ملاتونین: فواید، میزان مصرف و عوارض این دارو

کاربرد ملاتونین

علاوه بر بهبود خواب، ملاتونین در عملکرد سیستم ایمنی بدن، فشار خون و میزان سطح کورتیزول نقش دارد.

همچنین ملاتونین یک آنتی اکسیدان است که برخی از تحقیقات نشان داده اند که اثرات مهم و چشمگیری بر روی بسیاری از شرایط بهداشتی و سلامتی داشته است.

در حقیقت، مطالعات نشان می دهند که ملاتونین ممکن است موجب سلامت چشم شود، علائم افسردگی فصلی را کاهش دهد و حتی از بروز رفلاکس معده جلوگیری کند.
 

ملاتونین می تواند به خواب بهتر کمک کند

هورمون ملاتونین را اغلب به نام هورمون خواب می شناسند و دلیل خوبی برای نامگذاری این هورمون وجود دارد.

این هورمون یکی از محبوب ترین بهبود دهنده های خواب و درمان طبیعی رایج برای درمان مشکلاتی مانند بی خوابی است.

مطالعات متعددی نشان داده اند که ملاتونین می تواند به داشتن یک خواب بهتر کمک کند. در یک مطالعه ای که بر روی 50 نفر مبتلا به بی خوابی انجام شد، نشان داد که مصرف ملاتونین دو ساعت قبل از خواب موجب می شود که افراد سریعتر به خواب بروند و باعث می شود که کیفیت کلی خواب، افزایش پیدا کند.

آنالیز و  تحلیل بزرگ به دست آمده از تعداد 19 مطالعه برای بررسی تاثیر ملاتونین بر روی کودکان و بزرگسالان مبتلا به اختلالات خواب نشان داد که مصرف ملاتونین، مدت زمان به خواب رفتن را کاهش می دهد، مدت زمان خوابیدن را افزایش می دهد و کیفیت خواب را نیز بهبود می بخشد.

با این حال، اگرچه ملاتونین عوارض جانبی کمتری  نسبت  به سایر دارو های خواب آور دارد، ممکن است تاثیر کمتری نیز داشته باشد.

کاهش علائم افسردگی فصلی

اختلال فصلی یا افسردگی فصلی، نوعی بیماری افسردگی است که در بین مردم شایع است و برآورد شده است که 10٪ جمعیت جهان را تحت تاثیر خود قرار می دهد.

این نوع از افسردگی با تغییرات فصول در ارتباط است و هر ساله تقریبا در یک زمان رخ می دهد و معمولا از اواخر پاییز تا اوایل زمستان علائم خود را نشان می دهد.

بعضی از تحقیقات نشان می دهند که این نوع افسردگی می تواند مربوط به تغییر فصول و روشنایی روز شود که همین امر موجب بروز  تغییراتی در ریتم طبیعی بدن شما می شود.

از آنجایی که ملاتونین در تنظیم ریتم شبانه روزی نقش مهمی بازی می کند، مصرف دوزهای پایین، اغلب برای کاهش علائم افسردگی فصلی استفاده می شود.

بر اساس مطالعه انجام گرفته بر روی 68 نفر، با تغییراتی در ریتم شبانه روزی بدن، افسردگی فصلی در آنها نشان داده شد، اما مصرف روزانه کپسول های ملاتونین در کاهش علائم و  نشانه های بیماری موثر بود. با این حال، تحقیقات دیگری در مورد اثرات ملاتونین بر افسردگی فصلی انجام نگرفته است.

به عنوان نمونه، نتایج  بررسی 8 مطالعه دیگر نشان داد که ملاتونین در کاهش علائم اختلالات خلقی از جمله اختلالات دوقطبی، افسردگی و افسردگی فصلی موثر نبوده است. تحقیقات بیشتری برای مشخص کردن اینکه چگونه ملاتونین ممکن است بتواند بر روی علائم افسردگی فصلی تأثیر بگذارد، مورد نیاز است.
 

افزایش سطح هورمون رشد انسانی

هورمون رشد انسان نوعی هورمون است که برای رشد و بازسازی سلولی، لازم و حیاتی است. سطوح بالاتری از این هورمون مهم، با افزایش قدرت و توده عضلانی نیز در ارتباط است. برخی از مطالعات نشان داده اند که مکمل ملاتونین ممکن است سطوح هورمون رشد انسانی را در مردان افزایش دهد.

یک مطالعه جزئی نیز بر روی هشت مرد نشان داد که مقدار کم (5/0میلی گرم ) و مقدار بالایی  (۵ میلی گرم ) از ملاتونین در افزایش سطوح هورمون رشد انسانی موثر هستند. مطالعه دیگری که بر روی ۳۲ مرد دیگر انجام گرفت، نتایج مشابهی را نشان داد.

