عوامل خطر خار پاشنه و راه های درمان آن

علل بروز خار پاشنه

خار پاشنه زمانی رخ می دهد که رسوبات کلسیم در قسمت پایین استخوان پاشنه تجمع می یابند، فرایندی که معمولا طی چند ماه اتفاق می افتد.

خار پاشنه اغلب ناشی از فشار روی عضلات پا و رباط ها، کشش فاشیا پلانتار و پاره شدن مکرر غشایی که استخوان پاشنه را می پوشاند، می باشد.

خار پاشنه در بین ورزشکارانی که فعالیت آنها شامل جابجایی و پریدن زیاد است، شایع است.
 

عوامل خطر برای خار پاشنه

ناهنجاری های راه رفتن که باعث ایجاد فشار بیش از حد در استخوان پاشنه، رباط ها و اعصاب نزدیک پاشنه میشوند.

دویدن و دو آهسته به ویژه روی سطوح سخت

پوشیدن کفش های فرسوده و یا نامناسب، به ویژه کسانی که قوس پای خوبی ندارند.

چاقی و وزن بیش از حد
 

سایر عوامل خطر مرتبط با فاسئیت پلانتار

افزایش سن، که باعث کاهش انعطاف پذیری فاشیا پلانتار میشود و لایه چربی محافظ پاشنه را نازک میکند.

دیابت

قرار گرفتن روی یک پا به مدت زیاد

فعالیت بدنی بسیار زیاد در مدتی کوتاه

داشتن کف پای صاف یا قوس زیاد
 

 

علائم خار پاشنه

خار پاشنه اغلب علائمی ایجاد نمی کند. اما در صورتی که التهاب در قسمتی از خار پاشنه ایجاد شود، می تواند با درد متناوب یا مزمن همراه باشد – مخصوصا در هنگام پیاده روی، دویدن و یا دو آهسته. به طور کلی، علت درد پاشنه خود خار پاشنه نیست، بلکه آسیب به بافت نرم در اطراف آن است.

بسیاری از افراد درد خار پاشنه و فاسئیت پلانتار را به عنوان دردی شبیه به فرو کردن یک چاقو یا سوزن در پا زمانی که اول صبح پای خود را روی زمین میگذارند و می ایستند، توصیف میکنند، دردی که بعد به درد خفیف تبدیل می شود.

آنها اغلب شکایت می کنند که درد شدید به دنبال ایستادن بعد از نشستن طولانی مدت دوباره به سراغ آنها می آید. 1
 

تشخیص خار پاشنه

پزشک  یا فیزیوتراپیست  بر مبنای علائم، سوابق پزشکی و معاینه بالینی التهاب آرنگ کف پا و خار پاشنه را تشخیص می‌ دهد.

آنان پس از مطمئن شدن از وجود این دو عارضه بررسی خواهند کرد که چرا شما مستعد مبتلا شدن به خار پاشنه هستید و سپس برنامه درمانی را برای کاهش احتمال حمله‌های آتی تدوین می‌ کنند.

رادیوگرافی رسوب املاح کلسیم یا وجود استخوان را درون آرنگ کف پا یا به صورت زائده‌ای متصل به کالکانئوس نشان خواهد داد که از آن با اصطلاح خار پاشنه یاد می‌شود.

از سونوگرافی و ام.آر.آی. برای تعیین پارگی‌های آرنگ کف پا، التهاب یا رسوب کلسیم استفاده می‌ شود.

ممکن است در آزمایش‌های آسیب‌شناختی (شامل غربالگری آنتی‌ژن HLA B27) ابتلا به اسپاندیلوآرتروپاتی تشخیص داده شود که علائمی مشابه به التهاب آرنگ کف پا دارد. 2


 

درمان اولیه خارپاشنه

درمان التهاب آرنگ کف پا با تدبیرهای خط اول درمان و از خانه شروع می‌شود.
 

