آشنایی با مارچوبه و فواید آن

فواید سلامتی مارچوبه، سلامت قلبی عروقی، بارداری سالم، بهبود باروری، رهایی از سندرم پیش از قاعدگی و بهبود سلامت استخوان است. همچنین در مدیریت شرایطی مانند دیابت، هنگ آور، آب مروارید، روماتیسم، سل، افسردگی، بیماری های دامی و تشنج نیز مفید است. این بیماری عفونت های دستگاه ادراری و کلسترول خون را کاهش می دهد و هم چنین برای سلامت گوارش خوب است و پتانسیل ضد سرطانی را نشان می دهد.

مارچوبه چیست؟

مارچوبه به خانواده زنبق تعلق دارد و به دلیل خواص درمانی اش ارزشمند است و حدود 300 گونه مختلف از این جوانه ها در سراسر جهان وجود دارد که در رنگ های سفید، سبز و بنفش موجود است. مارچوبه سفید از نور خورشید دور شده و از این رو رنگ سبز و کلروفیل ندارد. رنگ بنفش پر از مواد گیاهی شیمیایی و آنتوسیانین ها است که این رنگ منحصر به فرد را به سبزی ها می دهد.

فواید سلامتی مارچوبه به طور مفصل در ادامه این مطلب ذکر شده است .

مارچوبه برای حفظ سطح هموسیستئین:

مارچوبه غنی از ویتامین های B است که به حفظ سطوح سالم هموسیستئین کمک می کند، وقتی یک آمینو اسید (متیونین)در بدن شکسته می شود در خون تولید می شود. ویتامین B، به ویژه اسید فولیک، B6، و B12 نقش کلیدی در تبدیل هموسیستئین به سیستین ایفا می کنند که پس از آن به متیونین همانند هر چرخه طبیعی متیلاسیون تبدیل می شود.

کمبود ویتامین B در بدن می تواند سطح هموسیستئین، خطر آسیب به رگ های خونی و ترومبوز وریدی را بالا میبرد که در آن لخته شدن خون در رگ ها، آترواسکلروز و دیگر اختلالات قلبی رخ می دهد.

علاوه بر این، ویتامین B به حفظ سطوح سالم قند خون با اطمینان از متابولیسم درست نشاسته و قند در بدن کمک می کند.

مارچوبه برای کمک به بارداری:

اسید فولیک بالا در مارچوبه به کاهش خطر ابتلا به نقص های مادرزادی در دوران بارداری کمک می کند. برای رشد جنین ضروری است هم چنین حفظ آب در بافت های بدن به خاطر اثر دیورتیک کمک می کند.

مارچوبه برای مبارزه با PMS:

عصاره مارچوبه می تواند به طور موثر برای تسکین نفخ قبل از قاعدگی استفاده شود. مواد مغذی ضروری اش به مقابله با افسردگی و خستگی و همچنین کاهش گرفتگی قاعدگی کمک می کند.

هم چنین به کنترل از دست دادن خون و حفظ تعادل هورمونی در دوران قاعدگی کمک می کند.

مارچوبه برای کنترل دیابت:

مواد مغذی ضد التهابی موجود در مارچوبه به کاهش خطر بیماری های مزمن سلامت از جمله دیابت نوع 2 کمک می کنند. این اثر مفید نیز منسوب به حضور کرومیوم معدنی است که نقش حیاتی در تنظیم سطح قند خون بدن ایفا می کند. مطالعات انجام شده در این زمینه نتایج قابل توجهی را نشان داده اند و ثابت کرده اند که به حفظ کنترل سطح قند خون کمک می کند، ترشح انسولین را بهبود می بخشد و یک اثر ضد دیابتی ایجاد می کند.

مارچوبه برای برای درمان روماتیسم:

آرتریت روماتوئید یک بیماری مزمن است که باعث التهاب مفاصل می شود. مطالعات نشان داده است که مصرف فولات - مثل مارچوبه، که دارای خواص ضد التهابی نیز می باشد، ممکن است به تسکین درد و تسکین عملکرد کلی ضعیف بدن در بدن مرتبط با ورم مفاصل کمک کند.

افزایش رشد مو

مصرف منظم و متوسط مارچوبه نه تنها برای پوست ما بلکه برای مو هم مفید است. مشخص شده است که مصرف مارچوبه به عنوان بخشی از رژیم غذایی منظم شما روش فوق العاده ای برای افزایش رشد مو است.

