مالاریا؛ علائم، دلایل، تشخیص، پیشگیری و روش‌ های درمان

مالاریا 

در بیماری مالاریا، هنگامی که انگل ها وارد بدن شما می شوند، به کبد میروند و در آنجا بالغ می شوند.

پس از چند روز، انگل بالغ وارد جریان خون می شود و شروع به عفونت گلبول های قرمز می کند.

در عرض ۴۸ تا ۷۲ ساعت، انگل ها داخل گلبول قرمز زیاد می شوند و موجب میشود سلول های آلوده به طور ناگهانی تخریب شوند.

انگل ها همچنان گلبول های قرمز را آلوده میکنند و باعث ایجاد نشانه هایی می شوند که طی دو تا سه روز به طول می انجامند.

مالاریا به طور معمول در آب و هوای گرمسیری و نیمه گرمسیری یافت می شود، انگل ها می توانند در چنین آب و هوایی زندگی کنند.

سازمان بهداشت جهانی (WHO) اظهار داشت که حدود نیمی از جمعیت جهان در سال ۲۰۱۵ در معرض خطر مالاریا بودند.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) سالانه ۱۷۰۰ مورد مالاریا را گزارش میدهد. اغلب موارد مالاریا در افرادی که به کشورهایی سفر می کنند که مالاریا شایع است، ایجاد میشوند.
 

چه عاملی باعث ابتلا به مالاریا می شود؟

بیماری مالاریا در صورتی که پشه آلوده به انگل پلاسمودیوم شما را نیش بزند میتواند بروز کند.

چهار نوع انگل مالاریا وجود دارند که می توانند انسان را آلوده کنند: پلاسمودیوم ویواکس، پلاسمودیوم اووال، پلاسمودیوم مالاریه و پلاسمودیوم فالسیپارم.

پلاسمودیوم فالسیپارم نوع شدیدتری از بیماری را ایجاد می کند و کسانی که به این نوع مالاریا مبتلا میشود بیشتر مرگ آنها را تهدید میکند.

مادر آلوده نیز می تواند این بیماری را در هنگام زایمان به نوزادش منتقل کند. این نوع مالاریا به عنوان مالاریا مادرزادی شناخته می شود.

مالاریا از طریق خون منتقل می شود، بنابراین می تواند از راه های زیر انتقال یابد:

پیوند عضو

انتقال خون

استفاده از سوزن یا سرنگ مشترک
 

علائم مالاریا چه هستند؟

علائم مالاریا معمولا طی ۱۰ روز تا ۴ هفته پس از عفونت ایجاد می شوند. در برخی موارد علائم ممکن است تا چندین ماه بروز نکنند.

بعضی از انگل های مالاریا می توانند وارد بدن شوند، اما مدت زمان طولانی غیرفعال باقی بمانند.

علائم رایج مالاریا عبارتند از:

لرزی که می تواند از متوسط تا شدید متغیر باشد.

تب شدید

عرق خفیف

سردرد

حالت تهوع

استفراغ

درد شکمی

اسهال

کم خونی

درد عضلانی

تشنج

کما

مدفوع خونی. 1
 

علل ایجاد مالاریا

مالاریا به وسیله‌ی یک انگل میکروسکوپی ایجاد می‌شود. این انگل عمدتا به واسطه‌ی نیش پشه به انسان انتقال می‌یابد.
 

چرخه‌ی انتقال توسط پشه

پشه‌ی غیرآلوده با تغذیه از فرد مبتلا به مالاریا، آلوده می‌شود.
 

انتقال انگل

اگر این پشه در آینده شما را نیش بزند، می‌تواند انگل‌های مالاریا را به شما منتقل کند.
 

در کبد

وقتی که این انگل‌ها وارد بدن شما می‌شوند، به کبد شما می‌روند – جایی که برخی از انواع آن می‌توانند تا یکسال در آنجا به صورت نهفته باقی بمانند.
 

در جریان خون

هنگامی که انگل‌ها بالغ شوند، کبد را ترک کرده و گلبول‌های قرمز را آلوده می‌کنند. معمولا در این زمان است که افراد، علائم مالاریا را بروز می‌دهند.
 

انتقال به فرد دیگر

اگر یک پشه‌ی غیر آلوده در این نقطه از چرخه شما را بگزد، به انگل‌های مالاریای شما آلوده خواهد شد و می‌تواند آن را از طریق نیش خود به افراد دیگر سرایت دهد.
 

حالت‌های دیگر انتقال مالاریا

از آنجا که انگل‌های مالاریا بر گلبول‌های قرمز خون اثر می‌گذارند، افراد می‌توانند از طریق قرار گرفتن در معرض خون آلوده نیز به مالاریا مبتلا شوند؛ از جمله:

از مادر به فرزند متولد نشده

از طزیق انتقال خون

استفاده از سوزن مشترک برای تزریق مواد مخدر
 

عوامل خطر (risk factors) مالاریا

بزرگ ترین عامل خطر برای ابتلا به مالاریا، زندگی کردن یا بازدید از مناطقی است که در آنجا این بیماری شایع است.

