آنتی بیوتیک چیست؟ 

آنتی بیوتیک ها باکتری را از بین برده و یا مانع تکثیر آنها می شوند. این داروها فقط در برابر باکتری ها خاصیت درمانی دارند نه ویروس ها که منشا اصلی اکثر بیماری ها نظیر گلو درد، سرماخوردگی، عفونت های سینوسی و برونشیت هستند.

گاهی اوقات پزشک تنها با یک معاینۀ ساده می تواند به عامل باکتریایی بیماری پی ببرد، اما در برخی موارد تشخیص فقط با آزمایش طبی و کشت نمونه صورت می گیرد. کشت به معنای رشد دادن نمونه ای که با استفاده از سواب گرفته شده در محیط خاص آزمایشگاهی است.

این که کودک تب و خلط رنگی دارد یا بیماری او بیش از یک هفته به طول انجامیده است دلیل تشخیصی مناسبی برای تعیین منشا ویروسی یا باکتریایی عفونت و تجویز آنتی بیوتیک نیست.

برای عفونت های باکتریایی، آنتی بیوتیک ها خیلی سریع اثر می کنند و علائم بیماری معمولا پس از 24 تا 48 ساعت پس از مصرف دارو به طور چشمگیری بهبود می یابند.

در بسیاری موارد، کودکان در مدت کوتاهی پس از شروع دوره آنتی بیوتیک کاملاً خوب می شوند اما بهتر است برای غلبۀ کامل بر عفونت باکتریایی، دوره تجویز شده کامل شود، زیرا قطع آنتی بیوتیک پس از مشاهده علائم اولیه بهبودی موجب عود بیماری خواهد شد.1


مصرف آنتی بیوتیک ها چه زمانی برای کودک لازم است؟

معمولا پزشک زمانی برای کودک شما آنتی بیوتیک تجویز می کند که او دچار بیماری های عفونی شده باشد. اگر شما مطمئن نیستید که فرزندتان باید آنتی بیوتیک مصرف کند، می توانید در مورد علت تجویز داروها از پزشک خود سوال کنید.

موارد زیر نمونه ای از بیماری های عفونی هستند که معمولا برای آن ها یک دوره آنتی بیوتیک تجویز می شود:

- عفونت های گوش

- گلو درد چرکی

- عفونت های باکتریایی پوستی

- عفونت های مجاری ادرار و عفونت های مثانه.2
 

چه زمانی مصرف آنتی بیوتیک ها غیر ضروری است؟

آنتی بیوتیک ها تنها کشنده باکتری ها هستند و برای درمان بیماری های ویروسی به کار نمی روند. این در حالیست که بسیاری از بیماری هایی که کودکان به آن ها دچار می شوند، بیماری های ویروسی هستند.  سرماخوردگی های شایع در این دوران یکی از مثال های معروف برای بیماری های ویروسی اند که نیازی به دریافت آنتی بیوتیک ها ندارند.2
 

چگونه می توانم به فرزند خود کمک کنم تا راحت تر آنتی بیوتیک مصرف کند؟

گاهی بهترین آنتی بیوتیک برای فرزند شما همان آنتی بیوتیکی است که بدترین مزه را دارد. ریختن آنتی بیوتیک ها درون بطری آب کودکان کار درستی نیست، زیرا نمی توان خورده شدن تمام آنتی بیوتیک را طی یک وعده تضمین کرد.

در اکثر آنتی بیوتیک ها برای جلوگیری از ایجاد مشکلات گوارشی بهتر است با معده خالی مصرف نشوند. همچنین جذب بعضی از آنتی بیوتیک ها هنگامی که با غذاهای چرب مثل بستنی خورده شوند بهتر خواهد بود، البته پزشکان در صورت نیاز در این مورد به شما تذکر می دهند.

علاوه بر این بسیاری از داروخانه ها استفاده از بعضی طعم دهنده ها را برای خوشمزه تر کردن آنتی بیوتیک ها پیشنهاد می دهند. بنابراین بهتر است هنگام خرید آنتی بیوتیک از داروخانه ها این طعم دهنده ها را نیز خریداری کنید.

اما اگر با مصرف طعم دهنده ها همچنان مزه دارو برای کودک غیر قابل تحمل بود و‌کودک شما آن را تف کرد چه باید انجام داد؟

اگر فرزند شما بعد از گذشت ۱۵ دقیقه آنتی بیوتیک ها را به بیرون تف کرد لازم نیست دوباره به او ‌آنتی بوتیک بخورانید، بلکه باید تا رسیدن نوبت بعدی مصرف آنتی بیوتیک صبر کنید.

