عضلات حجیم یا عضلات ورزیده؟

این یک راز نیست که فعالیت فیزیکی برای تقویت سلامتی شما خوب است. برای نمونه، بهبود سلامت قلبی عروقی، کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سکته و دیابت، تنظیم وزن،کاهش فشار خون، بهبود قدرت ماهیچه‌ای و استقامت و چندین تاثیر مثبت دیگر که همگی از آن‌ها آگاه هستیم، نمونه‌هایی از فواید ورزش کردن هستند. از طرفی این امر،  سطح انرژی، روحیه و نگرش شما به زندگی را تغییر خواهد داد. (1)

برخی، ورزش و فعالیت بدنی را به صورت حرفه‌ای و به عنوان برترین هدف خود در رأس امور زندگی‌شان قرار می‌دهند؛ مانند کسانی که فوتبال، بسکتبال و یا پرورش اندام را به صورت حرفه‌ای دنبال می‌کنند.

برخی دیگر تنها به وسیله کار کردن با وسایل ورزشی، در صدد تناسب اندام هستند؛ مثل کسانی که در طول هفته، زمانی را برای رفتن به باشگاه تنظیم کرده‌اند.

دسته اول، معمولا برای رسیدن به اهداف خود دغدغه‌های بیشتری در این زمینه دارند. استفاده از مکمل‌های غذایی و یا داروهای هورمونی جهت رشد ماهیچه‌ها، از جمله مسائل فکری بعضی از ورزشکاران هستند.

ورزش، سطح انرژی، روحیه و نگرش شما به زندگی را تغییر خواهد داد

بدنسازی با دارو یا ورزش؟

بر همگان آشکار است که استفاده از دارو‌ها و مکمل‌های غذایی برای ورزشکاران، زیر نظر مربیان مجرب نه تنها اشکالی ندارد بلکه می‌تواند به تقویت قوای جسمی آن‌ها نیز کمک کند. اما آیا استفاده بی‌رویه و تنها به جهت داشتن عضلاتی حجیم در این نوع فعالیت می‌گنجد؟ آیا می‌توان استفاده از این نوع داروها را نیز دوپینگ نامید؟

با ظهور فارماکولوژی مدرن در قرن بیستم، بسیاری از ورزشکاران شروع به آزمایش با کوکتل دارو برای بهبود قدرت و غلبه بر خستگی کردند. از آنجا که این روش غیر قانونی نبود، موقعیت خوبی برای ورزشکاران مختلف به‌وجود آورد تا برنده شوند. (2)

از طرفی تاثیر هورمون رشد که از غده هیپوفیز ترشح می‌شود، برای اولین بار در دهه ۱۹۵۰ مشخص شد. تاثیرات سریع آن به زودی مشخص و ورزشکاران در اوایل دهه ۱۹۸۰ شروع به سوء استفاده از آن کردند. اما این مواد علاوه بر مزایای کمی که داشتند، خطراتی نیز به وجود آوردند. در نتیجه پس از چندین مورد مرگ، به تدریج قوانینی مبنی بر ممنوعیت مصرف داروهای افزایش‌دهنده عملکرد، توسعه یافت. (2)

امروزه بر هیچ کدام از ما پوشیده نیست که استفاده بیش از حد و بدون محدودیت از این مواد می‌تواند منجر به آسیب و از دست دادن تعادل فرد شود. این به اصطلاح شجاعت، اصل داوری را تضعیف می‌کند و باعث می‌شود که ورزشکار، بر خلاف آنچه در نظر دارد، فردی ضعیف جلوه کند. (3)

استفاده بیش از حد از مواد نیروزا می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی شود
 
همگی ما این حقیقت را شنیده‌ایم که گاهی در باشگاه‌های ورزشی استفاده از داروها انرژی‌زا و یا تزریق هورمون‌ها برای عضله‌سازی توصیه می‌شود. بنا بر گزارشی از طرف سازمان WADA  حدود ۵۰۰ نوع مواد شیمیایی شناخته ‌شده وجود دارد که می‌توانند هورمون‌هایی مثل تستوسترون را تحت تاثیر قرار داده و از طرفی رشد ماهیچه را بهبود بخشند. به گزارش همین سازمان ستروئید یکی از محبوب‌ترین مواد در میان ورزشکاران برای عضله‌سازی است. (4)

پزشکان، استروئیدهای آنابولیک را برای درمان شرایط خاص پزشکی تجویز می‌کنند. برای مثال، ممکن است از آن‌ها برای درمان ضایعات ناشی از ایدز استفاده شود. استروئیدها می‌توانند برای درمان بلوغ یا کاهش عملکرد بیضه نیز استفاده شوند. اما استفاده زیاد از همین ماده برای بهبود عملکرد بدن مناسب نیست.

