نام امام خمینی رضوان الله علیه یاآور فقیه دلیری است که در روزگاری که مردم ایران در نهایت ضعف و زیر بیشترین ظلم بودند شیوه جهاد فعالانه را در پیش گرفته و به مردم شریف این سرزمین یادآوری کرد که در برابر ظلم و طاغوت باید ایستاد. با این کار بود که ملت ایران اسلامی در مسیر قوی شدن قرار گرفت.

یک هفته پس از رحلت رهبر کبیر انقلاب اسلامی، خلف شایسته ایشان حضرت امام خامنه‌ای در مراسم بیعت اقشار مختلف مردم فرمودند: «ما امروز به برکت امام(ره) می‌توانیم از موضع قدرت و قوّت با دنیا حرف بزنیم. هیچ‌کس در دنیا نباید تصور کند که جمهوری اسلامی اندکی در خود احساس ضعف می‌کند. به فضل پروردگار، ما امور داخلی خودمان را با قوّت و اعتمادبه‌نفسِ کامل پیش خواهیم برد و ارتباطات خارجی را تا آن‌جا که با اصول ما منطبق باشد و برای اسلام و مسلمین و ملت ایران و انقلاب و جمهوری اسلامی مقرون به صلاح و صرفه باشد، با قوّت و قدرت و از موضع بالا گسترش خواهیم داد.» [1]

قدرت و قوتی که ایشان از آن سخن می‌گویند برگرفته از شخصیت تکامل یافته امام خمینی (ره) بود که توانست آن را به روح ملت غیور ایران اسلامی انتقال دهد. اینک با سیری اجمالی در سیره امام فقیدمان در جستجوی مؤلفه‌های قوت و قدرت خمینی کبیر برمی‌آییم.
به هر میزان رهبر یک جامعه شجاع باشد آن ملت نیز دلیرو نترس خواهد شد چرا که امیر المومنین علیه السلام می‌فرمایند: مردم، به حاکمان خود شبیه‌ترند تا به پدران‌شان.

قوت روحی برآمده از ایمان

اسلام برخلاف مکاتب مادی‌گرایانه با اهمیت دادن ویژه نسبت به معنویت، ایمان و ارتباط با خدا را عامل قوت درونی و عزت می‌داند. همین ویژگی باعث شد امام خمینی(ره) هیچ‌گاه تسلیم فشارهای طاغوت‌ها و ابرقدرت‌های عصر حاضر نشود. «عزت» مفهومی دینی است که بیان‌کننده نیروی استحکام درونی است که موجب می‌شود انسان در مقابل فشارهای بیرونی تسلیم نشود.

این مؤلفه به خصوص در مورد رهبران جوامع از اهمیت بالایی برخوردار است و باعث استحکام جامعه تحت رهبری خواهد شد. قرآن کریم عزت را از آن خدا، رسول او و مؤمنین دانسته و می‌فرماید: «وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنین‏؛ [2] و عزّت از آنِ خدا و از آنِ پیامبر او و از آنِ مؤمنان است‏.»

امام خمینی(ره) مظهر اعلای عزت الهی در عصر ماست. این فقیه وارسته، همه قدرت را از آنِ خدا می‌دانست و چون برای خدا قدم برمی‌داشت اخم و تهدید و تبعید و ارعاب هیچ کسی در او اثر نداشت و به راهی که برآمده از عقیده الهی و وظیفه شرعی خود می‌دانست ادامه داد.

همین ویژگی ایشان موجب شد هیبت امام خمینی(ره) لرزه بر کاخ ظالمان بیندازد؛ چنانکه امام باقر علیه السلام می‌فرمایند: «إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَعْطَى الْمُؤْمِنَ ثَلَاثَ خِصَالٍ الْعِزَّةَ فِی الدُّنْیَا وَ الْفَلْحَ فِی الْآخِرَةِ وَ الْمَهَابَةَ فِی صُدُورِ الظَّالِمِین‏؛ [3] خداى عز و جل مؤمن را سه خصلت عنایت فرموده است: عزت در دنیا و رستگارى در آخرت و هیبت در دل ستمکاران‏.»

امام خامنه‌ای در مورد این ویژگی شخصیتی امام راحل می‌فرمایند: «هیچ‌کدام از این حوادث آن جنگ، آن حمله‌ی امریکا، آن توطئه‌های کودتا، آن ترورهای عجیب و غریب، آن محاصره‌ی اقتصادی، آن کارهای عظیم و عجیب و غریبی که دشمنان با شکلهای مختلف می‌کردند نمی‌توانست این مرد بزرگ را دچار احساس ضعف و شکست کند او از همه‌ی این حوادث، قوی‌تر و بزرگتر بود.» [4] بر همین اساس، عزت ملی از آثار قوت ایمانی در جامعه دینی است.
 

