هرآنچه که باید راجع به گرفتگی عضلات پا در بارداری بدانیم

گرفتگی عضلات پا در بارداری

گرفتگی عضلات پا  اسپاسم عضلات پا یکی از مسایل شایع دوران بارداری می‌باشد که معمولاً اضافه شدن وزن در دوران بارداری را یکی از علل مهم آن می‌دانند. گرفتگی عضلات پا بیشتر در 3 ماهه دوم بارداری آغاز می‌شود و ممکن است در ماه‌های پایانی بارداری میزان آن بیشتر گردد .

فشار  آوردن  وزن بر روی عروق خونی و سیاهرگ‌ها و همین طور فشار وزن روی عصب‌های که در قسمت پا قرار دارند نیز از عوامل تشدید این وضع می‌باشند .

معمولاً بیشتر افراد شب‌ها بیشتر به گرفتگی عضلات پا دچار می‌شوند  بیش از نیمی از زنان باردار از گرفتگی عضلات ساق پا شکایت دارند. اختلال در خون‌رسانی اندام‌های تحتانی و نبود تعادل بین جذب ویتامین‌ها و الکترولیت‌ها از عوامل مستعد کننده اسپاسم عضلانی است.1
 

علل گرفتگی های پا در دوران بارداری چه هستند؟

بیشتر موارد گرفتگی پا در شب هنگام، در دوران بارداری دلیلی ندارند که پزشکان آن را پیدا کنند. برخی از علل احتمالی عبارتند از: پا یا ساق پا که متفاوت از حالت طبیعی باشد. مثلا کف پای صاف. در صورت نشستن در موقعیت نامناسب و یا نشستن در یک وضعیت در مدت زمانی طولانی.

پیاده روی روی کف های سیمانی برای مدت زمان طولانی. عدم مصرف کافی مایعات و کم شدن آب بدن. تمرینات جسمی که عادت به انجام نداشته اید. سطح منیزم پایین در خون نیز می تواند باعث گرفتگی عضلات پا شود.

پزشکان مطمئن نیستند که چه چیزی موجب گرفتگی عضلات پا در دوران بارداری می شود، اما یک نظریه این است که عضلات در پای شما به خاطر حمایت از وزن دوران بارداری شما خسته میشوند. نظریه دیگر رحم سنگین شماست که به عروق خونی که خون را از اندام های پایین بدن به قلب شما منتقل می کنند، فشار وارد میکند. این فشار می تواند موجب گرفتگی عضلات پا شود. زمانی کارشناسان اعتقاد داشتند که کمبود کلسیم موجب گرفتگی عضلات پا میشود.

اما دیگر، پزشکان این مسئله را باور ندارند. یک تحقیق به خوبی نشان داد که زنان بارداری که کلسیم مصرف می کردند، بیشتر از زنان بارداری که پلاسبو مصرف می کردند، از مشکلات ناشی از گرفتگی پا رهایی نیافتند. در حال حاضر پیشنهاد می شود که سطوح پایین منیزم در خون می تواند باعث ایجاد گرفتگی عضلات پا شود.2

علائم گرفتگی عضلات طی بارداری

گرفتگی عضله و بدن درد طی بارداری ممکن است در هر عضله یا گروه عضلانی رخ بدهد؛ اما معمولا این اتفاق برای عضلات پا می‌افتد. اسپاسم‌های عضلانی که در کمر یا شکم رخ می‌دهند نیز غیرمعمول نیستند. گرفتگی یا اسپاسم عضله، ویژگی‌های زیر را دارد:

. انقباض یا سفتی غیرارادی یک عضله

. معمولا ناگهانی است

. همراه با دردی حاد و تیز است.4
 

پیشگیری از گرفتگی ماهیچه‌های پا

رعایت موارد زیر می‌تواند به شما در پیشگیری از گرفتگی ماهیچه‌های پا کمک کند:

با نوشیدن آب در فواصل منظم، بدن خود را شاداب نگه دارید.

مصرف شیر روزانۀ خود را افزایش دهید.

برای آرامش ماهیچه‌‌‌‌‌‌‌ها، پیش از خوابیدن دوش آب گرم بگیرید.

از ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت، درحالی‌که یک پا را روی دیگری انداخته‌اید، خودداری کنید.

ماهیچه‌‌‌‌‌‌‌های ساق پا را در طول روز بارها بکشید و پیش از خوابیدن نیز حتماً این کار را تکرار کنید.

هنگام نشستن، شام خوردن یا تماشای تلویزیون، مچ پاهای خود را بچرخانید و انگشتان پای خود را حرکت دهید.