انواع مختلفی از انگل‌های مالاریا وجود دارد. انواعی که شدیدترین عوارض را ایجاد می‌کنند، معمولا در مکان‌های زیر یافت می‌شوند:

کشور‌های آفریقایی در جنوب صحرای بزرگ آفریقا (Sahara)

شبه جزیره‌ی آسیایی

گینه‌ی نو، جمهوری دومینیکن (Dominican) و هاییتی (Haiti)

عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های شدیدتر

افرادی که در آنها خطر ابتلا به شکل وخیم بیماری بالاست، شامل موارد زیر می‌باشند:

کودکان خردسال و نوزادان

بزرگسالان با سن بالا

افرادی که از مناطقی که فاقد مالاریا هستند، به نواحی مالاریاخیز سفر می‌کنند

زنان باردار و فرزندان متولد نشده‌ی آنها

فقر، عدم دانش و اطلاعات و دسترسی اندک یا عدم دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی، موارد دیگری هستند که می‌توانند منجر به مرگ و میر ناشی از مالاریا در سراسر جهان شوند. 2
 

پیش گیری از مالاریا

اگر در جایی زندگی می کنید و یا به منطقه ای سفر می کنید که در آن مالاریا معمول است، برای اجتناب از نیش پشه، قدم های خود را بردارید ؛ نکته ی مهمی که در این مورد می توانی گفت ایناست که پشه ها بین غروب و طلوع بیشتر فعال هستند.

برای محافظت از خود در برابر گزش پشه باید:

پوست خود را بپوشانید. شلوار و پیراهن آستین بلند بپوشید.

از دافع حشرات برای پوست و لباس استفاده کنید.

اسپری حاوی DEET را می توان بر روی پوست و اسپری حاوی پرمترین مورد استفاده قرار داد که برای استفاده در لباس ایمن هستند.

خوابیدن زیر یک تور. تور تخت، به خصوص آن هایی که ضد حشرات هستند، به جلوگیری از نیش پشه در هنگام خواب کمک می کنند.
 

درمان بیماری مالاریا

مالاریا با داروهای تجویز شده برای کشتن انگل درمان می شود. انواع داروها و طول درمان با توجه به موارد زیر متفاوت خواهند بود:

چه نوع انگل مالاریایی را دارید

شدت علائم بیماری شما

سن شما

باردار هستید یا خیر.
 

داروی درمان مالاریا

متداول ترین داروها شامل موارد زیر هستند:
 

آرتمیسینین (ACTs)

ACTs در بسیاری از موارد اولین درمان برای مالاریا است.  انواع مختلفی از ACTs وجود دارد.

نمونه ها عبارتند از آرتمتر - لومفانترین (کورتم) و آرتسونات - آمودیاکین. هر ACT ترکیبی از دو یا چند دارو است که علیه انگل مالاریا کار می کنند.
 

کلروکین فسفات

کلروکین یک درمان ترجیحی برای هر نوع انگلی است که نسبت به دارو حساس هستند. اما در بسیاری از نقاط جهان، انگل های مالاریا در برابر کلروکین مقاوم هستند و این دارو دیگر یک درمان موثر نیست.

دیگر داروهای معمول ضد مالاریا شامل موارد زیر هستند:

ترکیبی از آتوواکوئون و پروگوانیل (ملارون)

سولفات کوینین (کوالاکین)، با داکسی سایکلین (ویبریماسین، مونودوکس، و غیره)

مفلوکویین

پرایمکین فسفات
 

درمان های احتمالی آینده مالاریا

داروهای ضد مالاریا جدیدی مورد تحقیق قرار گرفته است. درمان مالاریا با تلاش مداوم بین انگل های مقاوم در برابر دارو و جستجوی فرمول جدید دارو، مشخص می شود. به عنوان مثال، یکی از انواع انگل مالاریا، مقاومتی را در برابر همه داروهای ضدمالاریا موجود را نشان داده است.
 

انواع مختلف انگل مالاریا چیست؟

پنج گونه انگل تک سلولی می تواند انسان ها را آلوده کرده و موجب بیماری شود:

پلاسمودیوم فالسیپاروم (یا پی. فالسیپاروم)

پلاسمودیوم مالاریا (یا پی. مالاریا)

پلاسمودیوم ویواکس (یا پی. ویواکس)

پلاسمودیوم اووال (یا پی. اووال)

پلاسمودیوم نولسی (یا پی. نولسی)

مالاریا فالسیپاروم به طور بالقوه تهدید کننده است.

بیماران مبتلا به مالاریا فالسیپاروم شدید ممکن است نارسایی کبد و کبد، تشنج و کما را ایجاد کنند.

اگرچه گاهی اوقات مبتلا به عفونت پی.ویواکس یا پی.اووال به طور کلی باعث بروز بیماری های جدی و شدیدی می شود، اما این انگل ها می تواند ماه ها و یا حتی سال ها بعد در کبد به خواب روند.
 

پلاسمودیوم فالسیپاروم

عمدتاً در آفریقا یافت می شود و شایع ترین نوع انگل مالاریا است و مسئول اغلب مرگ و میر ناشی از مالاریا در سراسر جهان است.
 

پلاسمودیوم ویواکس

عمدتاً در آسیا و آمریکای جنوبی یافت می شود، این انگل نشانه های ملایم تر تری نسبت به پلاسمودیوم فالسیپاروم دارد، اما می تواند تا 3 سال در کبد باقی بماند و این می تواند منجر به عود بیماری شود.
 

پلاسمودیوم اووال

این نوع نسبتاً غیرمعمول است و معمولاً در غرب آفریقا یافت می شود، مدت چند سال در کبد شما باقی خواهد ماند بدون این که نشانه ای داشته باشد.
 

پلاسمودیوم مالاریا

این نوع بسیار نادر است و معمولاً فقط در آفریقا یافت می شود.
 

پلاسمودیوم نولسی

این نوع بسیار نادر است و در بخش هایی از جنوب شرقی آسیا یافت می شود. 3

پی نوشت:
1.www.rastineh.com
2.www.darmankade.com
3.www.namnak.com