علل و درمان تکرر ادرار در دوران بارداری

دلایل تکرر ادرار

1- تغییرات هورمونی

هورمون گنادوتروپین جفتی انسان که در برگۀ آزمایش با نام اچ سی جی (عدد بتا) مشخص می شود یکی از مهمترین دلایل تکرر ادرار در دوران بارداری است. از آنجا که بدن در این دوران سعی در دفع بهینۀ مواد زاید دارد، جریان خون به وسیلۀ این هورمون به سمت کلیه ها و ناحیه لگنی هدایت می شود لذا دفع با سرعت دو برابر بیش از شرایط عادی صورت می گیرد.  

2- فشار بر روی مثانه

یکی از علت تکرر ادرار در ماه هفتم بارداری فشار رحم سنگین بر روی مثانه است. گنجایش ادرار مثانه در شرایط غیربارداری حدود 300 سی سی است. اما از سه ماهه اول بارداری به بعد، افزایش حجم و بزرگ شدن رحم به مثانه فشار وارد کرده و از ظرفیت نگهداری ادرار می کاهد، لذا باید به سرعت تخلیه شود، این نیز یکی دیگر از دلایل تکرر ادرار در بارداری به شمار می آید.

3- مایع اضافی

سطح خون در بارداری تقریباً تا 50% افزایش می یابد. بنابراین مقدار مایع اضافی در کلیه ها تجمع کرده و از طریق ادرار دفع می شود.1

برای کم کردن تکرّر ادرار چی کار کنم؟

از آنجایی که تاثیرات هر غذا بر بدن افراد مختلف، کاملا متفاوت است. غیرممکن است که بتوان به طور قطع به همه‌ی افراد گفت که چه غذاهایی را باید بخورند یا از مصرف چه غذاهایی اجتناب کنند. شما می‌توانید غذاهایی که می‌خورید را یادداشت کنید. سپس تأثیر آن بر بدنتان را نیز مشاهده کنید تا در نهایت متوجه شوید که چه غذاهایی موجب تشدید علائم یا بهبود آن‌ها می‌شوند.

در دفتر خود یادداشت کنید که چه غذایی خوردید، آن غذا را چه زمانی خوردید و سپس علائم خود، بعد از خوردن آن غذا را نیز یادداشت کنید. این کار موجب می‌شود الگوها یا ارتباط‌ های خاص، بین غذایی که می‌ خورید و علائم مربوط به تکرر ادرار و بی‌اختیاری ادرار را کشف کنید.

در مورد مصرف مایعات، با پزشک مشورت کنید

اگر به اندازه مایعات و آب مصرف نکنید، بدن شما کم آب می‌شود اما از سوی دیگر اگر مقادیر زیادی آب بنوشید، این موضوع برای شما دردسرساز می‌شود. در این حالت حتی خوردن ۶ تا ۸ لیوان آب در روز که برای همه توصیه می‌شود نیز می‌تواند مشکل‌ ساز باشد اما اگر آب کمی بنوشید، غلظت ادرارتان زیاد می‌شود و مثانه شما را تحریک می‌کند و در نتیجه احساس اضطرار برای رفتن به دستشویی می ‌کنید.

در مورد میزان مناسب آبی که باید مصرف کنید، با پزشک خود مشورت کنید. از خوردن داروها و مایعات ادرارآور بعد از ساعت ۴ بعدازظهر خودداری نمائید و هر ۲ -۳ ساعت به دستشویی بروید.

ورزش کگل را فراموش نکنید

تمرینات Kegel روش دیگری است که می تواند برای کمک به کنترل بی اختیاری ادرار استفاده شود. این تمرینات باعث تقویت عضلات کف لگن می شود و عملکرد مجرای ادرار و رکتوم را بهبود می بخشد.

در توالت نشسته و شروع به ادرار کنید. سپس ادرار کردن در اواسط جریان را متوقف کنید. ماهیچه هایی که برای جلوگیری از جریان ادرار استفاده می شود، عضلات Kegel هستند.

برای کمک به تقویت عضلات این است که یک انگشت را به واژن اضافه کنید. سعی کنید عضلات اطراف انگشت خود را منقبض کنید.

برای انجام تمرینات Kegel، شما باید:

ماهیچه های شکمی، ران و اندامتان را ریلکس و شل نگه دارید.
ماهیچه های کف لگن را منقبض کنید.
عضلات را نگه دارید تا زمانی که به ۱۰ عدد برسانید.
عضلات کف لگن را دوباره ریلکس کنید تا زمانی که به عدد ۱۰ برسید.
تمرینات کگل را می توانید در صبح، بعد از ظهر و شب انجام دهید.
آنها می توانند در هر زمان، در حین رانندگی یا نشستن روی میز خود انجام شوند.

غذاهای کافئین دار را کاهش دهید

شکلات نیز مانند چای و قهوه دارای کافئین است. یک سروینگ شکلات به اندازه‌ یک چهارم یک فنجان قهوه کافئین دارد. بهتر است از شکلات سفید استفاده کنید که کافئین ندارد و یا شکلات تلخ بخورید که بتوانید با خوردن مقادیر کمتری، هوس خوردن شکلات را برطرف کنید.