نرمش‌ های کششی

انجام نرمش‌ هایی که موجب کشیده شدن عضله ساق پا می‌ گردند در تسکین درد و تسریع بهبود مؤثر خواهد بود.
 

پابرهنه راه نروید

وقتی بدون کفش راه می‌روید، فشار و نیروی بی‌مورد و اضافی را به آرنگ کف پا وارد می‌ کنید.
 

یخ

اگر در روز کیسه یخ را چند بار به مدت ۲۰ دقیقه روی پاشنه قرار دهید، به کاهش التهاب کمک خواهید کرد.

حوله نازکی را بین یخ و پاشنه بگذارید، یخ را به طور مستقیم بر روی پوست قرار ندهید.
 

محدود کردن فعالیت‍ها

از فعالیت‌های جسمی طولانی کم کنید تا به پاشنه‌ی پا اجازه استراحت بدهید.
 

اصلاح و تغییر شکل کفش

کفش‌های بپوشید که از کمان پا به خوبی حمایت می‌کنند و پاشنه بسیار کوتاهی دارند که فشار وارده بر روی آرنگ کف پا را کاهش می‌ دهد.
 

مصرف دارو

داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب (NSAIDs) نظیر ایبوپروفن برای تسکین درد و التهاب توصیه می‌ شوند.

اگر پس از گذشت چند هفته همچنان از درد رنج می‌برید، به جراج مچ پا و پا مراجعه کنید.

در این مرحله احتمالاً روش‌های درمانی زیر یه کار خواهند رفت:
 

گذاشتن بالشتک و باندپیچی

قرار دادن بالشتک در کفش جلوی ضربه ناشی از راه رفتن را تا حدی می‌گیرد و باندپیچی پا را تقویت می‌کند و فشار و نیروی وارده بر آرنگ کف پا را کم می‌ کند.
 

وسایل ارتوتیک

وسایل ارتوتیک ساخته شده برای شما که به راحتی درون کفش‌تان جای می‌گیرند در تصحیح ناهنجاری‌های ساختاری زیربنایی دامن زننده به التهاب آرنگ کف پا مفید هستند.
 

تزریق درمانی

در برخی موارد، تریق‌های کورتیکواستروئید برای کاستن از التهاب و تسکین درد مورد استفاده قرار می‌ گیرند.
 

گچ (قالب) متحرک راه رفتن

گاهی از گچ (قالب) متحرک راه رفتن برای ثابت و بی حرکت نگه داشتن پا به مدت چند هفته استفاده می‌شود تا امکان استراحت کردن پا و التیام یافتن آن فراهم شود.
 

محافظ شب

استفاده از محافظ شب موجب می‌شود تا آرنگ کف پا شب هنگام و در زمان خواب نیر همچنان تحت کشش باشد و به این ترتیب از میزان درد صبحگاهی بیمار کاسته شود.
 

روش‌ های درمان قطعی خار پاشنه

 

فیزیوتراپی 

پزشک شما با توجه به میزان آسیب‌دیدگی شما، یک برنامه‌ی درمانی مناسب برای شما تدوین می‌ کند.

این برنامه‌ی درمانی احتمالا شامل انجام برخی تمرینات، ماساژ و دارودرمانی برای تسکین درد و رفع التهاب می‌ شود.

نواحی که در برنامه‌ ی درمان هدف قرار می‌گیرند، فاسیای پلانتار(رباط کف پا) و ساق پاها هستند.

لازم است طی همین برنامه‌ ی درمانی برخی ملاحظات خاص مانند پوشیدن کفش مناسب را رعایت کنید.

شما باید در تمام مدت از کفش‌هایی استفاده کنید که به خوبی از پای شما حمایت می‌کند و طراحی آن به نحوی است که کف آن کاملا نرم و ضخیم است و فشار‌های وارده به کف پا را جذب می‌کند. استفاده از کفی‌های طبی مخصوص و اسپلینت شبانه نیز می‌تواند در کاهش فشار‌های وارده و درد خار پا موثر باشد.
 

