گروه درمانی چیست و شرکت در جلسات آن چه مزایایی دارد؟

نحوه اجرای گروه درمانی

طور معمول گروه درمانی با 8 تا 12 نفر تشکیل می‌شوند (البته حضور تعداد بیشتر هم مجاز است).

جلسات درمان گروهی یک، دو یا چند بار در هفته و به مدت یک یا دو ساعت تشکیل می‌شوند.

حداقل تعداد جلسات گروه درمانی 6 جلسه است ولی معمولا با توجه به اهداف گروه می تواند تعداد جلسات بیشتر است و تا یک سال هم می تواند ادامه داشته باشد.

می توان این جلسات را به صورت باز یا بسته برگزار کرد. در جلسات باز شرکت‌ کنندگان جدید می‌توانند در هر زمانی به گروه ملحق شوند ولی در گروه بسته، تنها اعضای اصلی گروه حق شرکت کردن را دارند.
 

یک جلسه گروه درمانی چگونه است؟

در اغلب موارد، گروه در اتاقی با هم ملاقات می‌کنند که صندلی‌هایش به صورت دایره‌ ای بزرگ چیده شده‌ اند تا هر عضو بتواند سایر اعضا را ببیند.

جلسه هم با معرفی اعضای گروه و بیان دلیل حضورشان در گروه آغاز می‌شود.

اعضا می‌توانند تجاربشان و پیشرفت‌هایشان از جلسه قبلی تا جلسه فعلی را ذکر کنند.

شیوه اجرایی جلسه هم تا حد زیادی به اهداف گروه و سبک درمانی درمانگر وابسته است.

برخی از درمانگران سبک گفتگوی آزادتری را ترجیح می‌دهند که در طول آن هرکدام از شرکت‌ کنندگان طبق تشخیص خودشان و در زمان مناسب به مشارکت در گفتگوی گروهی می‌پردازند.

در عوض سایر درمانگران طرح خاصی برای هر جلسه دارند و از شرکت‌کنندگان می‌خواهند تا مهارت‌های جدیدی را در کنار سایر اعضای گروه تمرین کنند.

بسیاری از افرادی که قبلاً در گروه درمانی شرکت نکرده‌اند از این روش هراس دارند.

در میان گذاشتن اطلاعات و جزئیات زندگی با درمانگر به اندازه کافی دشوار است و طبیعی است که تعامل با شش نفر دیگر دشوارتر خواهد شد.

از این رو گروه درمانی برای بسیاری از افراد به عنوان گزینه درمانی اول مطرح نمی‌شود.

اغلب افرادی که گروه درمانی را امتحان می‌کنند؛ در مدت کوتاهی (در طول چند هفته) حس خوبی در مورد آن پیدا می‌کنند.

به اعتقاد متخصصان بالینی و پژوهشگران، فرایند رواندرمانی گروهی در مقایسه با روان درمانی انفرادی به نتایج قوی‌تر و بلند مدت‌ تری می‌رسد.

کم‌ کم که اعضای گروه در کنار هم به احساس راحتی بیشتری می‌رسند به‌راحتی می‌توانند درباره خود صحبت کنند.

ابراز احساساتی که بیانشان در خارج از گروه دشوار است با امنیت روانشناختی  درون گروه فراهم می‌شود.

شما کم کم حمایت مورد نیازتان را در گروه کسب می کنید و برای بیان انتظارات خودتان از سایر افراد، ترغیب خواهید شد.

اگر در مورد احساسات خودتان در گروه صحبت کنید؛ به حمایت و رضایت بیشتری خواهید رسید.

به خاطر بسپارید که مقدار افشاگری در گروه را خودتان مشخص می‌کنید. اجباری برای گفتن عمیق‌ترین و درونی‌ترین افکارتان وجود ندارد.


 

آیا درمان گروهی موثر است؟

گروه درمانی، درمانی اثربخش است. این درمان، اثربخشی ویژه‌ای در برخی از موقعیت‌ها و مشکلات خاص دارد.

طبق مقاله مجله نظارت انجمن روانشناختی آمریکا بر حوزه روانشناسی، درمان گروهی دارای استانداردهای کارایی جامعه روانشناسی بالینی (بخش 12 از APA) برای اختلال‌های هراس، دو قطبی، وسواسی- جبری، هراس اجتماع ، مصرف مواد، افسردگی و اضطراب است. 1
 

