نگاهی به مساله جلب توجه در کودکان

جلب توجه در کودکان

مسئله جلب توجه در بیشتر کودکان وجود دارد. در صورتی که این کار به یک عادت و کار همیشگی تبدیل شود، بیانگر یک مشکل است که باید جدی گرفته شود. از طرف دیگر بسیاری از والدین نمی‌دانند که با اینگونه رفتارها چگونه برخورد کنند و پاسخ های اشتباهی می‌دهند.

برخورد اشتباه والدین، این رفتار را در کودکان  تقویت می‌کند. کودکان به دلایل مختلفی جلب توجه می‌کنند. این دلایل باید شناسایی شوند تا با حل مشکل، رفتار را نیز از بین برد. برای مقابله با توجه طلبی کودکان، رهکار ها و اصولی وجود دارد که با رعایت آن ها، مشکل برطرف می‌گردد.1
 

کودکان بد رفتار و نیاز به جلب توجه

به طور معمول کودکان از بد رفتاری های خود هدفی دارند. شایع ترین هدف کودکان از بد رفتاری، جلب توجه کردن است. موقعیت فرزند در خانواده، سبک های فرزند پروری، رفتار والدین و غیره از مواردی هستند که باعث ایجاد حس نامرئی شدن و نیاز به دیده شدن را در کودکان به وجود می‌آورد. والدین باید این رفتار های را بشناسند و از اهداف کودک آگاه شوند تا بتوانند متناسب با آن رفتار کنند و مشکلات کودک را از بین ببرند.1
 

رفتارهای شایع در کودکان توجه طلب

شاید متوجه شده باشید که فرزندتان صداهای عجیب و غریبی راه می اندازد تا گفت و گوی سایر اعضای خانواده را قطع کند و یا در مدرسه همیشه بدون اجازه صحبت می کند و یا حتی تمام کارهای بدی که کرده را به شما می گوید. چنین کودکی احساس می کند نامرئی است و می کوشد تا خودش را با جلب توجه دیگران ثابت کند.

کودک توجه طلب، پر هیاهو و آدم غیر متعارفی در انجام کارها است. به اقتدار پاسخ منفی می دهد و حرف اشتباه را در زمان نامناسب می گوید و حتی ممکن است ناسزا بگوید و سوالات غیر ضروری بپرسد. در همه کارها تاخیر دارد و در انجام تکالیف مدرسه تنبلی می کند. در مدرسه دور از نیمکت خود است و سعی می کند به زور به گروه همسن و سالان خود بپیوندد. به خواهر یا برادر یا سایر کودکان پیله می کند.4
 

دلایل جلب توجه در کودکان

کمبود اعتماد به نفس و نیاز به دیده شدن از مهم ترین دلایل توجه طلبی در کودکان است. رفتار های شما نیز به عنوان والدین، این مشکلات را در کودک تقویت می‌کند و کودک دست به جلب توجه می‌زند. برخی از اشتباهات والدین که موجب توجه طلبی کودکان می‌شود عبارتند از:
 

دست کم گرفتن کودک

برخی از والدین تصور می‌کنند که کودک شان هیچ توانایی ندارد و علارغم توانایی های او، هیچ مسئولیتی را به کودک واگذار نمی‌کنند. این رفتار باعث کمبود اعتماد به نفس در کودک می‌شود.
 

توجه نکردن به کودک

نادیده گرفتن و بی توجهی باعث احساس نامرئی بودن در کودک می‌شود. زمانی که شما به حرف های کودک گوش نمی‌دهید و به بهانه های مختلف او را از خود می‌رانید، کودک احساس بی توجهی می‌کند و برای جلب توجه شما، رفتار های غیر عادی از خود نشان می‌دهد.2
 

ترفند های مقابله با جلب توجه کودکان

شما می توانید به کودک خود کمک کنید تا دست از انجام رفتارهای غلط در زمان و مکان نامناسب و جلب توجه دست بردارد . در ادامه مقاله روش های مقابله با جلب توجه غلط کودکان را بیان می کنیم .
 

به کودک توجه کنید

نوزادان قادر به حرف زدن و انتقال نیازهایشان نیستند ؛ شما به عنوان مادر موظف هستید به کودکان خود توجه کنید و به گریه ها و خنده هایشان گوش کنید ، به خواسته هایشان اهمیت دهید ، از این طریق کودک متوجه می شود که برای شما مهم است و شما نسبت به نیازهایش بی تفاوت نیستید.

