ریزش مو ارثی یک واقعه گریزناپذیر است که در برخی افراد با توجه به سابقه ژنتیکی والدین رخ میدهد.

ریزش موی ارثی شایع ترین علت ریزش مو در دنیا است. در واقع کچلی ارثی یک بیماری نیست، بلکه همچون رنگ پوست، قد، رنگ چشم و.. که ارثی هستند یک مشکل کاملا طبیعی ارثی است. یعنی به علت ترکیبی از ژنتیک، سطح هورمون و فرایند پیری در فرد ایجاد می‌شود. تقریبا تمام افراد در سنین مختلف دچار ریزش مو می‌شوند. این موضوع ممکن است با شرایط استرسی زندگی فرد، تغذیه، شرایط آب و هوایی، میزان رعایت بهداشت، سطح هورمون‌ها در یک دوره زمانی خاص مثلا در دوران حاملگی یا یائسگس یا دوران بلوغ و … در ارتباط باشد. با این حال، حدودا 40٪ مردان و زنان شکل واضح تری از این وضعیت را تجربه خواهند کرد.

ریزش مو به طور معمول در سنین 20 و 30 سالگی شروع شده، و به تدریج تبدیل به یک استرس و نگرانی بزرگ در افراد می‌شود. البته این تغییرات در زنان بیشتر پس از یائسگی خود را نشان می‌دهند. این حالت از ریزش مو در زنان، هآروپیک آندروژنتیک و در مردان، طاسی الگوی مردانه نامیده شده و علت اصلی آن افزایش هورمون‌های مردانه همچون تستوسترون در بدن است.

تستوسترون چه تاثیری در رشد موها دارد؟

محققان و متخصصان پوست و مو پس از انجان آزمایشات و تحقیقات بالینی و آزمایشگاهی فراوان دریافته‌اند که تحت تاثیر هورمون مردانه تستوسترون، چرخه طبیعی رشد مو تغییر کرده و در نهایت سبب می‌شود که موها کوتاه‌تر، نازک‌تر یا کوچکتر شود و پس از رخداد این وقایع، در نهایت رشد مو در قسمت‌های خاصی از پوست سر به طور کامل متوقف می‌شود، که نتیجه این وقایع باعث الگوی معمول ریزش موی مردانه یا همان طاسی است.
 

آیا طاس شدن فقط با ژن‌های خانواده مادری روی می‌دهد

خیر باید گفت که بر خلاف باور عامیانه که تصور می‌شود طاس شدن فقط از خانواده مادر به ارث برده می‌شود، به نظر می رسد که بروز این وضعیت در پسران، به ژن‌های هر دو والد بستگی دارد و حتی نمی‌توان نقش پررنگ‌تری را برای یکی از دو والد متصور شد.

ریزش موی ارثی چه تفاوتی با دیگر انواع ریزش مو دارد

این نوع ریزش مو را می‌توان با کمک علایم و نشانه‌هایی که در فرد ایجاد می‌کند از دیگر انواع ریزش مو همچون ریزش مو هورمونی، ریزش مو قارچی، استرسی و … افتراق داد. ریزش مو ارثی با نازک شدن مو آغاز شده و اغلب با ریزش مو در قسمت های جلوی پوست سر شروع شده و به تدریج به نواحی عقب‌تر پیشرفت می‌کند.

برخی افراد از ریزش موها روی بالش، در وان یا روی شانه در هنگام برس کشیدن موها شکایت دارند. باید گفت که این علایم اصلا برای تشخیص قابل اعتماد نیستند؛ زیرا افراد اغلب این مسائل را به صورت کیفی تعریف می‌کنند. مثلا می‌گویند: موهایم به تازگی خیلی می‌ریزند! اما باید گفت که تعریف ما از ریزش پاتولوژیک موها یک تعریف کاملا علمی و مشخص است.

ریزش موها به تعداد ۷۰ تا ۱۲۰ تا در روز طبیعی است و اغلب بدن می‌تواند این تعداد را جایگزین کند. در الگوی ارثی ریزش مو اغلب افراد بیش از این تعداد مو را در هر روز از دست می‌دهند. به‌علاوه این موها با الگوی خاصی یعنی الگوی M شکل از دست می‌رود این الگو برای پزشک در تشخیص ارثی بودن ریزش مو بسیار راهگشا است.

