خواص دارویی تخم کتان در طب سنتی

دانه‌ های کتان در طب سنتی به صورت کامل یا کوبیده شده مصارف داخلی و خارجی دارد، از جمله برای درمان التهاب معده و روده، اختلالات دستگاه تنفسی، چشم، عفونت‌ ها، سر درد، آنفولانزا، تب، روماتیسم و نقرس. تخم کتان منبعی سرشار از مواد مغذی همچون فیبر، منیزیم، ویتامین B1، اسید چرب آلفا لینولنیک، و امگا ۳ است. بذر کتان منبعی برای چربی سالم، آنتی اکسیدان، و فیبر است.

مطالعات اخیر نشان می‌ دهد که این تخم می‌ تواند در کاهش خطر ابتلا به دیابت، سرطان پروستات، سرطان سینه و بیماری‌‌ های قلبی نیز مؤثر باشد.

تخم کتان به طور مستقیم باعث کم شدن وزن نمی‌ شود، اما خوردن آن با داشتن مواد فیبری باعث می‌ شود مصرف کننده احساس گرسنگی کمتری داشته باشد و غذای کمتری بخورد؛ حالتی که بسیاری مواد غذایی دیگر، از جمله سبزیجات نیز می‌ توانند ایجاد کنند. خود تخم کتان انرژی زا محسوب می‌ شود و می‌ تواند وزن را بالا ببرد. جوانه تخم کتان خوراکی و با عطر و طعم کمی‌ تند است.
 
در مصرف تخم کتان موارد زیر را در نظر داشته باشید
مصرف تخم کتان می‌ تواند عامل زایمان زود رس گردد. مصرف بذر کتان به صورت خوراکی در دوران بارداری، احتمالا مضرر است.

کتان می‌ تواند مانند هورمون استروژن عمل کند. برخی از ارائه دهندگان مراقبت‌ های بهداشتی نگران این نکته هستند که ممکن است به حاملگی آسیب برسانند، گرچه تا به امروز هیچ شواهد بالینی قابل اعتماد در مورد اثرات دانه کتان بر نتایج حاملگی وجود نداشته است.

مصرف بیش از حد دانه‌ های کتان با آب ناکافی می‌ تواند باعث انسداد روده شود.

فشار خون پایین: دانه‌ های کتان می‌ توانند فشار خون دیاستولیک را کاهش دهند. از لحاظ نظری، استفاده از دانه‌ های روغنی می‌ تواند فشار خون افرادی که فشارخون پایینی دارد را کاهش دهد.

فشار خون بالا: از لحاظ نظری، استفاده از دانه‌ های روغنی ممکن است موجب افزایش فشار خون در افرادی با فشار خون بالا شود، که از داروهای کاهش فشار خون استفاده می‌ کنند.

سطوح بالای تری گلیسیرید: دانه‌ های کتان خرد شده ممکن است سطح تری گلیسیرید را افزایش دهند. اگر سطح تری گلیسیرید شما بیش از حد بالا باشد، بهتر است از تخم کتان استفاده نکنید.

اختلالات خونریزی: تخم کتان ممکن است باعث کند شدن لخته شدن خون شود. این دانه باعث افزایش خطر خونریزی در افراد مبتلا به اختلالات خونریزی می‌ شود. بهتر است افرادی که دارای اختلال خونریزی هستند، از آن استفاده نکنند.
 

ترکیبات شیمیایی کتان

از دانه‌ های کتان، بدون حرارت دادن و تنها در اثر فشار، روغنی به دست می‌ آید که روغن کتان نامیده می‌ شود. افزودن دانه تخم کتان به رژیم غذایی روزانه سبب افزایش سلامتی قلب و سلامت سیستم گوارش می‌ شود، از طرفی دانه‌ های تخم کتان سبب کنترل وزن شده و پیشگیری کننده از سرطان نیز می‌ باشند.

تحقیقات اخیر حاکی از آن است که دانه‌ های تخم کتان سبب کاهش کلسترول، تثبیت قند خون، جلوگیری از پوکی استخوان، کمک به کاهش وزن، تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از سرطان می‌ شوند.

