22 آذر 1388 / 25 ذی الحجة 1430 / 13 دسامبر 2009 |
1) 22آذرماه سال1283هجري شمسي:
مهاجرت بزرگ علماي اسلام و آزاديخواهان تهران آغازشد. دراين مهاجرت سيد عبدالله بهبهاني و سيد طباطبايي پيشروان نهضت مشروطيت با طرفداران و پيروان خود ابتدا به حضرت عبدالعظيم و سپس به قم مهاجرت كردند. اين مهاجرت به منظور جلوگيري از درگيري مردم و نيروهاي دولتي انجام گرفت و نخستين شرط بازگشت سران مشروطيت تأسيس عدالتخانه بود. جالب است كه اين ماجرا در پي ظلم و ستم علاء الدوله حكمران تهران بوقوع پيوست. |
2) رحلت مرجع بزرگ و فقيه كبير "ميرزا حبيب اللَّه رشتي" (1273ش):
مرجع عاليقدر تشيع، ميرزا حبيب اللَّه رشتي در سال 1198ش (1234ق) در املش گيلان به دنيا آمد. وي پس از يك درگيري كه با خان منطقه پيدا كرد، راهي قزوين شد و نزد شيخ عبدالكريم ايرواني شاگردي نمود تا اين كه در 25 سالگي به اجتهاد دست يافت. ايشان سپس براي استفاده از معارف ديني، راهي نجف اشرف شده و از محضر فقيه بزرگ، شيخ محمدحسن نجفي، صاحب جواهر و شيخ مرتضي انصاري فيض برد. ميرزا حبيباللَّه رشتي پس از ارتحال شيخ انصاري از جمله اركان مرجعيت بود ولي هيچ گاه خود را براي رياست حوزه معرفي نكرد و وجوه شرعي را قبول ننمود. در حلقه درس ميرزاي رشتي شاگردان فاضل بسياري شركت ميكردند كه حضرات آيات عظام: علامه سيدمحمدكاظم يزدي، آقا ضياءالدين عراقي، ميرزا حسين ناييني، شيخ عبداللَّه مازندراني، شيخ فضل اللَّه نوري و سيدابوالحسن اصفهاني و... از آن جملهاند. همچنين آثار متعددي از اين فقيه وارسته و مرجع جليل بر جاي مانده كه بدايعُ الافكار، الالتقاط، الامامه و الاجتماعُ الامرِ و النهي و... از كتب ارزشمند ايشان ميباشد. سرانجام ميرزا حبيباللَّه رشتي در 22 آذر 1273ش برابر با 14 جماديالثاني 1312 ق در 75 سالگي در نجف اشرف رخ در نقاب خاك كشيد و در يكي از حجرههاي صحن مطهر علوي به خاك سپرده شد. |
3) تصويب قانون استخدام كشوري (1301ش) |
4) تغيير متمم قانون اساسي و تفويض و انتقال مقام سلطنت ايران به "رضاخان سوادكوهي" (1304 ش):
پس از مدتها تلاش براي قدرتطلبي و تغيير حكومت توسط رضاخان، سرانجام در نهم آبان 1304 ش مجلس مؤسسان كه براي انتقال سلطنت از سلسله قاجار به خاندان پهلوي تشكيل شده بود، مأموريت خود را با تغيير اصولي از قانون اساسي انجام داد. به اين ترتيب 153 سال حاكميت شاهان قاجار بر ايران خاتمه يافت و حكومت 53 ساله رژيم پهلوي به طور رسمي از اين روز آغاز شد. ويژگيهاي مشترك سلاطين قاجار به ويژه در سالهاي آخر آن و نيز پهلوي، استبداد داخلي، بيكفايتي و فرمانبرداري آنان از دولتهاي بيگانه بود. رضاخان ميرپنج كه يك درجهدار ارتش بوده و با توطئه و كمك انگليس، در سال 1299 ش دست به كودتا زده بود، زمام امور را به دست گرفته و در اين روز، رسماً شاه ايران شد. او در 15 ارديبهشت سال بعد، پس از مراسم تاج گذاري، تاسيس سلسله پهلوي را اعلام كرد. رژيم ديكتاتوري پهلوي نيز به دليل وابستگي به قدرتهاي بيگانه و نيز روا داشتن ظلم و ستم فراوان بر مردم ايران، در بهمن 1357 در پي پيروزي انقلاب اسلامي، سرنگون گرديد. |
5) عمليات اميرالمؤمنين در سرپل ذهاب توسط سپاه (1360ش) |
6) درگذشت استاد "سيد غلامرضا سعيدي" نويسنده و مترجم (1367ش):