این مزیت مارچوبه عمدتاً به دلیل حضور آنتی اکسیدان های ویتامین c و ویتامین e در آن می باشد. این آنتی اکسیدان ها با رادیکال های آزاد بدن ما مبارزه می کنند, آن ها را پایدار می کنند و مانع آسیب اکسیداتیو به فولیکول های مو و پوست ما می شوند. با جلوگیری از آسیب اکسیداتیوی، آن ها نقش مهمی در بهبود گردش خون در پوست سر بازی می کنند و فولیکول های مو تغذیه مناسبی از پوست سر بدست می آورند. این باعث می شود که موی ما سالم بماند و رشد مو را افزایش دهد.

سایر مواد مغذی مثل روی, مس, آهن, کلسیم و ویتامین e نیز نقش مهمی در حفظ سلامتی پوست و رشد مو دارند.

حفظ سلامت پوست با مارچوبه

خوردن مارچوبه به طور منظم و متوسط برای سالم نگه داشتن پوست نرم و انعطاف پذیر بسیار مفید است. این فواید مارچوبه که در بخش سلامت نمناک گفته شده است به طور عمده به خاطر حضور بسیاری از مواد غذایی نظیر ویتامین ها، مواد معدنی، آنتی اکسیدان ها، مواد غذایی و غیره در آن ها است.

آنتی اکسیدان هایی مانند ویتامین c, ویتامین e و غیره سلول های پوست ما را از آسیب اکسیداتیو ناشی از رادیکال های آزاد محافظت می کنند. این کار به جلوگیری از پیری زودرس مانند خطوط نازک, چین و چروک کمک می کند و خطر سرطان پوست را نیز کاهش می دهد.

فیبرهای رژیمی موجود در مارچوبه در حذف سموم از سیستم ما کمک می کند که سلامت کبد را بهبود می بخشند و در نتیجه به سم زدایی پوست کمک می کنند.
مواد مغذی دیگری مثل ویتامین ها و مواد معدنی مغذی مناسب پوست ما را تامین می کنند و باعث سلامت, نرمی و انعطاف پذیری پوست می شود.1

مارچوبه، یکی از منابع اصلی پروبیوتیک

مواد غذایی پروبیوتیک که بیشتر در منابع غذایی گیاهی یافت می‌شوند، در دستگاه گوارش تجزیه نمی‌شوند و غذای مورد نیاز برای باکتری‌های روده مانند بیفیدوباکتر و لاکتوباسیلوس را فراهم می‌آورند. این باکتری‌ها که از باکتری‌های پروبیوتیک می‌باشند تجزیه مواد در دستگاه گوارش را تسهیل می‌کنند و احتمال ابتلا به بسیاری از بیماری‌های روده‌ای مانند سرطان روده، بیماری‌های التهابی روده، آلرژی و... را می‌کاهند. یکی از پروبیوتیک‌های بسیار مهم اینولین می‌باشد که از پلی‌فروکتان‌ها است؛ و مارچوبه یکی از منابع اصلی اینولین می‌باشد.

درمان بیماری‌های التهابی با مارچوبه

مواد ضدالتهابی موجود در مارچوبه عبارت‌اند از: ساپونین A، سارساساپوژنین، پروتودیوسین، دیوسژنین و فلاوونوئیدهای کورستین، روتین، کامفرول، ایزورامنتین. این مواد شیمیایی از فرآیندهای التهابی در بیماری‌های خودایمنی جلوگیری می‌کنند.

سارساساپونین موجود در مارچوبه، یکی از مواد شیمیایی بسیار موثر در بهبود بیماری ALS (اسکلروز چندگانه آمیلوتروفیک) است؛ که یک بیماری خود ایمنی مزمن می‌باشد. در این بیماری سیستم ایمنی بدن نورون‌های عصبی را به عنوان عوامل بیگانه می‌پندارد و علیه آن‌ها واکنش‌های متعدد التهابی نشان می‌دهد.

مطالعات متعددی در رابطه با اثرات ضدسرطانی مارچوبه بر سرطان کبد صورت گرفته است و نشان داده شده که سرطان کبد به وسیله مواد آنتی‌اکسیدانی فعال موجود در مارچوبه متوقف گردیده است.

مارچوبه ضد سرطان است

آنتی‌اکسیدان‌های موجود در مارچوبه عبارت‌اند از: ویتامین C، بتاکاروتن، ویتامین E، روی، منیزیم و سلنیوم.

مارچوبه همچنین سرشار از گلوتاتیون می‌باشد و به نسبت سایر سبزیجات از آنتی‌اکسیدان‌های بیشتری تشکیل یافته است. این مقادیر بالای مواد آنتی‌اکسیدانی، رادیکال‌های آزاد را از بین می‌برد و منجر به خواص ضدسرطانی می‌شود.

