انواع جفت سرراهی

با تشخیص جفت سرراهی در اوایل بارداری، معمولاً مشکل خاصی ایجاد نمی‌شود، اما اگر این جفت در ماه‌های آخر بارداری همچنان در کنارۀ دهانۀ رحم قرار داشته باشد، می‌تواند منجر به بروز خونریزی و اختلالات دیگری شود که در برخی موارد نیاز به زایمان پیش از موعد دارد. در صورت وجود جفت سرراهی در زمان زایمان، باید از عمل سزارین استفاده کرد.

وقتی جفت، دهانۀ رحم را به طور کامل مسدود کند، به آن جفت سرراهی کامل می‌گویند. اگر جفت در حاشیۀ دهانۀ رحم قرار گرفته باشد، به آن جفت سرراهی حاشیه‌ای یا مارجینال می‌گویند و زمانی که جفت هنگام باز شدن رحم، بخشی از دهانۀ آن را مسدود می‌کند، از اصطلاح جفت سرراهی نسبی یا پارشیال استفاده می‌شود. اگر لبۀ جفت در فاصله‌ای نزدیک به دهانۀ رحم قرار داشته باشد ولی بر روی دهانۀ آن نباشد، وضعیت جفت پایین نامیده می‌شود.
 

تشخیص جفت سرراهی

در اواسط دوران بارداری و معمولاً بین هفته‌های ۱۶ تا ۲۰، محل قرارگیری جفت با سونوگرافی بررسی می‌شود و در صورت نیاز، وضعیت جفت نیز بررسی خواهد شد. در صورت تشخیص جفت سرراهی یا جفت پایین در سونوگرافی اواسط بارداری، زیاد نگران نشوید، زیرا با پیشرفت بارداری، جفت به احتمال زیاد از دهانۀ رحم فاصله می‌گیرد و این مشکل حل خواهد شد. از آنجا که جفت به رحم پیوند خورده است، در واقع جا به‌ جایی در آن صورت نمی‌گیرد، اما ممکن است با بزرگ شدن رحم، فاصلۀ آن از دهانۀ رحم بیشتر شود. همچنین احتمال دارد هنگام رشد جفت به مرور زمان، جفت به سمت جریان خون بیشتر رشد کند که در قسمت فوقانی رحم است.

با تشخیص جفت سرراهی در سونوگرافی سه ماهۀ دوم، معمولاً سونوگرافی دیگری در اوایل سه ماهۀ سوم برای ارزیابی مجدد محل قرارگیری جفت انجام می‌شود. در صورت بروز هر گونه خونریزی واژینال در این زمان باید آزمایش سونوگرافی برای شناسایی علت آن انجام شود. تنها درصد کمی از زنانی که پیش از هفتۀ ۲۰ با مشکل جفت پایین یا جفت سرراهی مواجه هستند، در زمان زایمان نیز این مشکل را دارند. احتمال ماندگاری جفت سر‌راهی کامل که دهانۀ رحم را مسدود کرده، بیشتر از جفت حاشیه‌ای یا جفت پایین است. 1

علت جفت سرراهی

متخصصان هنوز درباره علت ایجاد جفت پایین در دوران بارداری مطمئن نیستند اما مواردی مشخص شده که می‌تواند خانم باردار را در معرض پلاسنتا پریویا قرار دهد. برخی از این عوامل خطر را می‌توان کنترل کرد و برخی قابل کنترل نیست.

عوامل گوناگون عبارتند از:
 
*  استعمال سیگار و دخانیات در دوران بارداری

 * سابقه جراحی‌هایی که دیواره رحم را تغییر داده باشد، مثلا جراحی رحم، کورتاژ، میومکتومی (برای برداشتن تومورهای رحم) و...

*  سابقه سزارین

*  سابقه ۵ یا (بیشتر) بارداری

 * سن بالای ۳۵ سال مادر

 * سابقه داشتن پلاسنتا پریویا

اگر پزشک متخصص زنان قبل از هفته ۲۰ بارداری پلاسنتا پریویا را درباره شما تشخیص دهد احتمال این‌که مشکلی پیش نیاید، زیاد است.

در حدود ۹۰ درصد مواردی که قبل از هفته بیستم بارداری تشخیص داده شوند خود به خود تا پایان بارداری بهبود پیدا می‌کنند  چرا که جفت به موازات رشد جنین رشد می‌کند و می‌تواند تغییراتی داشته باشد و هنگام وضع حمل دهانه رحم را نپوشاند.
 

علائم

با وجود آن‌که در برخی خانم‌های باردار پلاسنتا پریویا نشانه‌ای ندارد اما به طور کلی نشانه‌هایی برای جفت پایین رحم می‌توان برشمرد:

خونریزی ناگهانی و بدون درد واژینال که می‌تواند خفیف یا شدید باشد. این خون معمولا قرمز روشن است.