استاد سيد غلامرضا سعيدي، نويسنده، مترجم و محقق متعهد ايراني، در سال 1274 ش در يكي از روستاهاي توابع شهرستان بيرجند در استان خراسان به دنيا آمد و در زادگاه خود و سپس در بيرجند به آموختن دانش پرداخت. وي در 21 سالگي پس از فراگيري علوم طبيعي، رياضي و نجوم و زبانهاي عربي، فرانسوي و انگليسي، به تدريس مشغول شد و سالها بعد در تهران مجله فروغ علم را با همكاري دوستان منتشر كرد. استاد سعيدي طي سفرهاي بسياري كه به پاكستان و هندوستان نمود تحت تأثير افكار و انديشههاي علامه اقبال لاهوري قرار گرفت و همين موضوع موجب شد تا پس از فراگيري زبان اردو، تعدادي از آثار اين انديشمند اسلامي را به فارسي ترجمه كند. از استاد سعيدي در حدود شصت اثر در زمينههاي تاليف و ترجمه به جاي مانده كه زندگاني عمارياسر، فرد و اجتماع، برنامههاي انقلاب اسلامي و ترجمه اقبالشناسي از آن جملهاند. اين محقق فرزانه سرانجام در آذرماه سال 1367ش در 91 سالگي دار فاني را وداع گفت و در تهران به خاك سپرده شد. |
7) 25ذيحجه سال1029هجري قمري:
ميرزا نظام الدّين دستغيب شيرازي ازشاعران پرآوازه شيرازي بدرود حيات گفت. وي ازخاندان سادات دستغيب شيرازي بود ازاين رو به نظام دستغيب شهرت يافت. اين شاعرهنرمند، درخوشنويسي و خطاطي نيزچيره دست و توانا بود و بويژه خط نستعليق را زيبا مينوشت. ازنظام دستغيب ديوان شعري بجاي مانده كه بيشتراشعارش درقالب قصيده و درستايش ائمّه اطهار(علیهم السّلام) است. |
8) 25ذيحجه سال1289هجري قمري:
حاج ملا هادي سبزواري عالم، حكيم و فيلسوف پرآوازه ايران بدرود حيات گفت. وي درپايان تحصيلات خود درخراسان بويژه درزادگاهش سبزوار به تدريس پرداخت. حاج ملاهادي سبزواري آرا و ديدگاههاي ارزندهاي دارد كه هنوزهم مورد توجه علماست. اين فيلسوف بلند پايه همچنين طبعي روان داشت و اشعارش حاوي نكات فلسفي و عرفاني ظريف است. « هِدايةُ المُستَرشِدين و حاشيه براَسفار» ازمشهورترين آثاراين فيلسوف ارزنده ايراني بشمارميروند. |
9) نزول سورهي دهر در شأن امام علي(علیه السّلام) ، حضرت زهرا(سلام الله علیها) و امام حسن و امام حسين(علیه السّلام) و روز خانواده :
پس از آن كه امام علي(علیه السّلام) و حضرت زهرا(سلام الله علیها) براي برآوردن حاجت خويش، سه روز روزه را نذر كرده بودند و نوبت به اداي آن رسيد، در سه روز متوالي مسكين و يتيم و اسيري به دَرِ خانهي آنها آمد و غذايى طلب كرد. آن بزرگواران نيز غذاي خود را به آنها داده و خود با آب، افطار نمودند. اين خانوادهي كريم در مقابل اين عمل، هيچ جزايي را از افراد نخواستند و اجرِ خود را از خدا طلبيدند. در اين هنگام بود كه وحي بر پيامبر اكرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) نازل شد و سورهي دهر يا انسان در شأن امام علي(علیه السّلام) و حضرت زهرا(سلام الله علیها) نازل گرديد. |
10) پذيرش خلافت توسط امام علي(علیه السّلام) پس از قتل عثمان در مدينه(35 ق):
پس از شورش مردم و قتل عثمان بن عفان خليفهي سوم در 18 ذيحجهي سال 35 ق، مردم از امام علي(ع) خواستند تا خلافت را بپذيرد. با وجود امتناع ايشان، پافشاري و اصرار مردم باعث شد تا آن حضرت، خلافت را قبول كنند. اما تلاش گستردهي امام براي اجراي عدالت و حقيقت خواهي ايشان در دورهي حكومت، باعث شد كه عدهاي از صاحبان قدرت و ثروت به مخالفت با آن حضرت بپردازند و سه جنگ جمل، صفين و نهروان را به امام، تحميل نمايند. |
11) درگذشت "ابن سراج" اديب و شاعر بغدادي(316ق):
