به طور طبیعی آناتومی بدن هر خانم شامل دو عدد تخمدان و یک رحم است. تخمک هایی که درون بدن تخمدان ها قرار دارند در دوران جنینی تشکیل می شوند . سپس در مرحله میوز 1 چرخه رشد   آنها متوقف می شود. هنگامی که زن به سن بلوغ می رسد، هر ماه یکی از تخمک ها برای لقاح با اسپرم آماده می شوند. لذا طی بلوغ و شروع چرخه رشد از تخمدان آزاد و به سمت رحم حرکت می کند. بین 24 تا 48 ساعت تخمک در لوله فالوپ که محلی بین تخمدان و رحم است، حرکت می کند در شرایطی که قابلیت ترکیب با اسپرم برای تشکیل سلول تخم و ایجاد فرزند وجود دارد. اگر اسپرم در لوله فالوپ وجود نداشته باشد، تخمک به سمت رحم حرکت می کند و دیواره رحم که در اثر هورمون های استروژن و پروژسترون ضخیم شده است را تخریب و سپس با بافت رحم به سمت دهانه واژن حرکت می کند و آزاد می شود. تخریب بافت رحمی که باعث خونریزی و خروج تخمک می شود عامل دل درد پریودی و سایر انواع درد های قاعدگی است. پروستاگلاندین ها  هورمون هایی هستند که باعث افزایش سطح انقباضات رحم و تخلیه شدیدتر می شوند، کاتالیزور های دل درد پریودی همین پروستاگلاندین ها هستند.



دل درد پریودی ممکن است با کمر درد ، حالت تهوع، استفراغ، اسهال  و درد در ناحیه لگن و کشاله ران همراه باشد. سیر صعود و نزول هورمون های رحمی که از مغز ترشح می شوند باعث ضعف اعصاب نیز می شود. شایان ذکر است خون خارج شده در اثر قاعدگی خون قسمتی از بافت داخلی بدن است و به هیچ عنوان نمی شود از آن به عنوان خون آلوده یاد کرد. اگر عفونتی در در خون وجود داشته باشد، پس خون حاصل از پریود هم یحتمل عفونت را شامل می شود.  تصور عوام از خون پریود با واقعیت علمی آن در تناقض است.

گاهی  دل درد های پریودی ، بسیار خفیف هستند تا حدودی که حتی نیاز به مصرف قرص مسکن نخواهد بود اما گاهی به شکل سندرم Premenstrual syndrome   PMS در بدن دیده می شود. این سندرم  باعث خستگی و بی حالی، ضعف اعصاب و شکنندگی، نفخ شکم، افزایش وزن و گاهی پف چشم می شود. طول دوره سندرم از 7 تا 14 روز قبل از شروع قاعدگی است.

به طور کلی دو نوع از اختلالات قاعدگی Dysmenorrhea را داریم. نوع اول همان نوع مرسوم اختلال پریودی است که شامل دل درد پریودی، کمر درد و درد ناحیه پایین تنه است. عامل این درد ها همان پروستاگلاندین ها هستند. طول این نوع اختلال از دو سه روز قبل از قاعدگی تا پایان دوره است.معمولا درد های زیادی را متحمل نمی شود.  نوع دوم اختلالات قاعدگی بسیار دردناک هستند. وقتی قاعدگی با یک بیماری زمینه ای همراه باشد، دل درد پریودی بسیار جدی خواهد بود.

 
  • بیماری های زمینه ای که عامل درد های جدی پریودی اند!
  • عامل عفونی: اگر ناحیه رحمیکه شامل رحم ، تخمدان، لوله فالوپ و واژن هستند؛ به یک بیماری باکتریایی آلوده شوند. انقباضات رحم هنگام آزادسازی تخمک بسیار شدید خواهد بود، چرا که به جای تخریب بافت حالا بایدکلونی باکتری های لانه دره در رحم را نیز نابود کند.
  • آندومتریوز
  • فیبروم: اگر در ناحیه رحمی تومور وجود داشته باشد، قاعدگی باحضور سلول های سرطانی بسیار دردناک خواهد بود.
  • تخمدان پلی کیستیک: اگر تخمدانشما کیست یا غده می سازد شما دچار دردهای سخت و دوره های نامنظم پریودی خواهید شد.
  • وقتی قاعدگی با یک بیماری زمینه ای همراه است پس باید به پزشک مراجعه کنید.
     