درمان با کورتیزون

بعد از این که پزشک علت ایجاد خار پاشنه را تشخیص داد، ممکن است برای کاهش التهاب و درد عضلانی، تزریق استروئید به پا یا مصرف قرص‌ های استروئیدی را تجویز کند. پزشک باید با توجه به شرایط شما، دوز مناسبی از دارو را تجویز کند.

مصرف (یا تزریق) مقادیر بیش از حد استروئید برای بدن مضر است و حتی می‌تواند آسیب فاسیت پلانتر را شدید کند و در واقع مشکل شما را بدتر کند.
 

شاک ویو تراپی

شوک ویو تراپی یا ESWT روش درمانی نوینی برای بیمارانی است که از درد مزمن پاشنه پا رنج می‌ برند.

شوک ویو تراپی روش غیرجراحی ملایم و سریع کاهش درد پاشنه است.

شوک ویو تراپی امواج شوکی متمرکز را از طریق قطعه‌ای دستی به ناحیه دردناک منتقل می‌ شوند. 

شاک ویو تراپی با وارد کردن ضربه‌ی بسیار کوچک به بافت آسیب دیده از التهاب آرنگ کف پا عمل کند.

این ضربه‌ ی بسیار کوچک واکنش التیام‌ بخشی بدن را برمی‌انگیزد که موجب تشکیل رگ‌ های خونی و افزایش یافتن دریافت مواد مغذی در ناحیه‌ های آسیب دیده می‌ شود. شوک ویو تراپی فرایند ترمیم خود بدن را تحریک می‌ کند و علائم التهاب آرنگ کف پا را بهبود می‌ بخشد.

۸۰% از بیماران گزارش داده‌ اند که ظرف یک هفته دردشان به طور قابل ملاحظه‌ای کمتر شده است.

شوک ویو تراپی به ویژه برای بیمارانی مفید است که از درد مزمن پاشنه رنج می‌ برند و درمان‌های سنتی نظیر دارو، ارتوتیک، تزریق یا تن درمانی برایشان نتیجه‌ بخش نبوده است.

یک جلسه معمول شوک ویو تراپی در حدود ۱۵ دقیقه طول می‌ کشد و به مدت سه هفته باید هفته‌ ای یک بار برای درمان به پزشک مراجعه نمود.

شوک ویو تراپی به معنای واقعی کلمه هیچ اثر و عارضه جانبی ندارد، چرا که از هیچ دارو، جراحی، تزریق یا بیهوشی در آن استفاده نمی‌ شود.

برخی از بیماران بلافاصله پس از درمان، برای مدت کوتاهی احساس سوزش یا خارش ملایم، گرما یا کرختی دارند.
 

درمان با لیزر

درمان با لیزر سرد مؤثرترین درمان برای التهاب تاندون است چون ترمیم بافت را در سطح سلولی (نظیر غضروف) تحریک می‌ کند.

ضمناً این روش جریان خون رسیده به محل آسیب مزمن یا حاد را تحریک و از نو پایه‌ ریزی می‌ نماید؛ و به این ترتیب باقی‌ مانده‌ های ملتهب انباشته شده را از محل آسیب دور می‌ کند و مواد مغذی التیام‌ بخش را به آنجا می‌ آورد.

در مورد تشکیل خار پاشنه، با وجود باقی ماندن خار، لیزر سرد به نحو کارآمدی محل دردناک را درمان می‌ کند و التهاب مربوطه را از بین می‌ برد و به این ترتیب غالباً درد برای همیشه تسکین می‌ یابد.

مزایای درمان با لیزر برای بیماران مبتلا به التهاب آرنگ کف پا:

ایمنی روش

کاهش ورم و درد

کاهش وابستگی به دارو

بهبود آنی عارضه

امکان انجام کارهایی که پیش از این با درمان دارویی یا دیگر روش‌ های درمانی ناسازگار بودند. 3

پی نوشت:
1.www.rastineh.com
2.www.doctoreto.com
3.www.aptclinic.ir