اختلالات شنوایی در کودکان، علل و درمان آن

کاهش شنوایی شایع ترین اختلال شنوایی است که در ابتدا بدون علائم ظاهری بروز می کند. اما اگر این بیماری پیش رونده بموقع درمان نشود در اغلب موارد به اختلال در یادگیری کودک، اختلال در تکلم و حتی عقب ماندگی ذهنی کودک منجر می شود.

زمانی از اختلالات شنیداری صحبت می شوند که فرد قادر به شنیدن صداها به خوبی یک فرد سالم نباشد و می تواند خفیف، متوسط، شدید یا خیلی شدید باشد که به مورد آخر «ناشنوایی» گفته می شود و فرد هیچ صدایی حتی با شدت بالا را نمی شنود. گرچه بیشتر کودکان با قدرت شنوایی طبیعی متولد می شوند، اما از هر 1000 تولد 1 تا 3 نوزاد دچار ضعف شنوایی در یک یا هر دو گوش هستند و 10 تا 20 درصد ناشنوایی نیز در سنین خیلی پایین اتفاق می افتد.

علل شناخته شده ضعف شنوایی در نوزادان و کودکان

 گرچه حدود نیمی از موارد کم شنوایی یا ناشنوایی به عوامل خطری مانند زمینه ژنتیک، زایمان زودرس یا بیماری های دوران جنینی مربوط می شود اما بقیه موارد بدون علت مشخصی بروز می کنند.

از همین رو، انجام تست های شنوایی در زمان تولد برای همه نوزادان ضروری است تا مشکل در سریع ترین زمان شناسایی شود و درمان مناسب انجام گیرد.

ناشنوایی ژنتیکی: کم شنوایی و ناشنوایی ممکن است سابقه وراثت داشته باشد که معمولا می تواند با ناهنجاری های کروموزومی مانند نشانگان داون نیز همراه باشد. البته عوامل ژنتیک دیگری نیز وجود دارد که زمینه ساز ضعف قدرت شنوایی و پیشرفت ناهنجاری هایی در عملکرد گوش داخلی و عصب شنوایی می شود. این ناراحتی ممکن است همراه با بعضی از بیماری های وراثتی تشخیص داده شود.

بیماری های دوران بارداری: مشکلات شنوایی کودک می تواند در دوران بارداری اتفاق بیفتد، در حالی که هیچ زمینه ژنتیکی ای وجود ندارد. مصرف مواد مخدر، ابتلا به عفونت های باکتریایی و ویروسی مانند سرخجه، سیفلیس و توکسوپلاسموز و بیماری های متابولیک از جمله شرایط خطر در دوران بارداری محسوب می شوند.

کاهش شنوایی در زمان تولد: عوامل مختلفی طی روند زایمان نیز می تواند ناشنوایی یا کم شنوایی نوزاد را رقم بزند. این مشکل، به خصوص در صورت کمبود اکسیژن، خونریزی مغزی، نقایص فیزیکی هنگام تولد و زایمان زودرس ایجاد می شود. همچنین مصرف بعضی داروها در عفونت های نوزادان، سل، سرطان و مالاریا نیز ممکن است با تحلیل برگشت ناپذیر شنوایی همراه باشد.

ناشنوایی در دوران کودکی: مشکلات شنوایی در کودکان 2 تا 6 سال اساسا ناشی از سرماخوردگی، اوتیت یا التهاب لوزه هاست. سرخک، اریون و سرخجه نیز از دیگر بیماری های زمینه ساز در این سنین هستند.

ضعف شنوایی در نوجوانی: صدا مهم ترین عامل تحلیل قدرت شنوایی در نوجوانان است گوش دادن به موسیقی با صدای خیلی بلند، به خصوص با گوشی مهم ترین عادت پرخطر محسوب می شود. اگر گوش ها به طور مداوم با فرکانس صدای خیلی بالا مواجه باشند، آسیب های همیشگی ممکن است بروز کند. 1

عوارض عدم تشخیص ناشنوایی در دوران نوزادی

تشخیص زودهنگام اختلالات شنوایی نوزادان برای اطمینان از طبیعی ترین روند رشد او ضروری خواهد بود.

درواقع، نخستین سال های زندگی تاثیر قطعی در رشد زبان و صحیت کردن دارد.

