الکسی تایمی چیست و چه علائمی دارد؟
آلکسی تایمیا یا نارسایی احساسی یک اختلال در روان پزشکی است که مشخصه آن ناتوانی فرد در حوزه احساسی و عواطف است. ده درصد مردم جهان دچار این بیماری هستند. این بیماری در نوجوانان می تواند با کاهش شدید در ابراز احساسات و ناتوانی در ایجاد ارتباط با هم کلاسی و یا دوستان خود همراه باشد. پس تشخیص و درمان آن در سنین نوجوانی و کودکی اهمیت زیادی دارد.
انواع آلکسی تایمیا
آلکسی تایمیا به دو نوع کلی تقسیم می شود:نوع اولیه این بیماری توسط برخی روان شناسان به عنوان یک نوع تیپ شخصیتی مستقل در نظر گرفته شده است.
این نوع از آلکسی تایمیا در دوران کودکی به دنبال آزار جنسی یا مشکلات روحی در زندگی کودک شکل گرفته و به مرور با گذشت زمان به جزئی از شخصیت فرد تبدیل می شود. نقش ژنتیک در این بیماری، پر اهمیت در نظر گرفته شده است.
نوع ثانویه آلکسی تایمیا به عقیده روان شناسان، یک واکنش دفاعی به فشار های روحی، افسردگی و اضطراب است که ممکن است در اختلال افسردگی پس از حادثه یا PTSD دیده شود.
این نارسایی احساسی با تعدادی از مشکلات روان شناختی ارتباط دارد. به عنوان مثال ارتباط نزدیکی میان این بیماری و اختلالات اضطراب و افسردگی دیده شده است.
برخی از دانشمندان بر این باور هستند که منشا ذهنی افسردگی با آلکسی تایمیا مشترک است و این دو اختلال در مواردی همزمان در فرد بروز می کند.
ولی معمولا فرد مبتلا به این نارسایی احساسی در آینده استعداد ابتلا به افسردگی شدید را خواهد داشت.
همچنین افکار خودکشی می تواند فرد مبتلا را آزار دهد. تحقیقات نشان می دهد بیماران مبتلا به وضعیت های روان شناختی متفاوت مانند افسردگی، مصرف مواد مخدر یا اسکیزوفرنی در صورتی که دچار آلکسی تایمیا شوند، ریسک بالایی برای خودکشی خواهند داشت.
همچنین در مواردی ممکن است آلکسی تایمیا خود را با اعمال خشونت علیه افراد و نادیده گرفتن حقوق دیگران نشان دهد که می تواند تبعات قانونی برای فرد داشته باشد.
از آنجایی که در آلکسی تایمیا، فرد قادر به آگاهی پیدا کردن از حالات درونی خود نیست، این افراد به مشکلات درونی خود آگاه نیستند و بنابراین درمان این اختلال را شروع نمی کنند.
به طور کلی درمان اختلال آلکسی تایمیا بسیار سخت است و باید با حمایت های خانوادگی و اجتماعی زیر نظر متخصصین و روان شناسان انجام بگیرد. 1
ویژگی های اصلی آلکسی تایمیا
ناتوانی در بازشناسی و توصیف کلامی هیجان های شخصی،فقر شدید تفکر نمادین که آشکارسازی بازخوردها، احساس، تمایل را محدود می کند
ناتوانی در به کارگیری احساسات به عنوان علائم مشکلات هیجانی
تفکر انتزاعی در مورد واقعیت های کم اهمیت بیرونی
کاهش یادآوری رویاها
دشواری در تمایز بین حالت های هیجانی و حس های بدنی
قیافه ی خشک و رسمی
فقدان جلوه های عاطفی چهره
ظرفیت محدود برای همدلی و خودآگاهی. 2
آلکسی تیمیا به چه علت ایجاد میشود؟
محققان مطمئن نیستند که چه عواملی باعث ایجاد آلکسی تیمیا میشود.این احتمال وجود دارد که هم عوامل ژنتیکی و هم محیطی در ایجاد نارسایی هیجانی نقش داشته باشند.
کودکانی که والدین آنها دارای این اختلال هستند به احتمال زیاد خودشان هم مبتلا بوده و کودکانی که تعامل و ارتباط کمی با دیگران داشته یا درباره احساسات یاد نمیگیرند ممکن است بعداً به نارسایی هیجانی مبتلا شوند.
در آسیب شناسی سازه الکسی تایمی، برخی نظریه پردازان آن را به عنوان یک صفت شخصیتی و برخی دیگر آن را به دلبستگی ناایمن و مشکلات مربوط به روابط والد کودک، زندگی در محیط هایی که ابراز هیجان در آن منع شده و فرد سازگاری موفقیت آمیز با سطوح هیجانیش را نیاموخته باشد و یا به آسیب ها و تروماهای زندگی مربوط می دانند.
افراد الکسی تایمیک، مهیج های بدنی بهنجار را بزرگ و نشانه های بدنی برانگیختگی هیجانی را بد تفسیر می کنند، درماندگی هیجانی را به وسیله ی شکایت های بدنی نشان می دهند و در اقدامات درمانی نیز به دنبال درمان نشانه های جسمانی هستند.
