در نوروز سال ۱۳۹۹ سفر به تنگه واشی، یکی از جذاب‌ترین نقاط استان تهران را فراموش نکنید.

از تنگه واشی چه می دانید؟

تنگه واشی یا تنگه ساواشی مکانی با جاذبه‌های گردشگری است که در حدود ۱۷ کیلومتری شهرفیروزکوه قرار دارد. کلمه «واش» در زبان گیلکی به معنای «چمن» است.





این مکان شامل دو تنگه است که تنگه اول به «واشی» و تنگه دوم به «سا» معروف است. در انتهای تنگه دوم آبشاری با ارتفاع ۱۵ متر قرار دارد. مسیر پیاده‌روی از ابتدای تنگه اول طی سه بخش انجام می‌شود.

بخش اول: مسیر تنگه اول تا ابتدای دشت ساواشی (حدود ۲۵۰متر)
بخش دوم:راهپیمایی دشت ساواشی (حدود ۱۷۰۰متر)
بخش سوم:مسیر تنگه دوم تا رسیدن به آبشار (حدود ۸۰۰متر)

برای رفتن به تنگه ساواشی در کیلومتری ۲ جاده فیروزکوه-تهران، پس از ورود به یک جاده فرعی و طی ۱۰ کیلومتر روستای جلیزجند نمایان می‌گردد. این روستا در حاشیه یک دشت سرسبز با مزارع گندم و سیب زمینی و باغات مختلف بنا شده‌است. بعد از عبور از روستا و طی ۴٫۵ کیلومتر در جاده‌ای که میان دشت و در کنار جوی‌های پر از آب زلال، احداث شده، محل پیاده‌روی تنگه ساوشی شروع می‌شود.

باغ‌ های پیرامونی تنگه واشی

بعد از عبور از تنگه اول و گذر از دشتی زیبا، تنگه دوم قرار گرفته که حدود ۲ کیلومتر با تنگه اولی فاصله دارد. این تنگه هم مانند تنگه اول چشم‌نواز است و از دیواره‌های سنگی آن در نقاط مختلف چشمه‌های آب زلال و خنک به سمت پایین روان است.





آثار تاریخی تنگه واشی

تنگه واشی علاوه بر طبیعت زیبا، دارای آثار تاریخی زیادی نیز می‌باشد. یکی از سه کتیبه معروف دوره قاجار در این تنگه واقع شده‌است. دو کتیبه دیگر در چشمه علی شهر ری و کتیبه شکل شاه در پشتِ تونل وانا جاده هراز واقع شده‌اند. هر سه این کتیبه‌ها به دستور فتحعلی شاه قاجار حکاکی شده‌است. فتحعلی شاه که دوران پیش از پادشاهی خویش را در شیراز گذرانده بود، با دیدن نقش برجسته‌های آن دیار، سه نفر به نام‌های حجارباشی، نقاش باشی و معمارباشی را مسئول ساخت این سه کتبیه در تهران کرد.

در زمان قاجار فتحعلی‌شاه (دومین شاه از دودمان قاجار) پس از دیدن نقش‌برجسته‌های شیراز به افرادی با سمت‌های حجارباشی، نقاش باشی و معمارباشی دستور داد که کتیبه‌هایی را در تهران حکاکی کنند. یکی از این کتیبه‌ها در مکانی که امروز با نام تنگه واشی شناخته می‌شود، قرار گرفته است.



سنگ‌ نگاره قاجاری

کتیبه قاجاری تنگه واشی در ابعاد ۶ در ۷ متر شاهزادگان و ملازمانشان را در حال شکار سوار بر اسب و با نیزه به تصویر کشیده است. اتفاقات زمان فتحعلی شاه قاجار دور تا دور این کتیبه سنگی حک شده است.

کتیبه واقع در تنگه ساواشی دارای ابعاد شش در هفت متر است که وقایع زمان فتحعلی شاه دور تا دور کتیبه روایت شده‌است. بزرگ‌ترین نقش برجسته این کتیبه‌ها، نقش شکارگاه با تصویر اسب، نیزه و شکارهایش است که در اطراف آن می‌توان عباس میرزا، علی قلی میرزا و علی نقی میرزا پسران فتحعلی شاه و همچنین نوادگانش را در حال شکار دید. این کتیبه که حدوداً ۱۸۵ ساله‌است به گونه‌ای در دل کوه حک شده که از بارش باران و تابش آفتاب در امان بوده‌است اما صنعت گردشگری به آن آسیب وارد نموده‌است.مراتع ساواشی متعلق به حاجی اسفندیار حامدی سنگسری از سال ۱۲۷۵ ه ق و علی اقا حامدی و سیامک حامدی بوده و قلمرو ایل عشایری سنگسری بوده . 


حجاریهای تنگ واشی

تنگه واشی در نزدیکی شهر فیروزکوه قرار گرفته است. این مکان دربرگیرنده ۲ تنگه است. افرادی که علاقه مند به بازدید از تنگه واشی هستند در کیلومتر ۲ جاده فیروزکوه-تهران، پس از ورود به یک جاده فرعی و طی ۱۰ کیلومتر از این جاده فرعی، روستای جلیزجند را می‌بینند. آن‌ها پس از عبور از روستای جلیزجند با طی ۴٫۵ کیلومتر به محل پیاده‌روی تنگه واشی (ساواشی) می‌رسند.
 

گذرگاه تنگه واشی

رسیدن به این محل پیاده‌رو به معنای شروع یک سفر کوتاه، اما جذاب در دل طبیعت است. در مسیر این مسافرت بعد از عبور از تنگه اول و گذر از دشتی زیبا به تنگه دوم می‌رسیم. تنگه دوم حدود ۲ کیلومتر با تنگه اولی فاصله دارد.



از گیاهان کمیابی که در تنگه واشی دیده می‌شوند می‌توان به باریجه اشاره کرد. باریجه، کما یا قاسنی گیاهی خودرو از خانواده چتریان است. این گیاه که در مناطق کوهستانی مرکزی و شمال شرق ایران می‌روید، خواص زیادی دارد.

اگر خواهان بازدید از تنگه واشی هستید، پیشنهاد ما به شما این است که در فصل‌های گرم سال به این منطقه سفر کنید و در این سفر لباس گرم به همراه داشته باشید.




اردوی سلطنتی شاهان قاجار در تنگه واشی، عکس: آنتوان سوریوگین

به یاد داشته باشید که احترام به طبیعت می‌تواند آینده زندگی انسان‌ها را تضمین کند پس بهتر است در زمان سفر به تنگه واشی کیسه زباله به همراه داشته باشید و زباله‌هایتان را به عنوان یادگاری زشت در دل طبیعت رها نکنید.

تنگه واشی در اسفند ماه سال ۱۳۵۳ به ثبت ملی رسیده است.


منبع: سایت سیمرغ