به توده ی غیرسرطانی بافتی گویند که ممکن است در غدد شیری(لبول ها) و مجاری شیرها پدید آید.
 

خصوصیات کیست پستان

1. احتمال کیست پستان در تمام سنین است، اما غالبا کیست پستان در دوران یائسگی برطرف می شود.
٢. از لحاظ حجم، وزن و اندازه در افراد فرق می کند.
3. اندازه کیست تخمدان در ایام مختلف فرق می کند به طوریکه در قبل از قاعدگی یا در هنگام قاعدگی کیست بزرگتر می شود.
4. گاهی قطر کیست های پستان تا 2.5 سانتی متر می رسد و گاهی در هر پستان یک یا چند کیست وجود دارد.
 

علایم کیست پستان

١. به هنگام لمس پستان، به پشت روی زمین می خوابد و یک دست خود را زیر سر می گذارد با دست دیگر دور پستان را لمس میکند و اگر چیزی غیر از غدد شیری به زیر دستش آید احتمال کیست یا توده و تومور می رود.
۲. غالبا احساس درد در ناحیه کیست می کند گرچه در بعضی موارد دردی ندارد.
 

علت ایجاد کیست های پستان

چون هورمون های مترشحه ی زنانه زن تعادلش به هم می ریزد مخصوصا هورمون های مترشحه تخمدان.
 

تشریح آناتومی پستان

قسمت عمده پستان از چربی پوشیده شده و در لا به لای چربی ۱۰ تا ۱۲ عدد غدد خوشه ای شکل که به غدد شیری معروف اند وجود دارد. هر غده به وسیله مجرایی به نوک پستان راه دارد. و در آنجا به گونه سر آبپاش به بیرون راه می یابد.
 
قبل از بلوغ، پستان دختر و پسر تفاوت چندانی ندارد و از پستان فقط نوک و هاله قهوه ای آن نمایان است همین حالت برای مرد تا آخر عمر باقی می ماند ولی در زنان با ترشحات هورمونی پستان ها نیز بزرگ می شوند.
 
پس پستان های زن از طریق هورمون ها و ترشحات تخمدانی به دستگاه تناسلی او وابسته است و در دوره زندگی جنسی زن در اثر اعمال فیزیولوژی، دستگاه تناسلی زن دچار تغییر و تبدیل می شود.
 
با این که پستان ها در دوره بلوغ رشد می کنند و بزرگ می شوند ولی غدد شیری در سکون به سر می برند. در دوره عادت ماهیانه زن، به موازات تغییرات هورمونی تخمدان ها، پستان ها نیز تغییراتی از خود نشان میدهند گاهی حساس و دردناک میشوند و گاهی آرامش می یابند.
 
همچنین در دوران یائسگی که تخمدان ها از فعالیت بازمانده اند تغییراتی در شکل و ساختمان تخمدان ها به وجود می آید.
 

تشریح پستان ها در شیر دادن

غدد شیری درون پستانها پس از تولد نوزاد به ترشح شیر می پردازند و شیری که ابتدا خارج می شود آبی و زرد رنگ است که شیر ماک(آغوز) گویند و بعدا سفید می شود.
 
متاسفانه بعضی مادران از دادن شیر ماک به طفل خوداری میکنند در صورتی که برای بچه تازه متولد شده غذایی بهتر از شیر ماک نیست چون:
- واکسن عمر بچه است.
- دارای ویتامین های زیادی است که به نوزاد جان تازه ای می دهد.
- و حکم مسهل را نیز دارد.
- و وروده طفل را از مواد ناپاکی که از رحم مادر انباشته شده پاک می سازد.
 
پس از مدتی به طور طبیعی که دوره شیر خواری کودک تمام شد غدد شیری پستان مادر از فعالیت باز می ماند و به حالت قبل از حاملگی باز می گردد. وظیفه اصلی پستان ها تامین غذای نوزاد است. در حالیکه هیچ یک از شیرهای موجود در بازار قابل مقایسه با شیر مقوی و خوب مادر نمی باشد.
 
مادرانی که به نوزادان خود شیر میدهند کمتر از کسانی که به نوزاد خود شیر نمی دهند یا زنانی که اصلا نزاییده اند، به سرطان پستان دچار می شوند. با شیر دادن به نوزاد در صورتی که منطبق با قوانین علمی باشد، هیچ نقصی متوجه زیبایی پستان های مادر نخواهد شد.
 
طبق آیات شریفه قران مجید شیر دادن تا بیست و دو ماه باید ادامه یابد ولی بر طبق نظر پزشکی جدید ۱۰ ماه تا یکسال کافی است. بایستی به موازات شیر از ۴ ماهگی به کودک غذای مکمل داد. بعد از ۶ ماهگی علاوه بر شیر باید از ریز مغزی ها به تدریج استفاده نمود، مانند:
 
- هلیله بادام.
- سوپ رقیق.
- و ۱ قاشق چایخوری آب انار شیرین و عسل رقیق شده ۱ قاشق چای خوری در نصف استکان آب جوشیده ولرم.
 

اقدامات طب جدید

معاینه دقیق بالینی و عکسبرداری با روش ماموگرافی (پستان نگاری) و سونوگرافی (تصویربرداری فرا صوتی) که برای تشخیص نوع عارضه و مشخصات کیست انجام می شود. اگر کیست دارای درد بود پزشک داروهای تسکین درد میدهد.
 

درمان در طب جدید

درمان کوچکی پستان ها
تجویز هورمون های تخمدانی توسط پزشک برای دختر خانم هایی که از کوچکی پستان شکایت می کنند انجام میگیرد. چون ممکن است به دلیل کمبود ترشحات تخمدان ها باشد.
 
درمان بزرگی پستان ها
برای بزرگی پستان ها هم جراحی پلاستیک انجام گیرد.
راه های جدید از جمله ماساژ، کرم ها، تجویز دارو و هیدروتراپی حذف می شود. چون اغلب این موارد، تلاشی بی اثر و هدر دادن هزینه است.
 

اصولی برای حفظ زیبایی پستان ها

اندازه پستان ها به کارکرد غدد مترشحه داخلی به خصوص هورمون های مترشحه تخمدان ها بستگی تام دارد.
1. تغذیه مناسب در کار غدد درون ریز موثر است.
۲. دستور دیگر تهیه سینه بندهای مناسب است.
 
- سینه بند باید به اندازه پستان باشد. نه آن که سینه بند، سینه را بفشارد.
- و خانم هایی که سینه های بزرگ دارند حتی در موقع خواب هم باید از با سینه بند استفاده کنند، چون در موقع خواب بزرگی پستان سبب خان اور کشیدگی پوست آن شده و به افتادگی پستان و بدقواره شدن آن و می انجامد.
- بعضی دختران از بستن سینه بند خودداری می کنند که باعث به خطر افتادن زیبایی آن می شوند.
 
منبع: بیماری‌های زنان و نسخه‌های سید حسن ضیایی، نویسندگان: مجید برزو، مهدی برزو، چاپ اول، انتشارات ابتکار دانش، قم، 1395ش، صص 128-124
 
نکته مهم: محتوای این مقاله، جنبه اطلاع رسانی و آموزشی داشته و توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شود و نباید آن را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست.