نارسایی کلیه چیست و چگونه درمان می شود؟

 بیماری های کلیوی و علائم

 بیماری های کلیوی آن هایی هستند که به خود کلیه و عملکردش مرتبط اند. علائم، بسته به نوع بیماری متفاوت است اما علائم کلی بیماری های مزمن کلیوی این ها هستند:

از دست دادن اشتها

خستگی

مشکلات خواب

پف کردن اطراف چشم

پوست خشک و خارش

کلیه چیست و کجاست؟

 کلیه نقشی حیاتی در بدن دارد و نه تنها خون را تصفیه می‌کند بلکه سطح الکترولیت را متعادل کرده، فشار خون را کنترل می کند و در کنار این ها، سبب تولید سلول های قرمز خون می شود.

کلیه ها در پشت ناحیه شکمی و در دو طرف ستون فقرات قرار دارند.

کلیه ها ذخیره خونی خود را از طریق سرخرگ های کلیوی که از آئورت مستقیم می آیند می گیرند و خون را دوباره از طریق رگ های کلیوی به قلب و بزرگ سیاهرگ می‌فرستند.

عملکرد کلیه ها

وقتی خون در کلیه جریان می یابد، سنسورهای موجود در سلول های کلیه، میزان آب کافی جهت تولید ادرار و الکترولیت مورد نیاز را تنظیم می کنند.

 مثلاً اگر بدن فردی در اثر ورزش یا بیماری کم آب شده، کلیه تا جایی که می ‌تواند آب ذخیره می کند و بنابراین ادرار بسیار غلیظ می ‌شود.

 وقتی بدن آب کافی داشته باشد، ادرار رقیق تر خواهد شد.

این سیستم توسط رینین کنترل می شود که در واقع هورمونی است که در کلیه تولید شده و بخشی از مایع و تنظیم سیستم فشار خون در بدن است.

 همچنین، کلیه ها منبع گویچه زایی در بدن هستند و در واقع هورمونی است که مغز استخوان ها را تحریک کرده تا سلول قرمز خون بسازند.

 سلول های خاص موجود در کلیه، چگالی اکسیژن موجود در خون را نظارت می کنند. اگر سطح اکسیژن پایین بیاید، سطح گویچه زایی در بدن زیاد شده و گلبول های قرمز افزایش می یابند.

 ادراری که هر کدام از کلیه ها تولید می کنند از میزنای عبور کرده و میزنای لوله ای است که کلیه ها را به مثانه متصل می‌ کند.

 ادرار درون مثانه ذخیره می شود و زمانی که دفع رخ می دهد، مثانه ادرار را از طریق لوله ‌ای که میز راه نامیده می‌ شود خالی می ‌کند.

علائم نارسایی کلیه

در ابتدای راه، نارسایی کلیه ممکن است علامت خاصی نداشته باشد.

با کاهش عملکرد کلیه، علائم مرتبط با ناتوانی در تنظیم آب و تعادل الکترولیت، حذف مواد زائد از بدن و ارتقاء تولید گلبول های قرمز می شوند.

 اگر درمان انجام نشود، علائم زیر بروز می کنند که زندگی فرد به خطر می‌افتد:

کما

تنگی نفس

ضعف

ورم بدن

خستگی به علت کم خونی

از دست دادن اشتها

بی حالی

سستی

نارسایی قلبی

اسیدوز متابولیک

پتاسیم بالای خون

بی‌نظمی ضربان قلب مثل تاکی کاردی بطنی و فیبریلاسیون بطنی

افزایش سطح اوره در خون که منجر به آسیب مغزی، پریکاردیت ( التهاب غشای قلب) یا کاهش سطح کلسیم می شود. 1

علت نارسایی کلیه

نارسایی کلیه می تواند نتیجه چندین بیماری یا علل مختلف باشد. علت به طور معمول نوع نارسایی کلیه را تعیین می کند.افرادی که بیشتر در معرض خطر هستند، معمولاً یک یا چند دلیل زیر را دارند:

از دست رفتن جریان خون به کلیه ها

از دست رفتن ناگهانی جریان خون به کلیه های شما می تواند نارسایی کلیه را در پی داشته باشد. برخی از شرایطی که باعث از بین رفتن جریان خون به کلیه ها می شود عبارتند از:

