علائم فتق چیست؛ علل، انواع و راه‌های درمان باد فتق

انواع فتق‌ های شایع

 

فتق مغبنی یا کشاله ران

فتق‌ های مغبنی یا اینگوینال شایع‌ ترین نوع فتق هستند. به گفته مرکز فتق بریتانیا (BHC)، این نوع فتق‌ ها حدود ۷۰ درصد از همه فتق‌ها را تشکیل می‌ دهند.

این فتق‌ها هنگامی رخ می‌ دهند که روده‌ ها از طریق نقطه‌ ای ضعیف یا شکاف در پایین دیواره شکمی، اغلب در کانال اینگوینال، بیرون می زنند.

کانال اینگوینال در کشاله ران قرار دارد. در مردان، این ناحیه جایی است که طناب بیضه از شکم به سمت اسکروتوم (کیسه بیضه) عبور می‌کند.

این طناب بیضه‌ ها را نگه می‌ دارد. در زنان، کانال اینگوینال حاوی رباطی است که رحم را در جای خود نگه می‌ دارد.

این نوع فتق در مردان بیشتر از زنان شایع است. این امر به این دلیل است که بیضه‌ های مرد کمی پس از تولد، از طریق کانال اینگوینال پایین می‌ آیند و کانال تقریباً به طور کامل در پشت آنها بسته می‌شود. گاهی کانال به درستی بسته نمی‌شود و یک ناحیه ضعیف مستعد ابتلا به فتق به جا می‌ گذارد.
 

فتق هیاتال

فتق هیاتال زمانی اتفاق می افتد که بخشی از معده شما از طریق دیافراگم به داخل قفسه سینه نفوذ می‌ کند.

دیافراگم سطحی از عضله است که به شما کمک می‌کند تا با منقبض کردن و کشیدن هوا به ریه‌ها نفس بکشید.

دیافراگم اندام‌ های شکم را از اندام‌ هایی که در قفسه سینه شما هستند، جدا می‌ کند.

این نوع فتق، در افرادی که بیش از ۵۰ سال دارند شایع تر است.

اگر کودکی چنین شرایطی داشته باشد، به طور معمول این امر توسط یک نقص تولد مادرزادی ایجاد می‌ شود.

فتق هیاتال تقریباً همیشه باعث اختلالات گوارشی می‌ شود که این مشکل زمانی ایجاد می‌ شود که محتویات معده به سمت مری بر می‌ گردد که منجر به احساس سوزش می‌ شود.
 

فتق ناف

فتق‌ های ناف ممکن است در کودکان و نوزادان زیر ۶ ماه رخ دهند.

این اتفاق زمانی رخ میدهد که روده آن‌ها درون دیواره شکمی در نزدیکی ناف برآمده می‌ شود.

ممکن است در ناحیه شکم کودک خود یا در اطراف آن، بخصوص هنگام گریه، متوجه وجود یک برآمدگی شوید.

فتق ناف تنها نوعی است که اغلب به خودی خود از بین می‌رود، به این دلیل که عضلات دیواره شکم، معمولاً تا زمانی که کودک ۱ ساله م ی‌شود، قوی‌ تر می‌ شوند. اگر فتق، تا این زمان از بین نرفت، ممکن است برای اصلاح آن از جراحی استفاده شود.
 

فتق برشی

فتقهای برشی ممکن است پس از عمل جراحی شکم رخ دهد. روده شما ممکن است به داخل زخم برش یا بافت ضعیف اطراف آن وارد شود. 1


 

علت ایجاد فتق چیست؟

علت ایجاد فتق ترکیبی از ضعف عضلات و فشار است. بسته به علت آن، فتق ممکن است به سرعت یا در مدت زمان طولانی توسعه یابد.

به طور طبیعی دیواره شکم دارای مناطقی است که احتمال ضعیف شدن آنها می‌رود. هر کس در هر سنی ممکن است به فتق دچار شود.

بیشتر موارد فتق در کودکان مادرزادی است.

در بزرگسالان، ضعف طبیعی یا فشار ناشی از بلند کردن جسم سنگین، سرفه مداوم، مشکل در اجابت مزاج یا دفع ادرار باعث می‌شود دیواره شکم ضعیف یا گسسته شود.
 

علل ضعف عضلانی منجر به فتق

شکست دیواره شکم

نقص مادرزادی عضلات

سن

سرفه مزمن

آسیب وارد شده بر اثر جراحی

عواملی که بدن ما را تحت فشار قرار می‌ دهند و ممکن است باعث فتق شوند؛ به خصوص اگر عضلات ما ضعیف باشند، عبارتند از:

حاملگی

یبوست

بلند کردن وزنه سنگین

آبسه شکمی

افزایش ناگهانی وزن

جراحی

سرفه مداوم یا عطسه
 

علائم فتق چیست؟

شایع‌ ترین علامت فتق یک عضله یا توده بیرون آمده در ناحیه آسیب دیده از بدن است.