چه مشکلاتی با استفاده از گروه درمانی می توانند درمان شوند؟

مشکلات و مسائلی که با استفاده از گروه درمانی قابل هستند گسترش وسیعی دارند، از جمله مشکلات مرتبط به خود انگاره، نداشتن احساس هویت، عزت نفس و هدف و مقصود. مشکلات نشانه ای شامل اضطراب، افسردگی روان تنی، عملکرد ضعیف شغلی، برخورد غیر مؤثر با فشارهای روانی، مشکلات عاطفی، ناتوانی در ابراز اهمیت، ناتوانی در کنترل احساسات، پرخاشگری، روابط اجتماعی نامناسب، ناراحتی در مجمع، ناتوانی در اعتماد به دیگران، وابستگی شدید به دیگران، ابراز وجود بیش از حد، ناتوانی در برقراری ارتباط با جنس مخالف، اعتیاد، مشکلات زنانشویی مثل اختلافات و مشاجرات همسران و ... ویژگی افرادی که تحت گروه درمانی قرار می گیرند بسیار باید از انگیزه لازم برخوردار باشد، میل به تغییر داشته باشد و در راستای رسیدن به این هدف بکوشد.

ورود به برنامه گروه درمانی باید داوطلبانه باشد و بیمار به صرف توصیه دوستان و اقوام و مسئولین روان درمانی به این کار وادار نشود.

بیمار باید به گروه درمانی معتقد باشد و آنرا یک شیوه درمانی درست و مناسب بداند. معتقد باشد که گروه نیازهای او را برآورده می سازد و مفید واقع می شود.

نظر به اینکه گروه درمانی اصولا فرآیند کلامی است، بیمار باید از مهارتهای کلامی و مفهومی کافی برخوردار باشد.

در گروه درمانی برای بیماران شدیدا افسرده ، بیمارن مبتلا به اسکیزوفرنی حاد، اختلال شخصیتهای پارانوئید، اختلال شخصیت اسکیزوئید شدید، اختلال شخصیت جامعه ستیز، افراد مبتلا به بیمار انگاری و اختلال شخصیت خود شیفته در صورتی که گروه درمانی بلند مدت باشد، نمی توانند مفید باشند. 2
 

فواید گروه درمانی چیست؟

 

القای امید

گروه شامل اعضایی است که در مراحل مختلف درمان هستند. مشاهده افرادی که در حال دست و پنجه نرم کردن با یک اختلال یا بهبود آن هستند، به کسانی که تازه وارد مرحله درمان شده اند، امید تازه ای می‌بخشد.
 

عمومیت بخشی به مشکل

بودن در کنار افرادی که تجربه مشترکی از یک مشکل یا اختلال خاص را دارند کمک می‌کند تا فرد بداند مسئله ای که با آن روبرو است یک مسئله جمعی است و او در ادراک این تجربه تنها نیست.

به اشتراک گذاشتن اطلاعات

 اعضای گروه با تقسیم اطلاعات خود در خصوص مشکل موجود، می‌توانند به یکدیگر کمک کنند.
 

نوع دوستی

اعضای گروه می‌توانند با به اشتراک گذاری نقاط قوت خود در برابر مشکل با دیگران، به دیگر افراد گروه کمک کنند؛ از این طریق خودباوری و اعتماد به نفس افراد نیز بالا می‌رود.
 

باز تعریف ارزش های خانوداگی

شرکت در گروه درمانی از بسیاری جهات شبیه به بودن در محیط خانواده است.

هر یک از اعضای گروه می‌تواند بفهمد تجربیات کودکی اش چه تأثیری روی شخصیت و رفتار فعلی او داشته است. همچنین می‌تواند یاد بگیرد چطور باید از رفتاری که در زندگی واقعی مخرب یا زیان بار است دوری کرد.


 

الگوبرداری

افراد می‌توانند رفتار سایر اعضای گروه را الگو قرار دهند یا حتی رفتار روانشناس را مشاهده و تقلید کنند.
 

یادگیری میان فردی

اعضای گروه با تعامل با دیگران و دریافت بازخورد از گروه و روانشناس، به درک بهتری نسبت به شخصیت و ویژگی های خود دست پیدا می‌کنند.
 

افزایش همبستگی گروهی 

از آنجاییکه گروه به خاطر یک هدف مشترک ایجاد و متحد شده، بنابراین گروه محل تمرین خوبی برای اعضا است تا  احساس تعلق و پذیرش دیگران را تمرین کنند.
 

تخلیه ی هیجانی (کاتارسیس)

بیان کردن و به اشتراک گذاری احساسات و تجربیات با گروهی از افراد به تسکین درد، احساس گناه یا اضطراب اشخاص کمک می‌کند.
 

عوامل وجودی

بودن در گروه احساس حمایت و راهنمایی را به دنبال دارد و گروه درمانی به اعضا کمک می‌کند دریابند که خودشان مسئول زندگی، اعمال و انتخاب هایشان هستند. 3

پی نوشت:
1.www.beheshtiyan.ir
2.www.namnak.com
3.www.pezeshkekhoob.com