امامی شجاع؛ ملتی شجاع

به هر میزان رهبر یک جامعه شجاع باشد آن ملت نیز دلیرو نترس خواهد شد چرا که امیر المومنین علیه السلام می‌فرمایند: «اَلنّاسُ بِاُمَرائِهِمْ اَشْبَهُ مِنْهُمْ بِآبائِهِمْ؛ [5] مردم، به حاکمان خود شبیه‌ترند تا به پدران‌شان.»

عیار شجاعت افراد در سخت‌ترین شرایط به خصوص در هنگام نبرد مشخص می‌شود. امام علی علیه السلام که در شجاعت و دلاوری زبانزد تاریخ است در مورد شجاعت پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله در جنگ می‌فرماید: «کُنَّا إِذَا احْمَرَّ الْبَأْسُ اتَّقَیْنَا بِرَسُولِ اللَّهِ ص فَلَمْ یَکُنْ أَحَدٌ مِنَّا أَقْرَبَ إِلَى الْعَدُوِّ مِنْه‏؛ [6] هر گاه آتش جنگ شعله مى‏‌کشید، ما به رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله و سلّم پناه مى‏‌بردیم، که در آن لحظه کسى از ما همانند پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم به دشمن نزدیک‏تر نبود.»

امام خامنه‌ای در این باره می‌فرمایند: «آن روزی که امام علنا فرمود «آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند»، اوج اقتدار سیاسی و نظامی آمریکا در دنیا بود.» [7] این شجاعت امام(ره) موجب شهامت یافتن همه ملت در مقابله با طاغوت قبل از پیروزی انقلاب و نیز در جنگ تحمیلی و صحنه‌های رویارویی با جهان استکبار شد.
 

ولایت فقیه، محور اتحاد

مهمترین مؤلفه‌های قدرت یک ملت، اتحاد همه جانبه آن است. کشور ایران با تنوع قومی و فرهنگی خود، مستعد ایجاد تفرقه و تشتت است با این حال و نیز با همه تلاش‌های دشمنان ایران اسلامی برای ایجاد تفرقه، امام خمینی(ره) با تبیین نظری و تحقق عینی واقعیتی به نام «ولایت فقیه» اتحاد را در کالبد ملت دمید.

امام خامنه‌ای در دیدار با مردم پس از رحلت امام خمینی(ره) می‌فرمایند: «تا امام بزرگوار - آن مظهر وحدت و سرچشمه‌ی جوشان الفت و محبت - در میان آحاد مردم بود، دشمن نتوانست کاری انجام دهد. تمام دلبستگی استکبار این بود که در فقدان امام، وارد صحنه شود. امروز بحمداللَّه ملت ما در یک انسجام اعجاب‌انگیزی قرار دارد.» [8]

یکی از توصیه‌های همیشگی امام امت در مورد اتحاد و همدلی ملت در مبارزه با دشمنان و مشکلات و به ناامیدی کشاندن دشمنان بود. در وصیت نامه خود خطاب به امت و ملت می‌فرماید: «توصیه این جانب به مسلمین و خصوص ایرانیان بویژه در عصر حاضر، آن است که در مقابل این توطئه‏ها عکس العمل نشان داده و به انسجام و وحدت خود، به هر راه ممکن افزایش دهند و کفار و منافقان را مأیوس‏ نمایند.» [9]

پی‌نوشت
[1]. بیانات در مراسم بیعت اقشار مختلف مردم؛ ۱۳۶۸/۰۴/۲۱.
[2]. سوره منافقون، آیه 8.
[3]. ‏محمد بن علی ابن‌بابویه، الخصال (جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی: قم، ۱۴۱۶)، ج 1, 152, حدیث 187.
[4]. خطبه‌های نمازجمعه‌ در دهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)؛ ۱۳۷۸/۰۳/۱۴.
[5] ‏حسن بن علی ابن‌شعبه، تحف العقول (جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی: قم، ۱۳۶۳)، 208.
[6]. ‏صبحی صالح و محمد بن حسین شریف الرضی، نهج البلاغة (صبحی صالح) (موسسة دار الهجرة: قم، ۱۴۱۴)، 520, 266.
[7]. بیانات در جمع مردم استان کردستان‌ در میدان آزادی سنندج‌؛ ۱۳۸۸/۰۲/۲۲.
[8]. بیانات در مراسم بیعت اقشار مختلف مردم آذربایجان‌؛ ۱۳۶۸/۰۳/۳۰.
[9]. صحیفه امام، ج‏21،ص 404[وصیتنامه سیاسى – الهى]