جالب است بدانید که این الگو در زنان کاملا متفاوت با مردان بوده به طوری که در زنان، ریزش مو بسیار گسترده‌تر بوده، اما پنهان تر است. در زنان  بالا و وسط سر اغلب تحت تاثیر ریزش مو قرار می‌گیرد، که اصطلاحا منابع پوست و مو به آن الگوی “درخت کریسمس” را نسبت داده‌اند. در این الگو در مقایسه با مردان، خط مو در پیشانی معمولا باقی می‌ماند.
 

الگوهای ریزش مو

سه نوع الگوی طاسی مردانه وجود دارد. ما کاملا مطمئن هستیم که یکی از این ها شباهت به الگوی شما خواهد داشت. در زیر خلاصه ای از هر یک را پیدا خواهید کرد.
 

پسرفت خط مو

یکی از رایج ترین الگوهای ریزش مو، پسرفت خط مو است که به عنوان “Widow’s Peak’” نیز شناخته می شود. این جایی است که مو در هر دو طرف پیشانی ریخته است، و معمولا یک قله مثلثی در وسط باقی مانده است. برای برخی از مردان اینجا ممکن است تنها منطقه ریزش مو باشد، اما بقیه ممکن است نازک شدن را در تاج نیز تجربه کنند.

برای افراد مبتلا به شکل های تهاجمی تر الگوی طاسی مردانه، خط مو بیشتر و بیشتر پسرفت خواهد کرد تا اینکه یا به تاج برسد (که ممکن است آن هم در حال طاسی باشد)، یا منجر به ناحیه طاس بزرگ در بالا یا جلوی سر می شود.

نازک شدن تاج یا فرق سر

بعضی از مردان نازک شدن را در پشت بالای سر – به نام “تاج” یا ” فرق سر” تجربه می کنند. این مسئله می تواند دوباره با پسرفت خط موی دائمی همزمان شود، اما گاهی اوقات مردان تنها یکی از این دو را دارند. ریزش مو در تاج معمولا با نازک شدن شروع می شود تا پوست سر ظاهر شود و پس از آن یک نقطه طاسی ممکن است ظاهر شود. این نقطه طاسی ممکن است تا زمانی پیشرفت کند که به خط موی در حال ریزش برسد و یا یک ناحیه مشخص از طاسی در بالای سر ایجاد کند. با این حال، گستردگی یا الگو از شخصی به شخص دیگر متفاوت است، اما ریزش مو یا طاسی در ناحیه تاج بسیار رایج است.
 

نازک شدن عمومی

الگوی کمتر رایج ریزش مو، نازک شدن کلی است که به طور یکنواخت در پوست بالای سر گسترش می یابد. مردان مبتلا به این الگو از ریزش موها متوجه عقب رفت مشخص خط مو و یا نازک شدن تاج نخواهند شد و در موارد نازک شدن کلی، شروع ریزش مو ممکن است کمتر واضح بوده و شناسایی آن طول بکشد.

خوشبختانه، مانند سایر الگوهای ریزش موی مردانه، می توان با موفقیت از این نوع نازک شدن جلوگیری و در بسیاری از موارد آن را معکوس نمود. مانند سایر الگوهای الگوی طاسی مردانه، نازک شدن کلی بر روی پشت و کنار سر پوست تاثیر نمی گذارد و اگر ریزش مو را در این مناطق تجربه می کنید، ناشی از بیماری دیگری است.
 

مقیاس نوروود

مقیاس نوروود مرجع بصری خوبی برای پیشرفت الگوی طاسی مردانه است. این مقیاس نشان دهنده پیشرفت ریزش مو در خط مو و نازک شدن تاج موهاست. تصویر سمت راست یک نسخه برشی را نشان می دهد.
 