شواهد به دست آمده نشان می دهد که الکسی تایمی با دو عامل ارتباط دارد
الف) واکنش های نوروتیک و وضعیت های عاطفی منفی که احتمال شکایت بدنی را افزایش می دهد.
ب) توجه یا ادراک مغشوش و نادرست از اعمال جسمی که به صورت ناهماهنگی بین برانگیختگی.
الکسی تایمیا با سایر اختلالات روانی چه ارتباطی دارد؟
از آلکسی تایمیا در دفترچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-۵) به عنوان یک اختلال نام برده نشده است.دکتر روانشناس، کاترین مور (Kathryn Moore) میگوید: نارسایی هیجانی معمولاً یک جنبه از عملکرد فرد و نحوه برخورد او با احساسات است، نه یک اختلال جداگانه.
نارسایی هیجانی به طیف وسیعی از اختلالات سلامت روان مانند افسردگی، اختلال استرس پس از سانحه PTSD، اسکیزوفرنی و اختلال طیف اوتیسم مرتبط است. این بیماری همچنین با خودکشی، افزایش میزان مرگ و میر و مشکلات سایکوسوماتیک (روان تنی: مشکلات جسمی که منشا روانی دارند) همراه است.
آلکسی تایمیا و افسردگی
ممکن است یک شخص از اینکه به آلکسی تایمیا مبتلاست، آگاهی نداشته باشد. با توجه به اینکه نارسایی هیجانی به دلیل عدم آگاهی یا شناخت حالات درونی شناخته میشود، عجیب نیست که معمولاً افراد مبتلا، به مشکل خود آگاه نیستند و به همین دلیل بسیاری از آنها به دنبال درمان نمیروند.همین باعث میشود که میزان شیوع نارسایی هیجانی به تنهایی را در مقایسه با زمانی که با اختلالی دیگر مانند افسردگی همراه است، که به طور دقیق نتوان مشخص کرد.
درمان آلکسی تایمیا
از آنجا که آلکسی تایمیا غالباً با سایر شرایط مرتبط با سلامت روان همراه است، درمانهایی مانند آموزش مهارتهای اجتماعی و تغییر سبک زندگی که مشکلات دیگر فرد را برطرف میکند، گاهی اوقات میتواند به بهبود نارسایی هیجانی نیز منجر شود.در افرادی که یاد میگیرند عواطف را بشناسند، توصیف کنند و واکنش نشان دهند، علائم تا حد زیادی کاهش یافته و مشکلات کمتری در روابط بین فردی تجربه میکنند.
اما به طور کلی گزینههای درمانی برای آلکسی تایمیا اغلب با مشاوره معمولی یا گفتاردرمانی بسیار متفاوت است.
اصولا متخصص سلامت روان برای درمان این افراد بر روی نامگذاری و ارزیابی طیف وسیعی از احساسات تمرکز میکند.
همچنین تکنیکهای زیر میتواند به رشد هوش هیجانی و پرورش مهارت شناخت و درک احساسات سطحی و عمقی این افراد کمک کند:
گروه درمانی
یادداشت برداری روزانه
درمان مبتنی بر مهارت
انجام کارهای هنری خلاقانه
تکنیکهای مختلف آرامش و ریلکسیشن
خواندن داستانهای احساسی
با این حال درمان این اختلال دشوار است. تحقیقات کمی در مورد اینکه آیا واقعا میتوان از این مشکل رهایی یافت، وجود دارد.
اما اینکه چگونه به نارسایی هیجانی مبتلا شده باشید روی قابل درمان بودن یا نبودن آن تاثیر میگذارد.
به عنوان مثال اگر در نتیجه افسردگی یا PTSD آن را تجربه کردهاید، به احتمال زیاد قابل درمان است (به خوبی درمان سایر مشکلات مرتبط با سلامت روان که با آنها دست و پنجه نرم میکنید)، اما برای سایرین، آلکسی تایمیا میتواند در طول زمان به یک ویژگی پایدار تبدیل شود.
درمان نارسایی هیجانی
توصیههای زیر برای افرادی که الکسی تایمیا را تجربه میکنند، ممکن است مفید باشد:یاد بگیرید که عواطف خود را به احساسات جسمی که با آنها به وجود میآید، مانند ضربان قلب سریع، تعریق یا کرختی ربط دهید.
رفتاردرمانی شناختی (CBT) را روی شناسایی و درک ارتباط بین افکار و احساسات متمرکز کنید.
ذهن آگاهی و تمرینهای دیگری را برای افزایش آگاهی عاطفی خود انجام دهید.
گروهدرمانی را امتحان کنید، چون به شما فرصت میدهد تا ببینید چگونه دیگران در مورد احساسات خود صحبت میکنند.
بیشتر به افکار و عقاید خود در مورد احساسات و اینکه اگر هیجانات خود را ابراز کنید چه اتفاقی میافتد، فکر کنید.
به طور کلی درمانهای توصیه شده برای همه موثر نخواهد بود و به شخص و شرایط او بستگی دارد. 4
پی نوشت:
1.www.seebmagazine.com
2.www.ofoghsalamat.com
3.www.migna.ir
4.www.yjc.com
مقالات مرتبط
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}