با این حال، تحقیقات و مطالعات بیشتر و در مقیاس بزرگتری برای فهمیدن این که چگونه ملاتونین ممکن است به افزایش سطح هورمون رشد انسانی کمک کند، مورد نیاز است.


 

ارتقاء سلامت چشم

ملاتونین دارای مقادیر بالایی آنتی اکسیدان  است که می تواند از بروز آسیب سلولی پیشگیری کند و به حفظ سلامتی چشم شما کمک کند.

در واقع، تحقیقات نشان می دهد که ملاتونین می تواند در درمان بیماری هایی نظیر گلوکوم و دژنراسیون ماکولا (AMD) مرتبط با سن مفید و موثر باشد.

در یک مطالعه انجام شده بر روی 100 نفر که مبتلا به دژنراسیون ماکولا(AMD) بودند، به مدت 6 تا 24 هفته، مقدار 3 میلیگرم ملاتونین به منظور محافظت از شبکیه چشم و  تاخیر در بروز آسیب های ناشی از افزایش سن که باعث تاری دید می شود،تجویز شد.

علاوه بر این، یک مطالعه بر روی موش آزمایشگاهی نیز نشان داد که مصرف ملاتونین می تواند شدت و بروز بیماری رتینوپاتی را کاهش دهد.

رتینوپاتی، یک بیماری چشمی است که بر روی شبکیه چشم تاثیر می گذارد و می تواند منجر به از دست دادن بینایی و کاهش دید افراد شود.

با این وجود، تحقیقات انجام گرفته، محدود است و مطالعات انسانی بیشتری برای تعیین اثرات بلند مدت مکمل های ملاتونین در رابطه با سلامتی چشم ضروری است.
 

درمان رفلاکس معده

بیماری رفلاکس معده (GERD) یک نوع بیماری است که ناشی از برگشت اسید معده به دهانه مری است که موجب علائمی مانند سوزش سر دل، حالت تهوع و خلط می شود.

تحقیقات نشان داده است که مصرف ملاتونین،جلوی ترشح اسید معده را می گیرد.همچنین باعث کاهش تولید اکسید نیتریک می شود.

اکسید نیتریک، ترکیبی است که باعث شل شدن قسمت زیرین اسفنکتر مری می شود و به اسید معده اجازه می دهد که وارد مری شود.

به همین دلیل، برخی از تحقیقات نشان می دهند که مصرف ملاتونین می تواند برای درمان سوزش سر دل و رفلاکس معده (GERD) مورد استفاده قرار بگیرد.

انجام یک مطالعه بر روی 36 نفر که به رفلاکس معده مبتلا بودند نشان داد که مصرف ملاتونین به تنهایی یا به همراه قرص امپرازول، دارویی معروف و شناخته شده برای رفلاکس معده، در کاهش سوزش سر دل و ناراحتی معده مؤثر بوده است.

در مطالعه ای دیگر، اثرات امپرازول و یک مکمل غذایی حاوی ملاتونین د رکنار چند اسید آمینه، ویتامین و ترکیبات گیاهی روی 351 نفر مبتلا به رفلاکس معده (GERD،) مورد مقایسه و بررسی قرار گرفت.

پس از پایان 40 روز دوره درمان، 100٪ افرادی که از مکمل های حاوی ملاتونین استفاده می کردند، در مقایسه با 65.7٪ از افرادی که  امپرازول مصرف می کردند، کاهش علائم رفلاکس معده را گزارش دادند. 1
 

زمان مصرف ملاتونین

زمان مصرف صحیح ملاتونین در طول روز مهم است. مصرف زود هنگام آن می تواند ساعت بیولوژیکی  و زمان خواب و بیداری فرد را تغییر دهد.

بنیاد ملی خواب بهترین زمان برای مصرف ملاتونین را 2 ساعت قبل از خواب توصیه می کند.

افرادی که قصد مسافرت دارند و می خواهند برای جلوگیری از اختلال جت تاخیری ملاتونین مصرف کنند، باید چند روز قبل از سفر خود مصرف ملاتونین را شروع کرده و در مقصد خود بهتر است 2 ساعت قبل از خواب، ملاتونین را مصرف کنند.

علاوه بر آن، مصرف ملاتونین ممکن است برای بهبود چند وضعیت بهداشتی مختلف از جمله موارد زیر، مفید باشد:

اختلال جت تاخیری

اضطراب قبل و بعد از عمل جراحی

اختلال مرحله خواب – بیداری تأخیر (DSWPD)

مشکلات خواب در کودکان مبتلا به بیش فعالی (ADHD) و اتیسم
 

منع مصرف ملاتونین

برخی از افراد با شرایط زیر باید از مصرف ملاتونین پرهیز کنند.

