موارد استفاده و عوارض کینین

کینین چیست؟

کینین یا کینین سولفات (با نام انگلیسی: Quinine و نام تجاری: Qualaquin) از داروهای ضد مالاریا است که برای درمان نوع خاص و خفیف مالاریا توسط پزشک تجویز می شود.

موارد مصرف کینین

این دارو به تنهایی یا به همراه برخی دیگر از داروها برای درمان نوع خاصی از مالاریا که از گزش پشه مالاریا در کشورهایی که این بیماری در آن ها شایع است مصرف می شود.

انگل مالاریا می تواند از طریق گزش پشه مالاریا وارد بدن شده و در بافت های بدن از جمله گلبول های قرمز خون یا کبد زندگی کند.

کینین برای از بین بردن انگل مالاریا در داخل گلبول های قرمز خون استفاده می شود و در برخی موارد نیاز به مصرف داروی متفاوت دیگری مانند پریماکین برای از بین بردن انگل مالاریا در سایر بافت های بدن باشد.

همچنین ممکن است مصرف هر دو دارو در یک دوره درمان برای بهبودی کامل و جلوگیری از از عود عفونت تجویز شود.

لازم به ذکر است کینین از ابتلا به مالاریا پیشگیری نمی کند.

برخی افراد برای درمان گرفتگی ساق پا از کینین استفاده می کنند اما این مسئله مورد تایید سازمان غذا و دارو نمی باشد و استفاده نادرست یا بدون تجویز پزشک می تواند باعث عوارض جانبی جدی یا مرگ شود.

نکته مهم: داروی کینین ممکن است با اسامی تجاری گوناگونی در بازار عرضه شود که در این مطلب تنها به یکی از آن ها اشاره شده است.

نحوه مصرف کینین

کینین خوراکی را دقیقا مطابق دستور پزشک مصرف کنید، برای جلوگیری از ناراحتی معده بهتر است آن را همراه غذا میل کنید.

در صورت مصرف آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم یا منیزیم، کینین را 2 تا 3 ساعت قبل یا بعد از آن ها مصرف کنید زیرا این داروها به کینین چسبیده و از جذب کامل آن توسط بدن جلوگیری می کنند.

عدم تغییر دوز و اجتناب از کاهش یا افزایش مقدار مصرف این دارو اهمیت زیادی دارد، همچنین نباید نوبت مصرف را رد کنید.

حتی اگر علائم بیماری پس از چند روز از بین برود دوره درمان را کامل کنید، پرش یا قطع زود هنگام کینین ممکن است باعث عود عفونت شود.

کینین زمانی بهتر عمل می کند که مقدار دارو در بدن همواره سطح ثابتی داشته باشد، بنابراین آن را در نوبت های مساوی و هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.

اگر یک یا دو روز بعد از شروع دوره درمان احساس بهتری نداشتید یا پس از پایان دوره تب مجددا عود کند لازم است با پزشک مشورت کنید. 1

عوارض جانبی داروی کینین

مصرف داروی کینین می‌تواند باعث ایجاد علائم جدی آلرژیک در فرد مصرف کننده شود. اگر شما نشانه هایی از یک واکنش آلرژیک به این دارو مانند : راش پوستی یا کهیر ( با یا بدون تب یا درد مفاصل ) ؛ اشکال در تنفس؛ تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو ، را مشاهده کردید، با اورژانس پزشکی تماس بگیرید.

اگر موارد زیر را مشاهده کردید، فورا به پزشک خود اطلاع دهید:

تب، لرز، وجود درد در بدن، علائم بیماری آنفولانزا، ایجاد زخم در دهان و گلو.

کبودی، خونریزی غیرمعمول (بینی، دهان، واژن، یا رکتوم)،

ایجاد نقاط به رنگ بنفش یا قرمز در زیر پوست فرد مصرف کننده؛

سردرد همراه با درد قفسه سینه و سرگیجه شدید، ضعف، ضربان قلب سریع و یا تپش قلب.