ابوبكر محمد ابن سراج در كودكي به مجلس درس ابوالعباس مبرّد، نحوي معروف آن عصر راه يافت و با هوشترين شاگرد او گرديد. پس از مرگ استاد به بررسي آراء و ارزيابي نظرها و گفتههاي علماي معروف اين علم پرداخت. ابن سراج در زمينهي علوم قرآني، نويسندگي و شعر نيز مهارت بسيار داشت و درفن نويسندگي و شيوهي نگارش از نثري فاخر برخوردار بود. ابن سراج در كتاب الاصول في النحو، كوشيده است تامسايل نحوي را با نظم و ترتيبي خاص گردآوري كند، به گونهاي كه ميتوان هر موضوع را در بخش معيني يافت. |
12) درگذشت "علامه سيد ناصر حسين موسوي هندي" فقيه اصولي و محدث(1361 ق):
سيدناصر حسين هندي ملقب به "شمس العلماء" فرزند سيدحامدحسين، از بزرگان علماي هندوستان و مفتي و مرجع اهالي آن سامان، در نوزدهم جمادي الثاني سال 1284 ق به دنيا آمد. وي از محضر والد معظم و سيدمحمدعباس، تحصيل مراتب علمي نمود و در تماميفضائل و كمالات نفسانيه يگانه بود. برادر وي "سيد ذاكر حسين" نيز از علماي نامدار هند است و بر "كتاب عَبَقات" پدر خود شرحي نوشته است. ديوانُ الخُطَب، ديوان الشّعر، المَواعظ، نَفَحاتُ الاَزهار في فَضايلُ الاَئِمَه الاَطهار(علیهم السّلام) از آثار اوست. سرانجام سيدناصر حسين، اين فقيه اصولي و محدث رجالي در 77 سالگي بدرود حيات گفت و به لقاء اللَّه رسيد. |
13) درگذشت فقيه جليل و عالم مجاهد آيتاللَّه "محمد غروي كاشاني" (1398 ق):
آيتاللَّه شيخ محمد غروي فرزند علامه آيتاللَّه حاج شيخ محمد حسين مجتهد نطنزي كاشاني در سال 1313 ق در كاشان متولد شد. ايشان مقدمات و ادبيات را از محضر والد و مراجع عصر خود از جمله آيتاللَّه آخوند ملاحبيباللَّه كاشاني فرا گرفت. آن گاه به نجف اشرف مهاجرت كرد و از محضر آيات عظام: ميرزا حسين نائيني، سيدابوالحسن اصفهاني و آقا ضياءالدين عراقي استفادهي كامل نمود. آيتاللَّه غروي، تقريرات اساتيد را به رشتهي تحرير آورد و از آن بزرگواران به دريافت درجهي اجتهاد نايل شد. اين فقيه بزرگوار سپس به وطن مراجعه كرد و در تهران اقامت گزيد. وي مجتهد جامع الشرايط، عالم به معقول و منقول و حاوي اصول و فروع بوده، اديبي كامل و از نوادر روزگار خويش به شمار ميرفت. دَرِ خانهي آيت اللَّه غَرَوي بر روي همگان باز بود و محضري شيرين و منطقي داشت. ايشان داراي اشعاري در مَواعِظ و مَدايِح ميباشد و با منكرات با فداكاري مقابله ميكرد. آيت اللَّه غَرَوي سرانجام در 83 سالگي به ديدار معبود شتافت. |
14) وقوع جنگ بين نيروهاي ايتاليا و اتيوپي در نزديكي مرز سومالي (1934م) (ر.ك: 3 اكتبر) |
15) كشته شدن بيش از پنج هزار نفر در اثر سقوط بَهمن در كشور "پِرو" (1941م):
يكي از حوادث طبيعي كه معمولاً خسارات مالي و جاني همراه دارد، سقوط بهمن ميباشد. بهمن، اصطلاحاً به تودهاي وسيع از برف و يخ اطلاق ميشود كه به دليل وزن زياد، از ارتفاعات بلند سرازير شده و دامنه كوه را در بر ميگيرد. در اين گونه حوادث، معمولاً علاوه بر جادهها و جنگلهاي سرراه، دهكدهها نيز در معرض ويراني و تخريب قرار ميگيرند و افرادي نيز جان ميبازند. يكي از بهمنهايى كه تلفات زيادي به بار آورد، ريزش بهمن در كشور پرو در امريكاي جنوبي بود. در اين حادثه كه در 13 دسامبر 1941 در ناحيه هواراس پرو رخ داد، حدود 5 هزار نفر از مردم اين منطقه كشته شدند و تعداد زخميها به حدود 14 هزار نفر رسيد. منطقه هواراس در دامنه كوههاي آند قرار دارد. |