    آیا استفاده از وسایل پیشگیری بارداری ممکن است اختلالی در قاعدگی بوجود آورند؟
  •  
    اگر مادر برای جلوگیری از بارداری از وسایلی مانند دستگاهدرون رحمیIU D استفاده کنند ، به خصوص در ماه های اولیه تعبیه ی آن ممکن است با مشکلاتی مواجه شود.  دل درد پریودی تحت شعاع دستگاه IU D  گاهی خیلی خفیف و گاهی خیلی شدید می شوند.

  • ولی اگر به جز دردعلائم دیگری مانند: درد حین رابطه با شریک جنسی، خون ریزی میان مدت دوره ها، بی نظمی در دوره قاعدگی ، ترشحات بدبو و غلیظ .

  • بعد از رویت این علائم فی القاعده باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.

  •  
  • تسکین دل درد پریودی
  • مسکن های معمولی
  • برای درمان بسته به میزان درد ازایبوپروفن ، استامینوفن، ژلوفن استفاده می کنند. جهت رقیق کردن خون و کاهش درد ، مفنامیک اسید و آسپرین هم می شود مصرف کرد. البته مفنامیک اسید محدودیت مصرف دارد و به افراد زیر 16 سال توصیه نمی شود . اگر درد های شما به حدی بود که با مسکن های فوق آرام نشد، یا مجبور به استفاده چند باره شدید، بهتر است به دکتر مراجعه کنید. عوارض مسکن ها روی کبد و کلیه گاهی بسیار خطرناک است.
  • ورزش های سبک:وزن های سنگین ممکن است باعث تشدید و آسیب به رحم ملتهب شوند به خصوص اگر که بدن شما عادت به ورزش نداشته باشد.
  • پتو برقی یا کیسه ی آب گرم: با گرم نگه داشتن نواحی دردناک می توانید باعث انبساط بافت ها و کاهش انقباض و شوید.
  • حمام آب گرم: استحمام نیز باعث کاهش استرس و تخلیه اسید لاکتیکی که در اثر انقباض بیش از حد عضلانی تولید می گردد، می شود.
  • ماساژ درمانی: طبق یک پژوهش23 خانم مبتلا به نوع دوم اختلالات قاعدگی از زیر گروه آندومتریوز ، پس از ماساژ درمانی میزان درد به طرز فاحشی کاهش پیدا کرده است.برای التیام دستان خود را بر روی ناحیهشکمیکه شامل شکم و پهلو می شود گذارده و فشار دهید. بهتر است ماساژ دادن را حدود بیست دقیقه ادامه دهید. استعمال کرم و روغن برای کاهش کمک کننده خواهد بود. طبق پژوهشی که در سال 2012 در مورد انواع روغن های قابل استعمال صورت گرفته ، افرادی که به جای استفاده از مواد مصنوعی از روغن های گیاهی معطر کمک گرفته اند، کاهش درد بیشتری داشته اند. روغن هایی مثل هسته انگوریا روغن بادام شیرین گزینه های مناسبی هستند.
 
  •  

کنترل رژِیم غذایی: در دوران پریودی حدالامکان ازمواد غذایی نفاخ خودداری کنید.  استفاده از مواد غذایی نفاخ  باعث افزایش گرفتگی و تنش عضلات می شوند. چند نوع از  مواد غذایی نفاخ: کافئین، نمک، الکل، غذاهای چرب، نوشابه های گازدار. استفاده از افشره نعناع بدون چای مفید خواهد بود اما اگر از گیاهان خاصی برای کاهش دل درد پریودی خود استفاده می کنید، لازم است که عوارض جانبی آن ها را بدانید. بعضی از این دارو های گیاهی عوارض دارند و باید دوز مصرفی آنها را بشناسید گروهی هم ممکن است برای شما حساسیت زا باشند. پزشک معالج بهتر می توانید در مورد میزان و دوز به شما کمک کند. پس وی را در جریان درمان های خانگی خود قرار دهید. اما در کل فیبر مواد غذایی در کاهش دل درد پریودی مفید خواهد بود . برنج قهوه ای به دلیل دارا بودن ویتامین B6  باعث کاهش نفخ شکم می شود.  خوردن گردو ، تخم کدو تنبل  و بادام منبع منگنز هستند و اسپاسم عضلانی را کاهش می دهند. موادی که آهن دارند به جز قرص آهن، مثل گوشت قرمز ، ران مرغ، سبزیجات دارای آهن هستند برای جلوگیری از سرگیجه مناسب اند. این مواد باعث خون سازی مجدد در بدن خواهند شد. برای کاهش التهاب می توانید از بذر کتان استفاده کنید. چرا که بذر کتان دارای امگا 3 است که باعث کاهش التهاب های داخلی می شود.