درمان ریزش موی ارثی چیست؟

متاسفانه باید گفت که در مسائلی که پای ژن و ژنتیک در میان است تا حد زیادی مداخلات دارویی بی‌تاثیرند. در مورد این موضوع نیز چون علت اصلی ریزش مو مسئله ژنتیک و وراثت است نمی‌توان با چند دارو یا ماسک مو و محلول و … مسئله را حل کرد و درمان‌های اساسی‌تری نیاز است. هنوز علم ما تا حدی پیشرفت نکرده است که بتوانیم مسائل ژنتیکی را تغییر دهیم یا بتوانیم در ژن‌های فرد دست برده و در آن اصلاحاتی انجام دهیم. ولی با این حال برای رفع این مشکل می‌توانیم چند راهکار در اختیار شما قرار دهیم.

همچنین در همین راستا مصرف داروهایی چون مینوکسیدیل و فیناستراید توصیه می‌شود که در ادامه ساز و کار هر یک را به تفصیل شرح خواهیم داد.

مینوکسیدیل: جالب است بدانید که در گذشته از این دارو به عنوان دارویی با اثر ضدفشارخون استفاده می‌شده است ولی به طور کاملا اتفاقی اثر ضدریزش مو در این دارو کشف شد. در واقع این دارو سبب گشاد شدن عروق و به دنبال آن کاهش فشار خون می‌شود ولی ثابت شده است که روی فولیکول‌های مو نیز اثر گذاشته و سبب جلوگیری از ریزش موها و نیز رشد موهای جدید می‌شود.

از این دارو می‌توان برای مقابله با ریزش مو هم در خانم‌ها و هم در آقایان بهره برد. این دارو بدون نسخه نیز در اختیار مصرف‌کنندگان قرار گرفته و نیازی به نسخه پزشک ندارد. این دارو یک داروی موضعی بوده که انواع ۵ درصد ان تاثیرگذاری بیشتری نسبت به انواع ۲ درصد دارند. همچنین دیده شده است که خانم‌ها نسبت به آقایان نتیجه بهتری از این دارو می‌گیرند. مینوکسیدیل نیز همچون سایر داروها در افراد مختلف اثر بخشی متفاوتی را نشان می‌دهد به این معنی که برخی افراد ممکن است نتایج بسیار شگفت‌انگیزی از این دارو ببینند و برخی فقط کمی از ریزش موهایشان کاسته شود.

فیناستراید: این دارو برای درمان ریزش مو به خصوص در مردان و نیز برای درمان هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات تجویز می‌شود. مصرف این دارو برای رفع همین مشکل (یعنی ریزش مو) در خانم‌ها توصیه نمی‌شود. علاوه بر این این دارو در دسته X قرار دارد یعنی در دوران بارداری منع مصرف مطلق دارد. استفاده از این دارو در درمان هیرسوتیسم در زنان نیز بی‌فایده بوده و تحقیقات موارد مثبتی را گزارش نداده‌اند.

مکانیسم اثر این دارو به این شکل است که آنزیم ۵ آلفاردوکتاز را به طور اختصاصی مهار می‌کند. این آنزیم یکی از آنزیم‌های فعال در چرخه تستوسترون است و سبب تبدیل تستوسترون به دی هیدرو تستوستورون می‌شود که این موضوع یکی از علل اصلی ریزش مو در مردان است. این فریند با افزایش سن شدت پیدا می‌کند. بنابراین حال می‌توانید درک کنید که چرا افراد با افزایش سن به تدریج به سمت کچلی و طاسی می‌روند. نحوه مصرف این قرص یک عدد در روز است نه بیشتر و نه کمتر!

مزوتراپی مو یکی از روش‌های درمانی نسبتاً جدید (البته با بیشینه‌‌ای قدیمی) است که می‌تواند همراه با دیگر درمان‌های ریزش مو یا به تنهایی استفاده شده و تاثیرات بسیار خوبی داشته باشد. 

مهم‌ترین کاربرد مزوتراپی مو ، درمان ریزش مو با الگوی مردانه یا زنانه می دانند اما در واقع هیچ نتایج ثابت شده ای در این موضوع وجود ندارد. با وجود نبود نتایج ثابت شده در مورد درمان ریزش موی ارثی اما به هر حال توسط برخی پزشکان تجویز می شود.

