پوسیدگی دندان،علل،علائم و درمان

محلهای شایع پوسیدگی دندان

پوسیدگی تمام سطوح دندان را یکسان مبتلا نمی کند. بلکه بعضی از سطوح دندانها به علت وضعیت خاصی که دارند بیشتر دچار پوسیدگی می شوند.

این سطوح عبارتند از:
 

شیارهای سطح جونده

سطح جونده دندانهای آسیا شیارهای باریک و عمیقی دارد که محیط مناسبی برای زندگی و رشد میکروبها فراهم نموده و دندان از این محل دچار پوسیدگی می گردد.

این امر بخصوص در مورد دندانهای آسیا بیشتر رخ می دهد و باعث پوسیدگی زودرس آنها می شود.
 

سطوح بین دندانی

این ناحیه نیز به دلیل عدم نفوذ موهای مسواک قابل تمیز کردن نیست بنابراین از نواحی مستعد پوسیدگی و بیماری لثه بشمار می آید.

طوق دندان یا ناحیه اتصال لثه با دندان: تجمع میکروبها معمولاً در این ناحیه باعث بیماری لثه نیز می شود.
 

نشانه های پوسیدگی دندان

وقتی دندانی دچار پوسیدگی می شود، ممکن است یک یا چند مورد از علامتهای زیر را داشته باشد:

تغییر رنگ مینای دندان، در محل پوسیدگی مینا قهوه ای یا سیاه رنگ می شود.

سوراخ شدن دندان در محل پوسیدگی، گاهی میزان این تخریب کم است و فقط با معاینه دقیق مشخص می شود و گاهی مقدار زیادی از دندان از بین می رود، به طوری که شخص فکر می کند دندان او شکسته است.

حساس بودن یا درد گرفتن دندان در موقع خوردن غذاهای سرد، گرم، ترش و شیرین.

حساس بودن دندان یا درد گرفتن دندان وقتی که دندانها را روی هم فشار می دهیم.

بوی بد دهان می تواند به علل مختلف ایجاد شود که یکی از علتهای آن پوسیدگی دندانها است.

گیر کردن مواد غذایی بین دندانها و پاره شدن نخ دندان پوسیدگی بین دندانی می تواند باعث گیر کردن مواد غذایی بین دندانها و پاره شدن نخ دندان هنگام استفاده شود.
 

پوسیدگی دندان چرا و چگونه ایجاد می شود؟

برای پیشگیری از ایجاد هر بیماری باید علل ایجاد کننده آن بیماری را بشناسیم.

در مورد پوسیدگی دندان و پیشگیری از آن نیز لازم است ابتدا با عوامل ایجاد کننده آن آشنا شویم.

 بسیاری از افرادی که برای درمانهای دندانپزشکی مراجعه می کنند، در پاسخ به اینکه چرا دندانهایشان خراب شده است به مسئله ارث و جنس دندان اشاره می کنند.

روشن است که خوبی جنس دندان در دوام آن مؤثر است با این حال عوامل دیگری هم دخالت دارند.

علل مختلفی برای ایجاد پوسیدگی مطرح شده است اما بطور کلی چهار عامل اصلی میکروبها، مواد قندی، مقاومت شخص و دندان و زمان در ایجاد پوسیدگی دندان نقش دارند.

این چهار عامل، همواره ایجاد پوسیدگی می کنند و اگر هر کدام نباشد، دندان پوسیده نمی شود..

بدون میکروب، پوسیدگی در دندان اتفاق نمی افتد. اگر میکروبها حضور داشته باشند و مواد قندی نباشد، شدت وقوع پوسیدگی به این اندازه نخواهد بود.

وجود میکروبها و مواد قندی نیز در اشخاصی که مقاومت طبیعی نسبت به بیماری دارند نمی تواند پوسیدگی ایجاد کند.

و بالاخره میکروبها و مواد قندی و کمبود مقاومت شخص و دندان نیز در یک لحظه و یک روز سبب خرابی دندان نمی شود، بلکه مدت زمانی لازم است تا اینها بتوانند سطح سخت دندان را خراب کنند.1
 

مسبب پوسیدگی دندان چیست؟

باکتری ها و غذا ها می توانند باعث پوسیدگی شوند. ماده ای چسبنده و شفاف به نام پلاک (Plaque) مدام روی دندان ها و لثه در حال ساخته شدن است.

پلاک شامل باکتری هایی است که از قند موجود در مواد غذایی تغذیه می کنند.
 

چگونگی تشکیل پلاک ها به روی دندان و جرم گیری 

زمانی که این باکتری ها تغذیه می کنند، اسید تولید کرده و در طول زمان این اسید ها مینای دندان را تخریب و باعث پوسیدگی می شوند.

عواملی که شما را بیشتر در معرض پوسیدگی دندان قرار می دهند عبارتند از:

– مسواک نزدن و عدم استفاده مداوم از نخ دندان و همچنین عدم مراجعه به دندانپزشک برای چکاپ و تمیز کردن دندانها.

