، اين فقيه اصولي و محدث رجالي در 77 سالگي بدرود حيات گفت و به لقاء اللَّه رسيد.
آيت‏اللَّه شيخ محمد غروي فرزند علامه آيت‏اللَّه حاج شيخ محمد حسين مجتهد نطنزي كاشاني در سال 1313 ق در كاشان متولد شد. ايشان مقدمات و ادبيات را از محضر والد و مراجع عصر خود از جمله آيت‏اللَّه آخوند ملاحبيب‏اللَّه كاشاني فرا گرفت. آن گاه به نجف اشرف مهاجرت كرد و از محضر آيات عظام: ميرزا حسين نائيني، سيدابوالحسن اصفهاني و آقا ضياءالدين عراقي استفاده‏ي كامل نمود. آيت‏اللَّه غروي، تقريرات اساتيد را به رشته‏ي تحرير آورد و از آن بزرگواران به دريافت درجه‏ي اجتهاد نايل شد. اين فقيه بزرگوار سپس به وطن مراجعه كرد و در تهران اقامت گزيد. وي مجتهد جامع الشرايط، عالم به معقول و منقول و حاوي اصول و فروع بوده، اديبي كامل و از نوادر روزگار خويش به شمار مي‏رفت. دَرِ خانه‏ي آيت اللَّه غَرَوي بر روي همگان باز بود و محضري شيرين و منطقي داشت. ايشان داراي اشعاري در مَواعِظ و مَدايِح مي‏باشد و با منكرات با فداكاري مقابله مي‏كرد. آيت اللَّه غَرَوي سرانجام در 83 سالگي به ديدار معبود شتافت.
يكي از حوادث طبيعي كه معمولاً خسارات مالي و جاني همراه دارد، سقوط بهمن مي‏باشد. بهمن، اصطلاحاً به توده‏اي وسيع از برف و يخ اطلاق مي‏شود كه به دليل وزن زياد، از ارتفاعات بلند سرازير شده و دامنه كوه را در بر مي‏گيرد. در اين گونه حوادث، معمولاً علاوه بر جاده‏ها و جنگل‏هاي سرراه، دهكده‏ها نيز در معرض ويراني و تخريب قرار مي‏گيرند و افرادي نيز جان مي‏بازند. يكي از بهمن‏هايى كه تلفات زيادي به بار آورد، ريزش بهمن در كشور پرو در امريكاي جنوبي بود. در اين حادثه كه در 13 دسامبر 1941 در ناحيه هواراس پرو رخ داد، حدود 5 هزار نفر از مردم اين منطقه كشته شدند و تعداد زخمي‏ها به حدود 14 هزار نفر رسيد. منطقه هواراس در دامنه كوه‏هاي آند قرار دارد.
حيدر عليرضا اوغلي علي‏اف معروف به حيدر علي‏اف در ماه مي 1923 در نخجوان آذربايجان به دنيا آمد. پدرش عليرضا از مهاجران ايراني بود كه در جست‏وجوي كار به آذربايجان شوروي سابق رفته بود. علي‏اف پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي، در سال 1941م به عنوان مأمور سازمان جاسوسي شوروي سابق (كا. گ. ب) و در پوشش يك ديپلمات وارد تهران شد و در ارتباط با سران حزب توده و فرقه دموكرات آذربايجان و كردستان قرار گرفت. در آن زمان، نيروهاي روس در قسمت‏هاي شمالي ايران مستقر بودند و احزاب شورشي دموكرات در آذربايجان و كردستان با حمايت حزب منحله توده كه پس از سقوط رضاخان پهلوي جان تازه‏اي گرفته