از آنجا که تستوسترون بر رشد ماهیچه تاثیر می‌گذارد، افزایش سطح آن در خون می‌تواند به ورزشکاران کمک کند تا اندازه و قدرت ماهیچه‌ها را افزایش دهند. استروئیدهای آنابولیک را می‌توان به شکل قرص استفاده و یا مستقیماً به ماهیچه تزریق کرد. (5)

استروئیدهای آنابولیک، هورمون‌های قدرتمندی هستند و کل بدن را تحت‌ تاثیر قرار می‌دهند. برخی از عوارض جانبی برای همه کاربران متداول است و اثرات جانبی دیگر به طور خاص با جنسیت و سن شما مرتبط هستند .اما در بیشتر موارد مردانی که استروئیدهای آنابولیک را مصرف می‌کنند، ممکن است حتی با مشکل عقیم شدن مواجه شوند.

داروهای دیگری مانند سوماتروپین که با نام سوما نیز شناخته می‌شود، علاوه بر فوایدی چون تحریک و رشد عضلات بدن فرد و تراکم استخوان‌ها، با مصرف بی‌رویه و بدون مشورت پزشک یا مربی، می‌تواند باعث بیماری‌های قلبی و عروقی، کاهش عملکرد انسولین در بدن و کاهش استقامت و خستگی شود. (5)

ستروئید یکی از محبوب‌ترین مواد در میان ورزشکاران برای عضله‌سازی است

ورزش در خدمت زندگی سالم

بهتر است قبل از شروع به کار در مورد ورزش و ایده‌های تناسب اندام خود با یک مربی مجرب، بحث و تبادل نظر کنید. در این موقعیت به خاطر داشته باشید:
 
  • فعالیت‌های روزانه خود را بررسی کنید. با مشورت از مربیان دانا می‌توانید راه‌هایی برای تغییر فعالیت‌هایی مضر که در زندگی روزانه خود داشته اید، پیدا کنید تا با شروع تمرینات ورزشی نتایج بهتری به دست آورید؛ با قدم‌های کوچک شروع کنید. (1)
 
  • روزانه به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه درگیر فعالیت‌های ورزشی باشید.
 
  • با وزنه‌های سبک شروع کنید؛ وزن و یا میزان مقاومت را به تدریج افزایش دهید .
 
  • تمام تمرینات را با استفاده از فرم صحیح، تکنیک‌های تنفس و حرکت کنترل ‌شده انجام دهید .
 
  • به ویژه در مراحل اولیه، درد و خستگی ماهیچه‌ای را در نظر بگیرید. با این حال، در صورتی که بدن شما بیش از حد ناراحتی یا خستگی نشان می‌دهد، به معنای آن است که این ورزش برای شما سنگین است یا تمرینات خیلی طولانی  هستند.
 
  • هیچ وقت نکات ایمنی را فراموش نکنید؛ سلامتی شما بیشتر از زیبایی اندام شما ارزش دارد.
 
  • اگر بیماری یا ناراحتی خاصی دارید، حتما قبل از شروع هر نوع برنامه ورزشی، با پزشک مشورت کنید. در غیر این صورت، یک مربی ورزشی مجرب می‌تواند راهنمایی خوبی به شما ارائه کند.
 
  • بهترین نوع ورزش برای داشتن زندگی سالم، آموزش استقامت است. (6)

یک ارزیابی صادقانه از سطح تناسب اندام، به شما کمک خواهد کرد تا سریع‌تر به اهداف خود برسید
 
نتیجه گیری
باید این حقیقت را بپذیریم که همه باید از صفر شروع کنند. شما به هر چه بخواهید می­رسید، اما این امر یک شرط مهم دارد:
 
  • محدودیت‌های خود را بپذیرید.

یک ارزیابی صادقانه از سطح تناسب اندام، به شما کمک خواهد کرد تا سریع‌تر به اهداف خود برسید. یک لیست تهیه کنید:

 آیا هدف شما مدیریت کلی سلامتی و یا مدیریت وزن است؟

یا می‌خواهید با دوستانتان ورزش کنید؟

 شاید هم بخواهید در کنار یک زندگی سالم، اندامی ورزیده داشته باشید!

 درست مانند دیگر موقعیت‌های زندگی، تعیین اهداف (اهداف تناسب اندام در این مورد) به شما کمک می‌کند تا راه خود را روشن کنید. بد نیست اگر پیشرفت خود را در یک نمودار طراحی کنید تا هر روز شاهد سرعت پیشرفت خود باشید.

پی نوشتها
  1. www.stepsforliving.hemophilia.org
  2. www.sciencedirect.com
  3. www.stepsforliving.hemophilia.org
  4. www.livescience.com
  5. www.webmd.com
  6. www.medicalnewstoday.com