روش های درمان سنگ کیسه صفرا

علت سنگ صفرا

طبق مطالعات انجام شده ، 80 درصد از سنگ های کیسه صفرا از کلسترول ساخته شده اند. 20 درصد باقیمانده سنگ های کیسه صفرا از نمک کلسیم و بیلی روبین ساخته شده اند و هنوز علت دقیق تشکیل سنگ های کیسه صفرا مشخص نشده است اما تئوری هایی در این مورد وجود دارد. 
 

کلسترول زیاد در صفرا

کلسترول بیش از حد بالا در صفرا می تواند سنگ های زرد کلسترولی را بسازد که این سنگ های سفت و سخت ممکن است در صورت ساخت کلسترول توسط کبد شما افزایش پیدا کنند و نتوانند در صفرا حل شوند. 
 

بیلی روبین بالا در صفرا

بیلی روبین یک ماده شیمیایی تولید شده در زمان هایی است که کبد، سلول های خونی قرمز قدیمی را نابود می کند و در بعضی از وضعیت ها مثل آسیب دیدگی کبد یا اختلالات خونی خاص، ممکن است که تولید بیلی روبین ، کبد شما تحت تاثیر قرار دهد و بیش از حد طبیعی تولید شود.

حال این سنگ های رنگی زمانی تشکیل می شوند که صفرا نتواند آن ها را بشکند و بیلی روبین اضافه در صفرا باقی بماند. این سنگ های سخت اغلب به رنگ مشکی یا قهوه ای تیره دیده می شوند. 
 

صفرای غلیظ به دلیل پر بودن کیسه صفرا

کیسه صفرا نیاز به خالی کردن صفرای خود دارد تا بتواند سالم بماند و عملکرد خود را به درستی انجام دهد.

اگر کیسه صفرا نتواند محتوای داخل خود را خالی کند ، صفرای درون آن بسیار غلیظ می شود و باعث تشکیل سنگ ها می گردد.


 

علائم سنگ صفرا

سنگ های کیسه صفرا می توانند باعث ایجاد درد در قسمت بالایی شکم شوند و همچنین ممکن است درد آن فقط هنگام غذا خوردن، آن هم غذاهای پر چرب مثل سرخ کردنی ها باشد که این درد معمولا بیشتر از چند ساعت طول نمی کشد.

در این شرایط علائم زیر را تجربه می کنید:

حالت تهوع

استفراغ

ادرار تیره

مدفوع با رنگ خاک رس

دل درد

نفخ

اسهال

هضم نشدن غذا

این علائم مجموعا به بیلیاری کولیک معروف هستند. 
 

نشانه های مهم تر در ابتلا به کیسه صفرا

 

دل درد

دل درد مخصوصا در قسمت کبد نشان دهنده سنگ کیسه صفرا می باشد . این درد حمله ای است و قطع و وصل می شود و همچنین در قسمت بالای مرکز شکم و سمت راست احساس خواهد شد.
 

مسکن های بی اثر

اگر بعد از دل درد هیچ کدام از مسکن ها، پمادها و ... موثر نبودند، احتمال مشکلی در کیسه صفرا وجود دارد که این دردهای در تکان خوردن، حرکت روده و خروج گاز از بدن افزایش می یابند.
 

حالت تهوع

بسیاری از افراد درد موجود در کیسه صفرا را به علت دارا بودن سنگ با رفلاکس معده و یا سوزش معدع اشتباه می گیرند اما اگر دیدید که این درد با حالت تهوع همراه بود، به احتمال زیاد به سنگ کیسه صفرای شما مربوط است.
 

پانکراتیتیس

این بیماری باعث التهاب پانکراس می شود که باید سنگ های کیسه صفرا را نیز در آن بررسی کنید.

سنگ های این چنینی عملکرد کیسه صفرا را مختل می کنند و همچنین با تب ، حالت تهوع و دل درد همراه است.
 

چاقی یا کاهش وزن ناگهانی

افراد چاق با اشتهای کم بیش از همیشه محتمل بر سنگ کیسه صفرا هستند. افرادی که به سرعت و بدون دلیل وزن خود را از دست می دهند، نیز بیش از بقیه احتما ابتلا به سنگ کیسه صفرا را دارند. 1
 

عوارض سنگ کیسه صفرا

 

التهاب کیسه صفرا

سنگ صفرا در صورتی که گردنه‌ی کیسه صفرا را مسدود نماید می‌تواند التهاب ایجاد کند که به آن کوله سیستیت می‌گویند و همراه با درد شدید و تب است.
 