بی خوابی ناگهانی یا ضعف (به ویژه در یک طرف بدن)، سردرد ناگهانی شدید، ناهنجاری و سختی در گفتار، ایجاد مشکلاتی در حفظ تعادل؛

درد قفسه سینه، سرفه ناگهانی، خس خس سینه، تنفس سریع، سرفه خونی؛

ایجاد مشکلاتی در بینایی یا شنوایی؛

درد، تورم، گرما، یا قرمزی در یک یا هر دو پا؛ درد شدید در قسمت پهلو یا کمر، وجود خون در ادرار، ادرار با حجم کم و یا عدم توانایی در دفع ادرار؛

علائم ابتلا به پایین بودن میزان قند خون (که بیشتر در زنان باردار شایع است) مانند سردرد، گرسنگی، ضعف، تعریق، سردرگمی و گیجی، تحریک پذیری، سرگیجه، بالا رفتن ضربان قلب و یا احساس ترس؛

از دست دادن اشتها، ادرار تیره رنگ، مدفوع به رنگ رسی، یرقان (یعنی زرد شدن پوست یا چشم‌ها)؛ یا واکنش شدید پوست، تب، گلودرد، تورم در صورت یا زبان فرد مصرف کننده، سوزش در چشم شما، درد پوست، بثورات پوستی قرمز یا بنفش که به خصوص در صورت یا قسمت‌های فوقانی بدن فوق گسترش یافته و موجب پوسته پوسته شدن و تاول می‌شود.

اگر موارد زیر را مشاهده کردید، فورا به پزشک خود اطلاع دهید:

سردرد، تاری دید، تغییر در دید رنگی؛

تعریق یا ایجاد علائم سوزش در بدن (گرما، قرمزی)؛

سرگیجه ملایم، احساس دوران، حس صدایی مثل زنگ در گوش فرد مصرف کننده این دارو؛ یا

ناراحتی معده، استفراغ، درد معده.

اینیک لیست کامل از عوارض جانبی این دارو نیست و موارد  دیگری  ممکن است رخ  دهد. برای توصیه‌های پزشکی در مورد عوارض جانبی با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت  مشاهده عوارض جانبی به FDA این موارد را گزارش کنید. 2

موارد احتیاطی مصرف کینین

قبل از مصرف کینین در صورت حساسیت به این دارو یا کینیدین یا مفلوکوئین یا هر گونه آلرژی دیگر به پزشک اطلاع دهید.

قبل از استفاده سابقه پزشکی خود را در اختیار پزشک قرار دهید به خصوص اگر از مشکلات یا بیماری های زیر رنج برده یا می برید:

اگر قبلا این دارو را مصرف کرده و دچار عوارض جانبی قلب جدی، اختلال در سلول های خونی، خونریزی شدید یا مشکل کلیه شده اید

سابقه خانوادگی یا شخصی مشکل خاص آنزیمی (کمبود گلوکز 6- فسفات دهیدروژناز)

یک مشکل عصبی چشمی خاص (نوریت اپتیک)

مشکلات شنوایی (مانند زنگ زدن گوش)

بیماری عصبی یا عضلانی خاص (میاستنی گراویس)

مشکلات ریتم قلبی مانند فیبریلاسیون دهلیزی/ فلوتر دهلیزی

مشکلات کلیوی

مشکلات کبدی

سندرم طولانی مدت QT

سطوح پایین پلاکت ها در خون

سطح پایین پتاسیم در خون (هیپوکالمی)

این دارو ممکن است باعث سرگیجه یا تاری دید شود تا زمانی که تحت تاثیر دارو هستید از رانندگی، کار با ماشین آلات سنگین و هر کاری که نیاز به هوشیاری کامل دارد اجتناب کنید.

قبل از عمل جراحی لیست داروهای خود را در اختیار پزشک یا دندانپزشک قرار دهید. گاهی لازم است مدتی قبل از عمل جراحی مصرف این دارو قطع شود.

کینین ممکن است باعث بروز اختلال طولانی شدن زمان QT شود که روی ریتم قلب اثر می گذارد و در برخی موارد نادر ممکن است به ضربان قلب سریع یا نامنظم کشنده یا علائم دیگر مانند سرگیجه شدید و خستگی منجر شده و لازم است به اورژانس مراجعه شود.

ابتلا به برخی بیماری های خاص یا مصرف برخی داروها ممکن است خطر طولانی شدن زمان QT را افزایش دهد. قبل از مصرف کینین لیست داروهای مصرفی خود را در اختیار پزشک قرار داده و در صورتی که به مشکلات قلبی خاص (نارسایی قلبی، ضربان قلب کند، طولانی شدن زمان QT در EKG) مبتلا بوده یا سابقه خانوادگی ابتلا به مشکلات قلبی خاص ( از جمله طولانی شدن زمان QT در EKG و مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی) دارید به پزشک اطلاع دهید.

پایین بودن سطح پتاسیم یا منیزیم در خون نیز خطر ابتلا به اختلال طولانی شدن زمان QT را افزایش می دهد به خصوص اگر داروهای خاص مانند دیورتیک ها مصرف می کنید یا دچار تعریق شدید، اسهال یا استفراغ هستید.

افراد مسن ممکن است نسبت به برخی عوارض جانبی این دارو به خصوص طولانی شدن QT حساس تر باشند.

قبل از شروع مصرف کینین ممکن است نیاز به انجام آزمایش های پزشکی خاص مانند تست G6PD، تست بینایی، پتاسیم خون، آزمایش کبد و کلیه و اکوی قلب باشد، در این مورد با پزشک مشورت کنید.

کینین در بارداری

مصرف کینین در دوران بارداری تنها در مواقعی که واقعا نیاز است و زیر نظر پزشک امکان پذیر است.

ناگفته نماند ابتلا به مالاریا در زنان باردار یک مشکل جدی است که می تواند به مادر و جنین آسیب برساند، اگر قصد سفر به مناطقی دارید که مالاریا در آن ها شیوع پیدا کرده حتما درباره خطرات آن با پزشک مشورت کنید.

کینین در شیردهی

کینین به شیر مادر منتقل می شود اما بعید است به نوزاد آسیب برساند، با این وجود حتما قبل از شیردهی با پزشک مشورت کنید.

پزشک احتمالا تست G6PD روی نوزاد انجام خواهد داد.

کینین در کودکان

اثربخشی و ایمنی کینین در کودکان زیر 16 سال به اثبات نرسیده است، قبلا از مصرف حتما با پزشک مشورت کنید. 1

تداخلات مهم کینین

مصرف هم زمان کینین و مفلوکین می تواند موجب تشدید عوارض قلبی و اختلالات نوار قلب، ایست قلبی و تشنج شود. در ضمن با توجه با اینکه نیمه عمر داروی مفلوکین طولانی بوده و 15 تا 33 روز است، بنابراین چنانچه بیماری در گذشته تحت درمان پروفیلاکسی با مفلوکین بوده است، استفاده از کینین برای درمان مالاریای وی باید با احتیاط صورت پذیرد. مصرف هم زمان داروهای آنتی اسید حاوی آلومینیوم می تواند موجب تاخیر یا کاهش جذب روده ای کینین شود. سایمتیدین می تواند باعث کاهش کلیرانس کینین و طولانی شدن زمان دفع آن از بدن شود. البته این موضوع در رابطه با رانیتیدین صادق نیست. کینین می تواند موجب تقویت اثر بلوک کنندگی عصبی عضلانی داروهایی مانند پانکورونیوم، سوکسینیل کولین و توبوکورارین شود. به این ترتیب تنفسی بیمار را با مشکل روبرو می سازد. کینین می تواند با کاهش فاکتورهای انعقاد خونی وابسته به ویتامین K، با داروهایی مانند وارفارین تداخل عمل داشته باشد. مصرف کینین می تواند با هپارین تداخل عمل نشان دهد. داروهایی که موجب افزایش pH ادرار می شوند (مانند بی کربنات سدیم و استازولامید) می توانند موجب افزایش غلظت پلاسمایی کینین شده و خطر برئز عوارض سمی آن را افزایش دهند. 3


پی نوشت:
1.www.coca.ir
2.www.redmag.ir
3.www.drsaina.com