تخم کتان حاوی انواع ویتامین‌ ها و مواد معدنی از جمله اکثر ویتامین‌ های گروه B بوده و دارای منیزیم و منگنز نیز می‌ باشد.

تخم کتان دارای دو نوع فیبر محلول و نامحلول می‌ باشد. تخم کتان دارای چندین نوع آنتی اکسیدان قوی از جمله لیگنان است.

از آن‌ جایی که تخم کتان یک ماده گیاهی است، یکی از بهترین منابع لیگنان‌ ها می‌ باشد. تخم کتان حاوی اسیدهای چرب امگا 3 بوده و از این رو ضد التهاب می‌ باشد. همچنین یکی از منابع غنی گیاهی است که دارای امگا 3 گیاهی به نام آلفالینولنیک اسید (ALA) می‌ باشد. بعد از روغن تخم کتان، روغن کانولا بیشترین میزان ALA را دارا است.
 

نحوه و میزان مصرف تخم کتان

می‌ توانید دانه‌ های تخم کتان را خریداری کرده و خودتان، آن را در منزل آسیاب نمایید. از آنجا که تخم کتان یک دانه روغنی است، اگر تخم کتان آسیاب شده بخرید،‌ ممکن است با گذشت زمان اکسیده شود، در حالی که شما می‌ توانید دانه‌ های تخم کتان را بخرید و هنگام مصرف به میزان نیاز خود، آن را در منزل آسیاب کنید، به شکل پودر درآورید و مصرف کنید.

دانه‌ های تخم کتان بیش از یک سال قابل مصرف هستند. بهتر است پودر تخم کتان را در دمای اتاق نگهداری کنید.

میزان مصرف تخم کتان برای افراد سالم و بزرگسال که در مصرف آن محدودیتی ندارند، یک قاشق سوپ خوری در روز می‌ باشد.

محققان معتقدند، مردانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات هستند، باید از مصرف تخم کتان اجتناب کنند.

برای افراد جوان‌ تر، بیشتر از یک قاشق چای خوری تخم کتان در روز توصیه نمی‌ شود. از آنجا که تخم کتان فیبر زیادی دارد، برای استفاده از آن در در رژیم غذایی خود از میزان کم شروع کنید و به تدریج آن را افزایش دهید.

یک قاشق سوپ خوری تخم کتان حاوی 36 کیلو کالری و یک قاشق سوپ خوری تخم کتان آسیاب شده حاوی 50 کیلو کالری انرژی است.

از آنجا که دانه‌ های تخم کتان طعم و مزه سبک و ملایمی‌ دارند، می‌ توانید به روش‌ های مختلفی آن را در رژیم غذایی روزانه خود وارد و آن را مصرف کنید.

با توجه به تحقیقات علمی‌ انجام شده،‌ میزان دقیق مصرفی تخم کتان برای هر بیماری به صورت زیر گزارش شده است:
 
دیابت
باید 10 تا 60 گرم از دانه کتان به صورت روزانه تا 48 هفته مصرف شود.
 
کلسترول بالا
به چند صورت می‌ توان کتان را برای درمان کلسترول بالا مصرف کرد. مکمل‌ های حاوی 15 تا 40 گرم دانه کتان روزانه به مدت یک تا سه ماه مصرف شود.

این افراد می‌ توانند نان حاوی 15 تا 50 گرم دانه کتان را به صورت روزانه به مدت سه تا چهار ماه مصرف کنند. و یا 30 گرم از پودر کتان را به مدت 6 ماه به غذا و نوشیدنی اضافه کنند.
 
فشار خون بالا
30 گرم از دانه کتان خرد شده به مواد غذایی مانند شیرینی، کیک، کباب، نان، ماکارونی و بیسکویت و چای اضافه شود و به صورت روزانه تا 6 ماه مصرف شود.

همچنین استفاده از پودر کتان خرد شده 28-60 گرم روزانه تا 12 ماه مورد استفاده قرار می‌ گیرد.
 