مصرف کننده داروهای کاهش دهنده فشار خون و رقیق کننده خون

دیابت

تشنج

هموفیلی

زوال عقل

افسردگی

سابقه آلرژیک به ملاتونین

مصرف کنندگان داروهایی سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن، مانند پیوند عضو

مصرف داروهای خواب آور دیگر مانند بنزودیازپین ها، کدئین، الکل یا باربیتورات ها

براساس بنیاد ملی خواب، کارشناسان معتقدند که مصرف ملاتونین در کوتاه مدت اعتیاد آور نیست.

برخلاف سایر داروهای خواب آور، ترک و قطع مصرف آن باعث بروز علائم ترک نمی شود.

اما با این حال برخی افراد بعد از قطع مصرف ملاتونین گزارش داده اند که اختلال خواب آنها بدتر شده است.

مصرف ملاتونین هنگام بارداری

مصرف ملاتونین در دوران بارداری می تواند از مغز کودک در برابر آسیب های احتمالی محافظت کند.

اما ملاتونین برای درمان اختلالات خواب در دوران بارداری مناسب نیست، چون ممکن است در چرخه خواب مادر و حتی جنین اختلال ایجاد کند.

اگرچه ملاتونین به طور کلی بی خطر است، اما تحقیقات کافی درباره اثرات آن در دوران بارداری وجود ندارد.

زنانی که باردار هستند یا قصد باردار شدن دارند، باید قبل از مصرف این مکمل با پزشک خود مشورت کنند. 2
 

تداخلات دارویی ملاتونین

ملاتونین احتمال دارد با دارو های زیر تداخل دارویی ایجاد کند و باعث بروز عوارض جانبی بیشتری شود:
 

داروهای ضد انعقاد و داروهای ضد پلاکت

این نوع داروها، گیاهان و مکمل ها باعث کاهش لخته شدن خون می شوند. استفاده از ملاتونین همزمان با آنها ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد.
 

دارو های ضد تشنج

ملاتونین می تواند اثرات دارو های ضد تشنج در کودکان معلول عصبی را مهار کند.
 

داروهای فشار خون

ملاتونین فشار خون را در افرادی که داروهای فشار خون مصرف می کنند افزایش می دهد.
 

depressants CNS

مصرف ملاتونین همراه با این داروها می تواند اثر آرامبخشی را تشدید کند.
 

داروهای دیابت

ملاتونین می تواند بر میزان قند خون تأثیر بگذارد. برای همین بیماران دیابتی باید در مصرف آن احتیاط کنند.
 

داروهای ضد بارداری

استفاده از داروهای ضد بارداری با ملاتونین ممکن است اثرات و عوارض جانبی احتمالی ملاتونین را افزایش دهد.
 

فلووکسامین (Luvox)

فلووکسامین مهارکننده انتخاب مجدد سروتونین می تواند سطح ملاتونین را افزایش داده و باعث خواب آلودگی بیش از حد شود.
 

سرکوب کننده های سیستم ایمنی

ملاتونین می تواند عملکرد سیستم ایمنی بدن را تحریک کرده و در درمان سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن تداخل ایجاد کند.
 

داروهای کاهش دهنده آستانه تشنج

مصرف ملاتونین با این داروها ممکن است خطر تشنج را افزایش دهد.
 

آیا ملاتونین عوارض جانبی دارد؟

دویستر گزراش‌های ۳۵ پژوهش در خصوص عوارض جانبی ملاتونین را بررسی کرده و چیز چشمگیری نیافته است.

معمول‌ترین عارضه‌ی جانبی گزارش شده خواب‌آلودگی (که خاصیت اصلی ملاتونین است) و سردرد بوده است.

اما شیِر می‌گوید مواردی دیده شده که ملاتونین عوارض جانبی داشته است.

ملاتونین توانایی بدن برخی افرادِ دارای یک تنوع ژنتیکی خاص را در پردازش گلوکز خون معیوب می‌سازد که البته به گفته‌ی او بی‌ضرر هم نیست.

متاسفانه در بسیاری از مطالعات، خطرات استفاده‌ی طولانی‌ مدت مورد ارزیابی قرار نگرفته است.

شیِر می‌گوید: «هیچ مطالعه‌ی روشنی درباره‌ی مصرف ملاتونین برای بیش از ۶ ماه انجام نگرفته است.» 3

پی نوشت:
1.www.hidoctor.ir
2.www.pezeshket.com
3.www.chetor.com