16) مرگ "حيدر علياف" رئيس جمهور سابق آذربايجان (2003م):
حيدر عليرضا اوغلي علياف معروف به حيدر علياف در ماه مي 1923 در نخجوان آذربايجان به دنيا آمد. پدرش عليرضا از مهاجران ايراني بود كه در جستوجوي كار به آذربايجان شوروي سابق رفته بود. علياف پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي، در سال 1941م به عنوان مأمور سازمان جاسوسي شوروي سابق (كا. گ. ب) و در پوشش يك ديپلمات وارد تهران شد و در ارتباط با سران حزب توده و فرقه دموكرات آذربايجان و كردستان قرار گرفت. در آن زمان، نيروهاي روس در قسمتهاي شمالي ايران مستقر بودند و احزاب شورشي دموكرات در آذربايجان و كردستان با حمايت حزب منحله توده كه پس از سقوط رضاخان پهلوي جان تازهاي گرفته بود، خود را براي تأسيس جمهوريهاي خودمختار در اين دو استان آماده ميساختند. حضور حيدرعلياف در تهران به ويژه براي جمهوري خودمختار آذربايجان كه وابستگي بيشتري به روسيه داشت، دلگرم كننده بود. علياف با روحيه بخشيدن به حزب توده و فعال ساختن آن، در سال 1942م از ايران خارج شد و در 1945 همزمان با اعلام تشكيل جمهوريهاي خودمختار مهاباد و تبريز موفق شد به عضويت حزب كمونيست شوروي سابق درآيد. علياف از 1950 تا 1964م در پستهاي مهم وزارت امنيت و وزارت كشور و كا.گ.ب آذربايجان قرار داشت و علاوه بر ترقي در سازمان جاسوسي شوروي تاحد رياست كا.گ.ب شاخه آذربايجان، سلسله مراحل پيشرفت در حزب كمونيست شوروي را نيز پيمود. حيدر علياف در سال 1967م دبيركل حزب كمونيست آذربايجان شد و طي سالهاي طولاني در رأس تشكيلات امنيتي و حزبي آذربايجان قرار داشت. اما در پي مرگ لئونيد برژِنِف در نوامبر 1982م، علياف به عضويت دفتر سياسي حزب كمونيست شوروي درآمد و معاون اول نخستوزير شد. در اين سالها، محافل سياسي غرب، از حيدرعلياف به عنوان نخستوزير آينده شوروي ياد ميكردند. او در اين سمت به عنوان يكي از طراحان اصلي استراتژي منطقهاي شوروي در خاورميانه كشف شبكه جاسوسي حزب منحله توده در سال 1983م توسط جمهوري اسلامي ايران و انحلال آن، بزرگترين ضربه را بر حيثيت سياسي علياف وارد ساخت تا اين كه با به قدرت رسيدن ميخائيل گورباچف، حيدرعلياف در سال 1987م از دفتر سياسي حزب كمونيست اخراج شد. وي پس از آن به توطئه عليه گورباچف ادامه داد و در نا امن ساختن اوضاع قرهباغ، ايفاي نقش نمود. وي در حوادث كشتار مردم باكو در زمستان 1990م، نيز مزوّرانه خود را حامي مسلمانان مظلوم آذربايجان جا زده بود و اين امر، موجب شد بعضي از تشريفات آذربايجان به افشاي چهره قدرتطلبِ وي، بپردازند. حيدر علياف در پي بركناري گورباچف از قدرت و فروپاشي شوروي به رياست جمهوري نخجوان و سپس در پنجم اكتبر 1993م به رياست جمهوري آذربايجان برگزيده شد. حيدرعلياف در طول دوران ده ساله زمامداري خود، ارتباط تنگاتنگ و نزديكي با ايالات متحده امريكا و رژيم صهيونيستي برقرار كرد و پايگاه نظامي در اختيار امريكا قرار داد. وي در اواخر عمر، زمينههاي قدرتگيري فرزندش الهام علياف را فراهم آورد و در ماههاي پاياني عمر، عملاً زمام امور را به پسرش سپرد. وي درنهايت در سال 2003م بر اثر بيماري از قدرت كنارهگيري كرد و پسرش الهام علياف به اين مقام انتخاب گرديد. حيدرعلياف سرانجام در سيزدهم دسامبر 2004م در پي ابتلا به بيماريلاعلاج در هشتاد و يك سالگي درگذشت. |
17) روز ملي "سنت لوسيا":
