تصویر: ظاهر خوب و طعم خوب دارند، اما آیا می‌توانند جهان را سیر کنند؟
 
بسیاری از افراد، از کشاورزان و مصرف کنندگان تا دانشمندان و سازمان‌های بین المللی، باور دارند که کشاورزی ارگانیک قادر به تولید مواد غذایی کافی برای نیاز تغذیه‌ای دنیا است. با استفاده از این روش محیط زیست نابود نمی‌شود، در برابر تغییرات اقلیمی انعطاف پذیرتر می‌گردد و وضعیت زندگی کشاورزان نیز تقویت می‌شود.
 
اما همانند بسیاری از مسائل مهم امروزه، نسبت به نظریات و ایده‌های بلند پروازانه‌ای که در باره‌ی کشاورزی ارگانیک وجود دارد، سند علمی کمتری برای اثبات و حمایت از آن وجود دارد. و همانند سایر مسائل نمی‌توان به طور قطع در باره‌ی کشاورزی ارگانیک نظر کاملاً مثبت یا منفی داشت.
 
در مقاله‌ی چاپ شده در مجله‌ی پیشرفت‌ها و تازه‌های علم، به طور سیستمی و با دقت، کارایی دو نوع کشاورزی مرسوم و سنتی و ارگانیک از نظر سه عامل کلیدی مهم اثر زیست محیطی، فواید آن برای تولید کننده و مصرف کننده بررسی شدند. این تحقیق با استفاده از روش متا آنالیز یا فرا تحلیل صورت گرفت، به این معنی که تحقیقات علمی پیشین مورد تحلیل و مقایسه قرار گرفتند. و محققین همچنین موافقت یا مغایرت نتایج تحقیقات انجام شده با هم را بررسی نمودند.
 
محققان به این نتیجه رسیدند که کشاورزی ارگانیک مهم است اما نه آن گونه که بیشتر مردم در باره‌ی آن فکر می‌کنند.
 

اثرات زیست محیطی

اگر دو زمین کشاورزی را در نظر بگیریم، که یکی از آن‌ها به روش کشاورزی ارگانیک اداره می‌شود و دیگری کشاورزی به روش سنتی و مرسوم در آن انجام می‌شود، در ابتدا به نظر می‌رسد که زمینی که در آن کشاورزی ارگانیک صورت می‌گیرد برای محیط زیست بهتر است. اما این تمام داستان نیست. بلکه این روش در کنار داشتن مزایایی برای محیط زیست، معایبی نیز دارد.
 
آن چه در باره‌ی روش ارگانیک خوب است: زمین‌های ارگانیک یا طبیعی دارای تنوع زیستی بیشتری می‌باشند، تعداد زنبورها، پرنده‌ها و پروانه‌ها در آن بیشتر است. همچنین در این زمین‌ها کیفیت آب و خاک بالاتر است و گازهای گلخانه‌ای کمتری تولید می‌کنند.
 
آن چه در باره‌ی روش ارگانیک خیلی خوب نیست: کشاورزی ارگانیک یا طبیعی محصول کمتری تولید می‌کند که این رقم در حدود 19 تا 25 درصد است. مطالعات کمّی تفاوت بهره‌وری در این دو روش را بررسی کرده‌اند. در حال حاضر غذای ارگانیک از غذای به دست آمده از کشاورزی سنتی گران‌تر است و برای مصرف کنندگان با وضعیت اقتصادی پایین قابل تهیه و مصرف نیست. اگر تفاوت بهره‌وری این دو روش را حساب کنیم و میزان کارایی زیست محیطی را به ازای مقدار غذای تولیدی بررسی کنیم، در آن صورت منفعت و فایده‌ی روش ارگانیک کمتر به نظر می‌آید. در واقع، در برخی متغیرها مانند کیفیت آب و تولید گازهای گلخانه‌ای، زمین‌های ارگانیک بدتر از زمین‌هایی عمل می‌کنند که به روش سنتی و مرسوم اداره می‌شوند، زیرا تولید کمتر به ازای هر هکتار زمین، به معنای وارد شدن آسیب محیط زیستی به زمین است.
 

فواید کشاورزی ارگانیک برای مصرف کنندگان

این پرسش در باره‌ی مصرف کنندگان نیز وجود دارد که آیا واقعاً کشاورزی طبیعی برای آنان بهتر است.
آن چه در باره‌ی روش ارگانیک خوب است: برای مصرف کنندگان در کشورهایی با مقررات ضعیف‌تر در رابطه با آفت کش‌ها مانند هند که مقدار استفاده از آفت کش‌ها در آن‌ها کنترل شده نیست، استفاده از غذاهای ارگانیک میزان تماس با آفت کش‌ها را کاهش می‌دهد. همچنین میزان ویتامین و متابولیت‌های ثانویه در ترکیبات ارگانیک اندکی بالاتر است.
 
