اختلال اضطراب فراگیر و روش های درمان آن

اختلال اضطراب فراگیر چیست؟

اختلال اضطراب فراگیر (GAD)، در دسته اختلالات اضطرابی جای می‌گیرد و مشخصه آن، نگرانی دائمی و بیمارگون فرد نسبت به رویدادهای آینده است و تصور می‌کنند که بدترین اتفاقات برای آنان رخ خواهد داد. در واقع مشکل اصلی فردی که به اختلال اضطراب فراگیر مبتلا است، ترس از ابهام می‌باشد چرا که می‌خواهد کنترل تمام امور را در دست داشته باشد.

میزان شیوع اختلال اضطراب فراگیر در زنان حدودا دو برابر مردان است، همچنین علائم این اختلال در میانسالی به اوج خود می‌رسد و طی سالیان بعد کاهش پیدا می‌کند.1
 

علت ابتلا به اختلال اضطراب فراگیر چیست؟

علت دقیق اختلال اضطراب فراگیر کاملاً شناخته شده نیست، اما به نظر می رسد عواملی از جمله ژنتیک، فعل و انفعالات شیمیایی مغز و فشارهای محیطی در شکل گیری آن نقش داشته باشند.
 

عوامل ژنتیک

برخی تحقیقات نشان می دهد که سابقه ابتلا به اختلال اضطراب فراگیر در یکی از اعضای خانواده، احتمال ابتلا به این اختلال در اعضای دیگر افزایش می دهد.
 

فعل و انفعالات شیمیایی مغز

اختلال اضطراب فراگیر با عملکرد غیرطبیعی برخی از مسیرهای سلول­های عصبی( که نواحی خاصی از مغز را به هم وصل می­کنند و در تفکر و احساسات نقش دارند) ارتباط دارد.

این اتصالات میان سلول­های عصبی به مواد شیمیایی موسوم به انتقال دهنده های عصبی وابسته هستند، که اطلاعات را از یک سلول عصبی به سلول دیگر منتقل می کنند.

اگر مسیرهایی که نواحی خاصی از مغز را به هم وصل می کنند عملکرد درستی نداشته باشند، ممکن است مشکلات مربوط به بدخلقی یا اضطراب ایجاد شود.
 

عوامل محیطی

اتفاقات ناگوار مانند مورد سوءاستفاده قرار گرفتن، مرگ یکی از اعضای خانواده، طلاق، تغییر شغل یا مدرسه، ممکن است در ایجاد اختلال اضطراب فراگیر موثر باشند.

همچنین فشارهای عصبی می تواند باعث بدتر شدن این اختلال شود.

استفاده از مواد اعتیاد آور مثل الکل، کافئین و نیکوتین و یا ترک این مواد نیز می تواند اضطراب را تشدید کند.3


 

علائم اختلال اضطراب فراگیر (GAD)

اضطراب و نگرانی شدید مستمر در بیشتر روزها به مدت حداقل 6 ماه

بی صبری و بی قراری و احساس دلواپسی

دشواری در تمرکز کردن

بروزاشکال در ریتم خواب

احساس تشویش ناگهانی

تنش عضلانی

خستگی زود هنگام

زودرنجی

تحریک پذیری زیاد و گوش به زنگی (این افراد عموما منتظر شنیدن خبرهای بد هستند و با کوچکترین محرکی در محیط، جا می‌خورند)

نگران شدن از نگرانی ها (فرد از اینکه تا این حد نگران است، نگران می‌شود)

عدم تحمل ابهام (اگر نکاتی مبهم و حل نشده باقی بماند فرد را دچار اضطراب زیادی می‌کند)

دشواری در کنترل نگرانی ها

مختل شدن برخی عملکردهای روزمره و احساس پریشانی

نقص در عملکردهای اجتماعی (برای مثال رها کردن کار یا دانشگاه و… به علت احساس اضطراب شدید)

علاوه بر این علائم، افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر اغلب دارای اختلالات اضطرابی دیگری مانند اختلال هراس (فوبیا)، اختلال وسواس فکری و عملی، افسردگی یا مشکلات دیگری مانند سوء مصرف مواد مخدر یا الکل هستند.2

تشخیص اختلال اضطراب فراگیر

تشخیص اختلال اضطراب فراگیر آسان نیست، چون اختلالات اضطرابی انواع گوناگونی دارد. علاوه بر این، تشخیص مرضی یا نرمال بودن سطح اضطراب بایستی توسط متخصصین و روانشناسان صورت بگیرد. با دریافت خدمات مشاوره روانشناسی و با توجه به اطلاعات به دست آمده از مصاحبه بالینی، روان درمانگر می‌تواند علائم اختلال اضطراب فراگیر را شناسایی کند و هر چه سریع تر اقدامات درمانی را آغاز کند. لازم به ذکر است که اختلال اضطراب فراگیر در کودکان نیز ممکن است اتفاق بیفتد که این موضوع ضرورت تشخیص به هنگام و اولیه را دو چندان می‌کند.1

میزان شیوع اختلال اضطراب فراگیر چقدر است؟

اختلال اضطراب فراگیر در بین زنان نسبت به مردان از شیوع بیشتری برخوردار است و این یافته به صورت پایا و ثابت در پژوهش های مختلفی تأیید شده است.