-خوردن غذاهایی که قند و کربوهیدرات فراوان دارند که باکتری های دهان از آنها تغذیه می کنند.
.
– عدم دریافت فلوراید کافی که باعث مقاومت دندان در برابر اسید های تولید شده توسط پلاگ شده و مانع پوسیدگی دندان ها می شود.

این ماده به بسیاری از منابع آب شهری افزوده می شود.

– کمبود بزاق دهان: بزاق باعث شستن قند و غذا های مضر می شود و به این ترتیب از پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کند.

خشکی دهان می تواند به علت بیماری هایی مانند زرستومی (خشکی دهان) یا سندروم شوگرین (سندروم خشکی چشم و دهان)، مصرف برخی داروها و نفس کشیدن از دهان باشد. افراد مسن تر بیشتر دچار خشکی دهان می شوند.

– دیابت داشتن.

– استعمال دخانیات و استفاده از مواد مخدر جویدنی و یا بودن در معرض دود سیگار.


 

 چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟

شما ممکن است از وجود کرم خوردگی در دندانتان مطلع نباشید. از این رو مراجعه مداوم به دندانپزشک، حتی زمانی که احساس درد نمی کنید برای چکاپ شدن دندان هایتان لازم است.

با این وجود به محض احساس دندان درد یا دهان درد به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
 

عواملی که احتمال پوسیدگی را بالا می برند

همه آنهایی که دندانی دارند در معرض کرم خوردگی دندان هستند اما عوامل زیر می تواند این احتمال را افزایش دهد:
 

محل دندان 

دندان های عقبی(آسیاب و آسیاب کوچک) بیشتر دچار پوسیدگی می شوند.

این دندان ها دارای شیارها، حفره ها و شکاف های بسیاری بوده و چندین ریشه دارند که همه این عوامل باعث جمع شدن ذرات غذا می شوند.

در نتیجه تمیز نگه داشتن این دندان ها نسبت به دندان های جلویی که دسترسی آسانی دارند دشوار تر است.
 

برخی غذاها و نوشیدنی ها

خوراکی هایی که برای مدت طولانی به دندان می چسبند مانند: شیر، عسل، بستنی، شکر، نوشابه، میوه خشک، کیک، کلوچه، آبنبات های سفت و نعناع، غلات

خشک، و چیپس. احتمال اینکه این خوراکی ها باعث پوسیدگی شوند بسیار بیشتر از غذاهایی است که به آسانی توسط بزاق شسته می شوند.2

طوق دندان یا ناحیه اتصال لثه با دندان

در این ناحیه به علت تجمع میکروب ها ، پوسیدگی دندان و بیماری لثه ایجاد می شود.
 

راه های پیشگیری از پوسیدگی دندان ها

بهداشت مناسب دهان و دندان می تواند این مشکل را تا حد زیادی کاهش دهد . در این قسمت راهکارهایی را برای پیشگیری از این مشکل به شما معرفی می کنیم :

 بعد از خوردن یا نوشیدن مواد غذایی مسواک با خمیردندان فلوراید بزنید. حداقل دو بار در روز این کار را انجام دهید و همچنین نخ دندان را نیز فراموش نکنید.

 دهان خود را بشویید.

 مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید.

 آب تصفیه شده بنوشید.

 غذا های سالم و سبزیجات را فراموش نکنید.

 بیش از حد تنقلات نخورید.

 از درمان های انتی باکتریال استفاده کنید.
 

چه نوع پر کردن را باید برای دندانم انجام دهم؟

انواع مختلفی از لوازم و تجهیزات برای درمان پوسیدگی ها وجود دارد که رایج ترین آن ها استفاده از آمالگام و کامپوزیت است.

از دندانپزشک خود بپرسید که پیشنهاد او چیست و خودتان نیز تحقیقات لازم را انجام دهید تا ببنید کدام یک را ترجیح می دهید.
 

دندانپزشک چه نوع درمانی را برای پیشگیری از ایجاد ناراحتی به من تجویز خواهد کرد؟

بسته به نوع پیچیدگی حفره و پوسیدگی دندان شما، درمان لازم برای دهان یا لثه با بی حسی اعمال می شود یا این که ممکن است پزشک از گاز نیتروس اکسید استفاده کند.
 

آیا می توان حفره یا پوسیدگی را به طور کامل در یک جلسه درمان کرد ؟

دندان ها با پوسیدگی شدید نیاز به بیش از یک جلسه پر کردن دندان دارند.

این پروسه ها در لایه درونی ، بیرونی ، و نیر گوشه ها کار می کند که مرحله اول معمولا برای آماده کردن دندان و مرحله دوم نیز برای شروع پروسه اصلی می باشد. 3

پی نوشت:
1.www.jamilian.net
2.www.dorrclinic.com
3.www.namnak.com