از مزوتراپی می‌توان به عنوان درمان پیشتیبان یا مکمل، همزمان با سایر روش‌های درمانی ریزش مو استفاده کرد. بیشتر متقاضیان مزوتراپی افرادی هستند که از دو داروی مهم ریزش مو، یعنی مایندوکسیدیل و قرص فیناستراید استفاده می‌کنند و می‌خواهند نتایج بهتری بگیرند. البته مزوتراپی مو به تنهایی هم می‌تواند نقش موثری در جلوگیری از ریزش مو و بهبود کیفیت مو داشته باشد.

در گذشته به ریزش مو با الگوی مردانه یا زنانه، آلوپسی آندروژنی می‌گفتند؛ چون دانشمندان تصور می‌کردند که هورمون‌های آندروژنی (مانند تستسترون) علت این شکل ریزش مو هستند. امروزه می‌دانیم که علاوه بر هورمون‌ها، عوامل ژنتیکی و محیطی هم می‌توانند تاثیر چشمگیری بر آلوپسی آندروژنی داشته باشند. به همین دلیل داروهای ماینوکسیدیل و فیناستراید که عملکرد اصلی‌شان مهار هورمون‌های آندروژنی است، برای تمام افراد جواب نمی‌دهند. تنها در ۴۰ تا ۶۰ درصد از مصرف‌کنندگانِ این دو دارو، بهبود وضعیت موها مشاهده می‌شود. حال این اثر می‌تواند به شکل قطع ریزش مو، افزایش رشد موها یا بهبود کیفیت و ضخامت‌ تارهای مو باشد.

کاندیدای مناسب مزوتراپی مو

به جز آلوپسی آندروژنی، انواع دیگری از ریزش مو هم وجود دارد که از مزوتراپی مو می‌توان برای درمان آن‌ها استفاده کرد. اگر به هر یک از انواع آلوپسی‌های زیر مبتلا هستید، مزوتراپی روش درمانی مناسبی برای شماست.

** تلوژن افلوویوم و ریزش موی ناشی از استرس: این دو اختلال معمولاً زمانی رخ می‌دهند که بدن شما دچار استرس فیزیکی یا روانی می‌شود. مزوتراپی مو درمان بسیار خوبی برای این دو شکل ریزش مو است. مثلاً ریزش موی بعد از بارداری که به دلیل تلوژن افلوویوم رخ می‌دهد، به شکلی موثر با مزوتراپی قابل درمان است.

** مشکلات ساقه‌ی مو: اگر ساقه‌ی موی شما به دلایلی آسیب دیده است، مزوتراپی برای شما مفید است. یکی از اثرات این روش، افزایش رشد موها و همچنین حفظ سلامت فولیکول‌های مو است.

** آلوپسی آره‌آتا (ریزش موی سکه‌ای): مزوتراپی در برخی از افرادی که از آلوپسی آره‌آتا رنج می‌برند، بسیار موثر است. اگر ریزش موی سکه‌ای دارید و شرایطتان حاد نیست، احتمالاً کاندیدای مناسبی برای مزوتراپی مو هستید.

** کاهش سرعت رشد: اگر به هر دلیلی سرعت رشد موهای شما کم شده، مزوتراپی مو می‌تواند درمان موثری باشد.

اما به عنوان توصیه آخر باید بگوییم که اگر شما گرفتار ریزش مو ارثی شده‌اید فقط می‌توانید با این داروها و روش‌های مختلف سنتی و صنعتی تا چند وقت طاسی سرتان را به تعویق بیندازید و بالاخره باید با این موضوع مواجه شوید چرا که ژنتیک امری غیر قابل تغییر است.

همان طور که شما نمی‌توانید رنگ چشم‌هایتان را عوض کنید قطعا نمی‌توانید با این روش‌ها جلوی طاس شدنتان را نیز بگیرید. بنابراین با این گفته‌ها نتیجه می‌گیریم که تنها راه‌حل قطعی در این مشکل کاشت مو است. امروزه روش‌های مختلفی از کاشت مو ابداع شده و متخصصان پوست و مو به راحتی و با کیفیت بسیار تایید شده این عمل را در کلینیک‌های زیبایی سراسر کشور انجام می‌دهند.


منبع: سایت دکتردکتر
سایت خانه سفید
سایت خبرنگاران جوان