اسهال چیست؟ علت،علائم و انواع روش های درمان و پیشگیری از آن

اسهال و درمان آن

اسهال یعنی مدفوع آبکی و شل که پی در پی دفع می‌شود. اسهال، چیزی‌ است که خیلی از افراد آنرا تجربه می‌کنند.

اسهال، اکثر اوقات باعث مراجعه بیشتر به دستشویی و حجم بیشتر مدفوع کردن، می‌باشد.

در اکثر موارد نشانه‌ها و علائم اسهال، چندین روز طول کشیده و افراد را آزار می‌دهد. در مواردیکه اسهال بیش از یک هفته طول بکشد، می‌تواند نشانه‌ بیماری جدی و مهمی باشد.

این بیماریها می‌تواند شامل، بیماری التهاب روده و در موارد کم خطرتر سندرم روده تحریک پذیر باشد.
 

انواع اسهال

پزشکان اسهال را در سه شاخه، اسمزی، ترشحی و اگزوداتیو دسته بندی می‌کنند، که در ادامه به توضیح هر سه شاخه می‌پردازیم:
 

اسهال اسمزی (Osmotic diarrhea)

این نوع اسهال، نشان میدهد که چیزی در روده، آب بدن را بداخل روده می‌کشاند و باعث ابتلا به اسهال می‌شود.
 

اسهال ترشحی (Secretory diarrhea)

این نوع اسهال، زمانی رخ می‌دهد که بدن زمانیکه روده نیازی ندارد، آب درون روده ترشح می‌کند.

انواع عفونت، داروها و سایر موارد می‌تواند باعث ابتلا به اسهال ترشحی شود.
 

اسهال اگزوداتیو (Exudative diarrhea)

این نوع اسهال، نوعی از اسهال است که در آن خون و یا چرک وجود داشته باشد.

این نوع اسهال همراه با بیماری های التهابی روده، از قبیل بیماری کرون، کولیت اولسراتیو و یا بعضی از عفونت ها رخ می‌دهد.


 

دلایل ابتلا به اسهال

متداول ترین دلیل اسهال، ویروسی است که روده را آلوده می‌کند.

این نوع عفونت معمولا دو روز طول می‌کشد و به آن آنفولانزای روده و یا آنفولانزای معده می‌گویند.

اسهال، ممکن است بدلایل دیگری از جمله:

دیابت

بعضی از داروها

رادیوتراپی

پرکاری تیروئید

بعضی از انواع سرطان

مصرف بیش از حد ملین

جراحی دستگاه گوارش

عفونت از طریق باکتری (دلیل انواع متداول مسمومیت غذایی)

عفونت از طریق سایر موجودات زنده

خوردن غذاهایی که دستگاه گوارش را بهم میریزد.

آلرژی به بعضی از غذاهای خاص

بیماریهای روده (ازقبیل بیماری کرون ، کولیت اولسراتیو)

عدم جذب (زمانیکه بدن نمی‌تواند موادمغذی خاص رژیم غذایی را جذب کند)
 

نشانه‌ها و علائم اسهال

نشانه ها و علائم اسهال، به دو نوع ساده و پیچیده تفکیک می‌شود. اسهال پیچیده نشان‌دهنده بیماری جدی دیگری است.

نشانه‌های اسهال ساده شامل:

نفخ و درد شکم

مدفوع شل یا رقیق

مدفوع آبکی

احساس احتیاج سریع به مدفوع کردن

تهوع و استفراغ
 
بعلاوه موارد بالا، نشانه‌های اسهال پیچیده شامل موارد زیر هم می‌شود:

خون، بلغم یا غذای هضم نشده در مدفوع

کاهش وزن

تب

درصورتیکه اسهال شما بیش از ۲۴ ساعت طول کشید و یا تب داشتید سریعا به پزشک مراجعه کنید.

همچنین اگر استفراغ مانع نوشیدن آب توسط شما می‌شود، با دکترتان تماس حاص نمایید.
 

درمان اسهال

در اکثر موارد اسهال، چند روز بعد از ابتلا به آن از خودبخود درمان می‌شود.

بعضی از انواع درمانی که پزشک در صورت ابتلا به اسهال شدید و یا درمان نشده استفاده می‌کند، شامل:
 

آنتی بیوتیک

اسهالی که دلیل آن باکتری یا انگل باشد را درمان می‌کند، اما تاثیری بر اسهالی که در نتیجه ویروس است، ندارد.
 

درمان برای جایگزین کردن مایعات بدن

دکتر شما برای جبران آب و نمکی که در حین اسهال از دست‌ داده‌اید، تجویز می‌کند.

در اکثر افراد این کار با نوشیدن مایعات و آب انجام می‌شود، هرچند که در بعضی از موارد بخصوص زمان استفراغ شما می‌بایست از سرم استفاده نمایید.
 