انسداد مجرای صفرا

سنگ صفرا می‌تواند مجاری را که زرداب یا صفرا از طریق آن‌ها به سمت کیسه صفرا یا از کبد به سمت روده‌ها می‌رود را مسدود نماید. درد شدید، یرقان و عفونت مجاری صفراوی از پیامدهای انسداد مجاری صفراست.
 

انسداد مجرای لوزالمعده

مجرای لوزالمعده لوله‌ای است که از لوزالمعده شروع شده و به مجرای صفرا متصل می‌شود. مایعات لوزالمعده که به گوارش کمک می‌کنند، از طریق مجرای لوزالمعده جاری می‌شوند.

یک سنگ صفرا می‌تواند سبب انسدادی در مجرای لوزالمعده شود که ممکن است نتیجه‌ی آن التهاب لوزالمعده باشد.

التهاب لوزالمعده، درد شدید و مداوم شکم ایجاد می‌کند و معمولاً نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد.
 

سرطان کیسه صفرا

افرادی که سابقه‌ی سنگ کیسه صفرا دارند بیشتر در معرض سرطان کیسه صفرا هستند. اما سرطان کیسه صفرا بسیار نادر است، بنابراین هر چند ریسک این سرطان بالا می‌رود اما باز هم احتمال آن بسیار بسیار کم است.


 

پیشگیری از سنگ کیسه صفرا

 

وعده‌های غذایی خود را حذف نکنید

سعی کنید هر روز رأس ساعت مشخصی وعده‌های غذایی خود را میل کنید. حذف وعده‌های غذایی و گرسنگی کشیدن می‌تواند احتمال سنگ صفرا را افزایش بدهد.
 

کم‌کم وزن کم کنید

اگر لازم است وزن کم کنید، تدریجاً این کار را انجام دهید. کاهش وزن سریع می‌تواند احتمال سنگ صفرا را بیشتر کند. هفته‌ای نیم تا یک کیلوگرم کاهش وزن خوب است.
 

غذاهای فیبردار بیشتر مصرف کنید

غذاهای پُرفیبر را بیشتر در رژیم غذایی خود جا دهید، مانند میوه‌ها و سبزی‌ها و غلات کامل.
 

وزن سالمی را حفظ کنید

چاقی و داشتن اضافه وزن می‌توانند احتمال سنگ کلیه را افزایش بدهند. با کم کردن مقدار کالری دریافتی و افزایش میزان تحرک بدنی، سعی کنید به وزن سالمی برسید و آن را حفظ کنید. بعد از این که به وزن سالم و ایده آل رسیدید، با تداوم رژیم غذایی سالم و ورزش منظم، این وزن را حفظ کنید. 2
 

درمان سنگ کیسه صفرا

در اکثر مواقع، به درمان سنگ‌های صفراوی نیازی نیست، مگر آنکه این سنگ‌ها موجب درد و ناراحتی شوند.

گاهی‌ اوقات سنگ‌های صفراوی خودشان از بین می‌روند، بدون آنکه فرد حتی متوجه شود.

کسانی که درد دارند، پزشک احتمالا عمل جراحی را به آنها توصیه خواهد کرد. در موارد نادر ممکن است دارو تجویز شود.

کسانی که انجام عمل حراجی برای‌شان خطرناک است، از طریق پوست یک لوله‌ی دِرَن در داخل کیسه صفرایشان قرار داده می‌شود و عمل جراحی‌شان تا زمانی‌که خطر جراحی‌ کاهش یابد، به‌تعویق می‌افتد.
 

۱. درمان طبیعی و داروهای خانگی

کسانی که سنگ‌های صفراوی دارند اما هیچ علائمی ندارند، می‌توانند تغییرات خاصی در سبک زندگی‌‌شان ایجاد کنند. مثلا:

حفظ وزن ایده‌آل؛

اجتناب از کاهش وزن سریع؛

پیروی از یک رژیم غذایی ضدالتهاب؛

ورزش منظم؛

مصرف مکمل‌های تأییدشده طبق دستور پزشک‌.

برخی از مکمل های غذایی که می‌توانید مصرف کنید، عبارتند از: ویتامین C، آهن و لسیتین. در یک بررسی مشخص شد ویتامین C و لسیتین می‌توانند احتمال ابتلا به سنگ‌های صفراوی را کاهش بدهند. درمورد دُز مناسب این مکمل‌ها، با پزشک‌تان صحبت کنید.

