حصبه یا تب تیفوئید

میزان بروز حصبه در ایالات متحده آمریکا سالانه کمتر از ۴۰۰ مورد از این بیماری گزارش می‌ شود که اکثر موارد در افرادی که اخیراً به مکزیک و آمریکای جنوبی سفر کرده‌ اند، گزارش شده است. این بهبود، نتیجه بهداشت بهتر محیط است.

هندوستان، پاکستان و مصر نیز به عنوان مناطق پرخطر برای ابتلا به این بیماری شناخته شده‌ اند.

در سراسر جهان، بیماری حصبه بیش از ۲۱ میلیون نفر در سال را تحت تأثیر قرار می‌ دهد که حدود ۲۰۰۰۰۰ نفر از این بیماری جان خود را از دست می‌ دهند. 


علائم حصبه چه هستند؟

دوره نهفتگی معمولاً ۱-۲ هفته و طول مدت بیماری حدود ۳-۴ هفته است.

علائم بیماری عبارتند از:

اشتهای اندک

سردرد

درد و رنج کلی بدن

تب بالا تا ۱۰۴ درجه فارنهایت

بی حالی و سستی

اسهال

گرفتگی قفسه سینه در بسیاری از افراد ایجاد می‌ شود و درد و ناراحتی شکمی شایع است، تب ثابت می‌ شود.

در افراد بدون عارضه، در هفته سوم و چهارم علائم بهتر خواهند داشت.

حدود ۱۰ درصد از افراد پس از یک تا دو هفته بهبود می‌یابند.

در افرادی که با آنتی بیوتیک ها درمان می‌شوند، عود بیماری شایع تر است. 1




چه چیزی سبب حصبه می‌ شود؟

دو نوع حصبه وجود دارد: غیر ترومبوسیتوپنی و ترومبوسیتوپنیک.

غیر ترومبوسیتوپنی یعنی شما سطح پلاکت پایینی در خون خود دارید.

ترومبوسیتوپنیک یعنی تعداد پلاکت کمتری از حالت نرمال دارید.

موارد زیر می‌تواند سبب حصبه غیر ترومبوسیتوپنی گردد:

مشکلاتی که سبب اختلال در لخته شدن خون می‌ شوند.

برخی اختلالات مادرزادی، که در زمان تولد و یا قبل از آن آشکار می‌گردد، نظیر گشادی مویرگ‌ها (پوست و بافت همبند خشک) یا سندرم ایلرز – دانلوس

برخی داروها، شامل استروئیدهاو داروهایی که کارکرد پلاکت‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

رگ‌ های خونی ضعیف

تورم رگ‌های خونی

اسکوروی یا کمبود ویتامین C

موارد زیر می‌تواند سبب حصبه ترومبوسیتوپنیک شود:

داروهایی که سبب جلوگیری از تشکیل پلاکت‌ها شده و یا با لخته شدن نرمال خون تداخل دارند.

داروهایی که سبب می‌شود بدن واکنش ایمنی نسبت به پلاکت‌ها داشته باشد.

سابقه تزریق خون

اختلالات سیستم ایمنی نظیر حصبه ترومبوسیتوپنی ایدیوپاتیک

وجود عفونت در جریان خون

عفونت ناشی از HIV یا هپاتیت C، یا برخی عفونت‌های ویروسی (اپشتین بار، سرخچه، سیتومگالوویروس)

تب منقوط کوههاى راکى (ناشی از گزش کنه)

لوپوس اریتماتوی سیستمیک. 2
 

راه‌ های تشخیص بیماری حصبه کدام است؟

بهترین راه تشخیص، کشت خون است. البته کشت مغز استخوان دقیق ‌ترمی‌ باشد، ولی هم مشکل و هم دردناک است.

هم‌ چنین از کشت مدفوع و ادرار هم برای تشخیص استفاده می‌شود.

برای تشخیص می‌توان از گاواژ ترشحات دئودنوم (دوازدهه) نیز استفاده کرد، ولی متداول ‌ترین روش کشت خون است.

تست ویدال در تشخیص بیماری حصبه در شرایط کنونی ارزش کم ‌تری دارد و جایگاه خوبی برای تشخیص ندارد.
 

این بیماری بیشتر در چه سنی دیده می‌شود و آیا جنبه ی ژنتیکی دارد؟

معمولاً این بیماری در سن کودکی و نوجوانی دیده می ‌شود. در جوامعی که آلودگی محیطی بالایی داشته باشند، معمولاً کودکان در اوایل عمربه این بیماری مبتلا می ‌شوند. اگر فردی در بچگی آلوده نشده باشد، به ندرت ممکن است در سنین بالا دچار این بیماری شود.

افراد با HIV مثبت (مبتلا به ایدز ) خیلی مستعد ابتلا به عفونت‌های سالمونلایی هستند و اگر موردی دیده ‌شود که عفونت سالمونلایی تکرار می ‌شود، باید به ایدز مشکوک شویم.