شیوع این اختلال در اواسط عمر به حداکثر خود می‌رسد و در سال‌های کهنسالی به تدریج کاهش می‌یابد.

میانگین سنی بروز این اختلال، ۳۰ سالگی است با این وجود سن بروز علائم در افراد مختلف، متفاوت است.

در مجموع سن متوسط شروع این اختلال دیرتر از سایر اختلالات اضطرابی است.

اضطراب و نگرانی بیش از حد از همان اوایل زندگی مشاهده می‌شود و به صورت مزاج و خلق و خوی مضطرب تظاهر می‌کند.

این اختلال به ندرت قبل از بلوغ آغاز می‌شود. علائم بیماری تقریبا در تمام عمر به صورت مزمن همراه با فراز و نشیب‌هایی ادامه دارد.

فروکش کردن کامل علائم این نوع اختلال به ندرت رخ می‌دهد و نشانه ها و علائم بالینی اختلال اضطراب منتشر تقریبا در تمام عمر یکسان است ولی با درمان به موقع میتوان میزان و شدت علائم را تا حد قابل قبولی کاهش داد.

تفاوت اصلی که در رده ‌های مختلف بین بیماران دیده می‌شود مربوط به محتوای نگرانی فرد است.

 نوجوانان و جوانان معمولاً بیشتر راجع به مدرسه و امور ورزشی و شغلی نگران هستند در حالیکه سالمندان بیشتر دغدغه سلامتی خانواده و سلامت جسمی خودشان را دارند؛ بنابراین به نظر می‌رسد محتوای نگرانی‌های فرد متناسب با سن وی باشد.2
 

آیا اختلال اضطراب فراگیر قابل پیشگیری است؟

اختلالات اضطرابی معمولا قابل پیشگیری نیستند. با این حال روش‌هایی وجود دارند که می‌توانید با به کارگیری آن‌ها علائم بیماری را کاهش داده و یا آن‌ها را به نحوی کنترل کنید.

مصرف محصولات حاوی کافئین همچون قهوه، چای و شکلات را قطع کرده و یا کاهش دهید.

قبل از شروع مصرف دارو از پزشک و یا داروساز بپرسید که آیا جایگزین‌های گیاهی نیز برای داروهای تجویزی شما وجود دارد. برخی از داروهای شیمیایی ممکن است عوارضی داشته باشند که در طولانی مدت در توسعه‌ی اضطراب موثر باشند.

ورزش روزانه و رژیم غذایی سالم را فراموش نکنید.

بعد از هر اتفاق ناگوار و ناگهانی حتما با مشاور و روانشناس خود تماس گرفته و ماجرا را دقیقا با او در میان بگذارید.

تکنیک‌های مدیریت استرس و اضطراب را همچون یوگا و مدیتیشن تمرین کنید و در زندگی روزانه‌ی خود بگنجانید.4

روش های درمان اختلال اضطراب فراگیر

اگر علت این اختلال یک مشکل پزشکی دیگر نباشد، روانشناس و روانپزشک می توانند در درمان این مشکل به بیمار کمک کنند.

درمان اختلال اضطراب فراگیر اغلب شامل ترکیبی از درمان­هایی دارویی و درمان­های شناختی رفتاری است.
 

درمان­ دارویی

داروهایی زیادی برای کاهش و کنترل اضطراب وجود دارند.

اما معمولا به دلیل اعتیاد آور بودن و امکان ایجاد اختلال در عملکرد حافظه و تمرکز باید از این داروها به صورت کوتاه مدت استفاده شود.

یکی از معروف ترین این داروها خانواده بنزودیازپین­ ها هستند.

که گاهی به عنوان داروهای آرام بخش و خواب آور شناخته می شوند.

معروف ترین بنزودیازپین ها زاناکس، والیوم و آتیوان هستند که احتمالا شما هم اسم برخی از آنها را شنیده اید.

برخی از داروهای ضد افسردگی مثل زولوفت، پروزاک و پاکسیل هم ممکن است در درمان مشکلات اضطرابی موثر باشند.

این داروها معمولا بعد از چند هفته اثربخشی خود را آغاز می کنند اما در مدت طولانی تری می توان از آنها استفاده کرد.
 

درمان شناختی رفتاری

درمان شناختی رفتاری به فرد کمک می کند افکار اضطراب زا و علایم جسمانی اضطراب خود را کنترل کند.

این درمان با نگاه واقع بینانه­ تر به نگرانی­ها، به محدود کردن افکار نادرست کمک می­کند.

علاوه بر این، تکنیک های آرامش بخشی، تنفس عمیق و هیپنوتیزم، هم می تواند در درمان اختلال اضطراب فراگیر موثر باشد.3

پینوشتها
1.www.honarehzendegi.com
2.www.pezeshkekhoob.com
3.www.beheshtiyan.ir
4.www.fullfekr.com