حمله قلبی

بیماری قلبی

زخم کبد یا نارسایی کبد

کم آبی

سوختگی شدید

یک واکنش آلرژیک

یک عفونت شدید مانند سپسیس یا عفونت خونی

فشار خون بالا

مصرف داروهای ضد التهابی

مشکلات رفع ادرار

هنگامی که بدن شما نمی تواند ادرار را به مثانه و نهایتا به خارج بدن منقل نماید، سموم  دربدن ایجاد و ذخیره می شوند. بعضی از سرطانها می توانند معابر ادرار را مسدود کنند، مانند:

پروستات (شایع ترین نوع سرطان در مردان)
روده بزرگ
مثانه

سایر شرایط می تواند در تخلیه ادرار اختلال ایجاد کند و احتمالاً منجر به نارسایی کلیه شود، از جمله:

سنگ کلیه

پروستات بزرگ شده

لخته های خون در مجاری ادراری

آسیب به اعصابی که مثانه را کنترل می کند

عفونت

مصرف مواد مخدر

واسکولیت یا التهاب رگ های خونی

لوپوس ( یک بیماری خود ایمنی است که می تواند باعث التهاب بسیاری از اعضای بدن شود.)

گلومرولونفریت، التهاب رگ های خونی کوچک کلیه ها

سندرم اورمیک همولیتیک ( تجزیه گلبول های قرمز به دنبال عفونت باکتریایی روده ها)

مولتیپل میلوما، سرطان سلولهای پلاسما در مغز استخوان شما

اسکلرودرما، یک بیماری خود ایمنی است که بر روی پوست شما تأثیر می گذارد.

ترومبوسیتوپنیک پورپورا، اختلالی که باعث لخته شدن خون در عروق کوچک می شود.

داروهای شیمی درمانی که سرطان و برخی از بیماریهای خود ایمنی را درمان می کند.

رنگهای مورد استفاده در برخی از آزمایشات تصویربرداری

آنتی بیوتیک های خاصی

دیابت کنترل نشده 2

درمان نارسایی کلیه

دیالیز

در دیالیز با استفاده از دستگاهی، خون تصفیه می‌شود. این دستگاه عمل کلیه‌ها را انجام می‌دهد. بسته به نوع دیالیز، بیمار ممکن است به دستگاهی بزرگ یا یک کیسه کاتتر قابل حمل متصل شود. ممکن است نیاز باشد که بیمار در کنار دیالیز از رژیم غذایی دارای پتاسیم و نمک کم نیز استفاده کند. دیالیز نارسایی کلیه را درمان نمی‌کند اما اگر فرد به‌طور منظم برنامه درمانی خود را پیگیری کند، موجب افزایش طول عمر او می‌شود.

پیوند کلیه

یکی دیگر از گزینه‌های درمانی، پیوند کلیه است. کلیه پیوندی می‌تواند عملکرد طبیعی داشته باشد و دیگر نیازی به دیالیز نیست. بیمار باید پس از جراحی پیوند کلیه از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده کند تا از رد کلیه وسیله بدن پیشگیری کند. این داروها عوارض جانبی دارند. جراحی پیوند کلیه ممکن است برای تمام افراد گزینه مناسب درمانی نباشد. همچنین ممکن است عمل موفقیت‌آمیز نباشند.

برای کاهش خطر بروز نارسایی کلیه باید موارد زیر را رعایت کرد

رعایت دستورالعمل مصرف داروهای بدون نسخه. مصرف مقادیر خیلی بالا (حتی از داروهای رایجی نظیر آسپرین) می‌تواند طی مدت کوتاهی سم زیادی در بدن ایجاد کند. این امر موجب اضافه بار کلیه‌ها می‌شود.

بسیاری از مشکلات مجاری ادراری و کلیه زمانی که به درستی مدیریت نشوند، منجر به نارسایی کلیه می‌شوند. خطر بروز نارسایی کلیه را می‌توان با رعایت موارد زیر کاهش داد:

داشتن سبک زندگی سالم

دنبال کردن توصیه‌های پزشک

مصرف داروها طبق دستورالعمل

درمان علل شایع نارسایی کلیه مانند فشار خون بالا و دیابت 3


پی نوشت:
1.www.doctorkhosravi.com
2.www.pezeshket.com
3.www.drdr.ir