برخی از مردم تصور می‌کنند پاکسازی کیسه صفرا با روزه گرفتن و سپس مصرف روغن زیتون و آبلیمو، به دفع سنگ‌های صفرا کمک می‌کند. هیچ شواهدی مبنی بر مؤثر بودن این روش وجود ندارد و حتی ممکن است باعث شود سنگ‌های صفراوی در مجرای صفرا گیر کنند.
 

۲. جراحی

ممکن است پزشک مجبور شود با جراحی لاپاراسکوپی، کیسه صفرا را بردارد. این جراحی رایج است و به بیهوشی عمومی نیاز دارد. جراح معمولا ۳ یا ۴ شکاف در شکم بیمار ایجاد خواهد کرد، سپس در داخل یکی از شکاف‌ها یک دستگاه کوچک چراغ‌دار قرار می‌دهد و کیسه صفرا را با دقت بیرون می‌آورد.

اگر حال عمومی بیمار مساعد باشد، معمولا در همان روز عمل یا روز بعد مرخص می‌شود.

ممکن است مدفوع بیمار پس از برداشتن کیسه صفرا، آبکی یا شل شود. با برداشتن کیسه صفرا، مسیر صفرا از کبد به روده‌ی کوچک تغییر می‌کند.

صفرا دیگر از کیسه صفرا عبور نمی‌کند و کمتر غلیظ می‌شود، درنتیجه‌ موجب اسهال می‌شود.

برای درمان آن، فرد باید از یک رژیم غذایی کم‌چرب پیروی کند تا بدنش صفرای کمتری آزاد کند.
 

۳. درمان‌ های غیرجراحی

امروزه برای درمان سنگ‌های صفراوی به‌ندرت از دارو استفاده می‌شود، چون تکنیک‌های لاپاراسکوپیک و روباتیک، جراحی را بسیار کم‌ ریسک‌تر کرده‌ اند.

با این‌ حال افرادی که تمایلی به جراحی ندارند، می‌توانند برای حل کردن سنگ‌های صفراوی ناشی از کلسترول، ۲ تا ۴ بار در روز داروی اورسودیول (اکتی‌گال، اورسو) مصرف کنند. ممکن است چندین سال طول بکشد تا داروها، سنگ‌های صفراوی را از بین ببرند و اگر درمان قطع شود، ممکن است سنگ‌های صفراوی دوباره تشکیل شوند.

سنگ‌ شکنی با موج ضربه‌ ای، یک گزینه‌ی دیگر است. دستگاه سنگ‌ شکن، با تولید امواجی که از بدن فرد عبور می‌کنند، سنگ‌ های صفراوی را می‌ شکند.
 

غذاهایی که باید از آنها اجتناب کنید

برای کمک به بهبود وضعیت و کاهش خطر ابتلا به سنگ‌های صفراوی، این نکات را رعایت کنید:

مصرف چربی‌ها را کاهش بدهید و تا جایی که می‌توانید، از غذاهای پرچرب، روغنی و سرخ‌شده دوری کنید.

برای منظم‌تر کردن حرکات روده، به رژیم‌غذایی‌تان فیبر اضافه کنید. برای جلوگیری از گاز معده‌ی ناشی از مصرف فیبر بیش‌ازحد، هربار فقط یک سهم فیبر مصرف کنید.

از نوشیدنی‌ های کافئین‌دار، محصولات لبنی پرچرب، خوراکی‌های بسیار شیرین و سایر غذاها و نوشیدنی‌هایی که موجب اسهال می‌شوند، اجتناب کنید.

به‌ جای سه وعده‌ غذای پُرحجم، بهتر است در هر روز چندین وعده‌ غذای کم‌حجم بخورید. هضم وعده‌های غذایی کوچک‌تر، برای بدن راحت‌ تر است.

روزانه حدود ۶ تا ۸ لیوان آب بنوشید.

اگر قصد دارید وزن‌ تان را پایین بیاورید، این کار را به‌تدریج انجام بدهید. سعی کنید در یک هفته بیشتر از ۱ کیلوگرم، وزن کم نکنید.

کاهش وزن سریع ممکن است احتمال ابتلا به سنگ‌ های صفراوی و سایر مشکلات مربوط به سلامتی را افزایش بدهد. 3

پی نوشت:
1.www.rastineh.com
2.www.hamshahrionline.ir
3.www.chetor.com