کودکی که از مشکلات شنوایی حتی در جزیی ترین سطح رنج می برد، در معرض خطرات تاخیر در کسب مهارت های اجتماعی و همچنین یادگیری قرار دارد.

تاثیرات ناشنوایی بر کودکان در همه سنی کاملا جدی و حائز اهمیت است که تشخیص به موقع می تواند این آثار منفی را کاهش دهد.

علایم ضعف شنیداری در نوزادان و کودکان

•    وادار کردن مخاطب به تکرار کلمات
•    تلفظ نادرست یا اشتباه بعضی کلمات
•    پیشرفت نداشتن یا عقب گرد در پیشرفت زبان آموزی
•    ابتلا به او تیت
•    نیاز به افزایش صدای تلویزیون را رادیو
•    نداشتن واکنش طبیعی نسبت به صداهای ضعیف، متوسط و شدید
•    بی توجه و حواس پرت به نظر آمدن
•    نداشتن واکنش نسبت به شنیدن نام
•    عدم پاسخگویی نوزاد و کودک از پشت سر یا جایی دیگر که امکان دیدن فرد را ندارد.
•    ناتوانی در پیدا کردن شخصی که از فاصله ای دور در منزل او را صدا می زند. 2

درمان کم شنوایی کودکان

برای بررسی صحیح علائم کم شنوایی کودک لازم است با متخصص شنوایی سنجی یا پزشک گوش، حلق و بینی مشورت کنید تا معایناتی از جمله تست شنوایی سنجی کودک و نوزاد انجام شود.

کودکانی که علائم کم شنوایی دارند در 12 ماهگی ممکن است کاندید کاشت حلزون شوند. طبق توصیه متخصصان، شما باید هر چه زودتر اقدام به کاشت حلزون کنید تا کودکان در معرض اصوات مهم در دوره یادگیری زبان باشند. پس از کاشت، آنها باید تحت گفتار درمانی شدید قرار بگیرند تا به بهترین نحو ممکن، از دستگاه استفاده کنند.

کودکانی که واجد شرایط کاشت حلزون:

کاهش شنوایی عمیق در هر دو گوش.

مفید نبودن سمعک در پیشرفت شنوایی.

کودک از لحاظ جسمی توانایی جراحی را داشته باشد و جراحی برای او خطرناک نباشد.

همکاری والدین در مدیریت کودک و پیگیری توانبخشی‌های بعد از عمل.

از برنامه آموزشی استفاده کنید که بر رشد مهارت‌های شنیداری تاثیر بگذارد. 3

پیشگیری از اختلالات شنوایی در کودکان

نوزادان و کودکان همیشه باید در برابر صداهای شدید محافظت شوند. گوش بچه ها بسیار حساس تر از گوش بزرگسالان است، به خصوص هنوز نمی توانند مفهوم و لحن بلند را تشخیص دهند. این در حالی است که بزرگ ترها می توانند در شرایط سر و صدا از گوش خود محافظت کنند، اما کودکان چنین توانایی ای ندارند. همچنین باید در انتخاب اسباب بازی ها دقت کافی داشت. بعضی از جغجغه ها، تفنگ های اسباب بازی یا دیگر وسایل سرگرم کننده معمولا صداهای آزاردهنده ای دارند که برای گوش حساس کودکان بسیار بلند است.
 
لازم است آموزش های لازم برای محافظت از گوش ها به کودکان یادآوری شود. به عنوان مثال هدفون یکی از بدترین مخرب ترین وسایل است که امروزه، در دسترس بچه هاست و به تدریج مشکلات شنوایی در پی خواهد داشت. سرماخوردگی و عفونت های مکرر گوش نیز می تواند به طور موقت شنوایی را تحلیل دهد. در این صورت هوا به خوبی در گوش جریان نخواهدداشت و منجر به جمع شدن مایعات در گوش می شود که نیاز به اقدام درمانی مناسب برای پیشگیری از مزمن شدن مشکل خواهدبود. اگر کودک از درد گوش شکایت داشته باشد یا والدین احساس کنند به خوبی نمی تواند صداها را تشخیص دهد، لازم است به پزشک متخصص مراجعه شود. 1


پی نوشت:
1.www.namnak.com
2.www.baelm.net
3.www.tehranearclinic.com