همچنین مواد شیمیایی فعال در مارچوبه به علت کاهش التهاب می‌توانند فعالیت متابولیکی سلول‌های سرطانی را تغییر دهند. مطالعات متعددی در رابطه با اثرات ضدسرطانی مارچوبه بر سرطان کبد صورت گرفته است و نشان داده شده که سرطان کبد به وسیله مواد آنتی‌اکسیدانی فعال موجود در مارچوبه متوقف گردیده است.

بهبود لوسمی با مارچوبه

یکی دیگر از زمینه‌های تحقیق در رابطه با خواص مارچوبه، اثر آن بر بیماری لوسمی می‌باشد. لوسمی نوعی سرطان است که مغز استخوان را درگیر می‌کند و بر تولید گلبول‌های سفید خون اثر می‌گذارد. در این بیماری گلبول‌های سفید به حالت طبیعی تولید نمی‌شوند و یا به طور طبیعی فعالیت نمی‌کنند.

یکی از عملکردهای گلبول‌های سفید معیوب در بیماری لوسمی، این است که اسیدآمینه آسپاراژین را از سایر سلول‌ها و پروتئین‌های خونی جذب می‌کند. در نتیجه برای درمان این بیماری آنزیم آسپاراژیناز که تجزیه کننده آسپاراژین می‌باشد، به فرد تزریق می‌شود.

نکته قابل‌توجه این است که مارچوبه با نام لاتین آسپاراژوس، سرشار از اسیدآمینه آسپاراژین و آنزیم آسپاراژیناز است. به همین علت یکی از گزینه‌های اصلی برای درمان بیماری لوسمی و تهیه داروهای برطرف‌کننده لوسمی می‌باشد.2

 بهبود دستگاه گوارش

یکی از خواص مارچوبه تاثیر مثبت آن در سلامت گوارش است. مارچوبه حاوی مقادیر مهمی اینولین است. اینولین نوعی کربوهیدرات پیچیده است که به پری بیوتیک معروف است. این ماده تا زمانی که به روده نرسد، هضم نمی‌شود و سپس در روده موجب رشد باکتری‌های مفیدی مانند لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم می‌شود. اینولین به جذب مواد مغذی در بدن کمک می‌کند و از خطر ابتلا به سرطان معده و حساسیت‌ها می‌کاهد. همچنین مارچوبه، به‌اندازه کافی برای بدن، فیبر رژیمی فراهم می‌کند. فقط مصرف نصف فنجان مارچوبه، ۱.۸ گرم فیبر به بدن می‌رساند و ۷ درصد نیاز روزمره فرد را تأمین می‌کند. ویژگی‌های ملین بودن مارچوبه، در تسهیل عملکرد روده‌ها، پیشگیری از نفخ و یبوست، مؤثر است. فیبر علاوه بر حفظ سلامت دستگاه گوارش، در کاهش مقدار کلسترول تأثیر دارد. در طب سنتی آیورودا، از مارچوبه برای درمان اسهال، اسهال خونی و سوء‌ هاضمه استفاده فراوان شده است. سوء‌هاضمه باعث می‌شود سوزش معده شود و اطراف ناف او درد بگیرد. تحقیقات نشان داده است که می‌توان از مارچوبه racemosus در تولید داروهای مربوط به سوء‌ هاضمه استفاده کرد.

مراقبت از چشم

مارچوبه، منبع خوبی از ویتامین A است که برای سلامت بینایی ضروری است، زیرا به‌دلیل دارا بودن آنتی اکسیدان، از شبکیه چشم در برابر رادیکال‌های بدون اکسیژن، محافظت می‌کند. وجود اسیدآمینه گلوتاتیون هم از بیماری‌های چشمی، مانند آب‌ مروارید و شب کوری می‌کاهد.

غنی از راتین

مارچوبه، سرشار از راتین، نوعی فلاونوئید دارای خواص ضدالتهابی، است که در درمان بواسیر و پیشگیری از لخته خون کمک می‌کند. همچنین خاصیت نفوذپذیری مویرگ‌ها را افزایش می‌دهد، رگ‌های خونی را تقویت می‌کند و از احتمال آسیب‌دیدگی محفوظ نگه می‌دارد. راتین همچنین از سفت شدن رگ‌ها با کاهش چسبندگی خون می‌کاهد، پرفشاری و کلسترول خون را کاهش می‌دهد و سلامت قلب و عروق را حفظ می‌کند.

درمان سل

یکی ار مهم‌ترین خواص مارچوبه در درمان برونشیت و سل است. مارچوبه عملکرد بافت‌های شش را بهبود می‌بخشد و به درمان عفونت‌های گلو کمک می‌کند.