درمان بیماریهای اصلی

اگر اسهال شما درنتیجه بیماری دیگری از جمله بیماری التهابی روده یا سایر بیماری‌ها می‌باشد، شما برای درمان اسهال، می‌بایست بیماری اصلی را درمان نمایید.
 

تغییر داروهای مصرفی

اگر پزشک شما به این نتیجه برسد که اسهال شما در نتیجه استفاده از داروهای خاصی همچون آنتی بیوتیک و … می‌باشد، ممکن است، میزان مصرف دارو را کاهش داده و یا دارویی دیگر برای شما تجویز نماید.
 

آیا اسهال خطرناک است؟

بله، اسهالی که مداوم باشد می‌تواند باعث از دست دادن مقادیر زیادی آب و مواد مغذی از بدن شود.

اگر درروز بیش از سه بار مدفوع اسهالی دفع می‌کنید و مایعات کافی دریافت نمی‌نمایید، ممکن از بدنتان کم آب و یا بی‌آب شده و شما را دچار خطرات جدی کند.
 

به موارد زیر که نشان‌دهنده بی‌آبی بدن هستند، توجه نمایید:

ادرار تیره

ادرار کم

تپش قلب شدید

سردرد

پوست خشک

کج خلقی

گیجی
 

نشانه‌های کم آبی در کودکان شامل

خشک شدن زبان و دهان

فرورفتگی گونه و چشم‌ها

بدون اشک و یا کم اشکی

کاهش تعداد پوشک‌های خیس

کج‌خلقی یا بی میلی

پوستی که بعد از نیشگون گرفتن و جمع کردن دوباره باز نمی‌شود.
 

 

درمان خانگی اسهال

درمان اصلی اسهال، همان چیزی است که پزشک تجویز می‌کند، با اینحال راههایی برای کمک به درمان تجویزی از طرف پزشک و همچنین کاهش علائم و شدت اسهال می‌شود. این راهها شامل:

مصرف مقدار زیادی مایعات، شامل آب، خوراکی های آبکی و آب میوه، همچنین از مصرف کافئین و الکل خودداری کنید.

مصرف غذاهای نیمه جامد و کم فیبر را کم‌ کم افزایش دهید و شروع به مصرف نان تست شده، تخم مرغ، برنج یا مرغ نمایید.

از مصرف بعضی از غذاهای خاص از قبیل محصولات لبنی، غذاهای چرب، پرفیبر و پرچاشنی خودداری نمایید.

مواد حاوی پروبیوتیک استفاده نمایید، این مواد شامل ماست، دوغ و پنیر می‌شوند.
 

پیشگیری از ابتلا به اسهال

 

پیشگیری از اسهال ویروسی

دستهای خودرا پی در پی بشورید تا بتوانید از پخش اسهال ویروسی جلوگیری نمایید.

برای اطمینان از اینکه شما و فرزندانتان به درستی دستهایتان را شسته‌اید موارد زیر را رعایت کنید:

پی در پی دستها را بشویید. دستهای خود را قبل و بعد از آماده کردن غذا بشویید.

همچنین دستهای خود را بعد از دست زدن به گوشت خام، رفتن به دستشویی، تعویض پوشک، عطسه، سرفه و پاک کردن بینی بشویید.

شستن دستها با کف و صابون طوریکه حداقل ۲۰ ثانیه صابون برروی دست های شما مالیده شود.

هنگامی‌که قادر به شستن دست‌ها نیستید، از ضدعفونی کننده های دست استفاده نمایید.
 

پیشگیری از اسهال توسط خوارکی‌ها

برای پیشگیری از اسهال، توسط خوارکی های آلوده بموارد زیر توجه نمایید:

غذا را بعد از پختن و یا گرم کردن مصرف کرده و یا داخل فریز یا یخچال نگه‌داری نمایید.

موقع آماده کردن غذا، خوراکی و وسایل پخت آن را تمیز بشویید.

برای آب کردن یخ غذاهای فریز شده از یخچال یا یک کاسه آب خنک استفاده کنید و آن را همینطوری برای آب شدن یخش در هوای گرم نگذارید.
 

پیشگیری از اسهال در مسافرت

معمولا افرادی که از یک شهر و یا کشور به شهر و کشور دیگری مسافرت می‌کنند، دچار اسهال می‌شوند، برای کاهش خطر اسهال در مسافرت به موارد زیر توجه نمایید:

غذاهای گرم و خوب پخته شده مصرف نمایید و از مصرف سبزیجات و میوه‌های خام خودداری کنید، مگر اینکه بتوانید خودتان پوستش را بکنید.

آب، نوشابه و دوغ را بصورت دربسته و کارخانه‌ای مصرف نمایید. البته آب جوش، قهوه و یا چای مشکلی نداشته و می‌توانید مصرف نمایید.


منبع: سایت راستینه