جزيره سنت لوسيا واقع در درياي كارائيب در امريكاي مركزي، در اواخر قرن پانزدهم ميلادي به وسيله يك كاشف اسپانيايى كشف و ضميمه امپراتوري اسپانيا شد، ولي تا قرن شانزدهم مسكوني نگرديد. در نيمه دوم قرن هفدهم و تمام قرن هجدهم، به مدت يكصد و پنجاه سال بر سَرِ تسلط بر اين جزيره كشمكش وجود داشت به صورتي كه اين جزيره چهارده بار دست به دست گرديد تا سرانجام در سال 1803، انگلستان بر آن تسلط يافت و بر اساس معاهده پاريس اين حاكميت رسميت پيدا كرد. از آن پس، اين جزيره به كشتزارهاي وسيعِ نيشكر مبدل گرديد. سنت لوسيا بيش از يكصدوهفتاد سال تحت استعمار انگلستان قرار داشت تا اين كه در سال 1967م خودمختاري و در بيست و دوم فوريه 1979م استقلال يافت. جزيره سنت لوسيا با 617 كيلومتر مساحت مربع، در امريكاي مركزي و در شرق درياي كارائيب واقع است. اين جزيره بيش از 150 هزار نفر جمعيت دارد و پيشبيني ميشود كه جمعيت آن تا سال 2020 در حدود 200/000 نفر شود. پايتخت اين كشور كاستريس نام دارد و واحد پول آن دلار كارائيب شرقي ميباشد. شهرهاي مهم آن عبارتند از: ميكود، سوفريد و ويوفورت اكثريت سكنه اين جزيره به زبان انگليسي سخن گفته و پيرو آيين كاتوليك ميباشند. اكثريت مردم اين جزيره سياهپوست هستند. روز ملي سنت لوسيا، سيزدهم دسامبر ميباشد. نوع حكومت اين كشور فرمانداري كل و تحت حكومتِ تشريفاتي پادشاه انگلستان قرار دارد. |
18) روز جهاني كودك و تلويزيون: امروزه وسايل ارتباط جمعي، نقش مهم و تعيين كنندهاي در روابط بين جوامع و گروههاي موجود در آنها دارند و به ميزان زيادي در هدايت و جهتدهي افكار عمومي سهيم هستند. در اين ميان، تلويزيون به عنوان رسانهاي ديداري و شنيداري، با حضور بلامنازع خود در خانهها، بيشترين تاثير را روي خانوادهها به ويژه كودكان و نوجوانان ميگذارد. با ورود تلويزيون به خانه، خانواده بُعد جديدي يافته، آن را از محلي صرفاً براي استراحت، صرف غذا و... خارج كرده و به سازماني تبديل نموده كه ميتوان در آن آموخت، جهان را تماشا كرد و نيازهاي فرهنگي را برآورده ساخت. در اين ميان، كودكان تأثير بيشتري از تلويزيون ميگيرند و اين رسانه مهم و با نفوذ ميتواند آگاهيهاي متنوعي را به كودكان منتقل سازد. افزايش آگاهي كودكان در زمينههاي گوناگون، تشويق كودكان به كارهاي خوب با نمايش دادن مهرباني، سخاوت و...، گسترش برنامههاي آموزشي، ايجاد دوستي و محبت، ترويج و آموزش ارزشهاي اجتماعي و ديني، معرفي روشهاي دوستيابي و حفظ دوستي، ايجاد حس مسئوليت در كودكان، جلوگيري از رفتار خودخواهانه كودكان با به تصوير كشيدن رفتارهاي جامعه گرايانه و غيره، از جمله كاركردهاي مثبت تلويزيون است كه همه روزه در حال انجام ميباشد. در كنار اين موارد مثبت، كاركردهاي منفي اين رسانه همگاني نيز در خور تأمل و تفكر است. روز جهاني كودك و تلويزيون، تلاشي است براي پيوند دادن مثبت بين كودكان جهان با اين جعبه جادويي و زمينهاي براي ارتباط بيشتر اين دو با هم. مسؤولان و تهيهكنندگان تلويزيون، هميشه بايد درنظر داشته باشند كه برنامههايي كه ويژه كودكان ساخته ميشود، به صورت الگو در بين مخاطبان مطرح خواهد شد و ممكن است تأثيرات فراواني بر جاي نهد. از اينرو، كوشش در جهت تأثير مثبت نهادن در كودكان با ساخت برنامههاي آموزنده، امري ضروري و اجتنابناپذير است. كه بايد توجهي جدي به آن مبذول داشت. |