بود، خود را براي تأسيس جمهوري‏هاي خودمختار در اين دو استان آماده مي‏ساختند. حضور حيدرعلي‏اف در تهران به ويژه براي جمهوري خودمختار آذربايجان كه وابستگي بيشتري به روسيه داشت، دلگرم كننده بود. علي‏اف با روحيه بخشيدن به حزب توده و فعال ساختن آن، در سال 1942م از ايران خارج شد و در 1945 هم‏زمان با اعلام تشكيل جمهوري‏هاي خودمختار مهاباد و تبريز موفق شد به عضويت حزب كمونيست شوروي سابق درآيد. علي‏اف از 1950 تا 1964م در پست‏هاي مهم وزارت امنيت و وزارت كشور و كا.گ.ب آذربايجان قرار داشت و علاوه بر ترقي در سازمان جاسوسي شوروي تاحد رياست كا.گ.ب شاخه آذربايجان، سلسله مراحل پيشرفت در حزب كمونيست شوروي را نيز پيمود. حيدر علي‏اف در سال 1967م دبيركل حزب كمونيست آذربايجان شد و طي سال‏هاي طولاني در رأس تشكيلات امنيتي و حزبي آذربايجان قرار داشت. اما در پي مرگ لئونيد برژِنِف در نوامبر 1982م، علي‏اف به عضويت دفتر سياسي حزب كمونيست شوروي درآمد و معاون اول نخست‏وزير شد. در اين سال‏ها، محافل سياسي غرب، از حيدرعلي‏اف به عنوان نخست‏وزير آينده شوروي ياد مي‏كردند. او در اين سمت به عنوان يكي از طراحان اصلي استراتژي منطقه‏اي شوروي در خاورميانه كشف شبكه جاسوسي حزب منحله توده در سال 1983م توسط جمهوري اسلامي ايران و انحلال آن، بزرگ‏ترين ضربه را بر حيثيت سياسي علي‏اف وارد ساخت تا اين كه با به قدرت رسيدن ميخائيل گورباچف، حيدرعلي‏اف در سال 1987م از دفتر سياسي حزب كمونيست اخراج شد. وي پس از آن به توطئه عليه گورباچف ادامه داد و در نا امن ساختن اوضاع قره‏باغ، ايفاي نقش نمود. وي در حوادث كشتار مردم باكو در زمستان 1990م، نيز مزوّرانه خود را حامي مسلمانان مظلوم آذربايجان جا زده بود و اين امر، موجب شد بعضي از تشريفات آذربايجان به افشاي چهره قدرت‏طلبِ وي، بپردازند. حيدر علي‏اف در پي بركناري گورباچف از قدرت و فروپاشي شوروي به رياست جمهوري نخجوان و سپس در پنجم اكتبر 1993م به رياست جمهوري آذربايجان برگزيده شد. حيدرعلي‏اف در طول دوران ده ساله زمام‏داري خود، ارتباط تنگاتنگ و نزديكي با ايالات متحده امريكا و رژيم صهيونيستي برقرار كرد و پايگاه نظامي در اختيار امريكا قرار داد. وي در اواخر عمر، زمينه‏هاي قدرت‏گيري فرزندش الهام علي‏اف را فراهم آورد و در ماه‏هاي پاياني عمر، عملاً زمام امور را به پسرش سپرد. وي درنهايت در سال 2003م بر اثر بيماري از قدرت كناره‏گيري كرد و پسرش الهام علي‏اف به اين مقام انتخاب گرديد. حيدرعلي‏اف سرانجام در سيزدهم دسامبر 2004م در پي ابتلا به بيماري‏لاعلاج در هشتاد و يك سالگي درگذشت.