فتق ممکن است ایجاد دردهای بسیار شدید شکمی کند. همچنین با بروز مشکلات جدی دیگر ممکن است نیاز به جراحی اورژانسی پیدا کنید.
 

شاخص‌ ترین علائم فتق

درد در ناحیه کشاله ران که با خم شدن یا بلند کردن اجسام سنگین بدتر می‌ شود.

وجود توده یا برآمدگی دردناک در کشاله ران یا ناحیه شکمی

وجود توده دردناک در ناحیه بیضه

احساس سنگینی در شکم

سوزش یا احساس درد در محل زخم

درد قفسه سینه

مشکل بلعیدن

درد شکمی. 2
 

فتق ها چگونه درمان می شوند؟

روش درمانی هر فرد بسته به اندازه فتق و شدت علائم آن است.

پزشک ممکن است فتق شکمی بیمار را برای نشانه های احتمالی تحت نظر بگیرد.

درمان هایی که برای فتق شکمی پیشنهاد می شود شامل:

تغییر رویه ی زندگی

مصرف برخی دارو ها

و یا جراحی
 

تغییر در رویه زندگی

تغییرات در تغذیه فرد می تواند تا حدودی علائم فتق را از بین ببرد ولی باعث بهبودی آن نمی شود.

به جز پرهیز از وعده های غذایی سنگین و پر حجم، بیمار باید از دراز کشیدن و خم شدن پس از غذا خودداری کرده و همچنین وزن خود را متعادل نگه دارد.

انجام برخی ورزش ها می تواند به تقویت ماهیچه های اطراف فتق کمک کند و علائم آزار دهنده ی فتق را کاهش دهد.

اگر چه انجام غلط همین ورزش ها می تواند با افزایش فشار به آن ناحیه، باعث بیرون زدگی بیشتر فتق شکمی شود.

بهتر است درباره نحوه انجام ورزش ها با پزشک یا فیزیوتراپ خود مشورت کنید.

اگر هیچ یک از این اقدام ها درد تان را از بین نبرد ممکن است برای درمان به جراحی نیاز داشته باشید.

همچنین می توانید با پرهیز از غذا هایی که باعث ریفلاکس اسید معده یا سوزش معده(مانند غذا های تند یا آنهایی که با مقدار زیادی گوجه درست می شوند) می شود، از درد فتق بکاهید.

علاوه بر این ها، می توانید با کاهش وزن یا ترک سیگار از ریفلاکس اسید معده جلوگیری کنید.


 

مصرف داروها

در صورتی که فتق جداره شکمی دارید، دارو های بدون نسخه یا با نسخه پزشک می تواند با کاهش اسید معده دردتان را کم کرده و تا حدی از علائم بیماری بکاهد.

برخی از این دارو ها عبارتند از: آنتی اسید ها، مسدود کننده ی گیرنده H2 و مهر کننده پمپ پروتون.
 

جراحی

در صورتی که فتق تان بزرگ و دردناک شده باشد، پزشکتان ممکن است تصمیم به جراحی بگیرد.

در این جراحی پزشک سوراخی که در جداره شکمی ایجاد شده است را می دوزد و اغلب این کار با وصل کردن مش(mesh) به سوراخ انجام می شود.

جراحی های درمان فتق شکمی یا به روش باز یا لاپاراسکوپی انجام می شود.

لاپاراسکوپی تنها از یک دوربین و یک ابزار جراحی کوچک شده استفاده می کند تا با چند برش کوچک روی شکم بتواند فتق را درمان کرد.

جراحی به روش لاپاراسکوپی کمتر به بافت های اطراف آسیب می زند.

جراحی های باز نیازمند مدت زمان بیشتری برای بهبود هستند.

بیمار ممکن است پس از جراحی باز تا ۶ هفته نتواند به طور طبیعی حرکت کند.

جراحی های لاپاراسکوپی زمان بسیار کمتری برای بهبود نیاز دارند اما در این جراحی ها خطر ابتلای مجدد بیمار به فتق بیشتر است.

البته تمام فتق ها را نمی توان به روش لاپاراسکوپی جراحی کرد مثل فتق هایی که طی آن قسمتی از روده به درون کیسه بیضه حرکت کرده باشد. 3

پی نوشت:
1.www.rastineh.com
2.www.drdr.ir
3.www.dranbara.com