لوپوس
تا 45 گرم کل دانه کتان به صورت روزانه در یک تا سه دوز تقسیم می‌ شود تا یک سال استفاده شود. همچنین، 30 گرم از دانه‌ های کتان خرد شده در روز به مدت یکسال مصرف می‌ شود.
 

فواید تخم کتان

خواص و فواید درمانی تخم کتان هنوز کاملا شناخته شده نیست و هنوز تحقیقات بیشتری برای آشنایی با همه خواص و فواید آن لازم می‌ باشد.

بااین حال بعضی از خواص آن شامل:
 
کاهش کلسترول خون
تخم کتان می‌ تواند سبب کاهش کلسترول خون و همچنین پایین آمدن قند خون گردد. فیبر محلول موجود در تخم کتان می‌ تواند سبب کاهش کلسترول گردد و از افزایش پلاک در خون جلوگیری کند و در نتیجه از تنگ شدن دیواره عروق خونی که می‌ تواند منجر به افزایش فشار خون و در نهایت سکته قلبی و حملات قلبی گردد، جلوگیری و پیشگیری نماید.

فیبر موجود در تخم کتان همچنین می‌ تواند از افزایش قند خون در بیماران دیابتی جلوگیری کند. تحقیقات نشان داده که سطح کلسترول خون در مردانی که از تخم کتان در رژیم غذایی‌ شان استفاده کرده‌ اند کاهش یافته است.
 
جلوگیری از پوکی استخوان
تخم کتان از پوکی استخوان و تحلیل رفتن بافت استخوانی جلوگیری می‌ کند. تحقیقاتی که بر روی موش‌ های آزمایشگاهی انجام شد، حاکی از به تأخیر افتادن تحلیل استخوانی در موش‌ های آزمایشگاهی بود که با تخم کتان تغذیه شده بودند و این امر به سبب وجود اسیدهای چرب امگا 3 موجود در تخم کتان می‌ باشد.
 
کاهش اشتها
تخم کتان برای افرادی که تمایل به کاهش وزن و کنترل وزن دارند بسیار مناسب می‌ باشد. خوردن تخم کتان 30 دقیقه قبل از خوردن وعده غذایی سبب پر شدن معده و احساس سیری در افراد شده و در نتیجه موجب کنترل اشتها و کم خوری می‌ شود.
 
محافظت در برابر سرطان
مصرف تخم کتان ممکن است بتواند به فرد برای مقابله و محافظت از خود در برابر سرطان‌ هایی از جمله سرطان پروستات، سرطان روده بزرگ و سرطان پستان کمک نماید. به نظر می‌ رسد تخم کتان بتواند در پیشگیری از رشد سلول‌ های سرطانی کمک کرده و همچنین می‌ تواند جلوی ایجاد رگهای خونی جدید توسط تومورها را بگیرد. یکی از تحقیقات جدید نشان داده که تخم کتان یک خوراکی ایمن بوده و به فرد در مقابله با سرطان پروستات کمک می‌ نماید.
 
پیشگیری از گر گرفتگی
نتایج یکی از تحقیقاتی که درباره تخم کتان انجام شده نشان می‌ دهد که تخم کتان می‌ تواند از گر گرفتگی در زنان یائسه پیشگیری کرده، و همچنین تاثیرات خوبی بر روی سلامت عمومی ‌آن‌ ها نیز داشته باشد.

تحقیقات نشان می‌ دهد که روزانه 40 گرم تخم کتان مانند درمان هورمونی برای بهبود گر گرفتگی و عرق کردن‌ های شبانه مفید بوده و همچنین برای بهبود یبوست نیز مفید است.
 
بهبود قند خون
تحقیقات نشان می‌ دهند، مصرف روزانه تخم کتان به مردان و زنان چاق که در مرحله پیش از دیابت هستند برای پایین آوردن قند خون کمک می‌ کند.
 
بهبود عملکرد کلیه
تخم کتان در افراد مبتلا به بیماری لوپوس باعث بهبود عملکرد کلیه‌ ها می‌ شود. با این حال در صورتی که مبتلا به بیماری لوپوس هستید، قبل از مصرف تخم کتان با پزشک‌ تان مشورت نمایید.
 