شفابخش بیماری‌های تخریب‌کننده عصب

بررسی‌ها نشان داده است که مارچوبه در درمان بیماری‌های تخریب‌کننده عصب،‌ مانند آلزایمر، پارکینسون و هانتینگتون مؤثر است. اثرات مفید مارچوبه در این خصوص، به‌دلیل وجود فیتواستروژن‌های آن است که اثرات محافظتی عصب دارند. بیماری‌های تخریب‌کننده عصب، ژنتیکی یا دوره‌ای هستند که روی عصب‌های مغز انسان و بدن اثر بد می‌گذارند و این عصب‌ها توانایی بازسازی و جایگزینی ندارند.

درمان افسردگی

تحقیقات علمی، از خواص مارچوبه به‌عنوان داروی ضداضطراب و درمان افسردگی حکایت می‌کند. همچنین مارچوبه عملکرد حافظه را بهبود بخشیده، تولید و ترشح استروژن را افزایش می‌دهد و اثر نیروبخشی و آرام‌کنندگی روی سیستم عصبی دارد.

درمان صرع

بیماری صرع، نوعی اختلال مزمن است که روی مغز اثر می‌گذارد و فرد را دچار حمله‌های ناگهانی و تشنج مکرر می‌کند. درواقع مغز به‌دلیل تغییرات غیربازگشت بافت‌های مغز، علائم ناهنجار می‌فرستد و فرد دچار تشنج‌های صرعی می‌شود. ریشه‌های مارچوبه می‌تواند همچون داروی ضدصرع عمل کرده و علائم صرع را درمان کند.

درمان عفونت مجاری ادراری

بررسی‌های علمی نشان داده است که مارچوبه به‌دلیل ویژگی‌های آنتی‌اورولیتیک (anti-urolithiatic) می‌تواند عفونت ادراری را درمان کند. حل سنگ‌ کلیه، میزنای یا مثانه، یا پیشگیری از تشکیل آنها را آنتی‌اورولیتیک گویند. همچنین مارچوبه، گیاهی ادرارآور است و حجم ادرار را افزایش می‌دهد و بدین ترتیب به سم زدایی بدن و بیرون راندن سموم از بدن کمک می‌کند. بنابر بررسی‌ها، اثر آنتی‌اورولیتیکی مارچوبه به‌دلیل وجود آنتی اکسیدان‌ها و ویتامین‌های ضروری C و E است. البته مارچوبه باعث می‌شود که ادرار بوی تند و خاصی به خود بگیرد که این کاملا طبیعی است. این مسئله به این علت است که مارچوبه به اجزای سازند‌ه‌اش، چون آمونیاک و سولفور تبدیل می‌شود. درواقع این ترکیبات شیمیایی فرار، به سم زدایی بدن می‌پردازند.

حفظ سطح کلسترول خون

بررسی‌ها نشان داده است که وجود آنتی اکسیدان‌های فراوان در مارچوبه، از تنشی اکسایشی و اختلال‌های دیگری مانند هیپرلیپیدمی یا هیپرکلسترولمی می‌کاهد. منظور از هیپرلیپیدمی،‌ افزایش چربی خون و هیپرکلسترولمی، سطح کلسترول بالا و شکلی از هیپرلیپیدمی است. این اختلال‌ها، فرد را در خطر بیشتر ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی و تصلب شریان قرار می‌دهد.

کاهش فشار خون

بیش از ۱/۳ میلیارد نفر در دنیا به فشار خون بالا، مبتلا هستند که این مشکل خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته مغزی در افراد را افزایش می‌دهد. بنابر بررسی‌ها، افزایش مصرف پتاسیم و البته کاهش نمک، روشی مؤثر برای درمان فشار خون بالاست. پتاسیم با بهبود رگ‌های عروقی و جذب نمک اضافه موجود در ادرار، موجب کاهش فشار خون می‌شود. مارچوبه سرشار از پتاسیم است و با مصرف نصف فنجان مارچوبه، می‌توان ۶ درصد از نیاز روزانه بدن را تأمین کرد. ترکیبات موجود در مارچوبه خون را رقیق می‌کند.

کاهش وزن

البته هنوز به‌طور علمی، ویژگی کاهش وزن مارچوبه بررسی نشده است. اما برخی از ویژگی‌های آن نشان‌دهنده اثر بالقوه مارچوبه در کاهش وزن است. به‌طور مثال آن بسیار کم‌کالری است. همچنین حدود ۹۴ درصد آن از آب تشکیل شده است که این دو ویژگی می‌توانند در کاهش وزن افراد مؤثر باشند.3


پی نوشت:
1.namnak.com
2.www.asriran.com
3.www.chetor.com