هر روز پیاده‌روی کنید، مگر اینکه پزشک، شما را از این کار منع کرده باشد.

خودتان را خسته نکنید و برای افزایش خون‌رسانی به پاها و برگشت آن از پاها به قلب، به پهلوی چپ دراز بکشید.

برخی پزشکان معتقدند که مصرف مکمل منیزیم به همراه سایر ویتامین‌‌‌‌‌‌‌های دوران بارداری، در برخی زنان می‌تواند به پیشگیری از گرفتگی ماهیچه‌های پا کمک ‌‌‌‌‌کند. درصورتی‌که برخی از پزشکان معتقدند منیزیم تأثیر بسزایی بر کاهش تعداد دفعات یا شدت گرفتگی ماهیچه‌های پا ندارد یا شاید شنیده باشید که گرفتگی ماهیچه‌های پا نشان‌دهندۀ کمبود کلسیم در بدن است و مصرف مکمل کلسیم باعث رفع این مشکل ‌‌‌‌‌‌می‌شود.

با این وجود که مصرف کلسیم به میزان مورد نیاز بدن ضروری است، اما شواهد قابل اطمینانی مبنی بر اثبات پیشگیری گرفتگی ماهیچه‌های پا در صورت مصرف مکمل‌‌‌‌‌‌‌های کلسیم وجود ندارد. پس پیش از مصرف هر نوع مکمل، این مسئله را با پزشک خود مطرح کنید.3
 

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

گرفتگی عضلات پا اغلب از علائم عادی بارداری به شمار می‌رود  و معمولاً بدون هرگونه مداخله پزشکی رفع می‌شود. با این حال گاهی اوقات گرفتگی عضلات پا می‌تواند نشانه  چیزی جدی‌تر مثل یک لخته خون در عروق خونی پا باشد اما لخته‌های خون معمولاً نادر هستند اما خطر ابتلا به لخته هنگامی که باردار هستید به دلیل همه تغییرات قلبی و عروقی در بدنتان بالاتر است.

اگر احساس کردید که گرفتگی عضلات پا به شدت دردناک است و به طور مکرر  اتفاق می‌افتد  یا با تورم ، کشیدگی، گرمی، یا قرمز شدن پا همراه است یا پس انجام تمامی کارهای فوق بهبود نمی‌یابد بلافاصله با دکتر خود تماس بگیرید.1

درمان گرفتگی عضلات پا در بارداری

- از ایستادن یا نشستن به مدت طولانی خودداری کنید. روزانه زمانی را برای پیاده‌روی اختصاص دهید و پس از آن به پهلوی چپ خود دراز کشیده  تا جریان خون در پاها بهتر شود.

- به میزان کافی آب بنوشید . نوشیدن ده تا دوازده لیوان مایعات و به خصوص آب در دوران بارداری لازم می‌باشد و از گرفتگی عضلات پا در خواب جلوگیری خواهد کرد.

- در طول روز و پیش از خواب به طور منظم عضلات ساق پای تان را بکشید.

- هنگام نشستن، غذا خوردن و تماشای تلویزیون مچ پاهای تان را بچرخانید و انگشتان پایتان را تکان دهید.
 
- زیاد خودتان را خسته نکنید و برای بهبود گردش خون در پاهایتان به پهلوی چپ بخوابید

- در طول نشستن، کف پاهایتان را مماس با زمین قرار دهید و پشت کمرتان را با بالشتکی پر کنید و از انداختن پاها بر روی هم اجتناب کنید (این وضعیت خونرسانی را مختل و باعث خستگی شما می‌شود).

- مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین و نوشابه‌ها را محدود کنید و به جای آنها آب فراوان بنوشید.

- مصرف بیش از حد مواد چرب و شیرین پرهیز کنید.

- کفش‌های طبی و لژدار با ارتفاع 5-3 سانتی‌متر با سایز مناسب بپوشید.

- انجام تمرینات ورزشی سبک و مخصوص دوران بارداری و یا پیاده‌روی در هوای آزاد (این مورد مشروط به اجازه پزشک می باشد.)

- مصرف مکمل‌هایی نظیر ویتامین‌های B1 ،B6 و همچنین کلسیم و منیزیم مشروط به اجازه پزشک متخصص زنان یا ماما. تحقیقات اخیر مؤید تأثیرات مثبت ترکیب ویتامین‌هایB1 و B6 و همچنین منیزیم و کلسیم در کاهش شدت درد و دفعات گرفتگی عضلات پا می‌باشد.4

پینوشتها
1.www.beytoote.com
2.www.rastineh.com
3.www.madarsho.com
4.www.arakmu.ac.ir