کره بادام زمینی، آلو خشک، نخود، موز، آووکادو   دارای عنصر بور هستند این ماده  به مغز و استخوان های بدن کمک می رساند ، دل درد پریودی و اسپاسم عضلات در طی قاعدگی به مقدار زیادی کاهش می دهد. آزمایش بر روی 113 دانشجو در سال 2015 نتیجه تاثیر مستقیم بور بر روی تسکین درد های عضلانی ثابت کرده است. ماده سازنده قرص های آسپرین قسمتی از پوست درخت بید است. گذشتگان عادت داشتند برای تسکین درد خود پوست درخت بید را جدا کرده و بجوند سپس یاد گرفتند که می توانند آن را به صورت دمنوش مصرف کنند. سردرد ، کمر درد، دل درد پریودی و آرتروز از جمله بیماری هایی هستند که دارو آسپرین برای التیام آنها تجویز می شود. فراموش نکنید مانند بقیه دارو ها و دمنوش های گیاهی آسپرین هم دارای عوارض جانبی است ، معده درد ، اختلال در کارکرد کلیه ها، خون ریزی طولانی مدت  از عوارض آن است. برای دوز مصرفی دمنوش برگ بید بهتر است از پزشک کمک بگیرید.



طب سوزنی: همانطور که می دانید طب سوزنی اولین راه خلاصی از درد برای مردم چین است. امروزه با پیشرفت علم هرچه بیشتر به تمهیدات این علم در گرایش های پزشکی پی می بریم. طب سوزنی بدین معنی است که شاید یک سوزن در نقطه ای دور از نقطه درد وارد شود اما به طور شگفت آوری باعث کاهش درد در محل مذکور می شود. علم ثابت کرده است که طب سوزنی باعث آزاد ساری سروتونین در محل آسیب می شود که به دنبال آن محل ملتهب به آرامش می رسد و درد پایان می گیرد. علاوه بر طبق پژوهش های سال 2012مبنی بر اثر طب سوزنی ، سایر درد های مزمن از قبیل میگرن می توانند با طب سوزنی بهبود پیدا کنند.
  • آب: خوردن آب به خصوص آب ولرم باعث افزایش هیدراتاسیون می شود که در نتیجه علت التیام ماهیچه ها و به آرامش رسیدن گرفتگی های بدن است. نه تنها آب بلکه خوراکی هایی که مشتقاتی از آب هستند نیز برای بهبود مناسب اند. مثلا می توانید از توت فرنگی یا تشک به عنوان میان وعده استفاده کنید که هم خون ساز و آنتی اکسیدان هستند هم آب مناسبی در بافت فیبری خود دارند. کاهو، کرفس، خیار و هندوانه نیز مقدار قابل توجهی آب دارند.
  • کیسه آب یخ: آب یخ هم مانند کیسه آب گرم از درمان های خانگی است که برای التیام درد استفاده می شود اما مشکل در فهم زمان استفاده از آب گرم یا آب سرد است. هنگامی که عضلات شما دچار کشیدگی ناگهانی یا ضرب دیدگی، در محل مفاصل و تاندون شده باشند استفاده از کیسه آب یخ می تواند التهاب را از بین ببرد مدتی پس از کاهش التهاب می توانیدبا گرم کردن محل آسیباز ضخیم شدن رگ ها جلوگیری کنید. درد های ناگهانی قبل از شروع پریود ممکن است با کیسه آب یخ التیام یابند اما فراموش نکنید بعد از استعمال برای جلوگیری از انقباض رگ های خود از کیسه آب گرم نیز استفاده کنید. مکمل گرما و سرما در کنار هم وقتی که در زمان مناسبی استفاده شوند می توانند باعث رفع مشکلات عضلانی شما گردند. نیز از این اصل مستثنی نیست.
  • راه های درمانی فوق یک قاعده کلی هستند و طبق علائمی که مشاهده می کنید و همچنین شرایط بدنی ، فیزیک هر شخص، آلرژی زا بودن یا نبودن مواد غذایی یا دمنوش ها طبق مزاج افراد استفاده شوند. در صورت عدم بهبود دل درد پریودی خود با موارد فوق ، بهتر است از پزشک معالج خود راهنمایی بخواهید. دل درد پریودی یک علامت مشخص از قاعدگی است و اگر بیش از حد همیشه بود ، این درد نشانه ی مشکلی در بدن شماست که حتی می تواند نشان دهد ماه خوبی را نگذرانده اید و اعصاب شما تحلیل رفته اند که مغز هورمون ها را با اندازه نا معمولی ترشح کرده.