نوشابه‌های گازدار، شکلات، قهوه و حتی قهوه‌هایی که با نام “بدون کافئین” هستند، دارای مقادیری کافئین هستند. کافئین موجب ایجاد اضطرار زیاد برای رفتن به دستشویی می‌شود و در واقع بدن را به حالتی می‌برد که مایعات را دفع کند. حتی اگر نوشابه شما دارای کافئین نباشد، باز هم نمی‌تواند انتخاب بهتری نسبت به آب باشد. کربن دی‌اکسید موجود در نوشابه می‌تواند مثانه را تحریک کرده و آن را حساس کند. سپس موجب شود شما برای رفتن به دستشویی احساس اضطرار کنید.

از خوردن غذاهای پرادویه اجتناب کنید

بهتر است از خوردن غذاهای پر ادویه مانند غذاهای چینی، مکزیکی، فلفل چیلی و ترب کوهی اجتناب کنید. غذاهای پر از ادویه درست مانند کافئین، مثانه را تحریک می‌کنند. قبل از آن که مصرف ادویه‌جات را به طور کلی قطع کنید، بهتر است تأثیر مصرف هر یک از آن ها بر بدن خود را امتحان کنید تا بفهمید کدام ‌یک بر روی بدنتان تأثیر دارند و کدام ‌یک ندارد. پیاز نیز مانند غذاهای اسیدی و پر ادویه موجب تحریک مثانه و احساس اضطرار برای رفتن به دستشویی می ‌شود.

پیاز خام و تازه، بیشترین تأثیر را از این لحاظ دارد. پس سعی کنید قبل از خوردن، آن را بپزید تا تأثیر آن بر مثانه را تا جای ممکن کاهش دهید.

از خوردن نوشیدنی های اسیدی خودداری کنید

میوه‌ها همچنان بخش مهمی از رژیم غذایی سالم شما هستند اما بهتر است میوه‌هایی مانند سیب و موز را مصرف کنید که کمتر اسیدی هستند. البته بدن هر شخص به نحو متفاوتی به غذاهای مختلف واکنش نشان می‌دهد.

بنابراین بهتر است تأثیر میوه‌های مختلف بر روی بدن خود را امتحان کنید تا ببینید چه میوه‌هایی بیشتر برای شما مشکل ‌ساز هستند. مرکبات نیز مانند گوجه دارای اسید زیادی هستند که کنترل مثانه را مشکل می‌کند. مرکباتی که باید مراقب مصرف آن‌ها باشید عبارتند از:

پرتقال
لیموترش
لیموشیرین
گریپ‌فروت

تا اطلاع ثانوی شیرینی ها را دوست نداشته باشید

نتایج پژوهش ها نشان دادند شیرین‌کننده‌های طبیعی و مصنوعی می‌ توانند علائم مثانه بیش‌ فعال را تشدید کرده و منجر به بی‌اختیاری ادرار شوند. البته مانند سایر غذاها، در مورد شیرینی نیز لازم نیست که مصرف آن را به طور کلی قطع کنید اما بهترین کار این است که تأثیر مصرف شکر بر علائم خود را آزمایش کنید. ببینید که آیا کمتر کردن میزان شکر مصرفی شما موجب بهبود علائمتان می‌شود یا خیر.

غذاهای فرآوری شده نخورید

غذاهای فرآوری شده، مقادیر زیادی مواد مصنوعی مانند طعم ‌دهنده‌ها، رنگ و مواد نگهدارنده دارند که می‌تواند مثانه شما را تحریک کند و علائم تکرر و بی‌اختیاری ادرار را تشدید کند. رژیم غذایی سالم و متعادل باید شامل غذاهای طبیعی و تازه مانند سبزیجات و غلات کامل باشد.

همچنین گوجه ‌فرنگی دارای مقادیر زیادی اسید است که می‌تواند مثانه را تحریک کند. افرادی که به گوجه‌ فرنگی حساس هستند، باید مصرف غذاهای تهیه شده با گوجه را نیز کاهش دهند، مانند:

پاستا
سس
پیتزا
کچاپ
سالسا2

تکرر ادرار چه زمانی نشان‌دهنده‌ی یک مشکل بالقوه است؟

اگر هنگام ادرار احساس درد یا سوزش دارید، ادرارتان خونی است یا با وجود اینکه احساس اضطرار در دفع ادرار دارید اما تنها در حد چند قطره ادرار می‌کنید، با پزشک خود مشورت کنید. این موارد می‌توانند علائم عفونت ادراری  باشند.

عفونت ادراری شایع‌ترین نوع عفونت باکتریایی در زنان باردار است و اگر درمان نشود می‌تواند به عفونت کلیه یا زایمان زودرس یا هر دو منجر شود. (در صورتی که علائمی نداشته باشید، پزشک در قرار ملاقات‌های قبل از زایمان ادرار شما را برای بررسی نشانه‌های عفونت ادراری کنترل می‌کند.

چه زمانی این نیاز مستمر به ادرار کردن برطرف می‌شود؟

پس از زایمان می‌توانید انتظار برطرف شدن تکرر ادرار را داشته باشید. برای چند روز اول پس از زایمان مقدار ادرار بیشتر است و حتی تعداد دفعات آن نیز افزایش می‌یابد زیرا بدن مایعات اضافی اندوخته شده در دوران بارداری را دفع می‌کند. اما بعد از حدود پنج روز نیاز به ادرار کردن مانند آنچه که قبل از بارداری بوده خواهد شد.3


پی نوشت:
1.www.niniplus.com
2.www.kermany.com
3.www.drnamdari.com