این بیماری جنبه ی ژنتیکی ندارد و میزان ابتلا در دختران و پسران تقریبا یکسان است.
 

راه‌ های درمان بیماری حصبه کدام است؟

این بیماری در اکثر موارد با مصرف آنتی‌بیوتیک خوب می ‌شود.

آنتی ‌بیوتیک‌ های مصرف شده در سال‌های اخیر معمولا کلرامفنیکل، کوتریموکسازول و آمپی‌سیلین بوده و متأسفانه در سال‌های اخیر گروهی از میکروارگانیسم‌ ها نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ ها مقاومت پیدا کرده‌اند، ‌طوری که دیگر با تجویز این آنتی‌بیوتیک‌ ها بیمار بهبودی کامل پیدا نمی‌کند، لذا از داروی جدیدی به نام سفتریاکسون و سیپروفلوکسازین و... استفاده می ‌شود.

با توجه به اینکه مصرف داروی کلرامفنیکل می‌تواند با ایجاد عارضه کم ‌خونی آپلاستیک همراه باشد، امروزه برای درمان حصبه، کمتر از کلرامفنیکل استفاده می ‌شود.

 

آیا بعد از درمان، این بیماری مجدداً عود می‌ کند؟

در این بیماری امکان عود وجود ندارد، ولی بیمارانی که تحت درمان ناقص قرار می ‌گیرند، احتمال دارد که ناقل بیماری شده و تا مدت‌ها در مدفوع خود، میکروارگانیسم سالمونلایی را دفع کنند.
 

عدم درمان به موقع این بیماری ممکن است چه عواقبی به دنبال داشته باشد؟

معمولاً این بیماران اگر درمان نشوند، بعد از حدود یک ماه خود به خود خوب می ‌شوند. ولی در همه ی افراد این گونه نمی ‌باشد و در مواردی، عدم درمان به موقع ممکن است عواقب جدی و حتی کشنده ای در پی داشته باشد.

شایع ‌ترین علامت عدم درمان به موقع حصبه، سوراخ شدن روده می‌ تواند باشد. خونریزی گوارشی هم ممکن است رخ دهد.

در کل هر عارضه‌ای ممکن است به دنبال عدم درمان به موقع بیماری ایجاد شود.
 

در برخورد با این بیماران و درمان آن چه مشکلاتی وجود دارد؟

قبلاً برای درمان حصبه مجبور بودیم بیماران را بستری کنیم و داروی تزریقی به آنها تجویز کنیم.

ولی امروزه با درمان‌های جدید، دیگر نیازی به بستری کردن بیمار نمی‌ باشد و می ‌توانیم با داروهای سرپایی و ارزان و دردسترس، او را درمان کنیم.

خوشبختانه هم اکنون مشکل خاصی در رابطه با درمان این بیماران وجود ندارد. 3


 

عوارض تب حصبه چه چیزهایی هستند؟

اگر تب حصبه درمان نشود ممکن است فرد بیمار با سوراخ شدن روده و یا خونریزی شدید از مخاط روده مواجه شود.
 

چشم انداز تب حصبه چگونه است؟

چشم انداز بیماری حصبه بسیار امیدوار کننده است. درمان به کمک آنتی بیوتیک انجام می شود و معمولا می توان پس از پایدار شدن حال بیمار وی را از بیمارستان مرخص کرد.

البته حفظ بهداشت عمومی و فردی باید در خانه به خوبی رعایت شود زیرا که ممکن است خروج باکتری ها از بدن برای چند هفته ادامه داشته باشد.

اگر فرد بیمار به نحوی در تهیه غذا دخیل است باید تا زمانی که دو بار نمونه مدفوع وی عدم وجود باکتری را تائید می کند از دخالت در تهیه غذا خودداری کند.
 

چه کاری می توانیم بکنیم؟

چند نوع واکسن مختلف برای محافظت در برابر سالمونلا تیفی وجود دارد. این واکسن ها به صورت تزریقی و خوراکی موجود هستند که نوع تزریقی آنها به علت اینکه تنها یک دوز از آنها کافی بوده و عوارض جانبی کمتری نیز دارند ترجیح داده می شوند.

این واکسن ها به مدت سه سال موثر هستند و می توانند حداقل به مدت دو هفته از شما در مقابل قرار گرفتن در معرض باکتری حصبه محافظت کنند.

ابتلا به عفونت با شرایط بهداشتی عمومی و فردی رابطه بسیار نزدیکی داشته و حفظ بهداشت می تواند تاثیر زیادی در پیشگیری از ابتلا به حصبه داشته باشد. 4

پی نوشت:
1.www.rastineh.com
2.www.darmankade.com
3.www.beytoote.com
4.www.shafajoo.com