گوش دادن به نظر راحت است اما گوش دادن به کودکی که نتواند حرف بزند ، سخت است زیرا او توانایی گفتن مشکل و نیازهایش را ندارد ؛ در نتیجه شما باید گوش دادن فعال را یاد بگیرید و تمرین کنید در نتیجه بتوانید تشخیص دهید که کودک با گریه یا خنده چه چیزی را می خواهد به شما بفهماند.

نیازی را که از خنده یا گریه فرزندتان فهمیده اید را بیان کنید و عکس العمل او را ببینید ، در نتیجه می توانید کودک را متوجه خواسته های درونی اش کنید و برای برطرف کردن نیاز او کمکش کنید.
 

کودک را برای رفتارهای غلط تشویق نکنید

شما باید رفتارهای اشتباه و درست را به کودک یاد دهید و این مهم ترین و اصلی ترین روش برای مقابله با جلب توجه کودکان است . زمانی که او می خواهد برای رسیدن به خواسته اش از روش ها و رفتارهای غلط استفاده کند توجهی به خواسته او نکنید.

مثلا اگر وقتی فرزندتون می خواهد به شهربازی او را ببرید و شما وقت انجام این کار را ندارید ، سعی می کند با گریه کردن شما را راضی کند و شما نباید به خاطر آرام کردنش او را به شهربازی ببرید ؛ زیرا او یاد می گیرد که برای عملی کردن هر خواسته ای که دارد از گریه استفاده کند.
 

بیان احساسات درونی به کودک

شما می توانید زمانی که فرزندتان در حال انجام یک رفتار غلط است به او پیغام دهید یعنی احساسات درونی خود را برای او بازگو کنید . در نتیجه کودک متوجه می شود که رفتار غلط او مهم و تاثیر گذار است در نتیجه سعی می کند آن رفتار را تکرار نکند.

به طور مثال زمانی که فرزند 2 ساله شما وابستگی شدید داشته و مدام نق می زند و اجازه نمی دهد شما کارهای روزمره خود را انجام دهید.

پیام من : من باید کارهای خانه را امروز انجام بدهم زیرا ما فردا مهمان داریم و برای من مهم است کارهای خانه امروز تمام شود.

یا زمانی که فرزند 8 ساله شما یک ساعت دیرتر از زمانی که باید به خانه برمیگشت ، برگشته است.

پیام من : من زمانی که تو دیر به خانه میای خیلی ناراحت می شوم و دلواپس تو می شوم.
 

اجرای برنامه های منظم و همگانی برای مقابله با جلب توجه

در بسیاری از خانوده ها قوانینی وجود دارد که تمام اعضای خانواده موظف هستند آن ها را انجام دهند ، این برنامه ها از قبل تعیین شده است و تمامی اعضای خانواده خود را مسئول انجام آن ها می دانند به طور مثال شستن دست ها قبل از خوردن غذا ، در ساعت مشخصی در خانه حضور داشتن و ...

برنامه های معین در خانواده ها در صورتی جواب می دهند که همه اعضا آن را رعایت کنند ، از جمله  برنامه های مفید و تاثیر گذار می توان به برنامه تفریحی برای آخر شب داشتن مثلا بازی کردن یا فیلم دیدن ، تقسیم بندی کارهای مختلف خانه یا برنامه هایی که باعث نزدیکی و ارتباط اعضای خانواده می شود مثل همگی در کنار هم غذا خوردن.3
 

چه زمانی باید جلب توجه در کودکان را نادیده گرفت؟

همان طور که گفته شد، توجهی طلبی ریشه در یک مشکل دارد. نادیده گرفتن توجه طلبی به معنی نادیده گرفتن مشکل نیست. منظور این است که رفتارهای منفی کودک را نادیده گرفته و توجهی نشان ندهید. برای این که متوجه رفتار های جلب توجه کننده کودک شوید، قاعده مشخصی وجود ندارد اما می‌توانید به درون خودتان رجوع کنید. اگر از انجام کار منفی او احساس خشم و عصبانیت کردید، بدانید که هدف کودک جلب توجه است.

برای مقابله با این رفتار ها می‌توانید با آرامش بگویید من به این رفتار تو توجهی نمی‌کنم. زمانی که این کار را تمام کردی با هم صحبت می‌کنیم توجه داشته باشید که حفظ آرامش مهم ترین اصل مقابله با توجه طلبی کودک است. بسیاری از افراد با وجود رعایت نکات ذکر شده نمی‌توانند ارتباط مؤثری با کودک خود برقرار کنند.2

پینوشتها
1.www.nabu.ir
2.www.honarehzendegi.com
3.www.mosahab.com
4.www.farzand.net