علائم زایمان زودرس: انقباضات منظم و درد در ناحیه پایین شکم و پشت

بنابراین اگر در سه ماهه اول یا دوم چنین علائمی داشتید هرچه سریع‌تر پزشک متخصص زنان را در جریان بگذارید. 2
 

عوامل خطر موثر در جفت سرراهی

جفت سر راهی بیشتر در زنانی که:

قبلاً بچه دار شده باشند.

زخم‌ هایی روی رحم خود دارند، مانند عمل جراحی قبلی، از جمله زایمان سزارین، برداشتن فیبروم رحم و اتساع و کورتاژ.

در بارداری قبلی خود جفت سرراهی داشته اند.

بیش از یک جنین را حامله باشد.

سن 35 سال یا بیشتر دارند.

نژادی غیر از سفیدپوست داشته باشند.

سیگار می‌کشند.

کوکائین مصرف می‌کنند.
 

عوارض

اگر جفت سرراهی دارید، ارائه ‌دهندگان خدمات درمانی، کودکتان و شما را تحت نظر قرار می‌دهند تا خطر بروز این عوارض جدی را کاهش دهند.
 
خونریزی
خونریزی واژینال خطرناک و مرگبار (خونریزی کردن یا داشتن) ممکن است در حین زایمان، در زمان بیرون آوردن جنین یا در اولین ساعات بعد از زایمان رخ دهد.
 
زایمان زودرس
خونریزی شدید ممکن است باعث نیاز به عمل سزارین فوری قبل از 9 ماهگی کودک شما شود.
 

درمان جفت سرراهی

هیچ درمان یا جراحی برای درمان جفت سرراهی وجود ندارد، اما گزینه‌های مختلفی برای مدیریت خونریزی ناشی از آن وجود دارد.

مدیریت خونریزی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

میزان خونریزی

آیا خونریزی متوقف شده است یا نه

چند ماه از بارداری گذشته است

سلامت مادر

سلامتی جنین

محل قرارگیری جفت و جنین

اگر جفت سرراهی تا آخر دوران بارداری بر روی دهانه رحم باقی بماند، هدف از درمان جفت سرراهی این است که به شما کمک کند تا حد الامکان به تاریخ مدنظر برای وضع حمل نزدیک شوید. تقریباً همه زنانی که دارای جفت سرراهی رفع نشده می‌باشند، نیاز به سزارین دارند.


 

برای کاهش یا متوقف کردن خونریزی

ارائه دهندگان خدمات درمانی ممکن است استراحت را توصیه کند، یعنی پرهیز از انجام فعالیت‌هایی که می‌توانند باعث خونریزی شوند؛ از جمله رابطه جنسی و ورزش.

اگر شروع به خونریزی کردید، به مراقبت‌های پزشکی اورژانسی مراجعه کنید. در صورت ادامه یافتن یا تشدید خونریزی باید بتوانید که سریعاً خود را به بیمارستان برسانید.

در صورتی‌که جفت در قسمت پایین رحم قرار داشته باشد اما دهانه‌ی رحم را پوشش نداده باشد،  ممکن است بتوانید زایمان واژینال داشته باشید. ارائه دهنده خدمات درمانی در این مورد با شما صحبت خواهند کرد.
 

برای خونریزی شدید

خونریزی شدید نیاز به مراقبت فوری پزشکی در نزدیکترین مرکز فوریت‌های پزشکی شما دارد. خونریزی شدید ممکن است نیاز به انتقال خون داشته باشد.

ارائه دهندگان خدمات درمانی معمولاً بعد از 36 هفته بارداری، برای اینکه نوزاد خود را سالم به دنیا بیاورید، عمل سزارین را توصیه می‌کنند.

اگر خونریزی شدید ادامه داشته باشد یا اگر چندین مرتبه خونریزی کنید، ممکن است نیاز به زایمان زودرس داشته باشید.

اگر نیاز باشد که زایمان مادر باردار قبل از هفته 37 حاملگی که برنامه‌ریزی شده است، صورت گیرد؛ پزشک به مادر مصرف کورتیکواستروئید را برای کمک به رشد ریه های کودک پیشنهاد می‌دهد.
 

برای خونریزی‌ هایی که متوقف نمی‌ شوند

اگر خونریزی شما غیرقابل کنترل است یا جنین دچار دیسترس تنفسی شده ‌باشد، به احتمال زیاد به عمل سزارین اورژانسی (فوری) نیاز دارید حتی اگر نوزاد نارس باشد. 3

پی نوشت:
1.www.madarsho.com
2.www.beytoote.com
3.www.arioclinic.com