کاهش نفخ
تخم کتان دارای میزان زیادی فیبر محلول و نامحلول است که به خوبی می‌ تواند، به هضم غذا در معده کمک کند، نفخ شکم را از بین ببرد، یبوست را ریشه کن کند و افزایش اندازه شکم ناشی از یبوست را از بین ببرد. برای این که از این اثر تخم کتان بهره مند شوید، تخم کتان را پودر کرده و در نمک پاش بریزید و در هر بار مصرف غذا از آن استفاده کنید. تخم کتان بیشتر در ماست، شیر و سالاد مورد استفاده قرار می‌ گیرد.
 
تمیز کردن معده
با خواصی که تخم کتان دارد، می‌ توان به خوبی از آن برای تمیز کردن معده و دستگاه گوارش استفاده کرد. زمانی که با مصرف تخم کتان معده و دستگاه گوارش را تمیز می‌ کنید، توده‌ های اضافی از بین می‌ روند و موجب کوچک شدن شکم می‌ شوند. بنابراین اگر احساس می‌ کنید خوردن داروها، ورزش و کنترل چربی و کالری‌ های دریافتی اثری در کوچک کردن شکم نداشته اند این روش را هم امتحان کنید.
 
آب کردن چربی‌ ها
تخم کتان دارای میزان زیادی چربی غیر اشباع است که نسبت به چربی‌ های مضر بسیار مفیدند و موجب کاهش چربی و افزایش سوزاندن چربی در بدن می‌ شوند. بدین طریق قدرت زیادی در سوخت و ساز چربی‌ ها ایجاد می‌ کند. پس اگر دارای رژیم کاهش چربی شکم هستید می‌ توانید از تخم کتان برای حذف چربی‌ ها و افزایش سوخت و ساز استفاده کنید.
 

عوارض جانبی و تداخلات تخم کتان

به نظر می‌ رسد که، مقادیر مناسب و نرمال تخم کتان و روغن تخم کتان بی خطر می‌ باشد. تخم کتان (نه روغن آن) حاوی فیبرهای محلول است.

مصرف تخم کتان ممکن است باعث اسهال، گرفتگی، باد و نفخ شکم شود.
 
تداخلات
اگر هر نوع دارو و یا مکملی را به طور منظم مصرف می‌ کنید، قبل از شروع به مصرف تخم کتان با پزشک‌ تان مشورت نمایید.

تخم کتان ممکن است با بعضی از داروهای مسکن، داروهای رقیق کننده خون، داروهای فشارخون، کلسترول خون، داروهای هورمونی و داروهای دیابت تداخل داشته باشد. همچنین تخم کتان را در کنار مخمر سنت جان و یا سنبل الطیب با احتیاط مصرف نمایید.

از طرفی افرادی که دچار بیماری‌ هایی مانند اندومتریوز، تخمدان پلی کیستیک و فیبرویید می‌ باشند، نیز باید از مصرف تخم کتان اجتناب نمایند.

محققان اظهار می‌ دارند مردانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات می‌ باشند، باید از مصرف تخم کتان اجتناب نمایند.
 

نحوه مصرف تخم کتان، دانه، پودر یا روغن کتان؟

از آن‌ جا که پودر کرده تخم کتان داری ۵۰ کیلو کالری است و تخم کتان پودر نکرده دارای ۳۶ کیلو کالری است، بهتر است که تا می‌ توانید از پودر کردن آن جلوگیری کنید و به طور دم کرده آن را مصرف کنید، اما اگر فعالیت بدنی خوبی دارید، می‌ توانید از پودر تخم کتان استفاده کنید.

از روغن کتان فقط برای استفاده بر روی غذا و به دور از حرارت استفاده کنید، چرا که روغن کتان یکی از روغن‌ هایی است که سریع اکسایش می‌ شود و اگر بسوزد موجب ضررهایی برای بدن می‌ شود، که کار سلول‌ ها را مختل می‌ کند.


منبع: سایت چطور