آن چه در باره‌ی روش ارگانیک خیلی خوب نیست: دانشمندان نمی‌توانند تأیید کنند که این تفاوت‌های جزئی در ریز مغذی‌ها واقعاً برای سلامتی ما اهمیت دارد. زیرا تفاوت در ارزش غذایی مواد ارگانیک و مواد تولیدی به روش کشاورزی سنتی، بسیار کم است و بهتر است شما روزی یک سیب مصرف کنید، تفاوتی ندارد این سیب ارگانیک باشد یا نباشد. در حال حاضر غذای ارگانیک از غذای به دست آمده از کشاورزی سنتی گران‌تر است و برای مصرف کنندگان با وضعیت اقتصادی پایین قابل تهیه و مصرف نیست.
 

فواید کشاورزی ارگانیک برای تولید کنندگان

روش‌های ارگانیک برای کشاورزان فواید مسلمی دارد.
آن چه در باره‌ی روش ارگانیک خوب است: با توجه به مطالعات متا آنالیز دانشمندان در آمریکای شمالی، اروپا و هند کشاورزی ارگانیک نسبت به کشاورزی سنتی یا مرسوم معمولاً سود آوری بیشتری دارد که این رقم در حدود 35 درصد بیشتر است.
کشاورزی ارگانیک همچنین امکان اشتغال روستایی بیشتری فراهم می‌کند زیرا نیاز به نیروی کارگر بیشتری دارد. برای کارگران بزرگترین فایده، تماس کمتر آن‌ها با مواد زراعی سمی است.
 
آن چه در باره‌ی روش ارگانیک خیلی خوب نیست: هنوز مشخص نیست کار کردن در زمین‌هایی که به روش کشاورزی ارگانیک اداره می‌شوند، آیا حقوق بالاتر یا شرایط بهتری برای فعالیت نسبت به زمین‌هایی با روش کشاورزی مرسوم دارند. کارگران زمین‌های ارگانیک همانند آنانی که در زمین‌های سنتی کشاورزی شخم می‌‌زنند، به طرق مشابه مورد استثمار قرار می‌گیرند.
 

نتیجه گیری

ما هنوز نمی‌توانیم مشخص کنیم کدام روش کشاورزی می‌تواند نیاز تغذیه‌ای دنیا را تأمین کند در حالی که تأثیر کمتری بر محیط زیست بگذارد، مشاغل مناسبی فراهم کند و از طرفی برای مصرف کنندگان از نظر هزینه به صرفه باشد و حاوی مواد مغذی بیشتری باشد.
 
این تقاضای زیادی از یک صنعت است و هنوز سؤالات زیادی وجود دارد که جواب داده نشده است. برخی از این سؤالات مربوط به کشاورزی است مانند این که آیا سرانجام زمین‌های کشاورزی ارگانیک می‌توانند تفاوت عملکردی که با زمین‌های زراعی معمولی را دارند، از بین ببرند و بازده و بهره‌وری مشابه داشته باشند؟ و آیا کود ارگانیک به اندازه‌ی کافی برای تأمین نیاز غذایی ارگانیک جهان وجود دارد؟
 
سؤالاتی نیز در رابطه با آینده‌ی بشریت وجود دارد. آیا همگام با افزایش جمعیت جهان، مردم در یک دنیای ثروتمند و غنی قادر خواهند بود تا رژیم غذایی خود را تغییر دهند تا زباله‌ی غذایی کمتری تولید کنند و به این طریق از نیاز به افزایش تولید غذا، پیشگیری نمایند؟ و آیا به اندازه‌ی کافی نیروی کارِ مایل به فعالیت در زمینه‌ی کشاورزی برای تأمین نیروی انسانی زمین‌های زراعی ارگانیک وجود دارد؟
 
پرسش مفیدتر این است که آیا ما باید به مصرف غذای ارگانیک ادامه دهیم و سرمایه گذاری در زمینه‌ی کشاورزی ارگانیک را توسعه دهیم؟ در این صورت جواب قطعا مثبت است.
 
ما باید با شناخت زمین‌های زراعی ارگانیک از آن‌ها به عنوان فعالیت بسیار عالی تولید مواد غذایی به روشی که دوست دار محیط زیست است و از نظر اقتصادی باعث رشد و ترقی می‌گردد، حمایت کنیم. مصرف کنندگان با وجدان و وظیفه شناس می‌توانند به پیشرفت و بهبود جنبه‌هایی از کشاورزی ارگانیک که چندان خوب نیست، مانند میزان بازدهی آن و حقوق کارگران، کمک کنند.
 
منبع: وِرِنا سوفرت – ناوین رامانکوتی - University of British Columbia