اگر بلافاصله بعد از خوردن آنتی بیوتیک کودک آن را تف کرد می توانید دوباره به او آنتی بیوتیک بخورانید زیرا به احتمال زیاد بدن کودک در این مدت هیچ آنتی بیوتیکی جذب نکرده. اگر باز هم کودک آن را به بیرون تف کرد بهتر است از پزشک او بخواهید تا آنتی بیوتیک دیگری تجویز کند.3
 

واکنش های حساسیت زا به مصرف آنتی بیوتیک در کودکان

از یک تا 10 درصد افراد به پنی سیلین حساسیت دارند، اما کمتر از 01/0 آنها تجربه واقعی آنافیلاکسی (بیش دفاعی) آلرژیک مرگ زا نسبت به پنی سیلین دارند. شایعترین شاخص آلرژی به آنتی بیوتیک، بثورات پوستی است. البته، بثوراتی که در طول مصرف آنتی بیوتیک ایجاد می شوند اغلب بخشی از خود بیماری بوده و نشانۀ واکنش آلرژیک به دارو نیستند.

از آنجا که بثورات پوستی نشانۀ خیلی از بیماری ها در دوران کودکی به شمار می آیند اما وقتی همزمان با مصرف آنتی بیوتیک مشاهده می شوند، نگران کننده و گیج کننده هستند.

 بثورات پوستی مربوط به آنتی بیوتیک تقریبا به صورت لکه های برجسته قرمز رنگ، مجموعه خوشه مانندی از دانه های کوچک، پوست متورم و کندو شکل بروز می کنند، این لکه ها ممکن است در طول مدت درمان و یا حدود یک هفته بعد از آن مشاهده شوند.

اگر در خلال مصرف آنتی بیوتیک در کودک شاهد بروز بثورات پوستی بودید، بهتر است با پزشک متخصص کودکان و نوزادان تماس بگیرید، ایشان مشخص خواهند کرد که آیا آلرژی موجب تشکیل این بثورات شده است یا خیر و لذا کودک در آینده نیز می تواند از مصرف همان نوع آنتی بیوتیک خودداری کند.

همانطور که در این مقاله روشن شد نباید از مصرف تمامی انواع آنتی بیوتیک ترسید و نیز نمی توان کورکورانه اقدام به مصرف این دارو ها به محض بیماری کرد.

وقتی آنتی بیوتیک ها خردمندانه مورد استفاده قرار می گیرند به ویژه زمانی که اطلاعات کاملی از آنها دارید در واقع ابزار مهمی برای مبارزه با بیماری هستند.1
 

عوارض جانبی مصرف آنتی بیوتیک در کودکان چیست ؟

معمولا عوارض مصرف آنتی بیوتیک ها چندان شدید نیست و با درمان های خانگی و بدون مراجعه به پزشک می توان آنها را درمان کرد.
 
اسهال
پروبیوتیک هایی مثل اکسیدوفیلوس و لاکتوباسیلوس (باکتری های مفیدی که در دستگاه گوارش خود به آنها نیاز داریم) معمولا در ماست یافت می شود بنابراین وقتی کودکان آنتی بیوتیک مصرف می کنند در صورت امکان به آنها ماست بدهید. البته پروبیوتیک ها به شکل کپسول نیز به فروش می رسند.
 
جوش و خارش در محل پوشک
با مصرف آنتی بیوتیک احتمال گسترش عفونت های قارچی بیشتر می شود زیرا آنتی بیوتیک علاوه بر باکتری های مضر باکتری های مفید را نیز از بین می برد. مصرف پروبیوتیک ها می تواند احتمال عفونت قارچی در ناحیه پوشک را کاهش دهد.
 
تغییر رنگ ادرار یا مدفوع
تغییر رنگ ادرار به سمت قرمز یکی از این عوارض شایع است. توجه داشته باشید که این عارضه را با خون اشتباه نگیرید و بهتر است از متخصص کودک خود درمورد احتمال بروز این عارضه بر اثر مصرف آنتی بیوتیک ها سوال کنید.3
 

روش تعیین دوز مصرفی آنتی بیوتیک برای کودکان

کودکان در سن 6 ماهگی از نظر جثه بسیار با یکدیگر متفاوت هستند لذا میزان دوز مصرفی آنتی بیوتیک در کودکان با توجه به وزن و نه سن تعیین می شود- هرچقدر کودک کوچکتر باشد، اثر مصرف دوز اشتباهی یا از دست رفته بر او بیشتر خواهد بود. در اکثر مواقع دستور مصرف بر اساس میلی لیتر یا سی سی تعیین می گردد.

هر یک قاشق چایخوری برابر 5 میلی لیتر (سی سی) است اما برای تعیین مقدار دارو استفاده از قاشق چایخوری به علت دقیق نبودن مناسب نیست، در عوض توصیه می شود از سرنگ های طبی که مقدار میلی لیتر یا سی سی در آنها لیبل گذاری شده است، استفاده کنید تا دوز مصرفی به درستی و با دقت محاسبه گردد.1

پینوشتها
1.www.niniplus.com
2.www.honarehzendegi.com
3.www.niniban.com