جزيره سنت لوسيا واقع در درياي كارائيب در امريكاي مركزي، در اواخر قرن پانزدهم ميلادي به وسيله يك كاشف اسپانيايى كشف و ضميمه امپراتوري اسپانيا شد، ولي تا قرن شانزدهم مسكوني نگرديد. در نيمه دوم قرن هفدهم و تمام قرن هجدهم، به مدت يك‏صد و پنجاه سال بر سَرِ تسلط بر اين جزيره كشمكش وجود داشت به صورتي كه اين جزيره چهارده بار دست به دست گرديد تا سرانجام در سال 1803، انگلستان بر آن تسلط يافت و بر اساس معاهده پاريس اين حاكميت رسميت پيدا كرد. از آن پس، اين جزيره به كشت‏زارهاي وسيعِ نيشكر مبدل گرديد. سنت لوسيا بيش از يك‏صدوهفتاد سال تحت استعمار انگلستان قرار داشت تا اين كه در سال 1967م خودمختاري و در بيست و دوم فوريه 1979م استقلال يافت. جزيره سنت لوسيا با 617 كيلومتر مساحت مربع، در امريكاي مركزي و در شرق درياي كارائيب واقع است. اين جزيره بيش از 150 هزار نفر جمعيت دارد و پيش‏بيني مي‏شود كه جمعيت آن تا سال 2020 در حدود 200/000 نفر شود. پايتخت اين كشور كاستريس نام دارد و واحد پول آن دلار كارائيب شرقي مي‏باشد. شهرهاي مهم آن عبارتند از: ميكود، سوفريد و ويوفورت اكثريت سكنه اين جزيره به زبان انگليسي سخن گفته و پيرو آيين كاتوليك مي‏باشند. اكثريت مردم اين جزيره سياه‏پوست هستند. روز ملي سنت لوسيا، سيزدهم دسامبر مي‏باشد. نوع حكومت اين كشور فرمانداري كل و تحت حكومتِ تشريفاتي پادشاه انگلستان قرار دارد.
امروزه وسايل ارتباط جمعي، نقش مهم و تعيين كننده‏اي در روابط بين جوامع و گروه‏هاي موجود در آن‏ها دارند و به ميزان زيادي در هدايت و جهت‏دهي افكار عمومي سهيم هستند. در اين ميان، تلويزيون به عنوان رسانه‏اي ديداري و شنيداري، با حضور بلامنازع خود در خانه‏ها، بيشترين تاثير را روي خانواده‏ها به ويژه كودكان و نوجوانان مي‏گذارد. با ورود تلويزيون به خانه، خانواده بُعد جديدي يافته، آن را از محلي صرفاً براي استراحت، صرف غذا و... خارج كرده و به سازماني تبديل نموده كه مي‏توان در آن آموخت، جهان را تماشا كرد و نيازهاي فرهنگي را برآورده ساخت. در اين ميان، كودكان تأثير بيشتري از تلويزيون مي‏گيرند و اين رسانه مهم و با نفوذ مي‏تواند آگاهي‏هاي متنوعي را به كودكان منتقل سازد. افزايش آگاهي كودكان در زمينه‏هاي گوناگون، تشويق كودكان به كارهاي خوب با نمايش دادن مهرباني، سخاوت و...، گسترش برنامه‏هاي آموزشي، ايجاد دوستي و محبت، ترويج و آموزش ارزش‏هاي اجتماعي و ديني، معرفي روش‏هاي دوست‏يابي و حفظ دوستي، ايجاد حس مسئوليت در كودكان، جلوگيري از رفتار خودخواهانه كودكان با به تصوير كشيدن رفتارهاي جامعه گرايانه و غيره، از جمله كاركردهاي مثبت تلويزيون است كه همه روزه در حال انجام مي‏باشد. در كنار اين موارد مثبت، كاركردهاي منفي اين رسانه همگاني نيز در خور تأمل و تفكر است. روز جهاني كودك و تلويزيون، تلاشي است براي پيوند دادن مثبت بين كودكان جهان با اين جعبه جادويي و زمينه‏اي براي ارتباط بيشتر اين دو با هم. مسؤولان و تهيه‏كنندگان تلويزيون، هميشه بايد درنظر داشته باشند كه برنامه‏هايي كه ويژه كودكان ساخته مي‏شود، به صورت الگو در بين مخاطبان مطرح خواهد شد و ممكن است تأثيرات فراواني بر جاي نهد. از اين‏رو، كوشش در جهت تأثير مثبت نهادن در كودكان با ساخت برنامه‏هاي آموزنده، امري ضروري و اجتناب‏ناپذير است. كه بايد توجهي جدي به آن مبذول داشت.
/خ